SanteLOGie

De Italiaanse keuken bestaat niet

Het boek had bij zijn verschijnen in 2018 niet erg veel opzien gebaard, en het was ook niet vertaald waardoor de inhoud bredere bekendheid had kunnen krijgen. Maar daar kwam eind maart jongstleden verandering in toen Alberto Grandi, hoogleraar geschiedenis van het voedsel aan de universiteit van Parma, een interview gaf aan de Londense Financial Times.

Terwijl het boek toch een provocerende titel had, zelfs voor mensen met nauwelijks enige kennis van de Italiaanse taal: Denominazione di Origine Inventata – vrij vertaald: Naam van Oorsprong Gefantaseerd.

In het boek rekent Grandi af met het sprookje van de eeuwenoude traditie van de Italiaanse keuken; helemaal in het begin van het boek staat het al: die befaamde Italiaanse keuken bestaat pas ongeveer vijftig jaar, namelijk sinds de tijd dat de ambachtelijke productie van voedsel voor een groot deel overging in een industriële manier van werken waardoor de promotie van al dat fraais ter hand werd genomen door marketing bureaus.

Italië is via die effectieve marketing erin geslaagd om over de hele wereld een ‘typische’ kunst van leven te verkopen, op basis van gefantaseerde tradities. Italië ging in amper twee decennia over van een boerenmaatschappij naar een industriële samenleving, herinnert Grandi zich, en moest een identiteit creëren door een uitgebreid systeem van oorsprongsgaranties (DOP, DOC, DOCG) op zijn producten, en zo een verhaal te creëren dat suggereert dat de Italiaanse gastronomie eeuwenoude wortels heeft.

Om te beginnen: Italië zelf bestaat pas sinds het jaar 1861, toen, voor een deel onder dwang en onder protest, heel Italië, ongeveer zoals we dat nu kennen, één koninkrijk werd.

En om maar meteen met de deur in huis te vallen: pizza’s komen uit New York, Parmezaanse kaas komt uit de Amerikaanse staat Wisconsin, spaghetti carbonara werd in 1953 voor het eerst gegeten, ook alweer in de VS, en voor de ingewijden: mét slagroom.

Al eerder wisten we een paar dingen: de indeling van de maaltijd in antipasto, primo, secondo, dolce is helemaal niet zo rigide als de snobs buiten Italië volhouden, insalata caprese is van zeer recente datum en heeft met het eiland Capri niets van doen, net zo min als die typisch Amerikaanse spaghettisaus met gehakt die in de wandeling ‘bolognese’ heeft niets met Bologna te maken heeft.

Grandi doet een greep uit de geschiedenis van de laatste honderd jaar en komt tot de conclusie dat een traditionele Italiaanse keuken niet bestaat en ook nooit bestaan heeft. Italië was vele eeuwen lang een land van hongerlijders, in het land zelf ‘morti di fame’ genoemd (doodgehongerd) een situatie die culmineerde na de eenwording van het schiereiland, waardoor tussen 1861 en 1925 meer dan vijftien miljoen Italianen, gedreven door honger, een goed heenkomen zochten in het buitenland, met name de Verenigde Staten van Amerika.

Dat waren voor een groot deel mensen verdeeld over uit twee groepen: de polenta-eters en de niet-polenta-eters. Van spaghetti en pastasaus hadden al die mensen nooit gehoord, laat staan van pizza en carbonara, in Noord-Italië was het dieet dusdanig eenzijdig gericht op polenta – gemaakt van maïs die niet lang daarvoor uit Zuid-Amerika was overgekomen – dat velen leden aan pellagra, een ziekte die het gevolg was van spectaculair gebrek aan vitamine B3.

Grandi maakt ook korte metten met het in veel buitenlanden zo hoog geprezen mediterrane dieet, althans voor zover het de eetgewoonten van Italianen betreft: ‘In Italië hebben de meeste mensen nog nooit van dat dieet gehoord en in de praktijk houden ze zich daar dan ook niet aan.’

Als je producten als pasta, kaas, worst en wijn koopt in de supermarkt en je leest de etiketten dan zul je bemerken dat daar veel sprake is van oude traditie van één bepaalde streek die aan die producten ten grondslag liggen – soms zelfs teruggaand tot de vijfde eeuw vóór Christus, maar veel vaker nog naar de Middeleeuwen of de Renaissance. Zo staat in het boek het verhaal over de Lardo di Collonata, oorspronkelijk vet spek dat gerijpt was in de grotten van de marmermijnen van Carrara, waar het werd gegeten door de slaven die de marmerblokken uitzaagden. Beeldhouwer Michelangelo Buonarotti zou zelfs een liefhebber van het spek zijn geweest.

Lardo di Collonata bestaat. Maar wel pas sinds jaren negentig van de vorige eeuw, waarbij een wel heel slimme marketingman bezwaar maakte tegen de benaming ‘Lardo di Carrara’ en voorstelde het spek te noemen naar een piepklein obscuur dorpje in de buurt, waardoor een lichtelijk mythisch accent werd aangebracht dat de verkoopcijfers zou aanjagen – en ook deed. (Hoe dan ook, wat dan ook, uw columnist is verzot op dat vette maar uiteraard stinkend dure spek, dat een licht kruidige ‘afdronk’ heeft.)

