SanteLOGie

ZK & GN

Fijne feestdagen! Een hele normale kreet, maar niet als je een rechtse ontdekker bent van elitaire complottisten die bukken voor de islam en dus het woord ‘Kerstmis’ niet meer in de mond durven te nemen – zelfs de kerstboom is er het slachtoffer van, en de Kerstman! En nou moet je niet aankomen met dat genuanceer van jullie, bijvoorbeeld dat de Kerstman de uit Amerika, zonder Zwarte Piet, teruggekomen Santa Claus is, en de kerstboom zowel voor gristenen als voor moslims een heidens symbool..

Schrijver Abdelkader Benali zag ik op tv: hij ging de feestdagen doorbrengen in Tanger, Marokko. Waar ze, zei hij, terecht zouden komen in die islamitische stad waar de kinderen zich in drommen laten fotograferen met de Kerstman en de kerstboom.

Nijmegen in de jaren veertig en vijftig van de vorige eeuw.

Ook toen was het leven gecompliceerd. Ik was tussen 10 en 15 jaar in die tijd en ik registreerde – ik herinner me daarbij geen emotie – dat in de volksbuurt waarin ik opgroeide er verschil was tussen katholieken en protestanten, en wel zo sterk dat er toen nog met een scheef oog gekeken werd naar jongelui van de beide godsdiensten die zich tot elkaar aangetrokken zeiden te voelen: daar slaapt de duivel tussen! (Toen geloofden die beide geloofsrichtingen, net als nu nog de moslims, in het bestaan van de hel en de duivel.)

In die buurt zag je meteen het verschil: de katholieken hadden een kerststalletje staan, ook wel kerstkribje genaamd – en keken met een scheef oog naar de geloofsgenoten die hele rollen grotpapier aanschaften om daarmee een grot te bouwen, waardoor ze behoorlijk ketters bezig waren: Jezus was geboren in een stal, en niet in een grot.

De protestanten daarentegen, die wars waren van het afbeelden van god en de heiligen – daarbij vonden ze bondgenoten in de moslims – hadden hun toevlucht gezocht in wel zeer heidense kerstbomen, naar Duits voorbeeld. Duitsers hadden meer belangstelling voor de terugkeer van het licht en de dennenboom als symbool van eeuwig leven. En veel meer bos.

Je maakt het allemaal veel te ingewikkeld, roept de gemiddelde twitteraar nu, het gaat om de omvolking!

Maar ik ga onvermoeibaar door.

In diezelfde periode, die inmiddels wel zeventig of tachtig jaar achter ons ligt, stond de Kerst- en Nieuwjaarskaartenindustrie nog in de kinderschoenen. Lang niet iedereen kwam op het idee vrienden en magen te verrassen met een postale gelukwens. Wat wel rondging: de toen nog bestaande visitekaartjes die, gestoken in een klein envelopje met een postzegvel van één cent, en lang niet zo massaal als nog altijd het geval is, rond de feestdagen werden verstuurd.

Alvorens het kaartje op te sturen werd er, uiteraard in schoonschrift, onder de gedrukte naam op het kaartje geschreven: ZK & ZN.

Althans: in het geval van katholieke zenders en ontvangers.

Voor protestanten was het woord ‘zalig’ veel te frivool, natuurlijk, en daar werd het dus GK & GN, waarbij de G stond voor gelukkig, en dat was al een hele uitspatting.

Niemand kwam destijds op het idee om daar een guerilla-oorlog over te beginnen, ieder zijn traditie en misschien werd er wel het hunne van gedacht, of zelfs zacht mompelend achter de gesloten gordijnen over gemompeld.

De Kerstman pas veel later.

Maar ja het gaat ook om de mooie tijd toen er nog geen online openbare hoerententen waren, natuurlijk. En zelfs geen Kerstman.

Jammer.

Goed, dus voor nu: ik wens u een G, G. en VN.

En dat we hem nog maar lang mogen lusten.

