SanteLOGie

Grasduinen

Ik grasduin nog wel eens door mijn schrijfselen van weleer, en zo stuitte ik op onderstaande van 22 jaar geleden, toen ik nog een vervaarlijke Draufgänger was. Ondanks dat blijft het een leuk stukje, waar ik nog volledig achtersta. Gatie:

Dinsdag 19 juni 2002

Cultuur

U moet me maar corrigeren als ik het mis heb, maar volgens mij heeft Tom Holkenborg een plaatje van Elvis Presley in de computer gestopt, de computer opdracht gegeven daar de bekende Opel Kadett-1985-dreun onder te zetten en hup: wij kijken aan tegen een culturele prestaties van dusdanig formaat dat de Volkskrant er niet alleen een popjournalist – het potsierlijkste specialisme in de journalistiek – op af heeft gestuurd, maar voor diens artikel ook een flink stuk van de voorpagina heeft ingeruimd.

In het licht van die publicatie moet ik toch eens mijn inmiddels 42-jarig abonnement op de Volkskrant in heroverweging nemen: het kost tenslotte inmiddels toch zo’n zestig cent per dag en daarvoor krijg ik dan deze zwakzinnigheid voorgeschoteld.

Ja, want die Tom Holkenborg, dames en heren luisteraars, die is technoproducer van beroep, en als zodanig bekend (ik weet alleen niet precies bij wie) als Junkie XL. Maar van de familie van Elvis Presley heeft Junkie XL te horen gekregen dat ze dat woord niet meer willen horen (mede omdat hun beroemde overledene het zelf was, denk ik, XXXL zelfs) en gehoorzaam heeft Holkenborg er JXL van gemaakt, wat het voordeel heeft dat het evenmin iets betekent, of verheldert, of toevoegt. Hoogstens begrijp ik erdoor dat Holkenborg langs die weg de kost verdient. Hoewel hij nog dommer is dan hij op de foto al lijkt: hij heeft zich laten afschepen met een eenmalige fooi, en de familie van Presley maakt nu goede sier met het geld waar ze geen poot voor uitgestoken heeft.

Holkenborg kan dat allemaal niets schelen, hij vindt het zelfs logisch en de popjournalist stemt daarmee in: wie de macht heeft wil die alleen maar vergroten, daar moeten wij kleine jongens, Holkenborg en Cabenda (zo heet de popjournalist) ons gewoon bij neerleggen.

Zo zo, lees ik gehoorzaam en licht verbijsterd verder, spotjes heeft Holkenborg ook gemaakt rond de olympische spelen en het wereldkampioenschap voetballen: nu begrijp ik ineens waarom ik van dat laatste nog helemaal niets heb gezien.

Hij heeft verder ‘bewust’ gekozen voor een ‘b-kantje dat klinkt alsof het in twintig minuten in elkaar is gestoomd.’ Allereerst: de tijd dat ik geloofde dat op de achterkant van een cd ook nog iets staat, is voorbij. Dus b-kantje? En ik vind twintig minuten nog rijkelijk lang. Mijn pc is sneller. Maar gelukkig is het allemaal eenmalig, want ‘na deze hype laat hij (Holkenborg) de doden weer rusten.’ De doden boffen maar weer. Hoewel hij ook navolging verwacht, ‘Sinatra met een housebeat, dat soort dingen’. Hij was een mafioso, maar zo erg hoeft hij nou ook weer niet gestraft te worden.

Intussen is het stuk van Presley snel op weg de Vogeltjesdans naar de kroon te steken, besef ik. Nu ook al nummer 1 in Noorwegen. Ik fantaseer dit niet, ik lees de Volkskrant.

De cultuur is iets moois, dat wist ik al langer. Maar dat het altijd nog mooier kan, daar ben ik intens blij om.

Oh, nog even de kop: ‘Nederlandse Junkie XL wekt A little less conversation van The King opnieuw tot leven’. Wanneer is het dan nog meer tot leven gewekt? Er ontbreekt nog het een en ander aan dat verhaal.

Volkskrant, alsjeblieft, denk voortaan wat beter aan mijn tere gestel.

