Stefan Jordan en Theresa Kallis zijn begin veertig jaar oud en hebben, alweer twintig jaar geleden, samen kunstgeschiedenis gestudeerd in Münster. Ze zijn elkaar daarna uit het oog verloren, Stefan is journalist geworden en heeft een veelbelovende carrière op de redactie van een Hamburgs weekblad, Der Bote, dat gemakkelijk herkenbaar is als Der Spiegel. Uit het oog verloren zijn ze elkaar doordat Theresa na de dood van haar vader diens melkveebedrijf in de deelstaat Brandenburg, voormalig DDR, overneemt. Ze ontmoeten elkaar na twintig jaar toevallig in de metro in Hamburg en beginnen een moderne correspondentie: via Whatsapp en e-mail. Het is mei 2021.
Zo begint Zwischen Welten, een vuistdikke roman-in-brieven, geschreven door Juli Zeh en Simon Urban. Het hele boek bestaat uit Whatsapp- en e-mailberichten.
Ze kennen elkaar eigenlijk heel goed, zijn er blij mee dat ze elkaar weer gevonden hebben, maar leven intussen in twee totaal verschillende werelden. Stefan is vrijgezel, woont in een chic appartement in Hamburg, leidt een vrij luxe grotestadsbestaan, Theresa woont op de armzalige bio-boerderij, voormalige kolchoze, is getrouwd en heeft twee zonen.
Juli Zeh kennen we van meerdere romans die zich in ongeveer dezelfde situatie afspelen, Unterleuten en Übermenschen; Duitsland ontwikkelt zich steeds meer twee kanten op: Stefan is vooral een beetje links, in ieder geval kosmopolitisch, hij schrijft vooral over kklimaatvraagstukken; Theresa kan de eindjes nauwelijks aan elkaar knopen, achtervolgd door droogte en personeelsproblemen en door de bureaucratie waarmee het boerenbedrijf belast wordt.
Niettemin ontwikkelt zich tussen de twee, via hun correspondentie, een nieuwe genegenheid, die er, komt samengevat, op neerkomt dat Theresa, door pech achtervolgd, gaat scheiden van een echtgenoot die niet goed begrijpt waarom zij dag en nacht werkt aan dat bedrijfje dat ten dode opgeschreven is. Stefan raakt verwikkeld een me-too-incident en een woke dilemma die in de bestaande opgewonden sfeer, aangewakkerd door de zogenaamde sociale media, en wil er het bijltje ook bij neergooien; ze besluiten samen weg te trekken en ergens helemaal opnieuw te beginnen.
En dan kan Stefan, geheel onverwacht, hoofdredacteur worden en raakt Theresa verwikkeld in de activiteiten van een beweging die Green Rebellion heet, en waaraan een zwembad met varkensbloed te pas komt. En dat loopt niet erg goed af.
Het contact verbreekt daardoor.
Het slot van het boek is een bericht dat Stefan ontvangt, zo’n bericht dat je krijgt als je een e-mail hebt verstuurd aan een mailadres dat niet bestaat: ‘Nachricht von Mailer Daemon <[email protected]: maildelivery failed: returning message to sender’.
Ik vond het een vlijmscherp, hier en daar huiveringwekkend verhaal over het tijdperk waarin wij nu leven. In Duitsland gaat het blijkbaar wel iets harder aan toe dan in Nederland, maar vergelijkingen zijn gemakkelijk te trekken. Ik heb hier helaas al het een en ander verraden, maar dat kon niet anders. Het blijft vermoedelijk een boek dat je maar moeilijk terzijde legt.
Het is inmiddels in vertaling verkrijgbaar.