Elegie voor een elpee

De cd was gestopt voordat When I’m Sixty-Four zou beginnen, direct na Within You Without You. Ik had het kleinood opgediept in de kelder – waarom zou ik betalen voor Spotify en/of Youtube als ik the real thing zelf in huis heb?

Luisterend moet ik denken aan die avond tegen eind juni 1967, in het huis aan de Hertstraat in Nijmegen met uitzicht op het kerkhof van de Groenestraatskerk, het huis van Boet Kokke, het kerkhof waar later, jaren later, mijn moeder, mijn vader, mijn broer en mijn beide zussen begraven zouden worden – hoewel, mijn oudste zus is er alleen in naam, haar as is begraven op de Mokerhei; het graf van mijn ouders is inmiddels geruimd.

In het huis van Boet Kokke was een klein clubje bijeen voor een bijzondere gelegenheid, mijn afscheid als inwoner van Groesbeek en Nijmegen, een ‘delegatie’ van de redactie van De Gelderlander waar men het niet nodig had gevonden mij formeel uit te zwaaien: wie zelf ontslag nam op de redactie was een verrader, in de ogen van de toenmalige hoofdredacteur, die wij eerbieding aanspraken als ‘hoofdredacteur’, maar als hij er niet was Louis noemden.

Het afscheid had dus iets illegaals en als vanzelfsprekend ‘gevierd’ bij mijn tutor, Boet.

Boet is al jaren dood. Op de bijeenkomst waren ook Jan Koesen, Margreet Donkers, Jan Hanff, Ruud Groen en misschien nog een of twee collega’s die mij na al die jaren ontschoten zijn – en waarvan we met enige zekerheid kunnen vaststellen dat ze allemaal overleden zijn, sommige al heel lang, anderen recenter. Ze vormen geen uitzondering: de meeste andere collega’s die toen de redactie van De Gelderlander bevolkten, zijn inmiddels overleden, veelal als gevolg van het excessieve tabakgebruik dat destijds opgeld deed.

We dronken bier, die avond, ik meen dat er voor mij Campari was.

En als afscheidscadeau kreeg ik een elpee, die zojuist was uitgekomen, een soort nagekomen zending van de destijds wereldberoemde Beatles: Sergeant Pepper’s Lonely Hearts Club Band.

Wij dachten toen dat er niets beters dan deze met geheimzinnigheid omringde plaat kon worden geproduceerd: het toppunt van de popmuziek.

Nou ja, ik vind dat eigenlijk nog steeds al maak ik graag een uitzondering voor een aantal nummers die de ‘losse’ Beatles later opnamen – en uiteraard het echte toppunt en voor dat nooit meer geëvenaarde album, dat van Stevie Wonder: Songs in the Key of Life.

Wij dachten toen dat wij, stuk voor stuk een beetje eigenaardige types, eindelijk erkenning hadden gevonden, geen buitenbeentjes meer waren.

Wist ik veel dat wij ons daar deerlijk in vergist bleken te hebben.

Maar daar wilde ik het eigenlijk niet over hebben.

Waar dan wel over? Dat je, als je dat toelaat, verdomd eenzaam achterblijft als iedereen die je kende in 1967 inmiddels dood is. Niet toelaten, want er is zoveel moois voor in de plaats gekomen. En zoveel lelijks.

Maar de tijd is onherroepelijk verstreken en de strofe Will you still need me, when I’m sixty four letterlijk geweldig is achterhaald.

Denk er nu even aan dat ik in 1967 29 jaar was en sterk betwijfelde of ik de eeuwwisseling wel zou halen. Die alweer 23 jaar achter ons ligt.

Blijft nog het raadseltje: waarom stopte de cd uitgerekend vóór When I’m Sixty Four?

Ga rustig slapen, er is niks aan de hand

In beginsel is er niets laakbaars aan het reguleren van je inwoneraantal, met name wanneer je met bijna 18 miljoen mensen op 38.000 vierkante kilometer woont, waarvan tweederde in het Westen van het land en Noord-Brabant.