Het boek van Grandi is voor zover mij bekend niet in het Nederlands noch in enige andere vreemde taal vertaald. En toch is het niet eens uniek. In 2012 verscheen van de Britse historicus E. Hobsbawm ‘The invention of tradition’, een boek dat door Grandi gretig wordt geciteerd onder het motto: dan hoor je het ook eens van een ander.

Wat allemaal niet wegneemt dat ik dezer dagen afreis naar het land der vaderen ten einde me daar een aantal pranzi (lunches, de hoofdmaaltijd van Italië) te laten voorzetten, geheel verzorgd op basis van niet bestaande tradities, om dan in het avondjournaal te luisteren naar een minister die serieus ondervraagd wordt over de manier waarop hij zijn tomatensaus voor de pasta maakt.

Excuses blijven onbegonnen werk

Door Guido t’Sas

De gemeenteraad van Vlissingen heeft met een krappe meerderheid excuses aangeboden voor het aandeel van de Zeeuwse haven in de transporten van 'tot slaaf gemaakten' naar de koloniën. Ik blijf van mening dat dergelijke excuses, met name voor wat voorouders (wie?) hebben gedaan onbegonnen werk is. In voorgaande discussies over dit onderwerp zei iemand: 'dan kun je wel excuses aanbieden voor de hele wereldgeschiedenis'. Met andere woorden: zo weet ik er nog wel 'n paar.

In mijn kast vond ik dezer dagen een boek, uitgegeven in 2013 door de Heemkundekring Tilburg, getiteld 'Verkeer en vervoer in Brabant – 1814-1940'. Een, zo blijkt uit lezing, compleet overzicht van de tijd voor de aanleg van autosnelwegen, waaraan een tiental mensen meewerkten. Daarin een uitvoerig overzicht van de aanleg rond 1904 van de Bergsche Maas, met inzet van meer dan duizend handarbeiders. Bloed, zweet en tranen staat erboven en dat doet het ergste vrezen.

Schrijver Hans van den Eeden noemt dit verleggen van de Maasmond om waterstaatkundige redenen (herhaalde overstromingen) het Deltaproject van de negentiende eeuw. Ik citeer er wat uit, om aan te geven dat er waarschijnlijk nazaten zijn te vinden, die hun vinger op zouden kunnen steken voor het in ontvangst nemen van excuses.

Van den Eeden heeft onder meer uitgezocht: 'De werklieden werkten 16 uur per dag gedurende zes dagen per week. Het werk was erg zwaar. Met de schop werd de zware vochtige rivierklei op houten kruiwagens geschept. Daarna moesten de kruiwagens van “beneden” een dijk worden opgereden (…) Het loon was onacceptabel en uitbuitend laag: een gulden per dag. De arbeiders waren onder uitermate primitieve omstandigheden gehuisvest (…) Uit verslagen blijkt dat de hygiënische omstandigheden voor de arbeiders ronduit slecht waren.'

Brabantse slaven? Nee, niet expliciet, de werklieden kwamen uit het hele land. Er heerste rond 1900 een gigantische werkloosheid. Dat maakte uitbuiting 'makkelijk'.

Een onverkwikkelijke zaak

Door Peter Stiekema

Eigenlijk kent de onverkwikkelijke zaak tussen Danny Nelissen en Marijn de Vries alleen maar verliezers . Oud-wielrenner Danny, werkzaam als freelance-analist bij de NOS, is zijn werk kwijt, zijn voornaamste bron van inkomsten. En Marijn de Vries, freelance journaliste en columniste bij vooral NRC en Sporza voelt zich daar toch lichtjes schuldig over. 'Van mij had hij niet weggemoeten bij de NOS' of woorden van gelijke strekking bezigde de eveneens ex-wielrenster enkele dagen geleden.

Wat is het probleem? In 2016 werkten zowel Nelissen als De Vries bij de Avondetappe van de NOS, een dagelijks tv-programma tijdens de Tour de France met terugblikken op de etappes en interessante reportages. Zij reden samen, soms met iemand erbij, door Frankrijk. Nelissen vertelde dagelijks over zijn succes bij de dames en woorden als 'neuken' en 'lekkere wijven' werden met enige gretigheid door Nelissen gebezigd. De Vries was daar niet erg van gediend, maar kennelijk was Nelissen voor geen rede vatbaar. Zij klaagde bij de eindredacteur van het programma, maar daar werd niet op in gegaan.  Wel werden beiden na de klacht in separate auto's geplaatst, maar de spanning bleef, zeker als beiden aan de tafel van Dionne de Graaf  plaatsnamen, de presentatrice van de Avondetappe. Later diende zij een klacht in bij de NOS-bazen, maar daar werd niet op gereageerd. Wel kreeg De Vries minder werk bij de NOS.