De formule van Formule 1

Vooropgesteld: ik ben niet echt een groot liefhebber van Formule 1, hoewel ik mezelf er wel eens op betrap dat ik een hele race uitzit, als die tenminste wordt uitgezonden door een instantie die daar geen geld voor wil hebben. Zoals afgelopen zondag gebeurde met de race om de Grote Prijs van Nederland, tot mijn verrassing een soort plee van geglazuurd aardewerk, door de NOS.

Soms wil ik nog wel eens op Youtube kijken naar opnamen van races van weleer, toen Ascari (voor de oorlog) en Fangio nog wereldberoemd werden. Toen het nog vrij eenvoudig was zwaar gewond dan wel overleden van het slagveld te komen, met de bijpassende dramatische beelden – wie herinnert zich niet het ongeval tijdens de 24 uur van Le Mans in1955, toen een uit de bocht gevlogen Mercedes (Silberpfeile) het publiek in vloog en daar tachtig doden veroorzaakte.

De autosport was toen een plek voor doodsverachtende waaghalzen, en het publiek was (minstens voor een deel) belust op de kans dat er iets spectaculair mis zou gaan tijdens een race. En het gebeurde nogal eens. Op diezelfde 24 uur van Le Mans lieten in de loop der jaren in totaal 23 coureurs het leven, en ook de Formule 1 kende zijn drama’s – 35 doden, waaronder Emerson Fittipaldi, Gilles Villeneuve en Wolfgang Graf Berge von Trips – ter redactie moesten we, in 1961, met man en macht de enige vrouw onder ons, Greet, troosten omdat ze hevig verliefd bleek te zijn op deze Duitse graaf, die in Italië omkwam.

Jimmy Clark won in 1963 de Grote Prijs op Zandvoort nadat verschillende deelnemende auto’s wegens pech de strijd tegen de Brit moesten staken, die maar liefst 158 kilometer per uur gemiddeld reed in zijn uit de kluiten gewassen sigaar waar de coureur zijn slechts door een helmpje beschermde hoofd boven uitstak. De toeschouwers werden al nauwelijks beter beschermd en het vanuit een zeppelin gefilmde circuit viel nauwelijks te onderscheiden van het duinlandschap.

Hoe anders is het tegenwoordig. De coureurs zijn gehuld in een brand- en breekwerend pak (ik meen tijdens de rit watergekoeld), je ziet ze alleen nog maar vóór en na de rit, tijdens de rit kan de bolide net zo goed onbemand zijn, je ziet er niks van, ook niet wanneer je zelf vanuit de wagen meekijkt en ziet dat de auto halverwege het rechte stuk 335 kilometer per uur rijdt.

Tijdens de rit vindt er voortdurend overleg plaats tussen de coureurs en hun uit tientallen deskundigen bestaande team in de pits, die vaak feitelijk bepalen wie er wint: door middel van een slimme tactiek op het gebied van de te gebruiken en te verwisselen banden, hoe vaak en op welke uitgekiende tijdstippen. Een bandenwissel – tegenwoordig normaal in anderhalve seconde – die vijf seconden of meer tijd in beslag neemt kan de race beslissen.

Wie zich in de materie verdiept stuit al gauw op het reglement: een boekwerk van enkele kilo’s, waarin tot in de laatste details het verloop van de race wordt bepaald.

Natuurlijk is nog altijd de behendigste coureur degene die de meeste kans maakt op de winst, maar het gegoochel in dat boek waarmee bepaald wordt hoeveel elke auto mag wegen en aan brandstof mag meenemen, hoe vaak er hoe aan de racewagens gesleuteld mag worden tijdens het seizoen – een lange reeks van deze bepalingen maakt vervolgens uit of je de volgende aflevering helemaal achteraan moet starten.

Je zou bijna gaan denken (maar nog niet helemaal, natuurlijk) dat alle regels en bepalingen de totale dood vormen voor het verloop van de race. Gezien de enorme bedragen die ermee gemoeid zijn, zou het mij niet verwonderen als de ‘winst’ bij voorbaat verkocht is aan de meest betalende.

