SanteLOGie

Grotelijks belèèzerd

Door Guido t'Sas

Supermarkten en levensmiddelenproducenten hebben geweigerd vorige week naar de Tweede Kamer te komen om te praten over de hoge prijzen. De dames en heren politici willen wel eens weten waarom de prijzen van voedsel en andere producten vaak hoger liggen dan in buurlanden. 'Wie wordt hier gierend rijk over de rug van de consument,' vraagt met name de oppositie zich af. Tja, wie vraagt zich niet af, of we belazerd worden?

Belazerd. Dat is een woord dat we in onze jeugd niet mochten gebruiken. Onbeschaafd. Pas in de jaren zestig of daaromtrent werd het een begrip in het old boys network: 'grotelijks belèèzerd'. Tegenwoordig mag qua woordgebruik alles.

Als men zich nog mocht afvragen, waar het gevoel van belazering vandaan komt, al vóór de corona-pandemie smokkelden supermarkten met de inhoud van de door hen aangeboden producten. Bij voorbeeld acht voorgebakken pannenkoeken voor dezelfde prijs als voorheen tien stuks. Intussen is dit soort dingen, let maar op, een gewoonte geworden. Los van de prijsverhogingen in het algemeen. De stiekemerds die te laf zijn zich daarvoor te verantwoorden.

Kardinale vraag: wat doet de minister Beljaarts van Economische Zaken met de Prijzenwet die volgens Overheid.nl op 28 mei 2022 (op grond van vooraf opgestelde regels) is gaan gelden en nog steeds behoort te werken. Die wet stelt hem bij toenemende inflatie in staat, in samenspraak met de ministerraad, dat wel, tot allerlei maatregelen.

Interessant: in de jaren zestig van de vorige eeuw was men, begrijp ik, iets doortastender. Niet alleen de lonen beginnen in die periode te stijgen. Ook de prijzen starten een opmars en samen zorgen ze voor een opwindende spiraalbeweging. De inflatie kruipt naar 5%. En in '69 gaan de prijzen met ruim 7% omhoog.

De politiek werd nerveus. Prijsbeheersing stond toen hoog op de politieke agenda, De website wendingen.info citeert het volgende uit het Limburgs Dagblad van 9 april 1969: “De regering heeft een algemene prijsstop afgekondigd. De prijzen van alle roerende goederen en diensten zijn bevroren op het peil van 14 maart. De regering zegt deze maatregel te hebben moeten nemen om te voorkomen dat een verstoring van het algemeen sociaaleconomisch evenwicht zou ontstaan. Om de conjunctuur wat af te koelen en de inflatiespiraal te onderbreken heeft de regering voorts besloten tot onmiddellijke schorsing van de investeringsaftrek.”

Beljaarts en kabinet aan de bak aub.

Dit kan de Universiteit Leiden in haar zak steken

Onder de titel Se le università olandesi cancellano i corsi di italiano (Als de Nederlandse universiteiten hun cursussen Italiaans schrappen) schrijft het Turinese dagblad La  Stampa met volgende vlammende artikel:

‘Italië heeft geen geopolitieke betekenis en de Italiaanse taal heeft geen enkel maatschappelijk belang. Om die reden hebben de bestuurders van de (terecht beroemde) Universiteit Leiden (opgericht in 1575) hun voornemen aangekondigd om de vakgroep Italiaans, de enige die nog actief is aan de Nederlandse universiteiten, voorgoed te sluiten. Aan deze vermeende "redenen" worden er nog twee toegevoegd: Italiaans is geen voertaal op middelbare scholen in Nederland (onjuist: in 1971 werd het als keuzevak geïntroduceerd, net als Spaans en Russisch) en bovendien, wie had ooit gedacht dat het onderwijzen en onderzoeken van de Italiaanse cultuur kosten met zich meebrengt. Achter een schijnbare kostenanalyse verschuilen zich een decaan (een bedrijfssocioloog) en een vice-decaan (een economisch historicus), die er kennelijk van overtuigd zijn dat culturele en historische redenen er niet toe doen aan de universiteit.

Van de vele negatieve reacties op dit onfatsoenlijke voorstel zijn er minstens twee die het waard zijn om hier te worden genoemd. De eerste is van een Italiaanse egyptoloog die vloeiend Nederlands spreekt omdat hij lange tijd in Leiden doceerde voordat hij terugkeerde naar Italië als directeur van het Egyptisch Museum in Turijn, Christian Greco. En het was in het Nederlands dat hij een brief schreef aan rector Hester Bijl (wiskunde) waarin hij zijn ‘sterke afwijzing’ uitsprak, ook namens zijn rijke ervaring als onderzoeker en docent in Leiden, en waarin hij herinnerde aan het cruciale belang van het Italiaans ‘voor de academische wereld, voor de cultuur en voor de museale sector op mondiaal niveau’. "Het enorme historische en artistieke erfgoed dat Italië bewaart en de rol die het speelt in archeologisch onderzoek en in de bescherming van cultureel erfgoed", vervolgt de brief van de directeur van het Egyptisch Instituut, draagt ​​ertoe bij dat de Italiaanse taal en cultuur "een fundamentele pijler in het begrip van de Europese geschiedenis en beschaving" worden. Daarom zou de sluiting van de Italiaanse afdeling "een zeer ernstig verlies voor de Nederlandse cultuur" betekenen.

