SanteLOGie

Die keer dat… 4

Tweeëntwintig jaar lang zijn we eropuit getrokken met onze Arca 340 Scout camper, bouwjaar 1994. Nij hebben we hem weggedaan. Met name de motor, een Fiat Ducato 1.9 liter Turbo diesel, leverde ons vele mooie streken. In dit serietje stukjes laat ik enkele ‘avonturen’ de revue passeren, zodat je weet hoe je op bijzondere plekken terecht kunt komen door puur motorpech.

Je kunt niet zeggen dat we die camper maar ongebruikt lieten staan. En dus was er die keer dat we hadden bedacht dat een reis via Barcelona, Granada en Sevilla naar de Algarve wel een goed idee kon zijn. Ik had ook een doel voor ogen: we zouden op bezoek gaan bij een kennis, en ik zou twee interviews maken voor een camperblad waar ik toen voor werkte.

Vlak voordat we Valencia zouden binnenrijden gingen we tanken. En toen liepen we in een taalkundige val. (Nou ja, we: ik dus). In Spanje is diesel ‘gasolio’, en benzine ‘gasolina.’ Dus je voelt hem al aankomen: ik tankte vrolijk 38 liter gasolina in de dieseltank en we gingen welgemoed onderweg. Na veertig kilometer moest ik even stevig remmen en toen begon de motor een enorm bonkende herrie te maken. In een flits zag ik de inrit van een tankstation, stuurde erin – in de vrijloop met gestopte motor – parkeerde daar nog net en realiseerde me meteen wat er gebeurd was.

De ANWB gebeld, als gebruikelijk verscheen binnen een half uur een bergingswagen. We werden opgeladen en er begon een reis door de buitenwijken van Valencia, waar we letterlijk ons hart vasthielden, want ze hebben daar behalve smalle straatjes ook laaghangende balkons. Gelukkig raakten we niks en stopten in een stille straat, waar de camper werd afgeladen en geparkeerd voor een garagebedrijf dat huiselijk onderdeel was van een stel rijtjeshuizen.

Het was inmiddels na één uur namiddag, en dus kon de ‘reparatie’ nog even niet: in Spanje doen ze aan siesta. Op 4 uur konden we terecht. En er was troost: een paar huizen verderop, zei de garagist, was een restaurant waar wij zouden kunnen genieten van het menù del dia.

Dat was nog eens ontdekking, dat menù, bedoel ik. Voor de somma van zeven euro vijftig pp kregen we een bordje soep, een kipschnitzel met frieten en sla, brood, een toetje, een karafje water en een fles wijn.

Het was er gezellig, het garagepersoneel zat er ook te schransen.

We hebben er, na gedane zaken, een paar stoelen uit de camper bijgehaald voor onze eigen siesta op de stoep voor de garage en om stipt 4 uur begon de operatie.

Verbijsterd keken wij toe hoe de garagist een slangetje in de tank stak, de daarin aanwezige brandstof met zijn mond opzoog en de inhoud van de tank eenvoudigweg in een naburig rioolputje liet lopen. Heel zuinig deed hij daarna twee liter diesel in de tank en wees naar een tankstation een paar kilometer verderop, waar we meer konden tanken.

Die nacht kampeerden we ergens in het midden van niks, en van Valencia hebben we nooit, tot op de dag van vandaag, meer iets gezien.

Die keer dat… 3

Tweeëntwintig jaar lang zijn we eropuit getrokken met onze Arca 340 Scout camper, bouwjaar 1994. Nij hebben we hem weggedaan. Met name de motor, een Fiat Ducato 1.9 liter Turbo diesel, leverde ons vele mooie streken. In dit serietje stukjes laat ik enkele ‘avonturen’ de revue passeren, zodat je weet hoe je op bijzondere plekken terecht kunt komen door puur motorpech.

Die keer dat we, nog in Duitsland, maar onderweg naar Tsjechië, Slowakije en Hongarije, gingen tanken en ik ontdekte dat de voorbumper nat was, terwijl het niet geregend had (dat gebeurde toen nog wel eens). Ik wist het op dat moment niet, maar dit wordt een verhaal dat vooral gebaseerd is op de neiging om grote problemen te bagatelliseren.

Dus: we hadden wellicht wat hard gereden, en daar was het koelwater te warm door geworden en was een beetje overgekookt. Dat zou uiteraard al hebben moeten duiden op ernstige problemen, maar we reisden vrolijk verder en losten het probleem op door geregeld koelwater bij te vullen.

Thuis (via Oostenrijk) ging ik toch maar naar de garage, de motor werd ‘afgeperst’, er was niets bijzonders te vinden. Een volgende trip leerde hetzelfde euvel op, en het bleef dus navullen.

Enkele maanden later gingen we naar Italië. Bij Bellinzona in Zwitserland vond ik dat de temperatuur van de motor erg opliep. De ANWB gebeld, een wegenwachter dook snel op (als gebruikelijk, wat een organisatie) en attendeerde me op een defect van de vuldop van het koelsysteem. Hij adviseerde snel een nieuwe vuldop te halen, en dat lukte bij een Fiatgarage in Levanto, aan de Ligurische kust.