Grote leegte heerst met name in Friesland, Groningen en Drenthe, op de voet gevolgd door Overijssel, Gelderland, Zeeland en Limburg. Maar daar hebben we niks aan: daar is het grondoppervlak grotendeels in gebruik bij een relatief kleine bedrijfstak, vraag even aan Kerrelijn wie dat zijn en wat ze daar doen. Hint: in ieder geval niet zorgen voor het voedsel van het dichtbevolkte Westen. En ook niet voor het Nederlands klimaat en milieu.

Uiteraard moet elk land dat enigszins zijn fatsoen probeert op te houden openstaan voor mensen die in levensgevaar zijn. Als je in principe open staat voor iedereen, dus de acht miljard wereldbewoners, heb je, laten we maar zeggen, op den duur een probleem. Ik wil maar beweren, wellicht ten overvloede: elk land heeft een beperkte opnamecapaciteit. Dat constateren is niet asociaal, hoewel je natuurlijk ook niet moet uitvlakken dat het probleem flink vergroot wordt door regeringen die het bedrijfsleven, inclusief de agrarische sector, carte blanche geeft bij het bezetten van onevenredig veel grondoppervlak en het ongelimiteerd vervuilen van grond, lucht en water. En voor de bewerking daarvan tienduizenden arbeidsmigranten worden binnengehaald, die, hoe is het mogelijk: ook al (woon)ruimte innemen.

Wee hebben intussen niet of nauwelijks in de gaten dat tv-programma’s zoals Avro/Tros al ijverig een voorschotje nemen op het nieuwe beleid van een aanstaande ultrarechtse regering: vandaag, 20 december 2023, zagen we een uitgebreide reportage over de problemen van de Nederlandse boeren, die volledig mochten leeglopen over hun verdienmodel zonder enige vorm van weerhoor.

En was dat maar het grootste probleem.

Het ziet er, bijvoorbeeld, naar uit dat Oekraïne alsnog de oorlog gaat verliezen. Dan schept Wladimir Poetin moed en zijn de Baltische staten, Moldavië, Polen, Roemenië, Bulgarije, Slowakije, Tsjechië, Hongarije, ja ook Hongarije en de Balkan aan de beurt.

En daarna wij. Herhaaldelijk hebben al, sinds jaar en dag, vanuit Rusland geluiden geklonken die erop wijzen dat Rusland (en dus niet alleen Poetin) zichzelf ziet als heerser op een grondgebied dat reikt van Wladiwastok tot Kaap Sint Vincent, en ja, dat is het uiterste puntje van Zuid-Portugal. Eindelijk niet meer omsingeld, eindelijk die grote havens direct aan de oceaan die het Grote Rusland toekomen.

En wat doen wij daartegen? Voorlopig niks. Want ga maar na: militair stelt West-Europa voorlopig nog weinig voor, ja, op papier, en over drie of vier jaar. En dan nog. Maar de realiteit van vandaag is: een paar bataljons wielrijders die pief paf poef tegen de vijand roepen. Mits ze elektrische fietsen krijgen, natuurlijk.

Geen regering die het aandurft de dienstplicht weer wakker te maken, omdat de moderne jeugd zich onder bepaalde omstandigheden, zoals die van de krijgstucht, ‘niet veilig’ voelt. Dat probleem kan trouwens best meevallen: de aanstaande Nederlandse regering denkt Poetin te kunnen tegenhouden – als ze er al aan denken – door bevriend met hem te zijn en te blijven. En dat het dus zo’n vaart niet zal lopen. (Ik ga er nu even gemakshalve vanuit dat Wilders cs niet van plan zijn te hopen op een overheersing door de genoemde.)

Terwijl wij weer zo’n beetje ingedommeld zijn – in februari zien we verder – laten we de kans lopen om verstandig Nederland te mobiliseren tegen de ook al aanstaande donkerbruine hordes, ‘vrijheidsmilitie’ genaamd, die op zijn laatst eind 2024 losgelaten zullen worden op de bevolking die nog aarzelt zich aan te sluiten bij VVD, BBB, NSC en bij voorkeur PVV.