Zeer typerend voor het huidige klimaat in de Nederlandse hoge cultuur is het artikel over dit onderwerp (dat verscheen in HP-De Tijd) van de grote Nederlandse schrijver Ilja Leonard Pfeijffer. Hij kent Italië goed, waar hij boeken vol intelligentie en humor heeft gesitueerd, zoals La Superba en Grand Hotel Europa, die in het Italiaans zijn vertaald door Nutrimenti. Tegenover het miserabele argument van de Leidse bestuurders stelt Pfeijffer een actueel tegenoffensief: hij herinnert eraan dat in 1988 in Nederland de bevoegdheid tot het geven van les in het Italiaans op middelbare scholen werd ingevoerd en hij ontkracht de bejubelde bevestiging van het geringe economische en sociale belang van Italië vandaag de dag door gegevens en cijfers over de relevantie ervan in de G7, in de EU en in andere internationale contexten, alsmede de centrale geopolitieke rol van ons land op het immigratiefront in Europa, op één lijn te brengen. Bedenk dat er in Italië acht universiteiten zijn (van Turijn tot Napels, van Catania tot Triëst, van Rome tot Bologna, van Florence tot Milaan) die succesvolle cursussen in de Nederlandse taal en cultuur aanbieden. Maar zijn betoog wordt nog hartstochtelijker en overtuigender wanneer Pfeijffer, in de dovemansoren van een blind economisme, herinnert aan de cruciale rol van Italië in het samenspel van Europese culturen, van Rome tot de Renaissance; en tegenover de wreedheid van hen die vandaag de dag de geschiedenis willen negeren, stelt hij (in het Italiaans) de zeer verheven woorden die Dante in de mond van Odysseus legt: Fatti non foste a viver come bruti / ma per seguir virtute e conoscenza . Omdat de universiteit, die het bolwerk van vrijheid en denken zou moeten zijn, wordt gerund al een bedrijf met winstoogmerk, heeft de academie haar ziel verkocht aan de duivel, misschien wel onder het mom van bedrijfseconomen», concludeert Pfeijffer.

Helaas vindt in Italië ook een dergelijke degradatie plaats, maar volgens Pfeijffer heeft dit vooralsnog geen gevolgen voor het onderwijs in de Nederlandse taal. Ik vind dat onze regering haar Nederlandse gesprekspartners hierop moet wijzen en in het algemeen veel meer moet doen om de studie van onze taal en cultuur te verspreiden, in Europa en daarbuiten. Als Europa op het internationale toneel zo zwak is, zoals we dagelijks ervaren, komt dat ook door de al te wijdverbreide neiging om zich op te sluiten in de nauwe kring van nationale identiteiten, alsof het om zelfvoorzienende vestingen gaat en niet om de stemmen van een koor. We moeten er absoluut voor waken om Holland te imiteren door van deze helling af te glijden; maar ook om iets te doen aan de afwijking, die in dat, voor het overige met Italië bevriende land, veel meer schade toebrengt dan in Italië, en die dusdanig is dat het Nederland veel meer schade toebrengt. Is diplomatie (cultureel en anderszins) hiervoor niet ook nuttig?’

Noot: Het artikel is de vertaling Italiaans-Nederlands door de website van La Stampa door mij hier en daar verduidelijkt. Het niet-vertaalde citaat van Dante wil zoiets zeggen als: ‘je moet niet willen leven als wilden, maar streven naar deugd en kennis.’

Wachten op een ramp

 Door Peter Stiekema

 Lucifers Hammer (de hamer van Lucifer) uit 1977 is een boek van Larry Niven dat gaat over een  apocalyptische ramp met een komeet die een groot deel van het leven op aarde zal vernietigen. De komeet wordt te laat ontdekt en eerst is er maar een heel kleine kans dat hij de aarde zal raken maar het gebeurt toch.  Na de inslag wordt de aarde overspoeld met tsunami's die een hoogte van 700 meter bereiken. Voor zover mogelijk vluchten de mensen de bergen in als ze voor de ramp worden gewaarschuwd.

 Grote steden zijn echter ten dode opgeschreven. Alleen inwoners van hoog gelegen landelijke gebieden hebben enige kans van overleven. Beschaving blijkt een dun laagje vernis te zijn. Onder dat laagje zijn we wezens met maar één doel: overleven. Koste wat kost overleven, zonder scrupules.

 Waarom schrijf ik hierover? Een asteroïde die onlangs de aarde passeerde komt nog eens terug in 2028 en daarna weer vier jaar later, in 2032. Dan is er een kleine kans dat ze uit de hemel komt vallen. Die kans bedraagt ongeveer 2 procent en dat is best veel eigenlijk. Vlak voor nieuwjaar ontdekten NASA astronomen in Chili de asteroïde, die de naam 2024YR4 meekreeg,

 De datum van de mogelijke inslag is 22 december 2032. Waar is nog niet duidelijk. Zelf zal ik dan 81 zijn, als ik dat haal. Het onding heeft een lengte van ongeveer 40 tot 100 meter, dus maximaal de lengte van een voetbalveld. Bij het neerstorten op land zal dat veel schade veroorzaken met, indien in stedelijke gebieden, vele doden en gewonden.  Misschien kunnen we het onding onschadelijk maken door er met een raket tegen aan te  botsen en het van richting te doen veranderen, anders wordt het spannend op 22 december 2032.

Maar wie dan leeft, wie dan zorgt. Voorlopig kunt u allemaal rustig verder slapen.