Even leek het probleem opgelost, we kwamen keurig thuis maar tijdens een trip naar Normandië moesten we omkeren: weer te warm koelwater. In de garage thuis keken ze er nog eens na, deden iets, en verdomd, het leek verholpen.

Weer enkele weken later gingen we dus welgemoed onderweg naar Ameland, waar we een plek op een kampeerplaats hadden gereserveerd. Ter hoogte van Zwolle zag ik de wijzer van de thermometer opnieuw ontoelaatbaar oplopen. ANWB erbij: de auto werd op een bergingswagen naar een Fiatgarage in Zwolle gebracht, we kregen een Ford Focus als vervangende auto en daarmee konden we naar huis – uiteraard niet naar Ameland.

Een week later kregen we bericht van de garage in Zwolle: ze hadden de motor nog een afgeperst, een paar pittige proefritten gemaakt met de camper en ze hadden niets kunnen ontdekken. Het was dus in orde, het tarief was 300 euro. Wij met de trein naar Zwolle, helemaal opgelucht – maar dat was te vroeg gejuicht, want we waren nauwelijks onderweg toen de temperatuur weer opliep tot ver boven de 90 graden. Gelukkig kreeg ik een ingeving: misschien was het goed om voor de reis naar huis de hoogste versnelling, de vijfde, niet te gebruiken.

Onderweg nog een keer wat koelwater toegevoegd – en daarbij liet ik de essentiële vuldop vallen. Gewoon weg! Opnieuw de Wegenwacht erbij: de wegenwachter vond de vuldop ín de voorbumper, en toen  weer door naar de garage in Landgraaf – in Zwolle hadden ze óf niet goed gekeken, of helemaal niet, was de conclusie.

Enkele dagen later kwam de oplossing: ze hadden in Antwerpen een motorblok gevonden dat vermoedelijk 150.000 km oud was, goed in orde leek en ‘slechts’ 1800 euro kostte, exclusief montage. ‘Ja doe maar,’ was het enige mogelijke antwoord.

En van koelingproblemen hebben we in de sindsdien verstreken elf jaar niks meer vernomen.

Hetgeen niet wil zeggen dat er geen andere problemen waren. Daarover later meer.

Die keer dat… 2

Tweeëntwintig jaar lang zijn we eropuit getrokken met onze Arca 340 Scout camper, bouwjaar 1994. Nij hebben we hem weggedaan. Met name de motor, een Fiat Ducato 1.9 liter Turbo diesel, leverde ons vele mooie streken. In dit serietje stukjes laat ik enkele ‘avonturen’ de revue passeren, zodat je weet hoe je op bijzondere plekken terecht kunt komen door puur motorpech.

Die keer dat we moesten wegrijden van de camping in de buurt van de vissershaven Bermeo in Noord-Spanje (we waren naar het Guggenheim Museum in Bilbao geweest) was trouwens geen geval van motorpech, maar werd opmerkelijk doordat de camping in een soort kuil lag en de weg eruit steil omhoog liep, Z-vormig was, en bovendien glad door de regen.

Het was zeven uur in de ochtend en we wilden snel weg, eigen huis en haard riepen na een mooie reis door Spanje en Portugal.

Ik had ’s nachts al een strategie liggen bedenken om die steile weg te beklimmen: in zijn één, volgas er tegenaan, niet schakelen, dan moest het lukken.

Dus niet. Ik draaide de kampeerplaats op de vrijwel lege camping uit, gaf inderdaad flink gas en reed omhoog. Na de eerste bocht merkte ik: dat gaan we niet halen, en direct daarna kwamen we tot stilstand. Ik trok de handrem stevig aan, liep de helling verder op naar het huis van de beheerder, belde daar aan; het duurde een paar minuten en daar stond hij: pyjama, haren recht overeind en in een onheilspellende bui.

Of hij even met de tractor wilde komen, om de camper omhoog te trekken. Hij keek me aan om te controleren of ik misschien gek was geworden. Ik vergat nog te vermelden dat hij inderdaad een tractor had voor de door mij gewenste activiteit, die helling was echt flink steil. Hij keek omlaag, waar hij de camper ontwaarde. ‘Tien uur,’ zei hij. ‘En laat hem daar niet staan.’

Ik zal niet herhalen wat ik tegen hem zei in mijn ‘s zondagse Spaans, maar het raakte hem niet, de deur ging dicht.

Hoe deden die vliegtuigen dat ook weer, was een gedachte die mij bekroop.

Jawel, een lange aanloop, en dan rotatie. Dat laatste gaat met een camper niet, denk ik, maar het bracht me wel op een oplossing.

Ik liet de camper voorzichtig achteruit terugglijden, en reed verder achteruit. Je moet ook nog even weten dat er dwars over de camping een rechte weg van een paar honderd  meter me lag aan te lokken voor een rol als startbaan.

Ik reed dus achteruit tot aan het hek dat de camping begrensde, en terwijl de weinige kampeerders zich afwachtend opstelden langs de weg, schakelde ik in en gaf volgas. Onderaan de helling had ik een snelheid van 40 km/u, nog steeds in zijn één, en driftig sturend, de gaspedaal bijna door de bodem drukkend, reed ik omhoog. Bocht een, recht stuk steil omhoog, bocht twee – ik stond alweer bijna stil, maar ik had het laatste min of meer vlakke deel van de uitrit bereikt.