Wij sukkelen zachtjes door, kijken naar Ik vertrek en Liefde met bed en ontbijt en de Meilandjes.

Dat er inmiddels alweer Duitse tanks aan de Russische grens staan, dat dringt ook maar tot weinigen door.

Dus laten we het er nog maar even, als vanouds, van nemen.

Ondanks dat een witte Kerst er ook alweer niet in zit.

Een romantische geschiedenis

Trouwe lezers van deze regelen hebben al herhaaldelijk kennisgenomen van mijn grote bewondering voor de boeken van de Italiaanse historicus en journalist Antonio Scurati. Momenteel schrijft die aan het vierde en laatste deel van zijn romancyclus over wijlen de Italiaanse uitvinder van het fascisme als staatsvorm, Benito Mussolini. Scurati werkt daarbij op basis van het omvangrijke en zeer gedetailleerde archief over Mussolini’s periode als minister-president (1922-1943), Duce en feitelijk staatshoofd van Italië.

Over Mussolini is uiteraard een complete bibliotheek aan biografieën geschreven – het bijzondere aan de serie van Scurati is dat de boeken ‘romans’ worden genoemd en dat ze zich laten lezen als filmscenario’s, daarbij vooral steunend op het formidabele schrijftalent van Scurati.

Diens eerste boeken waren sociaalkritische romans, ook zeer de moeite waard, maar dezer dagen las ik de voorloper van Scurati’s meesterstuk (de romans M, over Mussolini, dus), getiteld Una Storia Romantica, oorspronkelijk uitgekomen in 2007, in 2018, duidelijk in het kielzog van de M-serie, opnieuw uitgekomen in een fraaie vormgeving met afgeronde hoeken.

Una Storia Romantica is allesbehalve een ‘romantische geschiedenis’. Het verhaal gaat uit van het beproefde recept van een in 1885 ‘teruggevonden manuscript’, dat gaat over de vijf dagen in maart van het jaar 1848, waarin de bevolking van Milaan in opstand komt tegen de brute onderdrukking door het Oostenrijks-Hongaarse keizerrijk, in de stad vertegenwoordigd door de beruchte generaal Radetzky.

Tegen de achtergrond van een minutieuze weergave van het verloop van die opstand zien we de drie hoofdrolspelers, alle drie gefingeerd, die in een ongelukkige relatie tot elkaar staan. De latere senator Italo Morosini, die in 1885 dat manuscript in handen krijgt en op dat moment al meer dan dertig jaar getrouwd is met Aspasia Recalcati, en Jacopo Izzo Dominioni, vriend van Morosini. Tijdens de bloedige gevechten in de straten van Milaan wordt Morosini gevangen genomen door de Oostenrijkers. Jacopo en Aspasia vechten zij aan zij tegen de bezetter – en worden verliefd en hoewel zij beiden de situatie pijnlijk vinden – zij verloofd met Morosini, hij Morosini’s beste vriend – consumeren zij hun liefde in de roes van de (wankele) overwinning na vijf dagen strijd.

Zoals bij zoveel revoluties gaat ook hier een derde met de buit op de loop – in dit geval de Sardijns-Piemontese vorst Carlo Alberto, terwijl de Milanezen kozen voor de republikeinse staatsvorm voor heel Italië. De generaals van de vorst zijn hoogst incompetent met als gevolg dat Jacopo, inmiddels ingelijfd bij ’s vorsten leger, in handen valt van de Oostenrijkers en in de gevangenis Morosini vindt.

Aspasia ziet een oplossing om haar verloofde en haar vriend uit het gevang te krijgen: ze gaat naar bed met een Oostenrijkse generaal. Die houdt zijn woord, maar als Aspasia met Jacopo naar Amerika wil vluchten krijgt Jacopo spijt en verdwijnt.

Aspasia en Italo trouwen dan, en pas in 1885 komt Italo, door het lezen van de anonieme roman die hij ontvangt, wat er is gebeurd. Het hele verhaal komt tot een climax in de Scala van Milaan, tijdens de première – voor het eerst bij elektrisch licht – van de opera Othello van Giuseppe Verdi.