Trump wordt paus Pias I

Door Peter Stiekema

U weet het nog niet en u mag het zeker niet verder vertellen maar Donald Trump wordt de opvolger van paus Franciscus als vertegenwoordiger van Jezus op aarde. Paus Franciscus is heel ziek en oud en zal het waarschijnlijk niet lang meer maken. Trump heeft als grote voordeel dat hij onfeilbaar is en daarom zonder meer geschikt om paus te worden.  Hij annexeert binnenkort Vaticaanstad, zet de daar aanwezige Zwitserse Garde gevangen en benoemt zichzelf tot paus, de enig waardige vervanger van Christus op aarde, zoals hij zelf al enige tijd vindt. 

Vaticaanstad wordt de 53ste, 54ste of 55ste staat van de VS, afhankelijk van de annexaties van Canada, Groenland, de Panama-kanaalzône en mogelijk nog enkele andere zoals de Gazastrook en het Westen van Oekraïne.  

 Donald heeft al laten weten dat hij onder de naam paus Pias de eerste door het leven zal gaan. Hij zal binnenkort ook oordelen over alle volkeren der aarde. Die hem goed gezind zijn mogen blijven, de rest wordt verbannen naar Antarctica, om daar zoveel mogelijk waardevolle grondstoffen uit ijs en aarde te 'drillen', ten faveure van de VS.

U, als verstandige lezer, begrijpt natuurlijk onmiddellijk dat dit stukje een verzinsel is van mijn enigszins zieke brein. Maar toch, je kunt nooit weten, hij is er gek genoeg voor. En misschien breng ik hem wel op een idee. 

Van schurken en autocraten

Bij een van mijn sporadische bezoeken aan Twitter kwam ik onderstaand stuk tegen, geplaatst door een Britse twitteraar, die schuilgaat achter het pseudoniem ‘Truth Matters’. Ik vond het een prachtig stuk, al ben ik bang dat zijn verwachtingen wat betreft Europa te hoog gespannen zijn.

SB

'Ik ben nu gloeiend van woede. Ik voel me misselijk. Een Amerikaanse vicepresident stond vandaag op de grond waar zoveel Amerikanen hun leven gaven om het fascisme in Europa te verslaan. Hij hield een schandelijke toespraak die op hun graven spuugde. Niet dat we iets anders moeten verwachten, aangezien zijn baas het bezoek aan de graven van gevallen Amerikanen in Europa oversloeg uit angst om zijn haar nat te maken. Dezelfde man die dezelfde gevallen helden sukkels en verliezers noemde.

Als Brit die van Amerika en het Amerikaanse volk houdt, ben ik diep geschokt door de beledigingen van een man die Donald Trump ooit omschreef als een 'idioot' en hem 'verwerpelijk' noemde. In besloten kring vergeleek hij hem met Adolf Hitler. Wat zijn de tijden veranderd. Vance maakt nu deel uit van de meest autoritaire regering in de Amerikaanse geschiedenis. Een regering die actief probeert vrouwen hun lichamelijke autonomie te ontzeggen. Een regering die dezelfde massadeportatie van immigranten nastreeft als Europa in de jaren 30 in Duitsland meemaakte.

Vance is een man die zijn eigen president niet eens als zijn opvolger ziet. Hij kwam naar Europa om zijn christofascistische gal uit te spuwen op leiders uit het Verenigd Koninkrijk en de rest van Europa. Het leek op een vergeldingstournee, bedoeld om de Amerikaanse macht te laten gelden.

De VS zijn naar mijn weten het enige NAVO-land dat na 9/11 een beroep heeft gedaan op Artikel 5 van het NAVO-handvest. Wij, zijn Europese bondgenoten, hebben die oproep zonder vragen beantwoord. We hebben duizenden soldaten naar de slagvelden van Afghanistan en Irak gestuurd om een ​​oorlog te voeren op basis van de valse premisse van Donald Rumsfelds 'bekende onbekenden'. We hebben dit gedaan ondanks dat miljoenen van onze eigen burgers op straat in onze steden protesteerden.

 Ons leger stond schouder aan schouder met zijn leger en wij, net als veel Amerikanen, stonden dag na dag op om onze gevallen jonge mannen en vrouwen te groeten die naar huis terugkeerden. Ik heb tranen in mijn ogen terwijl ik dit schrijf, denkend aan hen en hun geliefden. Onze dappere mannen en vrouwen gaven gewillig alles en veel te veel brachten het ultieme offer ter ondersteuning van een door Amerika geleide oorlog.

Voor de volledigheid, 6000 Oekraïense soldaten dienen samen met Amerikaanse soldaten in Irak. Dit ondanks het feit dat Oekraïne geen lid is van de NAVO. In 1994, toen ze het Memorandum van Boedapest ondertekenden, gaven ze hun kernwapens op in ruil voor veiligheidsgaranties van de VS en het VK. Deze werden vervolgens ingetrokken in 2014 toen Rusland de Krim binnenviel. Ze kregen te horen: 'Een garantie is geen garantie'.

Nu, ondanks hun vriendschap en hun dappere opoffering op het slagveld van Oekraïne, heeft de president van de Verenigde Staten besloten hen in de steek te laten en de overwinning te schenken aan een aangeklaagde oorlogsmisdadiger, die illegaal het soevereine grondgebied van een bondgenoot van de VS is binnengevallen. Een bondgenoot wiens soldaten eerder hun leven hadden verloren door Amerika te steunen in zijn oorlog tegen terreur.