En dan ben ik meteen af; ik opperde dat lang geleden toen ik nog omringd werd door wielerliefhebbers, dat het in de Tour de France om zoveel geld ging dat het wel een vooraf geregisseerde vertoning moest zijn die erop neerkwam: drie weken fietse fietse fietse en dan won Bernard Hinault op de streep op de Champs Elysées.

En toen heb ik me toch een storm over me heen gekregen, nou nou nou.

Dus zoiets zou ik nooit meer durven beweren.

Zoektocht der zoektochten

Stok kwijt. Acht (of negen) letters en een spatie, en hoe vaak die de laatste twee jaar al uit mijn mond zijn gekomen, niet normaal.

Al een tijdje vóór mijn heupoperatie (binnenkort een jaar geleden) liep ik al met een stok, eentje die Djamila jaren geleden had gekocht in een sportzaak in Zutphen, nadat we hadden geconstateerd dat we die van haar thuis hadden laten liggen. Toen ook al. Dus.

Een dure stok van het merk Leki, die inmiddels op mij was overgegaan – Djamila neemt genoegen met haar collectie van een stuk of tien wandelstokken met uiteenlopend dessin, van bloemetjes tot Mondriaan.

Sinds de heupoperatie loop ik permanent met een stok, die stok; eerst krukken voor wondgenezing, daarna voor stabiliteit. Afgelopen winter raakte een zenuw in mijn rug beklemd waardoor ik zelfs moest overstappen op een rollator; maar die stok bracht al die tijd de meeste uitkomst.

Het verschil tussen een rollator en een wandelstok is vooral: het verschil in zichtbaarheid. Ook de rollator ben ik tegenwoordig, nu mijn toestand iets verbetert, geregeld kwijt, omdat ik wel zonder kan. Maar die is doorgaans snel teruggevonden. Zelfs de stok lijkt soms overbodig.

En dan begint het.

‘Heb jij mijn stok ergens gezien?’ Ze kijkt wanhopig naar het plafond – ik weet zeker dat ik daar de stok niet hoef te zoeken.

Ik heb dat mijn hele leven al: ik heb iets gebruikt – een boek, gereedschap – laat het los bij ‘einde karwei’ en ben prompt vergeten waar ook alweer. De meeste zinnen die ik mijn hele leven al uitspreek beginnen met iets als ‘weet jij waar mijn…’ En dan reken ik de gevallen nog niet mee dat ik de bril zocht die ik op mijn neus had. Mijn moeder had daar een van haar vaste bon mots voor paraat: ‘Je suukt näör ’t peerd en je sitterop.’

Nadat ik in de vriezer en de vuilnisbak heb gekeken (Alzheimer) zoek ik intensief het hele huis af en vind dan de stok op een volstrekt voor de hand liggende plek. Een enkele keer draagt iemand in een restaurant of crematorium me de stok na.

Maar nu ben ik hem dus echt kwijt. Ik heb alle plekken in huis waar hij maar enigszins zou kunnen staan of liggen een keer of vier bezocht, Djamila ook, die veel beter kan zoeken dan ik, nada.

De hele geschiedenis van de afgelopen week nagegaan. Voor zover je die niet vergeten bent of door elkaar gehaald. Je bent niet voor niets bijna 86 geworden. We zijn alleen bij de fitness geweest, waar me nog gevraagd werd, toen ik wegging ‘Waar is je stok?’ En toen schijn ik geantwoord te hebben: ‘In de auto’. Bij de kinderen is de stok niet gezien. Op de fitness zou ik zelf nog wel eens een onderzoekje willen wagen.

Helaas is het gevoel van opluchting dat over me komt als het gezochte zich toch in de binnenzak van een colbertje blijkt te zitten dat ik een paar weken geleden aan heb gehad, maar dat geldt natuurlijk niet voor een wandelstok. Djamila stelt voor om een opvouwbare stok te kopen. Ja, maak het maar definitief onmogelijk nog ooit iets terug te vinden.

Er is toch wel behoorlijk iets mis met je geheugen, hoor ik jullie denken. Onzin. Ik hoorde vanmorgen dat een collega was overleden (tegenwoordig eens in de drie maanden een) en ik wist precies waar in Heerlen hij in 1967 woonde en hoe hij daar een glazen vaas zo onhandig wist te breken dat hij weken met zijn arm in verband liep.