De slagboom ging braaf omhoog en wij reden weg, linksaf, richting Santander…

Ik kan me er nu nog verkneukelen met de gedachte dat de beheerder om tien uur verongelijkt mompelend met de tractor naar beneden reed – om daar te constateren dat de vogel blijkbaar gevlogen was.

Die keer dat… 1

 

Tweeëntwintig jaar lang zijn we eropuit getrokken met onze Arca 340 Scout camper, bouwjaar 1994. Nij hebben we hem weggedaan. Met name de motor, een Fiat Ducato 1.9 liter Turbo Diesel, leverde ons vele mooie streken. In dit serietje stukjes laat ik enkele ‘avonturen’ de revue passeren, zodat je weet hoe je op bijzondere plekken terecht kunt komen door puur motorpech.

Dan eerst maar eens die keer dat we een rondrit door het vasteland van Griekenland hadden gemaakt en in afwachting van verscheping naar Venetië vanuit Igoumenitsa nog enkele dagen doorbrachten op een camping bij het schattige kustplaatsje Parga.

Bij het inrijden in de oprit van de camping klinkt een laag gebrul vanonder de motorkap. Ik vermoed meteen al wat er aan de hand is, ik heb het eerder gehoord. En inderdaad: de uitlaat is losgeraakt van de motor. En die uitlaat was pas gerepareerd, in Landgraaf. Ik bel de garage die laconiek meedeelt dat er misschien iets mis is met een van de motorsteunen, waardoor de motor meer beweegt.

Wat dan alleen nog maar rest: de ANWB. Die direct in actie komt, binnen tien minuten hebben we een Griekse wegenwachter aan de telefoon die vloeiend Duits spreekt en meedeelt binnen een uur bij ons te zijn. En inderdaad: hij trekt de camper zonder veel omhaal op de bergingswagen en nodigt ons drieën uit naast hem in de cabine plaats te nemen, hetgeen net gaat, want er zijn eigenlijk maar twee plaatsen.

We gaan zestig kilometer rijden, naar Preveza, waar hij zijn thuisbasis heeft; terwijl hij rijdt gaat hij in rad Grieks de telefoon te lijf: er moet iets georganiseerd worden en het is al bijna sluitingstijd.

In Preveza aangekomen blijkt de Duitser – ooit na een vakantie in Griekenland blijven hangen wegens een daar ontmoete geliefde –  een eigen autosloopbedrijf te hebben.

Op de plaatselijke ‘autoboulevard’ staat een uitlaatspecialist al klaar. De camper is te hoog voor de werkplaats maar geen nood, de specialist verdwijnt met lasapparaat en zonder lasbril liggend onder de camper (maar hij kijkt gewoon even opzij als het lasapparaat in werking is.) In een mum van tijd is hij klaar, komt onder de auto uit en zegt: ‘De reparatie is gelukt, maar u kunt er niet mee rijden want er ontbreekt een motorsteun.’

Wat nu? Onze Duitser zorgt dat we, voorzichtig rijdend, voor de nacht kunnen parkeren op het terrein bij zijn sloopbedrijf, waar we ook een rondleiding krijgen langs de wrakken. Hij soms precies op hoeveel doden en gewonden gevallen zijn bij de ‘vervaardiging’ van de wrakken, eet nog een souvlaki mee van onze inmiddels gestarte barbecue, en gaat dan op zoek naar een motorsteun. ‘Zal een probleem worden, want in Griekenland is dit type Fiat niet vaak geïmporteerd, laat staan gesloopt, maar ik zal zien.’

De volgende morgen goed nieuws: hij heeft wonderwel een passende steun gevonden, en een garagist – de plaatselijke Citroëndealer – bereid gevonden het ding te monteren. Tevens hebben zijn kippen hun best gedaan op de eitjes voor ons ontbijt.

Voorzichtig naar de Citroëndealer, die ook weer eigenhandig met de steun onder de camper kruipt, een minuut of tien sleutelt, er onderuit komt, zegt dat we bij aankomst in Italië een Fiat-garage ernaar moeten laten kijken. Alles bijeen zijn we… dertig euro kwijt.

Bij Fiat in Venetië vonden ze allemaal prachtig en de motorsteun heeft nog jaren gesteund, tot er in 2016 een nieuw motorblok in de wagen kwam. En de garagist in Landgraaf heb ik nooit meer aangekeken.

Schoonheid als levensverlenging

Waar vind je troost in, nee, dat is te zielig: waar word je door opgepept? Ik heb dat met weelderig groen, met robuuste bloei, zoals van een oergezonde, volwassen rododendron, met de aanblik van lekkere dikke baby’s, kleine jonge hondjes, aapjes en varkentjes, borden met smakelijk opgemaakte gerechten, sommige schilderijen en foto’s.

En vooral: architectuur. De vroege Frank Lloyd Wright, Alvar Aalto, Oscar Niemeyer, veel van Peutz, enkele uitingen van de Italiaanse architectuur tussen de oorlogen (nooit het woord ‘fascisme’ in verband brengen met deze gevoelens) maar vooral: Rietveld.