In een column in het NRC van maart dit jaar, schreef Marijn over die affaire, zonder de naam Nelissen te noemen. In die tijd was duidelijk geworden dat er bij de NOS veel mis is, als het om man-vrouwverhoudingen gaat. Denk maar aan de reden waarom NOS-Sport-presentator Tom Egbers niet meer op het scherm verschijnt.  Korte tijd later diende zij een officiële klacht in tegen Nelissen, wiens naam toen snel naar buiten glipte. Er waren immers maar vier verslaggevers actief op het gebied van wielrennen. Een rel was ontstaan. Vooral op de site 'Wielerflits' werd flink van Jetje gegeven door voor- en tegenstanders. Er kwamen meer dan honderd reacties binnen op dat forum. Van sommigen lustten de honden geen brood en enkele werden zelfs geheel verwijderd. Want wie wind zaait kan nu eenmaal storm verwachten.

Voor Marijn de Vries bracht dat met zich mee, dat er naar een column van haar werd verwezen, uit 2012 in HP/DeTijd, waarin zij haar liefde verklaarde  voor de toenmalige Zwitserse wielrenner Fabian Cancellara  onder de titel:' Lieve, sexy Faab, wat had ik graag  in je oor gefluisterd'. Ook verder bevatte de tekst zinnen die er niet om logen.

Zij werkte in die tijd voor het programma Holland Sport en haar collega Wilfried de Jong had destijds een afspraak met Fabian en kwam terug met een foto van Fabian op de massagebank. Of dat nog tot iets geleid heeft weet ik niet. Maar het schrijven van zo'n column is niet verstandig lijkt me, zeker in het licht van de gevolgen die het ook voor jou uiteindelijk heeft gekregen. Woke is in deze tijd het grote woord, maar in 2012 had Marijn daar in ieder geval nog niet van gehoord, getuige de inhoud van haar column, dan wel minder of geen last van. Inderdaad, een onverkwikkelijke zaak, met alleen maar verliezers.

______________

De column van Marijn de Vries over  Cancellara in HP/De Tijd is te lezen als je op deze link drukt: Wielrenster Marijn de Vries schrijft verliefd over Fabian Cancellara (hpdetijd.nl)

Hoe overleef je het wegverkeer?

Het aantal doden in het verkeer is in een jaar tijd met 37 procent gestegen. Opmerkelijke parallel met de geëxplodeerde verkoop van elektrische fietsen – inmiddels zitten er zo’n beetje evenveel mensen op d’n brommerd als in de jaren vijftig van de vorige eeuw, al zijn de brommers inmiddels elektrisch geworden. Ik heb nog nooit cijfers gezien met welk percentage de CO₂-uitstoot van al die elektrische fietsen is gegroeid (de benodigde stroom wordt immers vooral geproduceerd door gas- en kolencentrales.)

Aan dat aantal is dus weinig meer te doen; van veel kanten wordt trouwens betwijfeld of al die dodelijke ongelukken komen door die elektrische fietsen – nou ja, misschien doordat oudere mensen (van boven de 75) nog steeds op de fiets klimmen. Maar niemand durft te opperen dat voor ouderen misschien een medische keuring nodig is voor ze op een wankel en uiterst kwetsbaar vervoermiddel als een fiets ons krankzinnige verkeer in te sturen.

De fietsersbond is intussen voorstander van helmen, maar niet van helmplicht, want dat is victim blaming (zoek even zelf op) en de eerste fietsers hebben al gereageerd: dan emigreer ik naar Duitsland! Of ze daar zitten te wachten op de roekeloze Hollandse fietsers die met geluiddichte oortjes in en op de telefoon swipend zitten te fietsen, dat is een belangrijke vraag.

Tijdens de uitzending van Khalid & Sophie van afgelopen maandag probeerde een professor die verstand heeft van verkeer een belangrijk aspect aan de orde te stellen, maar zijn verhaal was helaas langer dan vijftig woorden en dan moet er naar een ander aspect geswitcht worden – bovendien: wat hij aan de orde wilde stellen vereist een grondige verbouwing van vrijwel geheel Nederland, namelijk de volledige fysieke afscheiding van menselijke lichamen en grote metalen machines, zoals bijvoorbeeld personen- en vrachtauto’s. Dat biedt nog geen oplossing voor fietsers, want dat zijn mensen op ook alweer metalen voorwerpen.

En toch is dat de oplossing die werkt, dat weten we; op de snelwegen stijgt weliswaar het aantal dodelijke ongelukken ook, maar dat komt in ieder geval niet doordat er kwetsbare menselijke lichamen rondlopen, die bedreigd worden door de zware, rondvliegende wapens genaamd auto’s.

En hoe stel je je dat dan voor? Tja, ik ben die verkeersgeleerde niet die ik graag had horen uitpraten (maar toen had Khalid een filmpje gereed staan van een in Zweden of Noorwegen uitgeprobeerde fietsers-airbag).