Bovendien heb ik bedacht dat ik inmiddels wel aan een nieuwe stok toe ben.

Ik zie dat er zelfs hele mooie en iets goedkopere versies verkrijgbaar zijn. Misschien koop ik er wel twee.

Of drie.

Van drink- en leidingwater

Zuinig met drinkwater, jawel, dat was een aantal maanden lang geen enkel probleem, integendeel, als we het hemelwater hadden kunnen opvangen zouden we tot in lengte van jaren geheel kunnen afzien van enig drinkwater uit de kraan. Ik schat dat we ergens tussen de 200 en 250 kuub regen hadden kunnen opvangen – ons jaarverbruik aan drinkwater is momenteel 88 kuub; maar ja, wie heeft er plek om zo’n bak water ergens op te slaan? En hoe houd je die zo lang goed?

Nu sinds een week of twee eindelijk iets is aangebroken dat je met wat goede wil zou kunnen onderbrengen onder het begrip ‘zomer’, zijn we weer volop kostelijk drinkwater aan het verbruiken om de tuin een beetje op gang te houden.

De tomaten – als gewoonlijk weer opgepot in een te kleine pot – moeten twee keer per dag geheel doornat worden gemaakt, waar ze al dat water laten mag Joost weten. Het is nog maar pas geleden dat we met leedwezen moesten aanzien dat de eerste trossen tomaten door de aanhoudende regenval aan de plant hingen te verrotten, maar dankzij de dagelijkse gift drinkwater, daarna, is alles goed gekomen en eten we de hele dag, dag in dag uit tomaten.

Drinkwater, ja. Laten we er maar aan wennen dat het vooral leidingwater zal worden, want de leidingwaterproducenten bereiden ons er langzaam op voor dat we steeds meer hormonen, geneesmiddelen en mest van onze geliefde boeren in het water zullen aantreffen, dat daardoor vooral geschikt zal zijn om de plee door te trekken, te douchen, de was te doen en af te wassen – voor drinken en koken nemen we nu al veelal onze toevlucht tot mineraalwater uit (hopelijk) onverdachte bronnen, wat dan weer een hoop gesleep met plastic verpakkingen en gedoe met statiegeld met zich meebrengt.

Al dat hemelwater heeft overigens voor een geheel onverwacht effect gezorgd: veel gewassen in de tuin hebben groter, groener blad en groeien in een nooit vertoond tempo. Het gazon van de buurman, al jaren in de zomer egaal geel-bruin, vertoont zich, nu we als het ware op een dikke laag grondwater wonen, van zijn positieve kant: het is prachtig groen en de buurman geeft ook al toe aan de verleiding om het uiterst kort te knippen – geen gazon dus, maar een echte Engelse lawn.

Dat is allemaal mooi natuurlijk, maar het onkruid heeft helaas ook gehoord van dat nieuws, zodat onze tuin momenteel geheel overdekt is met een dikke laag Convulvulus arvensis, een mooie naam voor een kloteplant: de akkerwinde, ook wel pispotje genoemd. De plant is al vele jaren kind aan huis in onze tuin, maar we hebben nog nooit zo’n tomeloze machtsovername gezien als dit jaar. Lichtpuntje is dan wel weer dat zevenblad kennelijk niet tegen al die nattigheid kan en het grotendeels laat afweten.

Kortom, we aanschouwen de schijnbaar chaotische ontwikkeling die we natuur noemen, maar die gewoon aan strenge regels voldoet.

Daarover gesproken: ik heb vier olijfbomen die ik bossig houd door ze voortdurend een beetje te knippen.