Rare woorden als ‘oogstrelend’ komen in de buurt, maar ik zou het liever houden op een combinatie van fascinatie en drogering, veel anders kan ik er ook niet van maken. Het gevoel dat je naar iets kijkt dat je gezondheid verbetert en je leven verlengt en je onderwijl is een soort roes brengt.

Al een tijdje loop ik rond met het idee over dat verschijnsel eens een stukje te schrijven, maar er zijn dingen die me tegenhielden en nog houden: mijn feitelijk onvermogen om gevoelens onder woorden te brengen, vooral: de vrees de betovering te verbreken.

Ik lees veel Italiaans, ik heb het al eens eerder gezegd; Italiaans is een taal die ik mezelf aangeleerd heb door tv te kijken, kranten te lezen, eenvoudigweg te beginnen aan boeken, heel af en toe (veel te weinig) met mensen te spreken voor wie Italiaans de moedertaal is. Ik had daarbij als basis de taal van mijn vader, het Friulano, een dialect van het Latijn, een taal die door veel Italianen wordt omschreven als ‘nogal Duits klinkend’, maar dat beslist niet is. Ik spreek die taal ook niet echt, ken er hoogstens wat uitdrukkingen uit, en flink veel vloeken. Ik kan het wel lezen, maar tegenwoordig moeilijker dan het Italiaans van Florence en Dante: modern Italiaans.

Sinds enige tijd lees ik Italiaans of ik Nederlands of Engels lees, al moet er nog één raadsel worden opgelost: hoe komt het dat het ene boek vlot wegleest en het andere wat moeizamer? Voorbeeld van het ene: Baudolino van Umberto Eco, het andere: veel werk van Sandro Veronesi – die laatste is de enige Italiaanse schrijver die ik wel eens ontmoet heb.

Van Alberto Moravia (1907-1990) had ik tot nu toe maar een paar boeken gelezen, Il Disprezzo (De Verachting) en Il Conformista; enkele maanden geleden drong zich steeds vaker het idee op: van die man moet ik eens wat meer lezen. De keuze was moeilijk: Moravia heeft een oeuvre nagelaten van een onvoorstelbare omvang. Niet alles is gemakkelijk verkrijgbaar, maar uiteindelijk viel de keuze op La Noia (De Verveling), Gli Indifferenti (De Onverschilligen) l‘Uomo Chi Guarda (De Man Die Kijkt) en La Via Interiore (Het Innerlijke Leven). Op de een of andere manier kwamen de titels me voor als ‘bij elkaar horend’, al zijn de boeken ook geschreven ergens tussen 1920 en 1965.

Begonnen ben ik bij La Noia – inderdaad, de verveling, maar dat woord heeft ook een bijbetekenis: ergernis. Ik ben nog niet erg ver: een schilder, zoon van rijke ouders, verveelt zich, zijn schilderijen bevallen hem niet, hij besluit weer bij zijn rijke moeder in te trekken, maar komt nog diezelfde dag op dat besluit terug – verder ben ik nog niet. Maar ik zie wel de hele tijd het Rietveld-Schröderhuis voor me, terwijl ik lees.

En dat leest me toch lekker weg, ik geloof het soms bijna niet hoe langer ik zit te lezen, ik kan het boek nauwelijks wegleggen.

En ja, ik weet het, het komt ook door de sfeer van films uit die tijd (1960) van Michelangelo Antonioni (die ook boeken van Moravia verfilmde) door de sfeer van Rome waarvan veel opvallende moderne architectuur inderdaad gerekend kan worden tot de Nieuwe Zakelijkheid… Wanneer mij gevraagd wordt waar ik het liefst zou wonen, is steevast mijn antwoord: dat penthouse ergens langs de Tiber in Rome.

Dat komt er natuurlijk nu al helemaal niet meer van, en maar goed ook, want de gezondheidszorg in Italië laat eh, enigszins te wensen over. En vanaf dat penthouse zie je natuurlijk weinig weelderig bloeiende rododendrons.

Ik kom hier over een paar maanden, als alles gelezen is, uiteraard op terug.

Tussen geschiedenis en fictie

Ik heb het eerlijk gezegd niet allemaal paraat, maar bij het onderwerp dat ik hier even ter hand neem, komen twee namen als eerste boven drijven: Emmanuel le Roy Ladurie en Umberto Eco. Historici die voor hun werk de hand legden op honderden jaren oude archieven en daarop historisch verantwoorde, maar voor een (groot) deel gefingeerde boeken schreven, die je in het geval van Eco’s werken, zoals Il nome della rosa, kunt kwalificeren als ‘roman’. Montaillou van Le Roy Ladurie heeft nog alle trekken van een degelijke historische verhandeling, maar is toch in romanvorm geschreven.

Dat laatste boek was ook een ommekeer in de historiografie, die op dat moment in de vorige eeuw herhaaldelijk leidde tot boeken die voor een belangrijk deel bestonden uit de teksten van originele brieven, wetten en andere stukken en zelfs complete boekhoudingen.