Maar dan waag ik het toch maar en stel voor: in alle steden en dorpen alle verkeersstromen van elkaar scheiden, dus auto’s, fietsers en voetgangers elk hun eigen wegen, fietspaden en trottoirs. Die elkaar niet kruisen. Met een variant waarbij alleen nog elektrische auto’s met een maximumsnelheid van 25 km/u worden toegelaten. Een en ander wellicht toch nog aan te vullen met handhaving van het al bestaande verbod op telefoongebruik op de fiets, en inderdaad keuring van 70+ers, vóór die gaan fietsen.

Het is natuurlijk even een ingreep, maar dan heb je ook wat. En passant nog een paar miljoen bomen planten en dan zul je zien hoe prachtig Nederland er bij ligt.

Zodat de Duitse fietsers massaal dromen van wonen in zo’n ideaal land, waarin bijna iedereen het verkeer overleeft.

Even geen krant in de bus

Door Guido t’Sas

Ooit kwam ik een hoofdredacteur op straat tegen die me toeriep: 'Doorverschijnen hè Guido?' * Ik was het roerend met hem eens, want door allerlei omstandigheden – aaneengesloten feestdagen, voor zover ik me herinner – was de toen nog exclusief papieren krant afwezig. Natuurlijk moest ik daar weer aan denken bij het berichtje van de 'Directie van DPG-media' in het Eindhovens Dagblad van heden: 'Op Koningsdag donderdag 27 april verschijnt er geen krant'.

Het bericht vervolgt: 'Distributie is de afgelopen jaren lastig gebleken wegens de festiviteiten.' Het begin van het einde van de papieren krant? Dat is dan als automatisch de volgende gedachte, zeker na de slotmededeling van de directie: 'Koningsdag is wel te volgen via ed.nl' En meer dan Koningsdag neem ik aan, want digitalisering is immers het toverwoord. Al jaren bestaat de mogelijkheid, dagbladen (goedkoper) online te volgen.

Over het in de kou sturen van lezers die op 'het papier' zijn aangewezen en daarvoor navenant betalen, zal ik het verder maar niet hebben. In de tang van de digitalisering. Wel over het feit dat de krant er ooit trots op was (en ook niet naliet dat te vermelden) dat ze erin slaagde, dat papier te bezorgen onder de moeilijkst denkbare omstandigheden – sneeuw en ijs om wat preciezer te zijn. Excuus als het even niet lukte en zeker nabezorging (waarvan je vandaag de dag bij een misser allerminst zeker bent).

Bij mijn weten is het niet verschijnen van de originele krant op zon- en feestdagen in Nederland een uniek verschijnsel. Het is een verworvenheid van misschien wel de eerste vakbond alhier, de grafische. Pas op zondagmiddag mochten in mijn tijd de loodpotten van de zetmachines weer worden opgewarmd en de flessen melk (tegen de giftige dampen!) voor de werknemers worden klaargezet. 's Morgens was bij de uitgang van de kerk het Belgische Het Laatste Nieuws uitgevent. Diezelfde Belgen hebben intussen driekwart zo niet meer van de Nederlandse dagbladpers in handen, zonder dat daar ooit een democratische haan naar heeft gekraaid.

Koningsdag is wat de nieuwsvoorziening betreft bepaald geen feestdag.

_________

*Guido t’Sas (binnenkort 89), ‘Journalist tot in de kist’ verzorgt al 27 jaar de website hhBest met bijna dagelijks nieuws en nieuwtjes uit Best, het Brabantse land en geregeld ook uit Nederland en de rest van de wereld, en levert daar in vorm van columns en commentaren zijn visie bij. Ook het verschijnsel dagblad fascineert hem nog altijd.

De boven aangehaalde opmerking van de hoofdredacteur had kennelijk betrekking op de website van Guido, die inderdaad bij nacht en ontij zich tegen van alles aanbemoeit, zonder te letten op zon- en feestdagen.

Het heiligdom van het varkensbloed

‘Mijn kinderen, bedankt dat jullie hier in gebed zijn en dat jullie mijn oproep in jullie hart hebben beantwoord. Geliefde kinderen, dit is het moment en de tijd om te kiezen. Ik vraag jullie als bedroefde moeder: kies voor God, Kinderen, de kinderen van de duisternis grijpen u vast, onthoud dat het aangeboden lijden genade zal zijn.’

Ik ga jullie niet vragen deze tekst, afkomst van de website van de Heilige Maagd Maria, lareginadelrosario.org daadwerkelijk te begrijpen. Het stuk is trouwens veel langer en de inmiddels in de eenentwintigste eeuw aangelande wereldburger zal er vermoedelijk met opgetrokken wenkbrauwen kennis van nemen.

Maar toch.

Teneinde vooraf aan mijn vakantie in Italië nog weer eens mijn beheersing van de mooiste taal van de wereld bij te vijlen en tevens te bezien wat er zoal gebeurt in de laars van Europa bladerde ik weer eens door het aanbod van enkele boekensites, waardoor ik weer terug zal keren met een heel pak nieuwe uitgaven, waaronder een ruim 700 pagina’s dik boek over… Karolus, hier beter bekend als Karel de Grote.