Ik benadruk niet voor niets de rol van de opera, want het hier vertelde verhaal is uiteraard het libretto van een wasechte Italiaanse opera, compleet met meevechtende priesters, nonnen, marktkooplui, daklozen, adellijke dames, hoeren en deels doofstomme weeskinderen – de emotionele romantische opwinding spat er vanaf, zoals uiteraard ook de bedoeling was.

En dan is er, vooral voor de echte boekenliefhebber en aanhanger van Scurati, het slot, waarin Scurati uit de doeken doet hoe hij verhaal deels samenstelde uit gebeurtenissen elders in Europa, vooral die van de opstand in Parijs, en dan vooral uit Les Misérables, en daarbij een lange rij van schrijvers opsomt van wie hij zinnen en hele alinea’s ‘geleend’ heeft: van Tsjechov en Pasternak, van Victor Hugo en de Maupassant tot Simone Weil, van Toergenjev tot Scott Fitzgerald en zelfs uit films – zo is het afscheid van Jacopo en Aspasia een op een te vinden in het afscheid van Ingrid Bergman en Humphrey Bogart in de film Casablanca. Zelfs uit de popmuziek moeten er citaten in zitten, maar worden niet apart vermeld. Scurati: ‘Op veel andere plaatsen in mijn boek verschijnen, vermomd, ook zinnen uit popsongs. Ik noem ze niet, omdat pop ons hoe dan ook allemaal zal begraven.’ Zoek zelf even uit wat hiermee bedoeld kan zijn.

Voor zover mij bekend is van dit boek geen Nederlandse vertaling verschenen. Geen nood: gewoon even Italiaans leren.

Hoe dan ook: het is duidelijk dat deze vorm van romanschrijven geleid heeft tot het idee, de vierdelige trilogie over Mussolini zo te schrijven zoals zij geschreven is. Voor mij boeken die mij bijblijven. (Popelend kijk ik uit naar deel 4, waarvan nog geen spoor te bekennen is.)

Intussen kan ik overgaan tot de lezing van De Avonden van Gerard Reve, zoals elke laatste week van het jaar. Ditmaal voorafgegaan door De Ondergang van de Familie Boslowits en Werther Nieland, zoals in één bandje uitgegeven in de veertiende druk in 1981.

Gerard Reve, misbruikt als propaganda van puur racisme

Die Martin Bosma, je weet wel, die al een hele tijd ondervoorzitter van de Tweede Kamer was, in diens gezelschap wens je toch niet betrapt te worden? En natuurlijk is hij lid van een partij, wilde ik zeggen, maar die partij van hem, daar kun je geen lid van worden, die eenmanspartij, dus, is toch een beetje smoezelig, een rancunepartij met een partijprogramma dat vol staat met onuitvoerbare en hier en daar zelfs strafbare onzin.

Maar daar hebben wel een hoop mensen op gestemd.

En ik vrees dat van mijn kennissenkring – of laat ik zeggen: in mijn grotendeels toevallige omgeving – een niet mis te verstaan deel op de partij van Bosma heeft gestemd. En dat voor geen goud kenbaar zouden maken, omdat, zo stel ik me voor, die mensen dat zelf ook een beetje smoezelig zouden vinden, maar toch stemmen op zo’n toch nogal racistische eenmanspartij omdat ze maar niet kunnen wennen aan mannen in jurken en vrouwen met hoofddoekjes.

Het is jammer dat je dat nooit zeker zult weten, en dat je dus die mooie vraag nooit kunt stellen, namelijk deze: ‘Wat vind je er eigenlijk van dat de oprichter van de partij aan welke jij je stem hebt gegeven, enig lid en would be dictator, toen hij de macht rook, het grootste deel van zijn partijprogramma introk, of althans opborg tot ‘betere tijden’? En dat het juist die onderdelen van dat programma waren waaróm je op die partij stemde?