Eco en Le Roy sprongen als het ware in een daardoor ontstaan gat: de geschiedenis als literatuur, voor mijn part: entertainment.

Hoe dat in Frankrijk verder is gegaan onttrekt zich aan mijn waarneming. In Nederland hebben we natuurlijk enkele werken van W.F. Hermans, Helle Haasse en later ook Arthur Japin die goede voorbeelden zijn van deze romanvorm, en zo zullen er wellicht nog vele zijn.

In Italië – ik lees nu eenmaal veel Italiaans – is het genre uitgegroeid tot een bron van bestsellers, die voor een groot deel tegen ongelooflijk lage prijzen in enorme aantallen over de toonbank gaan.

De kwaliteit van al dat werk is, zacht gezegd, zeer wisselend. Je hebt natuurlijk de vierdelige roman van Antonio Scurati – op het vierde deel wordt met smart gewacht – over opkomst en ondergang van Mussolini. Scurati toolaat in elk hoofdstuk (passages uit) een originele brief, telegram, toespraak, staatsstuk uit de periode tussen 1883 en 1943, het leven van de Duce, de revue passeren, maar waarvan de tekst verder, gebaseerd op die historische archieven, gefingeerd zijn. Zoals de aangrijpende scène waarmee het tweede deel begint, waarin een verschrikkelijke aanval van maagpijn vanuit de gedachten van de grote kleine man beschreven wordt. Een aandoening die, zoals het een roman betaamt, een belangrijke rol blijft spelen in de rest van het relaas.

Intussen duiken meer auteurs in de archieven, waarbij onderscheid gemaakt moet worden tussen degenen die werken volgens het recept van Scurati, en anderen die (vaak ook zelf gefingeerde) situaties uit een ver verleden aangrijpen om te dienen als schema voor een vrijwel volledig gefingeerd verhaal.

Tot de eerste categorie kunnen we Carla Maria Russo rekenen, die inmiddels een lange reeks boeken heeft geschreven die de geschiedenis vertellen van Italië in Middeleeuwen en Renaissance, en dan vaak gezien vanuit het oogpunt van min of meer bekende vrouwen uit die tijd.

Vorig jaar trof ik een boekwinkeltje in Stresa haar boek I venturieri, De huurlingen, dat verhaalt van een boerenjongen die rond 1400 dienst neemt in een huurlingenleger, daar opklimt tot de hoogste rang, en opgevolgd wordt door zijn zoon Francesco die dankzij zijn strategisch en tactisch inzicht en zijn vermogen bij vriend en vijand geliefd te worden en het uiteindelijk, via het eigenaardige systeem van gearrangeerde huwelijken, te schoppen tot hertog van Milaan, als eerste Sforza.

Heel af en toe krijg je de indruk dat je een (op zich toepasselijk) kasteelromannetje aan het lezen bent, maar het boek is niettemin een zeer verantwoord relaas van een ontwikkeling die ons voor een groot deel vreemd voorkomt – als je echt van iemand houdt moet je niet met hem of haar trouwen, het huwelijk heeft uitsluitend als doel op te klimmen door een ‘contract’ met begeerlijke kinderen uit invloedrijke families. Ja, kinderen: aan Francisco Sforza, dan 30 jaar en al vader van een stuk of twaalf, dertien onwettige kinderen, wordt uitgehuwelijkt aan de enige dochter van de hertog van Milaan, Bianca Maria, die dan 6 jaar is. Ze trouwen pas tien jaar later, dat dan weer wel.

Russo heeft intussen dertien romans op haar naam – een daarvan speelt zich af in de Tweede Wereldoorlog – en ze wordt uitgegeven door uitgeverij Pickwick. Het boek dat ik boven beschreef telt 507 pagina’s en ik kocht het voor… 12.90 euro. Vertalingen in het Nederlands zijn mij niet bekend.

En dan is er nog de tweede categorie: volledige fictie, vaak als thriller of als krimi. Ik lees nu Il Castello dei falchi neri door Marcello Simoni, een spannend boek over vetes tussen families in Napels in de dertiende eeuw. Veel lawaai en weinig wol, heb ik de indruk. Ik maak er om twee redenen melding van: Uitgever Newton Compton heeft de brutaliteit op de omslag te zetten: ‘De enige wettige erfgenaam van Umberto Eco’. Daar staat tegenover dat het gebonden boek 9.90 euro kost…

Songfestival der schande

Door Peter Stiekema

Vooropgesteld: ik ben al jarenlang geen liefhebber meer van het Eurovisie Songfestival. Vroeger werd er nog goede (laten we zeggen: behoorlijke)  muziek ten gehore gebracht door  musici met heel aardige nummers. Ik noem Abba met Waterloo, een band die een heel grote loopbaan heeft uitgebouwd, of zelfs Udo Jürgens, die geloof ik, drie keer heeft meegedaan.

Dat kon zowel met chansons zijn als stevige rock.

Tegenwoordig is het vrijwel altijd complete gekte dat er wint. Vrouwen met baarden, mannen met baarden in vrouwenkleren en bands gekleed in alligatorkostuums. Een exotenfestival, kortom. Freakbijeenkomst mag het van mijn part ook genoemd worden. En erg muzikaal is het allemaal evenmin. 