Volledigheidshalve schakelde ik ook even naar de live uitzending van de enige Italiaanse zender die Ziggo doorgeeft, Berlusconi’s Mediaset, en kwam terecht in zo’n geweldig Italiaans discussieprogramma, traditioneel bestaande uit een panel van vijf of zes personen en enkele personen die op afstand aan het gesprek deelnemen, het geheel gemodereerd door een knappe blondine met enigszins opgepompte lippen, in een rode robe, die vrij uitzicht bood op de lange slanke benen van die mevrouw en heur peilloze décolleté. Het geheel gezeten op een hoge barkruk.(Ik meen dat een dergelijke beschrijving tegenwoordig leidt tot een plek aan de schandpaal, maar ik waag het er maar op.)

Het onderwerp was inderdaad die madonna van de rozenkrans, een klein Mariabeeldje. Ik zeg maar meteen dat het grootste deel van de ter beschikking staande tijd heen ging met twee dingen: onderbreking van betogen na het tiende woord; en lange periodes met onbegrijpelijk door elkaar schreeuwen – maar dat is op de Italiaanse tv dus niet voorbehouden aan discussies die over de madonna gaan.

Die madonna begon op een dag in maart van 2016 bloed te huilen op de schoorsteenmantel van een mevrouw genaamd Maria Giuseppa Scarpulla, roepnaam Gisella, in het plaatsje Trevignano Romano, gelegen aan het Lago die Bracciano, niet ver van Rome. Ik weet uit eigen ervaring dat er een mooie camping is en dat je er in enkele restaurants prima kunt eten. Ook is er een winkeltje met de schattigste kinderkleding. En dus dat wenende beeldje.

Korte tijd na de bewering dat het beeldje bloed huilde werd al vastgesteld dat het desbetreffende bloed afkomstig was van een varken, maar dat weerhield de plaatselijke roomsche bisschop er niet van te verklaren dat hier sprake was van een wonder. Er is beeld van te zien, waarop de bisschop als een trance met het beeldje staat te zwaaien.

Dergelijke wonderen komen in Italië vaak voor, denk bijvoorbeeld aan Padre Pio die de stigmata van Jezus kreeg, hetgeen hem niet verhinderde geregeld het bed te delen met met hem dwepende dames, vaak in het dagelijks leven gehuwd met iemand anders. Belangrijker is het gevolg van zo’n wonder: binnen de kortste keren is de plaats van handeling een gewilde bedevaartplaats met sterk verruimde inkomsten voor de genoemde restaurants en winkels.

Om een en ander een soliede basis te geven is de stichting van een heiligdom eigenlijk onontbeerlijk, bekostigd met het kapitaal dat daarbij komt kijken. Een plaatselijke vrome aannemer schonk bijvoorbeeld 130.000 euro – in de door mij bekeken discussie kwam hij vertellen dat hij er spijt van had als haren op zijn hoofd omdat Gisella inmiddels met medeneming van dit en wellicht ook ander kapitaal met onbekende bestemming naar het buitenland was vertrokken. (Wellicht speelt ook een rol het feit dat ze onlangs werd veroordeeld tot twee jaar celstraf wegens bedrieglijke bankbreuk, begaan in 2013.)

Inmiddels leveren Maria en ook Jezus heel vroom allerlei bijdragen aan de website. Zoals de hierboven aangehaalde boodschap van Maria.

Een en ander vermag niet het geloof in het wonderbare beeldje te schokken, zo bleek mij uit de discussie, die ging trouwens over iets heel anders: moet dat heiligdom, inclusief een uitgestrekte parkeerplaats, zonder meer gesticht kunnen worden midden in een kostbaar natuurgebied aan het Lago di Bracciano, en moet dit geval dus uitgezonderd blijven van dergelijke profane overwegingen, zoals een bouwvergunning in een natuurgebied?

Zoals ook al bekend van allerlei andere discussies: ze kwamen er niet uit en de discussie ging naadloos over op een ander onderwerp, waarbij de aanwezige, gezellig naar de moderatrix knipogende priesters, gewoon aanwezig bleven om ook een duit in het collectezakje te doen.

Heerlijk land.

Ik ga over drie weken een gewijd prentje van dat beeldje kopen; ik heb trouwens totaal geen bezwaar tegen varkensbloed, mits verwerkt in een degelijke bloedworst.

D66 verslikt zich in sperma

Door Peter Stiekema 

Ik dacht even dat ik gek geworden was, toen ik vanmorgen het bericht hoorde en later ook las, dat D66 wil dat de btw op menselijk sperma omlaag gaat naar 9 procent. Dat moest toch een verlate 1-aprilgrap zijn, veronderstelde ik. Maar niks hoor, D66 is heel serieus. Met de belastingverlaging moet het voor ouders met een kinderwens betaalbaarder worden om een kind te krijgen met behulp van donorzaad.