Deze dagen begon mij op te vallen dat twee van de vier heviger groeiden en donkergroen waren. Nadere beschouwing leverde op dat die twee, in tegenstelling tot de andere twee, voorzien waren van een (ongenodigde) groei en bloei op de potaarde van een klavertje: gehoornde klaverzuring, officieel Oxalis corniculata. En dat plantje hoort tot de Vlinderbloemenfamilie (erwten, bonen, lupine) die allemaal de unieke eigenschap hebben dat ze in knolletjes aan de wortels stikstof opslaan. En stikstof zorgt in het plantenrijk onder andere voor weelderige groei en donkergroen blad. De wortels van de olijfbomen halen al hun moois uit dus uit de klaverwortels…

Het massatoerisme is overal

Door Guido t’Sas

Het massatoerisme is overal. Dat constateer ik aan de hand van berichten van de Vlaamse radio over duizenden Belgen die momenteel urenlang vaststaan op onder meer de weg van Antwerpen naar Knokke. Er zijn daar ongelukken gebeurd dus wie per auto verkoeling wil zoeken aan de kust wordt aangeraden voldoende water mee te nemen of, nog beter, helemaal niet te gaan. Schrale troost: er worden flesjes water uitgedeeld. Aan zee is het trouwens door de aflandige wind niet minder warm dan in het binnenland.

Iedereen kent langzamerhand de verhalen over inwoners van Barcelona die de toeristen toeroepen 'ga naar huis'. En die over Venetië, waar je op drukke dagen moet betalen om er de stad in te mogen. Ilja Leonard Pfeiffer heeft aan het massatoerisme daar, in zijn boek Grand Hotel Europa, schitterende satirische passages gewijd.

Ten onzent is het ook raak. De Waddeneilanden. Texel wordt sinds jaar en dag overstroomd door Hollanders en Ameland noteert 650.000 verblijfstoeristen per jaar. In Giethoorn is het filevaren met de bootjes. Ja, de rusticiteit zoals daar gezien in het zwart-witte filmsucces van de vorige eeuw, Fanfare, is inderdaad pure nostalgie.

Ik ben, met mijn voorkeur voor non fictie geen geheide romanlezer. Vandaar dat ik nu pas verwijs naar een al 25 jaar oud boek van de in Rome woonachtige Rosita Steenbeek. Daarin komen passages voor over een gebied in Toscane waar het wemelt van de overblijfselen van de Etruskische beschaving die aan die van de Romeinen vooraf ging. Necropolissen (dodensteden) en graftombes, omringd door een fabelachtige, ongerepte natuur. Daar wil 'de economie' op los, met voorspelbare gevolgen voor het groen en de rust in die gebieden plus de aanpalende monumentale stadjes. Een kwarteeuw geleden dus al. In hoeverre deze voorspelling is uitgekomen zou ik moeten nagaan.

De lezer kent natuurlijk het lied Het Dorp, gezongen door Wim Sonneveld op tekst van Friso Wiegersma. 'Een kar die ratelt op de keien' en vooral 'Langs het tuinpad van mijn vader zag ik de hoge bomen staan.' Dat was realiteit in het Deurne van het midden van de vorige eeuw, waar Huize (inmiddels museum) De Wieger staat en waar het tuinpad zich bevindt. In de krant heb ik gelezen dat er initiatieven bestaan om de boel daar op te leuken. Mag ik m'n hart vasthouden?

Zelfoverschatting nekt Van der Poel

Door Peter Stiekema

Mathieu van der Poel heeft zichzelf genekt door zijn capaciteiten tijdens de Olympische wegwedstrijd, die zaterdag 3 augustus in Parijs en omstreken werd verreden, zwaar te overschatten. Hoe haalde hij het toch in zijn hoofd om tijdens de eerste beklimming van de Butte de Montmartre uit alle macht te demarreren met de Belg Wout van Aert in het wiel. Dat is toch veel te vroeg en bovendien kreeg hij Wout er niet eens af.

En toch probeerde hij door te zetten, terwijl het groepje voor hem met de leiders verder uitliep en de kop van het peloton al heel snel terugkeerde.

Toen Remco Evenepoel een ronde later wel wegkwam was bij Mathieu het vet van de soep en kon Remco zonder serieuze bedreiging naar de gouden medaille rijden. Hij slaagde er wel in alle koplopers  in te halen en vervolgens te lossen. Alleen een lekke band dreigde nog even roet in het eten te gooien, maar zijn voorsprong was ruim voldoende om rustig van fiets te kunnen wisselen.