Die vraag wel stellen zou wellicht onthullen waarom een groot deel van die kiezers niet graag voor hun keuze zou uitkomen; omdat ze niet het programma hebben gelezen maar alleen af zijn gegaan op de grootste bek en de domste kreten, die, hoor ik ‘dingen zijn die eindelijk eens gezegd moesten worden.’

En dan vind je in die partij, naast griezels als Markuszower, Agema en Graus, ook nog een interessante intellectuele causeur, begenadigd spreker, kenner en liefhebber van kunst en cultuur, die in zijn fractie woordvoerder over van kunst en cultuur is. (Die in het programma van zijn baas hun laatste knauw krijgen) genaamd Martin Bosma.

Hij leek zich gisteren geheel en al in mijn (virtuele) kennissenkring te nestelen door bij zijn verkiezing tot voorzitter van de Tweede Kamer zijn voornemen bekend te maken bij elke zitting voortaan een gedicht van Gerard Reve, die op 14 december honderd jaar zou zijn geworden, te gaan voordragen – waardoor, maar dit terzijde, dat voorzitterschap niet erg lang zou duren, gezien het betrekkelijk kleine aantal gedichten van de Grote Dichter des Vaderlands.

Tot ik bedacht dat je voor ultrarechts ook bij Oom Gerard terecht kunt, al kenschetste die het zelf steevast als ‘ironie’. De genadeslag, althans voor mij, gaf de korte en bondige, maar voor het karakter en de politieke opvattingen van Martin Bosma vernietigende opsomming op Wikipedia, zie aldaar. Daar komt hij namelijk uit naar voren als een racist pur sang.

Dat zal misschien niet blijken bij zijn optreden als Kamervoorzitter, dat heeft hij bezworen – een uitverkiezing die wel door zijn achterban in de Kamer als de nieuwste overwinning van het nobele gedachtegoed van zijn partij werd bejubeld met een daverend applaus.

Maar het zal wel blijken wanneer het cynische plan van zijn baas Geert Wilders ten uitvoer wordt gelegd: wanneer hij, eenmaal aan de macht gekomen, de licht bevroren standpunten een voor een uit de ‘ijskast’ zal halen, met als eerste het afschaffen van subsidies aan kunst en cultuur, gevolgd door het opheffen van de publieke omroep, daarbij gretig geholpen door Bosma.

Arme Gerard Reve, dat hij postuum daarvoor misbruikt gaat worden.

Ik ga vanaf volgende week vrijdag met des te meer vastberadenheid De Avonden lezen.

En voor die tijd De ondergang van de familie Boslowits en Werther Nieland, boeken van Reve die de gruwelijkheid van tot politieke moordpartijen ‘verheven’ racisme als onderwerp hebben.

Honderd jaar romantisch decadent

Een niet al te opgewekte opmerking van iemand anders, wiens naam mij op dit moment gelukkig ontschoten is, attendeerde mij op de aanstaande honderdste geboortedag van Gerard Cornelis Franciscus Markies van het Reve, die ik, zoals gebruikelijk in mijn toenemende slordigheid – dementering wil ik het vooralsnog niet noemen – op 12 december plaatste terwijl het wel degelijk de 14^de december van het jaar 1923 moet zijn, toen het als gebruikelijk zacht sneeuwde – het weer van alle mensen – en de kleine Gerard, spartelend en kraaiend als een gekeeld varken ter wereld kwam, daarbij geassisteerd door de huisarts der familie die gehaast naar de plaats des onheils was gesommeerd, de kruimels balkenbrij van het zojuist genuttigde noenmaal nog in zijn baard.

(Dit laatste is een zeer slordig citaat, uit mijn hoofd, uit Reve’s eigen beschrijving van zijn geboorte – welk boek met die beschrijving begint, ik kan het zo snel niet vinden, ik heb weliswaar alle boeken die de auteur soleil, tevens dichter van Stad en Land, Hare Majesteit de Koningin en zo nog het een en ander, waaronder niet te vergeten de heilige Maagd Maria, Moeder van God, van Teigetje, Woelrat en Matroos Vos en nog veel en veel meer joh – en hier schuift mijn proza enigszins uit de hand in de richting van Van Kooten en De Bie en waarom verwondert mij dat niet. Maar toch.