SCHANDE OVER HEM. Schande over de man die de dienstplicht ontweek en nooit een dag diende ter verdediging van zijn land. Hij is een lafaard en ik zou hem dat graag in zijn gezicht noemen. Tegen al die Amerikanen die op sociale media momenteel walgelijke beledigingen plaatsen aan het adres van degenen die er altijd voor Amerika zijn geweest, zeg ik: democratie is groter dan jullie, terwijl jullie anoniem achter jullie computers zitten en vergiftige teksten afscheiden.

Amerika heeft misschien wel het machtigste leger op de planeet, maar vergeet niet dat datzelfde leger uit Saigon is gevlucht nadat ze door een stelletje boeren, bewapend met granaten gemaakt van weggegooide Amerikaanse colablikjes, op hun kont waren geslagen. Oekraïne is voor het Russische leger geweest wat de Vietnamezen voor jullie waren en wij eren ze.

Je zou Oekraïne onder de bus willen gooien terwijl je hun minerale grondstoffen steelt, MAAR EUROPA ZAL DAT NIET TOESTAAN. Ik weet zeker dat het VK het Oekraïense volk niet in de steek zal laten. Onze bijdrage aan onze verdediging overtreft nu al die van de VS, net als die van Polen, Duitsland, Finland en anderen. De VS zijn niet langer een betrouwbare bondgenoot en als het nodig is, zullen we Oekraïne steunen, zonder Amerika. Wat betreft je zielige invoertarieven, doe je best. Je zult binnenkort alleen nog maar schurken en autocraten als vrienden hebben.'

De ondergang van het Avondland

Vandaag maar eens een coproductie.

Peter Stiekema seint het volgende:

Maak Oekraïne geen NAVO-lid

Ursula Von der Leyen wil Oekraïne snel lid van de NAVO maken, daarbij gesteund door onder meer de Nederlandse Defensieminister, Onbenul Brekelmans. Indien zulks het geval zou zijn, zou dat betekenen dat we rechtstreeks in oorlog komen met Rusland. We zijn immers verplicht militairen te sturen om Oekraïne te helpen. Daar kan alleen maar verder gedonder uit voortkomen. Een nieuwe wereldoorlog bij voorbeeld.

Je moet er dan ernstig rekening mee houden dat Rusland met raketten en drones wraak zal nemen en de havens van Rotterdam en Antwerpen plat zal bombarderen. Om te beginnen. Noch Nederland noch België is in et heette capituleert namens Europa voor Poetin

Het klinkt niet eens erg slecht: Rusland krijgt het Russisch sprekende deel van Oekraïne, Oekraïne wordt geen deel van de NAVO, maar waarschijnlijk wel van de EU. Amerika zal zich er niet meer mee bemoeien.

Om te beginnen: dat je dat als onderhandelingspartner meteen al inlevert, zonder dat bekend is of er ook iets tegenover zal staan is natuurlijk een blamage van wereldformaat. Bijpassende openingspagina van de krant:. Over veiligheidsgaranties wordt niet gesproken, laat staan over een vredesverdrag. Wel mag de Europese Unie een ‘vredesmacht’ van 200.000 man naar het 1200 kilometer lange front in Oekraïne sturen, waar het gemakkelijk afslachten is voor Poetin.

Dat de Verenigde Staten niet mee doen aan zo’n vredesmacht toont al dat in de VS niet verwacht wordt dat Poetin zich aan de afspraken zal houden – de VS als land dat de afgelopen tachtig jaar gretig alle strijdtonelen in de wereld gewapenderhand naar zijn hand wilde zetten (en voor een belangrijk deel daarin niet slaagde.)

Ik loop uiteraard vooruit op het uiteindelijk resultaat van besprekingen, als die al ooit zullen beginnen.

Tot zover Peter. Ikzelf was enkele dagen geleden begonnen aan een column, waarmee ik tot nu toe niet verder kwam dan wat de dagen daarna door iedereen in beeld en tekst werd uitgekraamd:

Amerika capituleert voor Poetin/Trump op alle fronten

Het klinkt niet eens erg slecht: Rusland krijgt het Russisch sprekende deel van Oekraïne, Oekraïne wordt geen deel van de NAVO, maar waarschijnlijk wel van de EU. Amerika zal zich er niet meer mee bemoeien.

Om te beginnen: dat je dat als onderhandelingspartner meteen alles al inlevert, zonder dat bekend is of er ook iets tegenover zal staan is natuurlijk een blamage van wereldformaat. Bijpassende openingspagina van de krant: Over veiligheidsgaranties wordt niet gesproken, laat staan over een vredesverdrag. Wel mag de Europese Unie een ‘vredesmacht’ van 200.000 man naar het 1200 kilometer lange front in Oekraïne sturen, waar het gemakkelijk afslachten is voor Poetin.

Dat de Verenigde Staten niet mee doen aan zo’n vredesmacht toont al dat in de VS niet verwacht wordt dat Poetin zich aan de afspraken zal houden – de VS als land dat de afgelopen tachtig jaar gretig alle strijdtonelen in de wereld gewapenderhand naar zijn hand wilde zetten (en voor een belangrijk deel daarin niet slaagde.)

Ik loop uiteraard vooruit op het uiteindelijk resultaat van besprekingen, als die al ooit zullen beginnen.

En daar voeg ik nu aan toe: behalve dat er al een heleboel over gezegd is, weten we eigenlijk nog van niks. Een van de vele generaals b.d. die in Nederland rondlopen en tegenwoordig de kost verdienen met podcasts en aanliggen aan de talkshowtafel zei laatst dat de Russische economie de omvang heeft van die van de Benelux en dat die in militair opzicht nooit een punt zou kunnen maken in  West-Europa.