Afgelopen zaterdag werd er gewonnen door een Zwitserse man (?) in een gekleurd vogelhemd, dat vervolmaakt werd door een koket rokje en beige panty's, gelukkig nog zonder naad. I rest my case. 

Ik heb de uitzending niet live bekeken, maar ik baseer mijn kennis op het VRT-Journaal van 13 uur zondagmiddag, waarin uitgebreid aandacht werd besteed aan dit schier verdoemde festival, dat ooit bedoeld schijnt te zijn geweest om bij te dragen aan vrede en vriendschap tussen de Europese volkeren.

Tevoren had ik al gewalgd van de Nederlandse bijdrage van ene Joost Klein met het onwaarschijnlijk slechte, amuzikale liedje Europapa (of zoiets). Hij ging daarbij gekleed in een blauw kostuum met forse vleugelpartijen, met een bloempotkapsel waarin waarschijnlijk het een en ander verborgen was. Het nummer, te slecht om enige aandacht aan te schenken, werd omhelsd door een groot deel van de Nederlandse bevolking en zelfs internationaal gewaardeerd. Over wansmaak gesproken. Gelukkig maakte hij een of andere beweging naar een cameravrouw (hij wilde niet  gefilmd worden, maar waarom doe je dan mee?)  en werd hij gediskwalificeerd. 

Hoera, dacht ik bij mezelf, maar hoe groot was de woede van de Nederlandse (TROS/AVRO)- delegatie. De voorzitter gaf zelfs een exclusief(?) interview aan de redactie van 1Vandaag (ook AVRO/TROS), dus zo exclusief was het nu ook weer niet, Pieter Jan Hagens). Het had niet veel gescheeld of delegatielid Cornald Maas had de oorlog verklaard aan de Zweden, maar gelukkig voelde minister Ollongren van Defensie (van Zweedse afkomst) daar niet veel voor, temeer daar de meeste vaderlandse wapens zich in Oekraïne bevinden waar ze tegen de Russen worden gebruikt, alhoewel niet met heel veel succes, begrijp ik. Een storm in een enorme glas water dat gedoe rond Joost Klein, meer niet. En vermoedelijk zal hij er financieel niet slechter van worden. 

Schandalig was ook hoe de Israëlische deelneemster werd ontvangen door het opgehitste publiek. Een songfestival heeft volgens mij niet heel veel met oorlog te maken en de politiek daar omheen (oorspronkelijk was het toch een soortement vredesfestival, weet u nog) evenmin.

Stop toch met die onmuzikale onzin en verzin eens iets anders.

Vuilnismaaaan, kunnen die als zakken vermomde beroerde zangers en zangeressen, alsmede bestuursleden van de EBU en Cornald Maas ook meeeee? 

En stop Joost Klein maar in een speciale zak, zodat hij dat geschifte kostuum niet hoeft uit te trekken.

Eurobahbah. 

Einde van een tijdperk

En toen was het binnen 48 uur gebeurd.

De laatste keer dat we het hebben geprobeerd was in 2018, via Marktplaats; er kwamen toen drie (3) kijkers op af, die allemaal veel te vitten hadden op de toestand van de camper, want het ging om onze camper, een Arca 340 Scout uit 1994, en vervolgens meedeelden er vanaf te zien. De vraagprijs was toen nog 9000 euro. Niet onredelijk, heb ik de indruk: op Marktplaats staan vele campers te koop, ook van het jaar 1994, en voor een goed functionerende camper is negen- of tienduizend euro echt geen ‘vel over de oren’. Je moet daarbij in het oog houden dat een nieuwe camper van vergelijkbaar formaat en uitrusting momenteel rond de zestigduizend euro kost.

We vonden gewoon dat we er te oud voor werden. Bovendien: momenteel mag je in de meeste grotere steden in Europa niet meer rijden met een oude diesel en binnen afzienbare tijd wordt de motorrijtuigenbelasting voor campers op diesel verdubbeld en later zelfs nog een keer, zodat we op de ‘normale’ belasting voor een vrachtwagen van dit  gewicht uitkomen: 3000 euro per jaar.

Daarnaast realiseerden we ons al een tijdje dat we wel erg veel pech hadden ondervonden, in die 21 jaar dat we de camper in gebruik hadden; niet erg: je kwam nog eens op originele plaatsen, zoals schilderachtige garages en terreinen met autowrakken, maar het gebeurde tot nu toe, geheel toevallig, nooit op een steile bergweg op de rand van een afgrond bij hevige sneeuwval, ik noem maar iets, en kom daar maar eens heelhuids vandaan.

De deur ging definitief dicht nu ook ik door problemen met het zenuwstelsel de camper niet eens meer in kom. Ook niet op een horizontale parkeerplaats met veel ruimte en een lekker zonnetje.

Dan resten nog maar beperkte mogelijkheden. De kinderen willen het ding niet hebben, ook gratis niet– die kennen de verhalen over veel onderhoud, vinden hem log, zwaar sturend en remmend, lawaaiig. Op Marktplaats zetten: zie boven. Op een vaste plaats op een camping: probeer dat maar eens.

Dan blijft er maar één ding over: je in de armen van een opkoper storten.