Evenepoel was zelf niet op de hoogte van zijn voorsprong (ruim een minuut) omdat tijdens deze wedstrijd de zogenaamde oortjes (voor communicatie met de ploegleiding, in dit geval oud-coureur Sven van Tourenhout) niet toegestaan waren. Een tamelijk onzinnige maatregel, als u het mij vraagt, maar de wegen van sportofficials zijn evenals die van de respectievelijke goden ondoorgrondelijk en zelden aangenaam. Uiteindelijk werd Van der Poel twaalfde en dat kun je toch geen hem waardige uitslag noemen. 

Wellicht toch dat de merkwaardige seizoenindeling Van der Poel parten heeft gespeeld. In het klassieke voorjaar reed hij slechts zeven wedstrijden, waarvan hij er drie won (E3-prijs, Ronde van Vlaanderen en Parijs-Roubaix. Na Luik-Bastenaken-Luik eind april, waarin hij nog derde werd, ging de riem eraf en werd er tot de Tour de France geen wedstrijd meer gereden, alleen veel (?) getraind. De Tour liep op zijn zachtst gezegd heel matig. Wel trok hij twee keer de sprint aan voor ploeggenoot Jasper Philipsen, die in totaal drie etappes won, maar zelf reed hij geen platte prijs en dat is een regerend wereldkampioen eigenlijk onwaardig. Waar zijn opa Raymond Poulidor een uitstekende Tourrenner was en vaak voor de overwinning meestreed en ook zijn vader Adrie regelmatig prijs reed en  twee etappes won. Maar Mathieu lijkt de liefde voor de belangrijkste ronde ter wereld niet te delen met zijn voorvaderen. Hij heeft slechts een Touretappe op zijn naam staan en die dateert al weer van enkele jaren terug.

Wat mij ook opviel is dat Mathieu deze week de reis van zijn Belgische woonplaats naar Parijs maakte in een Lamborghini Urus (waarde ongeveer 400.000 Euro) met het nummer 1-MVDP-1. Wat meer bescheidenheid zou hem sieren. Misschien dat hij kan beginnen het nummer 1 op zijn gepersonifieerde nummerplaat te vervangen door het nummer 12. Dus 12-MVDP-12. De twee 1-nummers komen eigenlijk uitsluitend Remco Evenepoel toe, die vorige week zaterdag ook al de Olympisch tijdrit op zijn naam zette. En misschien moet Mathieu toch maar wat meer wedstrijden rijden dan alleen het natourcriterium in Aalst, vorige week, dat hij trouwens won. Dat dan weer wel.

Alweer een LD-icoon overleden

Hoe lang is het niet geleden dat ik hem voor het laatst heb gezien en gesproken – ik denk in 1992, en ik herinner me zelfs het onderwerp waarover we het kort hadden, in café Bijsmans in Heerlen. Hij leidde zijn vraag aldus in: ‘Jij hebt toch ook kinderen gekregen met je echtgenote? Hoe ging dat?’ Rare vraag natuurlijk, waar bemoei je je mee, maar met Frans Welters hoefde je er niet op te rekenen dat hij zich tactisch of diplomatiek uitdrukte. Ik begreep uit het vervolg dat hij met zijn toenmalige vriendin in discussie was over de vraag of zij tweeën aan kinderen zouden beginnen. Mijn legendarische reactie was dan ook: ‘Als vrouwen kinderen willen, dan krijgen ze die.’ Voor zover mij bekend is het er niet meer van gekomen, en waar bemoei ik me trouwens mee.

Frans was een persfotograaf in Zuid-Limburg, aanvankelijk bij het Limburgs Dagblad en in 1972 wegens overname van de krant door de Holdingmaatschappij De Telegraaf overgestapt naar wat toen nog De Nieuwe Limburger heette. Hij was zo’n fotograaf die de iconische foto al had gemaakt vóór dat het onderwerp zich daartoe leende. Hij is vanmiddag overleden in zijn woonplaats Maastricht, hij was 16 juni jongstleden 86 jaar geworden. Uit zijn omgeving had ik vernomen dat hij al enige tijd sukkelde met zijn gezondheid.