Ik ben bewust geen ouder, heb dat derhalve ook nooit willen worden, maar ik wist niet dat de overheid btw vroeg voor menselijk zaad. Ik ben nu dan ook bang dat ik een naheffing krijg van de belastingdienst voor al dat zaad, dat ik onbewust of bewust heb verspild. Alsnog aangeven in box3?

D66 is een van de partijen die een verlaging van de btw op voedsel en brandstoffen wegstemde. En dan nu wel een lagere btw op zaad? Die kinderen die straks geboren worden zullen toch echt moeten eten van dat dure voedsel, waar geloof ik, 21 procent btw op moet worden betaald. Veel inwoners van ons land hebben al niet veel te lachen om de steeds hogere prijzen, waar ze mee worden geconfronteerd. Varkens en koeien zijn er teveel, respectievelijk 11,3 miljoen en 3,8 miljoen. Momenteel zijn we al met 18 miljoen mensen, het meest schadelijke dier, veroorzaker van veel fijn stof, stikstof en CO2. Dus maak er nog maar wat bij, met behulp van het goedkope sperma van D66.

Behandelingen voor kunstmatige bevruchting vormen voor wensouders financieel gezien een flinke dobber. Het gaat in totaal vaak om enkele duizenden euro’s, waarbij een rietje sperma alleen al enkele honderden euro’s schijnt te kosten.

Een vroegere partijleider van D66, hij doet nu iets bij het Centraal Bureau Rijbewijzen (CBR) geloof ik, was ook nogal kwistig met zijn zaad, zowel binnen als buiten zijn huwelijk. Kan die her en der nog niet wat leveren bij kinderloze mensen, als dat dan zo nodig moet?

Initiatiefneemster van dit belachelijke plan, zeker als je het afzet tegen de hoge belasting op energie en voedsel, is D66-Kamerlid Wieke Paulusma. Nog weinig van gezien of gehoord, trouwens. Zij wil met haar voorstel een deel van de financiële drempels wegnemen. Ik hoop dat dat voorstel wordt weggestemd door de overige Kamerleden. Het vee is er teveel aan, en mensen zijn er, volgens mij, in Nederland al meer dan genoeg. En zo kan het gebeuren dat D66 zich verslikt in het eigen spermaplan.  Dat is een forse tegenvaller dus. Even flink slikken lijkt zeker de boodschap.

Een hoofdredacteur keurt zijn eigen vlees

Goed gezien, vaste lezer van de Volkskrant: vandaag geen artikel van redactie-ombudsman Jeroen Trommelen. Wie doorleest naar pagina 23 van het Zaterdagkatern ziet daar het wekelijkse stukje ‘De week van de hoofdredacteur’ van hoofdredacteur Pieter Klok. Daar komt het volgende stukje tekst in voor: ‘Onze ombudsman Jeroen Trommelen zou volgende week zijn laatste rubriek schrijven en daarin afscheid van u nemen, maar vanwege een conflict over een hoofdredactionele ingreep heeft hij besloten voortijdig het werk neer te leggen en zijn ontslag in te dienen.’

Het staat er wat koeltjes, maar wie een beetje thuis is in de Nederlandse journalistiek ziet meteen: hier hebben wij te maken met een zeer zeldzame gebeurtenis. Hoofdredacteur grijpt in in een artikel van de per definitie onafhankelijke, om niet te zeggen onaantastbare redactionele ombudsman, die als reactie daarop ontslag neemt.

Wat is hier aan de hand?

Trommelen zou in de rubriek (van die van vorige week of van deze week wordt niet duidelijk) de gelegenheid te baat nemen te berichten over de pensionering van een collega op de redactie. Van dit voornemen was, aldus hoofdredacteur Pieter Klok, noch hij, nog de desbetreffende collega vooraf op de hoogte gesteld.

Wie die collega is, wordt niet genoemd, als dat wel het geval was geweest zouden we als lezer het gewicht van deze affaire kunnen schatten, of dat misschien had kunnen blijken dat de mededeling wel degelijk paste in een Ombudsrubriek; nu is althans mijn reactie er een van lichte verbijstering. Waarom polste Trommelen de te pensioneren collega niet? Wist die collega nog niet of hij/zij zou worden gepensioneerd? Het stukje van vorige week ging over het aantal columnisten (55) in de krant, en of dat niet te veel was. Was daar de passage uit gehaald over de pensionering? Gummbah? Sylvia Witteman? Ik roep maar iets.

Klok schrijft in zijn stukje een passage als volgt: ‘Een nieuwe ombudsman of –vrouw hebben we nog niet. We weten ook niet zeker of we het instituut in zijn huidige vorm in stand willen houden… vanaf deze week zal ik voorlopig zelf weer wekelijks verantwoording afleggen over onze journalistiek.’ Kort samengevat: Wij van WC Eend adviseren WC Eend. En dan ben je meteen af van eigenwijze lui die niet weten wat wel en niet kan.