En ik herneem: dat boek kan ik dus zo snel niet vinden en het deel van mijn bibliotheek betreffende de werken van Oom Gerard bevindt zich in een ongestookte kamer, wat goed is voor de boeken maar niet voor mij, koukleum die ik ben. Dus als u nu zelf even zorgvuldig nakijkt, gezeten in uw kamer vol slordige stapels boeken, gedrapeerd rond een gloeiend hete potkachel van Duitse makelij, hoe die passage werkelijk luidde, dan hoor ik dat graag en het zal aanleiding zijn dit stukje tekst verder te vervolmaken.

Dan kan ik intussen vertellen dat ik in ieder nog wel geregeld enige stukken tekst van de Grote Volksschrijver tot mij laat komen. Zo wil ik nog wel eens op een rijkelijk in het Bloed van Christus ondergedompelde verjaardag het dichtbundeltje Het zingend Hart tevoorschijn trekken en daaruit, staande te midden van het bezopen gepeupel bijvoorbeeld dit ten beste te geven:

Gedicht voor mijn 47^ste verjaardag

De dag zelf vreemd en grijs. De dag erna
zes zwanen zeilend tot de voetbrug
waar ik met gulle hand het feestgebak te water werp
dat niemand gisteren door zijn strot heeft kunnen krijgen
en dat de vogels evenmin begeren:
hun koninklijke halzen buigen niet,
terwijl het ongewone voedsel zinkt.

Of anders dit wel:

Het ware geloof

Als de kardinaal een scheet heeft gelaten, zeggen ze:
"Sjonge jonge, wat ruikt het hier lekker,
net of iemand lever met uien staat te bakken."
Dat soort katholieken, daar ben ik niet dol op.

Nu welt in mijn verdorven inborst de wens op ook nog dit gedicht gedeeltelijk aan te halen:

De blijde boodschap

Ik zat met kloppend hart voor de kleurentelevisie,
en dacht: 'Zijne Heiligheid zal toch wel gewag maken
van het toenemend verval der zeden?'
En ja hoor, nauwelijks was hij begonnen, of ik hoorde al:
decadentia, immorale, multi phyl ti corti rocci;
influenza filmi i cinema bestiale
contra sacrissima matrimoniacale
criminale atheistarum rerum novarum,
(et com spiritu tuo), cortomo:
nix aan de handa.

Maar dan wordt het allemaal veel te lang en vergeet ik bijna mijn eigen blijde boodschap: dat ik sinds jaar en dag in grote devotie op 22 december van elk jaar het beduimelde exemplaar van De Avonden ter hand neem, alvast mompelend profeterend: ‘Het was donker, toen in de vroege morgen van de tweeëntwintigste december 1946 in onze stad, op de eerste verdieping van het huis Schilderskade 66, de held van deze geschiedenis, Frits van Egters, ontwaakte.’

Over mijn bezoek aan Reve in het jaar Onzes Heeren 1961 (kan ook 1962 zijn geweest) in diens woning in Friesland misschien een andere keer. En dan zal ik ook melding maken van mijn vergeefse tocht naar het geheime kasteel van Oom Gerard in Frankrijk, waartoe een beschrijving behoort van hoe ik in mijn razendsnelle DAF Marathon de Mont Ventoux trachtte te bedwingen. Vergeefs.

Maar dat was in het begin van het mooie jaar 1976, dat mij nog zo overweldigend veel ander moois zou brengen.

Verhef u een ogenblik, donderdag aanstaande, want honderd jaar worden en nog altijd romantisch decadent zijn, dat is niet niks. Ik geef het je te doen, al ben je dan al bijna twintig jaar dood.

PS: Ik las de aankondiging van Reve’s honderdste verjaardag natuurlijk in een stukje van Jonathan van het Reve, maar houd dit nog even vóór u; hij is een kleinzoon van de geleerde Broer Karel van Gerard Reve.