Ik weet dat daar geheel andere tarieven gelden, dus toen de opkoper na de online aanmelding belde en vroeg hoeveel ik voor de camper wilde hebben zei ik: drieduizend. Korte tijd later mailde de goede man mij: of er wat afkon. Mijn reactie: 2500? Direct daarna kreeg ik Chris van een garagebedrijf in Gorinchem aan de lijn die me enkele vragen stelde, zei dat hij de camper kwam halen, honderd euro aanbetaling overmaakte (‘om te laten zien dat ik serieus ben’) en even later ook met een datum kwam: die van gisteren.

Stipt op de afgesproken tijd meldden zich twee besnorde heren, op leeftijd en van het jofele type, die een vluchtige controle deden, een rondje reden, enigszins bedenkelijk onder de motorkap keken, het vermoeden uitspraken dat de remmen beter konden en dat de camper olie gebruikte; ‘En dus doe ik u een voorstel: ik wil er graag honderd rijksdaalders minder voor betalen.’ Ik had in geen jaren ook maar één rijksdaalder gezien, maar ik besefte: dit is de vooraf besproken truc om er nóg iets meer aan te verdienen; als ik dit weigerde zou de camper geheel gratis naar de sloop moeten. Dus als ik er snel vanaf wilde, was dit mijn kans, dus ik stemde vrolijk in.

Tijdens de daarop volgende financiële en administratieve afhandeling aan onze keukentafel liet een van de twee zich ontvallen dat de camper binnen een paar weken naar Amerika zou  worden verscheept, voor zesduizend euro, en de andere opperde ook nog export naar Polen.

Even later zwaaiden we hem uit, opgelucht, eigenlijk. En met een heel klein beetje emotionaliteit, je hebt er tenslotte 21 jaar mee rondgetoerd door een groot deel van Europa.

Jammer dat we er nooit achter zullen komen of de nieuwe Amerikaanse (of Poolse) eigenaren ooit het geheime vak zullen ontdekken dat de camperbouwer met de gouden handjes, Emile, er ooit inbouwde.

Ouwe man maakt fouten

Een paar maanden geleden stopte ik met een hobby, meteen ook mijn op een na laatste activiteit die je tot ‘journalistiek’ zou kunnen rekenen: het opstellen, opmaken en verzenden naar contactpersonen bij de Limburgse media van persberichten over het programma van Openluchttheater Valkenburg. Mijn voornaamste argument voor dat besluit: ik was in  toenemende mate bang dat ik niet alleen domme fouten zou gaan maken, maar ook dat mijn stijl toch wel erg ouderwets gevonden zou gaan worden. (‘Hij is dan ook al 85 jaar’.) En dat dan het moment niet ver meer zou zijn dat mij beleefd zou worden meegedeeld dat men voor dit werk iemand anders ging zoeken.

Dat dit een goed besluit was werd mij bevestigd door een gebeurtenis op afgelopen vrijdag in het Parkstad Limburg Stadion, waar het eerste elftal van de Kerkraadse voetbalvereniging Roda JC won van FC Cambuur, en daarna binnen enkele minuten tweemaal de vergeefse illusie had dat het elftal gepromoveerd was naar de Eredivisie van de KNVB voetbalcompetitie, seizoen 2024-25.

Die beslissing tot promotie zal nu aanstaande vrijdag vallen als Roda helemaal naar Groningen moet, om daar de strijd aan te binden met de plaatselijke FC, een strijd die voor het gewenste resultaat minimaal moet eindigen in gelijkspel.

De man die de verwarring in het Kerkraadse stadion teweeg bracht was Wim Frijns, 73 jaar (elf dagen ouder dan Djamila), voormalig discotheek-eigenaar, disk jockey (kunstenaarsnaam De Predikant) en in dit geval ‘stadion speaker’ bij Roda JC. En daar moest ik dus aan denken, gedachten die leidden tot voorgaande alinea’s. Ik neem aan dat iedereen intussen wel weet hoe de verwarring in het stadion ontstond, detaillering daarvan zou het bestek van dit stukje ver te buiten gaan, laat ik het houden bij de opmerking van Wim dat ‘het internet in het stadion niet optimaal’ werkte en dat hij daardoor tot tweemaal toe op het verkeerde been werd gezet bij zijn berichtgeving in de kolkende Kerkraadse kuip.

Ik wil daar verder niet op ingaan omdat ik er geen verstand van of ervaring mee heb, het is Wim intussen vergeven, heb ik de indruk, maar ik hoor iedereen wel denken: Wim is 73 jaar. En ouwe mensen maken fouten.

Wim en ik zijn oppervlakkige kennissen. Tegenwoordig zie ik hem nog wel eens bij de Sligro, vroeger kwamen we elkaar vaker tegen in een Heerlens café; ook kwam ik heel sporadisch in een Heerlense disco genaamd Femina, waar Wim de plaatjes draaide, en als hij me dan zag binnenkomen placht hij in de microfoon te brullen: ‘Wat doen we in de tuin!’ want dat was de naam van mijn toenmalige tuinrubriek in het Limburgs Dagblad.