Klok heeft een paar maanden geleden een cartoon van Jos Collignon uit de krant verwijderd die hij, Klok, zelf niet begrepen had – hij dacht dat die cartoon discriminerend was voor Marokkanen, terwijl Collignon overduidelijk bedoelde in te stemmen met de bravoure van die dekselse Marokkanen over hun voetballers die toch maar lekker dreigden zich uit de voeten te maken met de wereldbeker – door te voetballen, zeg ik er maar voorzichtigheidshalve bij.

Het is natuurlijk allemaal als een eerder gebeurd, al maak je het niet erg vaak mee.

In 1970 werkte ik op de redactie van het Limburgs Dagblad in Heerlen (uiteraard onvergelijkbaar met de Volkskrant, waar toen Godfried Bomans nog columnist was); Jules van Neerven was er directeur-hoofdredacteur, zijn adjunct was Joop van den Berg (die het nog zou schoppen tot hoogleraar politiek en parlementaire geschiedenis en tot voorzitter van de PvdA-fractie in de Eerste Kamer) en we waren ultramodern: we hadden een redactieraad nog vóór die in de cao werd opgenomen. Op een gegeven moment was die redactieraad, naar de mode van die tijd, vrijwel in permanente vergadering bijeen.

Er gebeurde van alles dat ik een andere keer nog zal vertellen, maar het resultaat was dat Joop als een donderslag bij heldere hemel werd ontslagen, de redactieraad opgeheven evenals het interne redactieblad, alle redacteuren kregen thuis een aangetekende brief van Van Neerven die vol stond met ‘ik eis’ en ‘ik beveel’; die ochtend om stipt half negen (en dus niet zo tegen twaalven, als het uitkwam) zaten de redacteuren muisstil achter hun schrijfmachine en er is nooit meer over gepraat.

En daar moest ik heden, meer dan vijftig jaar na dato, maar weer eens aan denken.

Ik krijg de laatste tijd trouwens vaker gevoelens van wreveligheid bij het lezen van de Volkskrant. (Ik ben 63 jaar abonnee.) Zoals het gevalletje sportredactie van de NOS en daarvóór de broedermoord op Matthijs van Nieuwkerk, ik meen me te herinneren dat daar veertien pagina’s in één zaterdagkrant mee gevuld werden. Tegen dergelijke Privé-journalistiek, als dáár Klok nou eens tegen was opgetreden.

Paasvuur en politieke tinnegieters

Ik hoorde vanmorgen een Drentse voorstander van de paasvuren de bekende opmerkingen maken die tegenwoordig opgeld doen in Kerrelijn-Nederland: ‘zullie in Amsterdam en Den Haag mogen wel gewoon al die pallets verbranden, maar dat hoopje snoeihout van ons mag niet in de fik. En drie kilometer verderop is de Duitse grens en daar mogen ze naar hartenlust fikkie stoken.’ Dat hoopje van hem alleen al telt 100 kuub hout, maar dit terzijde.

Zijn laatste opmerking, maar dat heeft spreker niet in de gaten, is een pleidooi voor méér Europa: Brussel zou dus voor de hele EU het in de openlucht verbranden van hout moeten verbieden, wat op zich een goed idee zou zijn. In de EU gelden trouwens ook al sterk beperkende regelingen die het afbranden van akkers verbieden.

Heel modern is inmiddels de bewering van iemand in Drente die wijst op de Nieuwjaarsvuren in Amsterdam en Den Haag. In Amsterdam en Den Haag? Ja, daar steekt het voetbalgeteisem in de Nieuwjaarsnacht wel auto’s in brand, maar ik kan de Drent gerust stellen, daar hebben ze geen vergunning voor.

Maar het punt ‘achterstelling van het platteland versus de ‘grote’ stad’ is wel weer gemaakt.

Maar nu even serieus.

Vanmorgen las ik een informatief artikel in de Volkskrant over de initiatiefnota van Kerrelijn en het allergrootste sieraad van politiek en wetenschappelijk Nederland, Kamerlid Derk-Jan Eppink, voormalig aanhanger van Diederik Ezel.

De intiatiefnota is bij oppervlakkige lezing echt de oplossing, en wel bij toverslag, het ei van Columbus. Maar bij aandachtige lezing wordt zonneklaar dat Kerrelijn inderdaad gestuurd wordt door de veevoederindustrie en de grote (en stinkend rijke) boeren van de industriële melk- en vleesproductie. Volgens Europese richtlijnen mogen alleen vergunningen (bv voor grotere stallen, maar ook woningbouw etc) worden gegeven als vaststaat dat de natuurgebieden (zoals de Peel en de Veluwe) er niet (verder) door aangetast worden, en liefst ook verbeterd. Kerrelijn en Eppink willen de wet zo wijzigen, dat als een natuurgebied het afgelopen jaar er een fractie minder slecht bijligt dan het vorige, de vergunningsluis wijd open gezet moet kunnen worden. Doe maar, zou ik zeggen, omdat momenteel geen enkel natuurgebied de neiging heeft er beter op te worden, maar goed.

