SanteLOGie

Help eindelijk de gedupeerde Groningers

Door Peter Stiekema

Het wordt tijd dat de regering eindelijk eens een begin maakt met het helpen van al die, door de aardgaswinningen, getroffen Groningers. Vorige week vrijdag kwam het langverwachte en vernietigende verslag uit van de onderzoekscommissie uit de Tweede Kamer. De commissie was  zelfs naar Groningen afgereisd om het rapport (of liever, de stapel rapporten) te overhandigen aan de voorzitter van de Tweede  Kamer.

De inhoud loog er niet om. Maar wie zou verwachten - of hopen- dat Rutte de handdoek nu al in de ring zou gooien, kwam bedrogen uit. In april, dus na de provinciale verkiezingen van half maart, komt de regering met een reactie. Waarna er in de  Kamer over gediscussieerd kan worden met hopelijk het vertrek van dit kabinet en nieuwe verkiezingen tot gevolg. Want we kunnen niet blijven aanmodderen met Rutte en zijn Gideonsbende. Anders wordt het weer een typisch geval van: ze hieven het glas, deden een plas en alles bleef zoals het was, behalve dan het Groninger gas. Dat laatste hopen we toch.

Peilingen wijzen uit dat de provinciale verkiezingen gevolgen zullen hebben voor de positie van het kabinet in de Eerste Kamer. CDA en D66 lijken daar fors te gaan verliezen. De CU blijft ongeveer gelijk, verliest misschien een zeteltje. Wat me blijft verbazen is dat de VVD, zeker gelijk blijft, misschien zelfs licht wint. Maar ja, de VVD is nu eenmaal de partij van de drie H's, Halen, Hebben en Houden. En veel mensen in ons land, en meestal niet de armsten, voelen zich daar heel gelukkig bij.

Het grote probleem van de VVD is echter dat men geen geschikte opvolger heeft voor Rutte.  De fractieleidster Sophie Hermans, dochter van de oude, niet al te frisse, oud-minister Loek Hermans, is volkomen ongeschikt en moet dringend aan de Prozac. Wie met enige regelmaat de Kamerdebatten volgt op tv weet precies wat ik bedoel.

Ook oud-minister Edith Schippers, de beoogde fractievoorzitter in de Senaat voor de VVD, is volkomen ongeschikt. Dat hebben haar  bijdragen (of het gebrek daaraan) aan de discussies in het programma WNL op Zondag wel genoegzaam aangetoond. 

Dus we blijven zitten met Mark Rutte, tenzij  Klaas Dijkstra er alsnog voor te porren is. Dat lijkt voorlopig nog onwaarschijnlijk.

Zo en nu als de wiedeweerga die Groningers gaan helpen met de vernieuwing van hun huizen en alle andere zaken waar daar dringend behoefte aan is. En niet zoals met de toeslagaffaire  aan blijven klooien tot minstens 2030. Dat de Tweede Kamer dat laatste accepteert is trouwens ook ongehoord.

Een Oekraïnse connectie

Eindelijk heb ik ook een soort persoonlijke relatie met Oekraïne. Ja, ik was ooit een paar dagen in Kyiv (nooit meer Kip Kyiv eten) en ook Moskou mocht zich enkele malen in mijn persoonlijke belangstelling verheugen. Al was het maar om mee te maken dat ik, samen met een stel rumoerige en drankzuchtige Nederlandse journalisten door de Nederlandse ambassadeur eigenhandig uit de ambassade aan de Kalasjnij Perioelok werd getrapt. Wij wilden toen door naar het huis van Boris Jeltsin aan de vlakbij gelegen Poesjkinstraat, die had misschien nog iets onder de kurk. Geen idee hoe dat verder afgelopen is. Zijn opvolger Poetin hebben we gemist.

Maar nu ineens komt het allemaal thuis. Want een honorair consul van Rusland, ene Constantijn van Vloten, heeft in kasteel Strijthagen hier in Landgraaf zijn postadres, vanwaar hij zijn zegenrijke arbeid ten behoeve van de goede betrekkingen tussen het Koninkrijk der Nederlanden en de Russische Federatie voortzet, nadat hem dat door burgemeester Annemarie Penn-Te Strake van Maastricht in haar stad onmogelijk was gemaakt wegens de Russische speciale militaire operatie in Oekraïne. (Terzijde: Annemarie is getrouwd met Olav Penn, met wie ik jaren geleden menig vrolijk interview had in de tijd dat hij nog kinderhartchirurg in Maastricht was.)