Twee dingen goed onthouden

Het is Kerstmis. Dus in hun wanhoop – of misschien hun aangeboren kwaadaardigheid – hebben Omtzigt, Jezelgus, Wilders en Tante Pollewop een kabinet gevormd dat kan rekenen op steun vanuit de Tweede Kamer. Dat laatste kon niet veel gemakkelijker, want de Kamerleden van Omtzigt komen uit Twente en die van Wilders zijn uitgezocht op gebrekkig lezen en schrijven. Bovendien zit een heel contingent al in een gemeenteraad of Provinciale Staten, dus de verdeling van werktijd is wel, modern gezegd, een dingetje. Eerste punt van aandacht: hoe verlengen we het etmaal tot 28 uur.

Probleem is wel dat Wilders nog maar acht reserves heeft en die moeten allemaal minister of staatssecretaris worden (of beide) en hoe die dat oplost – nou ja, hij lost het maar op.

Met dat kabinet wordt het hoe dan ook niks, want ze zijn nog niet van het bordes van Huis ten Bosch gestruikeld of Wilders heeft al een zwarte marechaussee, die daar de wacht houdt, ontslagen. Hij heeft weliswaar beloofd dat hij met het grootste gemak voor de duur van de kabinetsperiode zijn 82 miljoen kiezers zal bedriegen door de moskeeën, de hoofddoekjes en de publieke omroep in de ijskast (bedoeld wordt: de koelkast) te houden; als hij eenmaal minister-president is, doet hij wat een minister-president hoort te doen: het parlement ontslaan en al zijn hobby’s uit de koelkast, het kabinet laten fusilleren (met uitzondering van zijn eigen mensen, die komen later aan de beurt) en eindelijk zijn verkiezingsprogramma uitvoeren. En nog veel en veel meer joh. Zoals zijn zittingsperiode verlengen tot het jaar 2100.

Ik zei twee dingen, een goede gewoonte van Joop den Uyl, die al sinds 22 november als aan een spit in zijn graf ligt te wentelen, dus nu dat andere. Een geval dat laat zien dat we ook zonder de medewerking van Fleur Agema alle wetten mitsgaders de complete rechten van de mens aan de kant gooien.

Want wat wil het geval? Het geval wil dat een van onze grootste televisiekunstenaars, te weten Matthijs van Nieuwkerk, wel weer eens aan het werk wil. Begrijpelijke zaak.

Maar wat wil het geval nog meer? Het geval wil nog meer dat sinds anderhalf jaar een zich in het geheim afspelend rancuneproces tegen Van Nieuwkerk gevoerd wordt, wegens brullen en schreeuwen tegen zijn personeel, wat hij niet had moeten doen, en waar hij volgens mij al ruimschoots voor aan de wurgpaal is geknoopt zonder een spoor van bewijs.

Hoe dan ook: gedurende dat proces heeft hij niet in voorarrest gezeten en er moet brood op de plank – Van Nieuwkerk is wat dat betreft net een mens – dus hij solliciteert ergens en hij krijgt een baan.

Schande! Wie publiekelijk aan de schandpaal is geknoopt hoort niet te werken, laat staan een ongetwijfeld ruim salaris te toucheren, wat krijgen we nou! Ik zou adviseren: kijk wet- en regelgeving er nog even op na, daar kun je zien hoe humaan die wetten en regels eigenlijk zijn, die nu met voeten getreden worden: veroordeling zonder proces, broodroof op ongekend niveau, bedenk zelf nog een paar puntjes.

Ik hoop dat jullie snappen waarom ik twee dingen van geheel verschillende aard toch in één stukje gepropt heb.

(Tip: denk aan: de opmerkelijke aard van de Nederlandsche mensch, de financiering van de publieke omroep, discriminatie op grond van ras, geloof en, inderdaad: van talent. Nog een tip: Van Nieuwkerk is 63, heeft een contract van vier jaar bij RTL, die is dus lekker puh gedekt tot aan zijn pensioen.)