De werkzame levens van Wim Frijns en mij verliepen dus langs enorm verschillende wegen, maar het feit dat ik op 3 maart 1983 werd verblijd met de geboorte van een zoon en Wim met die van een dochter schiep natuurlijk een band.

Vaak zagen we elkaar niet meer, dus, de afgelopen 25 jaar, maar de boven omschreven parallel – ouwe man maakt fouten – moest me toch even van het hart.

Negentig jaar Guido

Het was op 12 oktober 1959, de twaalfde dag van mijn journalistieke carrière, dat ik het ietwat bedompte kantoortje betrad van de regionale redactie van het katholieke dagblad Ons Noorden aan de Tuinen in Leeuwarden, en daar werd verwelkomd door een goedlachse lange jongeman van ergens in de twintig, de chef van de redactie aldaar. Het kantoor rook naar wat ik later zou gaan herkennen als de geur van een authentieke regioredactie: oud papier.

Er waren, meen ik, nog twee ook al zo jeugdige collega’s, en ’s middags verschenen twee telexisten van de naburige luchtmachtbasis, die in het kader van een bijbaantje de productie van de redactie telexten (‘bibi’) naar de drukkerij van de firma Stumpel in Hoorn, aan de andere kant van het IJsselmeer.

De goedlachse chef, Guido t’Sas, die met zijn al even jonge gezin boven de redactie woonde, nam onmiddellijk mijn opleiding tot journalist ter hand, door mij eenvoudig in het diepe te gooien. Ik herinner me dat ik in Friesland nooit van ‘boeren’ mocht gewagen, maar ze moest aanduiden als ‘veehouder’, dat men in Leeuwarden een andere taal sprak dan in de rest van Friesland en dat je een nieuwsbericht zonder omhaal met het belangrijkste feit moest beginnen. En daarna zomaar werd uitgestuurd voor een recensie van een soloconcert van cellist Anner Bijlsma, van een uitvoering van de opera Cavalleria Rusticana, een interview met (op diens authentieke kunstenaarszolder) schilder Murk de Vries en een stukje over een hele lelijke flat in Drachten.

Precies 44 dagen later werd ik op die redactie gebeld door Louis Frequin, de hoofdredacteur van De Gelderlander in Nijmegen, die vroeg ‘of ik er nog zin in had’. Dat had ik, ik nam enigszins besmuikt afscheid van Guido en de andere collega’s en reisde naar huis, naar Nijmegen.

Daarna hoorde en zag ik  lange tijd niets van Guido t’Sas. Behalve dat ik ergens de wetenschap opdeed dat Guido inmiddels naar Noord-Brabant was verkast, naar het Eindhovens Dagblad. Ik wist niet eens dat hij, zoals mij later bleek, een Brabander was.

Zo leefden wij vrolijk verder, de jaren zestig, zeventig, tachtig en negentig, en we betraden zelfs de nieuwe eeuw.

Het waren de dagen van grote vreugde over de ongekende mogelijkheden van het wereldwijde web. Ik had zelf een uitlaatklep gevonden voor een inmiddels verworven schrijftic op een ietwat onhandige website die eigenlijk bedoeld was voor de weekaanbiedingen van de supermarkt.

En ik had ontdekt dat Guido t’Sas nog alive and kicking was: hij beheerde een levendige website genaamd hhBest, houdende een tamelijk compleet en veelbezocht online nieuwsblad voor de plaats Best en (wijde) omstreken. Guido gebruikte die site ook voor verhalen over zijn roemruchte familie, voor lange reeksen links naar andere websites die hem interesseerden, over boeken die hij las, grappen die hij hoorde (hoho, haha) films die hij zag en mensen die hij tegenkwam. Hij bood een plaats aan dichters en zangers uit zijn omgeving. Door zijn niet malse commentaren op het beleid van de politiek in zijn gemeente en in omliggende gemeenten kreeg zijn website een bepaalde vorm van gezag, die hem nog onvermoeibaarder liet werken, als zo’n echte Hollandse journalist met een aangeboren nieuwsneus voor wie zijn eigen omgeving de belangrijkste nieuwsbron was.

Net als ik had hij na zijn pensionering het schrijven niet kunnen laten en was dus in 1996 met hhBest begonnen.

Enige tijd nadat ik hem had ‘ontdekt’ nam ik contact met hem op en het kwam tot een enthousiaste samenwerking. Ik ging mijn stukjes plaatsen op Typepad, een app die speciaal voor dat soort doeleinden was  geschapen, en ik sprak met Guido af dat hij mijn stukjes op hhBest zou ‘doorplaatsen’. Dat gebeurde, om precies te zijn, vanaf 1 februari 2005. En gaat door tot en met vandaag.

We zijn zelfs enkele malen bij elkaar op bezoek geweest.

Intussen is het internet veranderd van een optimistisch stemmende mogelijkheid om met de gehele wereld het leven te vieren tot een beerput waar vooral leugenaars, gekken en andere stinkende moordenaars zich te goed aan doen.

Maar Guido is nog altijd onverstoorbaar bezig.

Vandaag, 4 mei 2024, is hij negentig (90!) jaar geworden.

Ad multos annos! Samen op weg naar de honderd, denk ik wel eens in een zonnige bui.