Weet ik veel, ik ben in 1959 afgezwaaid als korporaal-vercijferaar bij de staf van een infanteriebataljon en hoe  dan ook veel te oud om drones en zweefbommen tegen te houden. Ik heb al wel in de kelder rondgekeken om te zien waar we een kubieke meter drinkwater zouden kunnen bergen, maar als ik er mijn mond over open doe begint iedereen zenuwachtig te giebelen.

Peter heeft het over havens, maar ik denk veel meer aan het NAVO-hoofdkwartier hier tien kilometer vandaan en de NAVO-basis voor verkenningsvliegtuigen over vijftien kilometer – het hemd is uiteindelijk nader dan de rok. En daar kan Poetin met zijn belachelijk economietje heel goed bij komen: een klein kernwapen is voldoende, en zeker als het wordt afgevuurd door een dronken artillerist te Nizjni Novgorod. De Zilveren Camera gaat naar de foto van een totaal verwoeste Kokelestraat in Kerkrade.

Kortom, het blijft nog altijd giswerk, West-Europa is altijd een plek geweest waar het je al gauw te heet wordt onder de voeten en waar ze bij het minste gevaar van buiten elkáár in de haren vliegen, in plaats van klip en klaar te maken dat wij niet gediend zijn van gepatenteerde idioten als de Amerikaanse vice-president, of om toch vooral thuis rond te kijken, Femke ‘Wenkbrauwen’ Wiersma. Of Kerrelijn. Of onze would be dictator Geert.

En dan oppert Ruben Oppenheimer vandaag in zijn cartoon in De Limburger alvast een volgend probleem: Noord-West-Oost-Zuid Europa als zoveelste provincie van China; de Chinese president Xi denkt wellicht inderdaad in dat soort dimensies.

Na Taiwan, uiteraard.

Waarna een stokoud adagium toch weer actueel wordt: ‘Der Optimist lernt Russisch, der Pessimist lernt gleich Chinesisch’.

Twintig jaar geleden

Dezer dagen is het twintig jaar geleden dat ik begon met dit weblog, daartoe aangespoord door de onvolprezen Guido t’Sas. Ik schreef al langer columns, in de jaren negentig van de vorige eeuw in de papieren krant, het inmiddels ter ziele gegane Limburgs Dagblad. Op 11 november 1999 was ik met pensioen gegaan – dat gebeurde toen nog bij 61 jaar en twee maanden – en om de ontstane druilerige leegte te vullen begon ik dagelijks een stukje te schrijven. Dat ik publiceerde op een hele rare website, wist ik veel; deskundige zonen namen nog pas een aanloop op internet. Het was een heel geknoei en gelukkig kon ik het voorbeeld volgen van enkele toen bekende wegloggers en ging mijn stukjes plaatsen op Typepad, een Amerikaanse provider die gemiddeld goede diensten bewees. (En misschien nu wel van Trump op mijn stukjes moet gaan letten.)

Het was rond 1 februari 2005 en ik was ook net weer in contact gekomen (ik was in de laatste maanden van 1959 zijn  leerling geweest) met Guido t’Sas die sinds 1996 een glorieuze website genaamd hhBest.nl vulde en nog vult met columns over van alles en nog wat, zijn eigen familie, Best, Brabant, met recensies van boeken en films en noem maar op: kijk gewoon even op genoemde website.

En Guido nodigde mij uit, hem mijn stukjes te sturen zodat hij ze op hhBest door zou kunnen plaatsen. Hetgeen tot op de dag van gebeurt. Guido is inmiddels de negentig gepasseerd en ik zit hem op de hielen.

Ik heb geen idee welk stukje als eerste doorgeplaatst werd, dus ik heb in mijn eigen archief mijn column van 1 februari 2005 gevonden, en die volgt hieronder. Lang geleden allemaal, maar hier en dag ook nog een beetje actueel. Het gaat over Marcel van Dam.

‘Het is er eigenlijk een beetje laat voor, maar ik wil het toch eens hebben over Marcel Van Dam.

Om te beginnen omdat hij een leeftijdgenoot is, die openlijk durft te zeggen dat het allemaal zo snel niet meer gaat en dat hij daarom voortaan een aantal dingen niet meer doet.

Maar vooral omdat ik met Marcel altijd een soort verwantschap heb gevoeld.

Ik had bijna geschreven 'natuurlijk, ik ben niet zo onbehouwen als hij', maar ik kan niet beoordelen of ik wel of niet onbehouwen ben en ik weet niet zeker of de onbehouwenheid van Marcel van Dam niet vooral bestaat in de ogen van degenen die hem beschouwden: 'rudeness is in the eye of the beholder', zou ik hem willen voorhouden.

Maar in het geval van Marcel van Dam werd vooral van onbehouwenheid gesproken als hij weer eens onverbloemd zijn vaak weerbarstige mening als waarheid etaleerde.

Zo vind ik (en vond ik toen) Van Dams kwalificatie van Pim Fortuyn als 'buitengewoon minderwaardig mens’, recht in zijn gezicht gezegd tijdens een uitzending van Het Lagerhuis in 1997, eerder getuigen van vroegtijdig inzicht dan van onbehouwenheid. En Israël een terroristische staat noemen, daar was hij ook vroeg mee.

Net als Van Dam ben ik behept met een ietwat meedogenloze directheid, waarheidsliefde en lak aan wat conventioneel doorgaat voor een correcte mening. Waar ik dankbaar voor ben is dat ik niet op de kwetsbare posities terecht ben gekomen waar Van Dam zijn hele carrière doorbracht.