Frans, voluit Franciscus Joseph Willy Louis Adolf Welters, was een kundig schaker, en buiten zijn bijzondere vaardigheid als persfotograaf ook een ongelooflijke pestkop. Waar hij ook enige faam mee opbouwde: als hij een ongeteld aantal pilsjes gedronken had kon hij langdurige, volstrekt onbegrijpelijke monologen ophangen, naar ik aanneem van zwaar filosofische aard.

Ik was enkele jaren, tussen 1967 en 1972, goed bevriend met hem, menig weekend vergezelde ik hem naar allerlei lokale en regionale onderwerpen waarmee de maandagkrant gevuld werd, het varieerde van schutterijfeesten tot sport – eenmaal duwde hij mij een camera in de hand en posteerde me achter het doel van MVV in stadion de Geusselt in Maastricht, waar Ajax kwam spelen. Als Cruijff en Neeskens, hele graspollen rondschoppend op het doel af daverden, was het de bedoeling dat ik een foto zou maken van het onvermijdelijke doelpunt; maar anders dan Frans was ik aanzienlijk minder onverschrokken en rende ik in een paniek een eind achteruit of opzij omdat ik vreesde voor mijn gezondheid. Of we daarbij een wereldfoto gemist hebben herinner ik me niet.

Een ander onderwerp herinner ik me goed: we waren in oktober 1972, toen het LD dus verkocht was aan de hoogste bieder, getweeën afgevaardigd om de bij de koop inbegrepen nieuwe hoofdredacteur Pierre Huijskens in Roermond te ondervragen naar zijn bedoelingen met de krant. Nog zo’n eigenschap van Frans: tijdens interviews maakte hij niet alleen de foto’s, maar nam hij ook intensief deel aan het gesprek. Het gesprek duurde, mede daardoor, een uurtje of zeven en we dronken met zijn drieën twee flessen whisky leeg. De journalistiek had toen nog een romantische inslag.

Het wonderlijke was dat de ‘vriendschap’ met Frans’ vertrek naar Maastricht een abrupt einde vond.

Ook veel grootse prestaties leverde hij, bij mijn weten, niet meer. Dat was toch meer iets van zijn periode bij het LD. In1963 was hij als enige persfotograaf naar Skopje in Bosnië gereisd waar toen een verwoestende aardbeving had plaatsgevonden. Zijn foto’s kregen veel aandacht in de nationale en internationale pers. En in de jaren tussen 1965 en 1972 daarna legde hij op dramatische wijze de teloorgang van de kolenmijnen in Limburg in prachtige zwart/wit foto’s vast. Van beide exploten zijn, naar ik verneem, tentoonstellingen georganiseerd en boeken uitgegeven.

Hij moet ook grote aantallen prachtige foto’s hebben gemaakt in Marokko, waar hij in de jaren zestig en zeventig steevast heen reed en ook een vriendenkring had opgebouwd. Nooit meer iets van gezien.

Allemaal voorbij. Wij achtergeblevenen strompelen welgemoed verder naar de honderd.

PS: Mij blijkt intussen dat prof. Wiel Kusters een biografie van Frans heeft geschreven, getiteld 'De witte helm'. Ik citeer de flaptekst van dat boek: September 1944. Geallieerde troepen rukken op in Zuid-Limburg. De NSB-burgemeester van Sittard slaat op de vlucht en zoekt met zijn gezin een heenkomen in Duitsland. Frans Welters, de zesjarige burgemeesterszoon wordt geconfronteerd met liquidaties, bombardementen en vooral veel angst en onrust. Hij ziet dingen die hij niet kan duiden, maar die hem nooit zullen loslaten. Beelden die hem tot een sociaal bewogen fotograaf zullen maken, steeds op zoek naar de overlevenden in een rampgebied, maar ook naar het niet-begrijpende kind dat hij was. Het kind met de witte helm, dat door de puinhopen van het verwoeste Duitsland liep. De witte helm. Een beeldverhaal bevat in feite een tweetal verhalen, een in woorden en een in foto's. We zien via de foto's hoe Frans Welters de wereld om hem heen bekijkt en we lezen daarnaast een indringend en persoonlijk verhaal over het leven van de fotograaf zelf, subtiel verwoord door dichter Wiel Kusters.