Kasteel Strijthagen stond jaren leeg, nadat een deel van het bijbehorende landgoed was opgekocht door een investeerder die er het ‘themapark’ Mondo Verde inrichtte. In het Volkskrant-artikel van de hand van Ana van Es, waar ik dit stukje deels op baseer, staat dat het kasteel vervallen was, maar dat valt nogal mee, het was in de jaren tachtig en negentig grondig gerestaureerd, en een tijdlang gebruikt als huwelijkslocatie. De omgeving is bosrijk, er is een watermolen en er zijn visvijvers – het kasteel werd met behulp van een lelijke heg voor de hoofdingang van het park jammerlijk ontdaan van zijn park doordat de hengelaars niet gestoord wilden worden door de gasten van het kasteel of zoiets.

Nadat het ‘themapark’ in 2006 failliet was gegaan (en verder ging als kermis) raakte het kasteel in onbruik; de gemeente leurde er jaren mee tot dat, en daar is de cirkel rond, een in Nederland wonende Russische kunstartiest Aleksandr Taratynov het voor vier ton kocht, en die volgens mijn informatie en die van Ana van Es het kasteel daadwerkelijk bewoont en er zijn beeldentuin heeft – hoewel het verhuurbedrijf Beaujean het kasteel tegen gepeperde tarieven als vakantiewoning aanbiedt – volgende week bijvoorbeeld voor 2229 euro. Je kunt er wel met negentien mensen slapen.

Maar wat ik eigenlijk wilde zeggen: ik bracht ergens in de jaren zeventig een vrolijke middag door in het kasteel, dat toen bewoond werd door de kunstschilder Aad de Haas en zijn omvangrijke gezin. Het zag er ietwat armoedig uit: de kunst, die weet wat. Bijna achttiende-eeuws was het eigenlijk en dat treft want zo oud is het kasteel ongeveer; misschien detoneerde de witte vleugel daarbij ietwat die de benedenhal sierde, waar een spinet of klavecimbel misschien meer gepast had. Het was koud en we drongen gezellig samen rond de roodgloeiende potkachel op de eerste verdieping. Het gesprek ging over kunst, natuurlijk, en werd koffie bij gedronken.

Zo kwam Oekraïne wel heel dichtbij. Wie had dat ooit gedacht.

Het stuk in de Volkskrant van heden wordt nog vervolgd.

Eén lezer heeft dat stuk al.

______

hhBest

Boek & Film 

Elke boom is er een

Ongeveer tegelijk met mijn alarmkreet over de verstening van de natuur (zie hieronder) in de buurt waar ik woon, las Guido t’Sas een interessant artikel over de milieu-aspecten van bomenkap. Hij schreef daar op zijn eigen weblog een stukje over, naar aanleiding van gebeurtenissen in zijn woonplaats Best (NB) en omstreken. Ik citeer hier dat stukje.

Door Guido t’Sas

Bomen en groen in de stad leveren veel positieve effecten voor de leefomgeving: ze verbeteren bijvoorbeeld de waterhuishouding,  beperken de opwarming van de stad en dragen bij aan een betere luchtkwaliteit.' Ik lees dit op de website Kennisportaal Klimaatadaptatie die haar informatie in dit geval ontleent aan de Wageningen Universiteit. Vier aspecten worden daar in pdf-formaat uit de doeken gedaan: klimaat en temperatuur, waterhuishouding, luchtkwaliteit en biodiversiteit. Graag aanbevolen, maar ga er wel even voor zitten.

Bomen zijn veelvuldig in het nieuws, ook in Brabant. De gemeente Best deed onlangs op ons verzoek uit de doeken, wat er met de Prins Bernhardlaan in die gemeente gaat gebeuren, inclusief het kappen van ongeveer twintig eiken. Men meent met dit plan milieutechnisch koosjer bezig te zijn; iedereen mg daar zijn mening over hebben. Maar ondergetekende heeft de neiging, over het bomenbeleid in Best zijn reserves te hebben. (Tik desgewenst in het zoekvenster op hhBest.nl 'Bomen'.) Ik ben geen knuffelaar van het genre, maar mijn stelling naar aanleiding van  'Wageningen' luidt: elke boom is er een.

Tot de meest recente berichten over de omgang met bomen en groen behoort dat in het Eindhovens Dagblad van 22 februari 2023, bekopt met 'Verbazing over een verwoest stuk bos'. Het gaat over 'de rigoureuze kap en snoei van een bosje bij Eindhoven Airport'. Volgens het ED zijn buurtbewoners en voorbijgangers hierover ontsteld en lijkt de hier ontstane ravage 'niet nodig'.