Ik wil ook graag dingen zeggen die misschien niet populair zijn of horen tot het gedachtegoed van de grote menigte. Maar die wel eens gezegd moeten worden. Sterker nog: ik vind dat het geen zin heeft je mening ten beste te geven als je het met iedereen eens bent.

Ik heb geen kwetsbare positie en ik verwoord mijn meningen in mijn stukjes die tot nu toe door maximaal honderd mensen (maar meestal door ongeveer veertig) op een dag zijn bekeken, en veel van die mensen zwijgen en stemmen dus toe, wat mij ook al dankbaar stemt.

De kwetsbare positie heeft Van Dam ook de kinnesinne van het burgerdom opgeleverd. Of iemand die socialist is (wat dat ook moge betekenen) eigenlijk alleen maar in een plaggenhut mag wonen en uitsluitend een derdehandse Suzuki mag rijden. Laten zien dat hij rijk is mag alleen de rechtse bal die op de normale manier aan zijn vermogen is gekomen, namelijk door tegenover iedereen mooi weer te spelen, zodat ze jou hun geld geven.

Van Dam mag een lelijke oude man zijn met een drankverleden en misschien wel onsympathiek karakter, maar ik mag hem wel.’

Op weg naar het einde

Door Peter Stiekema

Dit wordt een tamelijk persoonlijke column. Dus als jullie daar geen zin in hebben dan moet je zeker niet verder lezen. De titel van deze column verwijst inderdaad naar een boek van Gerard Reve. En op weg naar het einde zijn wij immers allemaal, al zijn er nog mensen die denken dat ze het eeuwige leven hebben. Ik ben inmiddels 73 jaar en heb dus, zoals ik pleeg te zeggen, een mooie toekomst achter mij en nog maar weinig toekomst voor mij. Persoonlijk zou ik ook niet graag heel oud worden worden en eindigen in een  verzorgingshuis lijkt me vreselijk. 

Ik neem aan dat uw nieuwsgierigheid gewekt is, dus lees rustig verder. Waarom schrijf ik dit allemaal?  Helaas gaat het hier wat minder goed. Ik ben namelijk geplaagd door  een herseninfarct. Gelukkig geen hele zware, maar toch wel met gevolgen. De afgelopen dagen lag ik in het ziekenhuis van Genk, alwaar uitgebreid onderzoek is verricht. Uit dat onderzoek kwam dat herseninfarct naar voren.

Zelf vreesde ik voor een hersentumor, dus dan valt het allemaal nog mee. Mijn rechter zijde vertoont enkele lichte verlammingsverschijnselen in been en arm. Ook mijn spraak heeft er een beetje onder te lijden. Mij wacht nu ongeveer 60 behandelingen door een fysiotherapeut. Ook mag ik geen auto meer rijden gedurende 6 maanden. Nu had ik al sinds 2004 suikerziekte en hartproblemen. Dus al te gezond kun je mij niet noemen, maar dit terzijde.

Mijn gevoel voor humor ben ik gelukkig nog niet kwijt. In het ziekenhuis  heb ik niet te best geslapen. Naast me lag een man die met een delirium werd binnengebracht en veel kabaal maakte. De andere dag toen hij min of meer was ontnuchterd, vertelde hij dat hij allemaal beestjes zag, die hem bedreigden. Ik zei hem dat hij gelukkig niet van roze olifanten had gedroomd, want dat is pas erg. Ook overwoog ik nog een liedje uit de jaren zestig te zingen met de tekst 'Weet je wat ik zie als ik gedronken heb, allemaal beestjes, zoveel beestjes om mij heen' te zingen, maar ik heb mijn tong bijna afgebeten omdat toch maar niet te doen. Zonder tong verder leven zou overigens een tamelijk complicerende factor met zich meegebracht hebben.

Inmiddels ben ik weer thuis en probeer zo goed mogelijk te functioneren.  Een column schrijven blijkt nu een stuk moeilijker. Volgende week heb ik mijn eerste sessie bij de kinesist, zoals een fysiotherapeut in België wordt genoemd. Er zullen er nog velen volgen. Ben je bang voor de dood? vraagt u belangstellend.

Nee, eigenlijk niet. Er zijn immers maar  twee zekerheden in het leven. A. Je gaat zeker dood en B. zelfs na je dood, terwijl je al lang in de kist of urn verblijft weet de belastingdienst jou of je nazaten nog te vinden. 

Groetjes en blijf lachen, dat doe ik zeker ook.

Regering Nederland

‘Weet jij nog een goeie mop? Iets met Arabieren?’

‘Nou zeg, kun je dat zelf niet bedenken.’

‘Zo slim ben ik niet, dat weet je. Noem es iets geks.’

‘Ontruim Gaza en maak er een badplaats van voor slegs blankes.’

‘Watte?’

‘Zo zeiden we dat vroeger in Suid-Afrika, toen dat nog een normaal land was.’

‘Ah. Nou, geen slecht begin trouwens. We gaan de jonge dames en heren van de zogenaamde vrije pers eens verrassen met een krankzinnig idee waar de hele wereld zich kapot van schrikt. Speel jij mee, Bibi?’

‘Uit mijn broek, bedoel je, out of the box?’

‘Zoiets, ja.’

‘Wees mijn gast.’

‘Nee, waggeffe, jij bent hier toch mijn gast?’

Bij wijze van spreken, Donald, ken je moerstaal, zou ik zeggen.’