Daar komt trouwens nog een aap uit de mouw: dat het blijkbaar de bedoeling van Kerrelijn en Derk-Jan is dat we toch al bizarre hoeveelheid industriële veeteelt niet alleen niet teruggedrongen wordt, maar de vrije hand moet krijgen om nog verder uit te breiden!

De nota van Derk-Jan en Kerrelijn zal zelfs serieus besproken gaan worden door de Tweede Kamer, en dat vind ik al ver gaan. Ik hoop, ik neem zelfs aan, dat de nota uiteindelijk met enig hoongelach naar de prullenmand zal worden verwezen.

Ik wens u een vrolijk paasvuur. Dat, bedenk ik op de valreep, eigenlijk niks voorstelt bij wat de industriële veeteelt en ‘vuile’ andere industrie aanrichten, niet alleen in de natuurgebieden maar ook in de rest van het land met verpesting van (grond)water, lucht en grond.

Kabinet moet echt weg

Door Peter Stiekema

Na het zien van het Kamerdebat van woensdag 5 april  kan bovengetekende  slechts verzuchten: 'Het kabinet Rutte 4 moet nu echt weg'. De motie van wantrouwen werd echter weggestemd met 96 stemmen voor het kabinet en 59 voor de oppositie. De vier regeringspartijen hadden de rijen weer gesloten en de stormvlag hoog gehesen, als variant op 'Die Fahnen hoch die Reihen fest geschlossen', uit een iets ouder tijdperk.

Liever doormodderen dan nieuwe verkiezingen zullen Rutte en zijn secondanten Kaag, Hoekstra en Schouten hebben gedacht, uiteraard blind gesteund door hun fractievoorzitters en het resterende klootjesvolk (stemvee) van hun respectievelijke partijen, VVD, D66, CDA en CU. Ik noem die nog maar even voor het geval u nu al wil weten op welke partijen u bij de eerstvolgende Kamerverkiezingen beslist niet moet stemmen. 

Eigenlijk had ik verwacht dat ook de belofte van Rutte aan het VVD-partijcongres, om het asielprobleem in ons land zelf ter hand te nemen en voor een oplossing te zorgen, onderwerp van discussie  zou worden. Daar ging de partij immers mee akkoord en Rutte reisde inderdaad af naar Egypte en Italië. In Egypte schijnt hij aan de regeringsleiders te hebben gevraagd of er nog niet een paar leegstaande piramides waren voor de opvang van asielzoekers voor wie in Nederland geen plaats meer is. Daar werd echter, helaas voor Rutte, ontkennend op geantwoord. De piramides waren onbewoonbaar verklaard en konden daarom zelfs niet onverklaarbaar worden bewoond.

Daarna reisde hij naar Italië, waar hij van premier Meloni uitgelegd kreeg dat er veel asielzoekers worden opgevangen op het eiland Lampedusa. Had Nederland ook nog niet een paar eilandjes die geschikt zouden kunnen zijn voor asielzoekers?, vroeg zei zich af. Maar natuurlijk. Boven het zo geplaagde Groningen (Dat probleem moest Rutte nu toch ook eindelijk  eens regelen dacht hij bij zichzelf) lagen nog een paar onbewoonde eilandjes, Rottumeroog en Rottumerplaat. Met wat inschikkelijkheid zouden daar minstens honderdduizend asielzoekers kunnen worden opgevangen. Je pleurt er een stelletje containers neer en vooruit met de geit. 

Hadden er trouwens begin jaren zeventig niet een paar schrijvers elk een week op Rottumerplaat gebivakkeerd? Wolkers en Bomans? Wolkers had er nog een boek over geschreven (Groeten uit Rottumerplaat), maar Bomans was al heel snel na zijn verblijf, dat hij haatte, overleden. De helft van de Nederlandse schrijvers overleefde Rottumerplaat niet, was de grap die er destijds over gemaakt. Dat laatste bood ook nog enig perspectief, dacht Rutte hij bij zichzelf.

Maar goed, tijdens het debat van afgelopen woensdag waren het asielbeleid en de oplossing die hij ervoor meende te hebben gevonden nog niet ter sprake gekomen, dus dat kon hij nog even laten rusten. 

Maar Groningen zou nog wel eens een probleem kunnen  worden. De regering moet immers nog een reactie geven over de vernietigende rapporten van de Kamer-enqûetecommissie. Dat zou in april moeten gebeuren en in het daarop volgende Kamerdebat zullen de messen weer worden geslepen. Dat rapport is immers nog beroerder voor Rutte dan de Toeslagenaffaire, die zijn derde kabinet de kop kostte. En die affaire is zelfs nu bij lange na niet geregeld. De eisen die Groningen stelt naar aanleiding van de rapportage kunnen volgens het kabinet maar heel bezwaarlijk worden ingelost. Dat is althans de verwachting.

Voor de haters van dit kabinet is er nog enige hoop, maar de angst voor verkiezingen is binnen de regeringspartijen zo groot, dat de rijen wel weer vast gesloten zullen worden. Langzamerhand kun je je ook de vraag stellen of de term democratie op Nederland nog wel van toepassing is.

Meer van Peter Stiekema op hhBest