En zodoende.

Misschien niet erg aardig tegenover Habtamu en Frans, maar hun idee heeft net zoiets koddigs als dat Gazania aan Zee van D.J. Trump: een nieuwe linkse partij voor Nederland.

Natuurlijk zou het iets geweldigs zijn, als iedereen met normale politieke ideeën, dus zonder ruggenspraak met boeren of ondernemers, zich verenigde in een partij die, mits aan de macht, de democratie veilig stelt, de misdrijven van vorige regeringen recht zet, voldoende huizen bouwt, alle inwoners, ook de zwaksten, een behoorlijk inkomen en pensioen garandeert en weer voorbeeld wordt voor de wereld in ‘democratisch en toch rechtvaardig’ opzicht – niks bijzonders eigenlijk, gewoon een beetje volwassen…

Maar dan moet die partij dus voortkomen uit GroenLinks, de PvdA, Denk, D66, ChristenUnie, SP en misschien het linksige deel van het CDA en een paar nu enigszins verweesde liberalen uit de VVD. Grotendeels politici die elkaar het licht in de ogen niet gunnen.

Een partijprogramma zoals omschreven in de voorvorige alinea, daarmee zouden de mensen van genoemde partijen toch mee kunnen instemmen en dus stemmen op de partij genaamd Regering Nederland (werktitel)? (Termen als contract, ideaal, democratisch, socialistisch etc nooit in de naam van een partij opnemen. Lees verder 1984 van George Orwell).

Maar je ziet al hoe het in werkelijkheid ervoor staat. Want die nieuwe linkse partij van Habtamu en Frans is wel erg doorzichtig: het gaat er in feite alleen om dat het met de fusie van GroenLinks en de PvdA niet erg wil lukken, dat er in GroenLinks een groeiende weerzin is tegen Frans Timmermans, dat de uitdrukking ‘linkse partij’ zo besmet is geraakt – door Wilders, Jezelgus, Omtzigt, Kerrelijn en noem nog maar eens een rijtje politieke tinnegieters die uitsluitend hun persoonlijk belang in het oog hebben – als dictator, als dikbetaald lobbyist, als ijdeltuit, noem maar op.

Ik werd dus net weer wakker uit mijn korte droom, eigenlijk.

En zag Trump, Bibi en Elon bij elkaar zitten: het is bereikt, het stomme klootjesvolk laat zich alles wijsmaken en wat zullen we nou weer eens voor leuke frats bedenken om de zaak compleet naar de ratsmodee te helpen, voor de mensen met de verkeerde huidskleur. (En dergelijke.)

Van de prins geen kwaad weten

Het is inmiddels alweer 11 jaar geleden (misschien zelfs op de kop af) dat ik werkte aan de zoveelste aflevering van het Landgraafse h-a-h-blad Landgraaf Koerier, toen ik het opeens beu was. Wat was je beu? Dat ik in de eerste twee maanden van het jaar elke week overspoeld werd met carnavalsverhalen, en dan met name verhalen over de nieuwe carnavalsprinsen.

Je moet je voorstellen dat de oorsprong van de Limburgse carnavalsprins ongetwijfeld deze is: op carnavalsdinsdag, vastenavond, de laatste avond voor het begin van de roomsche vastentijd, zaten de vrolijkste inwoners van stad of dorp al op de vroege ochtend bijeen bij de bierpomp en dan riep er eentje: we hebben nog geen prins!

Gelukkig kwam daar net de plaatselijk erkende dorpsgek voorbij die staande werd gehouden, werd gehuld in een oud gordijn, met een theemuts op zijn kop, hier en daar voorzien van een fazantenveer van een toevallig passerende fazantenhaan, naar het gemeentehuis gestuurd om van de burgemeester de sleutel van dorp of stad te eisen. Steevast kwam hij terug met dat ding (elke burgemeester kan wel wat populariteit gebruiken) en dan begon het feest pas echt: de gewone boeren, burgers en buitenlui die vanaf morgen weer aan de leiband van meneer pastoor, de mijndirectie en de burgemeester liepen, namen het er duchtig van. Luid gezang weerklonk door de dreven, en uiteindelijk zag men de gehele bevolking, de ‘prins’ voorop, in polonaise door de hoofdstraat hossen.

Tot zover alles goed en wel, de rest van het jaar verrichtten de dorpelingen weer, godvrezend, ongezonde en onderbetaalde slavenarbeid.

Dat laatste is grotendeels verdwenen, maar de prins is er nog; tegenwoordig is het vaak een min of meer grote ondernemer, in ieder geval iemand die het feest grotendeels uit eigen zak kan bekostigen, die de prinsenmuts opzet.

En het feest begint voor de echte liefhebbers (constant ongeveer nog maar een kwart van de bevolking) al op 11 november, de gekkendatum, waarin je de oorsprong van de dorpsgek nog terugziet. Gek is de prins helemaal niet meer, hoewel: die zit met name de carnavalsdagen (een dag of tien vóór de vastenavond) met een chagrijnig  gezicht in een hoekje te kijken wie er allemaal zijn geld opzuipt, want hij mag zelf niet drinken – om nog te zwijgen wat de heuse professionele PR-functionaris kost die de prins heeft moeten inhuren.

Ik zat dus weer aan dat krantje te werken, en te denken aan het jaar daarvoor waarin ik een aantal blunders had geslagen.

De niet-geïnformeerde lezer van deze regelen moet namelijk weten dat er in een gemeente in Limburg soms wel een stuk of tien carnavalsverenigingen zijn die stuk voor stuk een prins, soms een prinses en in ieder geval een jeugdprins hebben die tot het laatste moment geheim moeten worden gehouden.

Ik verwijs nu even naar het plaatselijk dagblad, dat dezer dagen zijn serieuze image als krant te grabbel gooit door om de andere dag de voorpagina te openen met een carnavalsverhaal; zoals deze woensdag met een artikel waarin op weinig humoristische toon de genoemde geheimhouderij wordt beschreven en zelfs tussen de regels door verdedigd.

Zo was het 11 jaar geleden ook. (11! Elf!) Het jaar daarvoor had ik dus die blunders geslagen. Ik kreeg namelijk de naam en de staatsiefoto van de prins, de prinses en/of de jeugdprins onder embargo aangeleverd, met het consigne dat de kopij natuurlijk tijdig naar de zetterij moest, maar dat men onder geen voorwaarde vóór de officiële proclamatie (die met de theemuts) in mijn krantje zou mogen lezen wie dit jaar de gelukkigen waren.

Dat was dus mis gegaan, doordat mijn stukjes voor papieren krant ook doorgeplaatst werden naar de (toen gloednieuwe) website van het weekblad; in het computerprogramma dat ik voor de website gebruikte kon je weliswaar gebruik maken van een ‘vertraging’ waardoor je precies dag en uur in de nabije toekomst kon bepalen waarop de namen van de prinsen bekend mochten worden – maar die vertraging werkte niet steeds even goed. Waardoor sommige namen al enkele dagen vóór de proclamatie op de website stonden, waardoor de lol eraf was. Ik had, als het ware, de primeur.

Vandaag de dag krijg je in zo’n situatie waarschijnlijk een Cobra door de brievenbus, toen kreeg ik vooral ontzettend boze mailtjes – die stomme Hollènder – ikke – had er (weer) niks van begrepen.

Daar moest ik die ochtend elf jaar geleden aan te denken, pakte de telefoon en meldde de uitgever van het blad dat ik er de brui aan gaf. Het verdiende lekker, maar men moet ook met zichzelf te vriend blijven.

Niet veel later was het blad ter ziele, door datzelfde internet – de advertenties gingen al een tijdje en nu onomkeerbaar naar meneer Google.

What’s in a name

Die Golf van Amerika, hoe raar is dit? Helemaal niet raar, zo lang de VS niet eenzijdig de in de hele wereld gebruikelijke territoriale grenzen niet gaat veranderen.

Het wemelt van de naamsverwarring in de wereld. Ik zie in de Duitse krant die ik lees dat president Zelenski van Oekraïne daarin wordt aangeduid als Selenskiy (omdat de oorspronkelijke z in het Duits wordt uitgesproken als ts); de Volkskrant meldt vandaag trots te hebben ontdekt dat de Engelse havenstad Plymouth door Nederlanders ooit Pleimuiden werd genoemd – bij dat zelfde artikel staat een fout onderschrift bij een prachtige landkaart waar de Mexicaanse president naar wijst: een oude kaart van de huidige Verenigde Staten met daarin de naam… America Mexicana. Zal wel een correctie op komen, voordat Trump stikt in een woede-aanval.

En zo gaat het met de hele wereld. Zweden heet eigenlijk Sverige, Finland heet Suomi en daar noemen ze Zweden Ruotsi met de hoofdstad Tukholma. In het Fins is Nederland Alankomaat, Duitsland Saksa, en Frankrijk Ranska. En dat heet in Frankrijk France. Duitsland heet in Italië Germania en de inwoners Tedeschi, in Spanje heet Duitsland Alemania en in Frankrijk Allemagne. Hongarije heet eigenlijk Magyarország, daar noemen ze Italië Olaszország.

Egypte heet eigenlijk Misr, Caïro is Al Khahira, Algerije en Algiers heten allebei Al Jazaïr; Bangkok heet ter plaatse Krung Thep, en als we toch naar de overkant van Het Kanaal (dat in het Engels The Channel heet en in het Frans La Manche en in België het Nauw van Kales) gaan, eerst even naar Wales, daar noemen ze Nederland maar liefst Yr Iseldiroedd, probeer dat maar eens correct uit te spreken.

En op de terugweg naar Flushing en The Hague (l‘Aia in het Italiaans) komen we in Engeland (dat eigenlijk England heet) plaatsen tegen die ooit Ossevoorde, Kambrugge en Kantelberg werden genoemd.

En dan nog een paar losse opmerkingen: Lithuania heet daar Lietuva, in Duitsland Litauen, in Nederland Litouwen. Sint Petersburg heet in het Russisch Sankt Piterboerg, maar wordt in de wandeling Piter genoemd, en heeft, zoals bekend, een tijdlang Leningrad geheten.

Om te tonen dat buitenlanders soms veel mooiere namen voor plaatsen hebben dan de inboorlingen: In Italië heet München Monaco di Baviera, Regensburg Ratisbona en Leipzig Lipsia. Vermaak uzelf nog met deze Italiaanse namen voor Duitse steden: Aquisgrana, Colonia, Treviri, Stoccarda, Magonza en Augusta.

En dan nog een curiositeit: de Italiaanse stad Firenze wordt door de hele wereld Florence genoemd (Soms ook Fiorenza, sorry).

En dan zijn we terug in Washington, dat overal, vol ontzag uiteraard, Washington wordt genoemd.

U weet wel, de hoofdstad van America Mexicana.