Dit is maar één geval. Verontwaardiging over bomenkap is, zeker sinds we ons bewust zijn van de desastreuze gevolgen van de klimaatverandering, aan de orde van de dag. Als ik nog 'n stelling mag toevoegen: bomenkap, zogenaamd ter beveiliging van het verkeer is in principe uit den boze. Omdat bomen niet de oorzaak zijn van ongelukken, maar aanwijsbaar het rijgedrag van verkeersdeelnemers.

Maar ze hielden wel slaven

Eerst maar eens, noem het ‘voor de verandering’, terug naar de achttiende eeuw. En wel aan de hand van Andrea Wulf, Duits-Brits-Amerikaanse historica, gespecialiseerd in vroege geschiedenis van de wetenschap; zie bijvoorbeeld haar boek De Jacht op Venus, de soms potsierlijke capriolen van sterrenkundigen in de achttiende eeuw die wel eens wilden weten hoe groot de afstand tussen de aarde en de zon is; haar biografie van Alexander von Humboldt met de veelzeggende titel The Invention of Nature.

Hier naast me liggen twee vrij recente werken, feitelijk bij elkaar behorend, getiteld The Brother Gardeners en The Founding Gardeners – ze beslaan feitelijk de geschiedenis van het tuinieren in Groot-Brittannië en de Amerikaanse koloniën van Engeland in de achttiende eeuw en in de eerste vijftig jaar van de sinds 4 juli 1776 onafhankelijke Verenigde Staten van Amerika. De titel van het tweede deel is een grap: het gaat over de Founding Fathers, de grondleggers van de Verenigde Staten, Washington, Jefferson, Adams en Madison.

Voor wie liefhebber en kenner is van planten twee kostelijke werken, volstrekt serieus wetenschappelijk werk met een gigantisch notenapparaat en bibliografie maar aangenaam beschreven. Het laatste boek ook meteen een overzicht van de eerste jaren van de VS, het ontstaan van het tweepartijenstelsel, de bouw van de stad Washington (lange tijd liep er alleen een modderig pad tussen het Capitool en het ook al lange tijd letterlijk dakloze Witte Huis).

The Brother Gardeners gaat over een Britse plantenliefhebber, Peter Collinson en diens relatie met een Amerikaan John Bartram, die enorme aantallen stekken, zaden en complete planten uit de fascinerende flora van de VS naar Engeland stuurde, waar het Franse formele tuinieren werd verworpen en vervangen door vooral grote tuinen die omschreven kunnen worden als gestileerde natuur – en dan ook nog voornamelijk met planten uit Noord-Amerika: bijvoorbeeld Liriodendron tulipiferum, de tulpenboom, en Magnolia grandiflora, een enorme bladhoudende boom die je tegenwoordig nog veel in Italië ziet. Veel planten die in de tijd de oceaan overstaken vind je trouwens ook terug in Nederlandse tuinen, vooral die uit de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw.

Dit boek bevat trouwens veel meer interessante uitweidingen over mensen en planten en vooral de ontwikkeling van de relatie tussen die twee.

Terwijl ik het boek over de Founding Gardeners las wandelde ik ook geregeld in mijn eigen buurt rond. Het boek gaat dus over de eerste presidenten van de VS die tijdens oorlog en politieke strijd vooral verlangden naar hun landgoederen en tegelijk en na hun pensionering ook veel onderzoek deden naar allerlei aspecten van plantengroei en land- en tuinbouw. Zij maakten intussen op hun voor onze begrippen onbegrijpelijk uitgestrekte tuinen gebruik van de ‘diensten’ van slaven, maar zagen er ook niet tegenop om zelf met blote hand in de grond te graven. Het resultaat is nog altijd te zien: hun tuinen zijn nu, enkele eeuwen na hun verscheiden (drie van de eerste vijf presidenten stierven erg toepasselijk op 4 juli) zijn hun schitterende landgoederen doelwit van toerisme, tuinen die de (inmiddels flink geteisterde) unieke flora van de Verenigde Staten vieren.

Maar ik was dus aan het wandelen. De buurt waar ik woon is niet echt een geweldige villawijk, maar omvat niettemin veel grote vrijstaande huizen met een mooie lap grond. Toen de wijk 35 jaar geleden enigszins en letterlijk volwassen begon te worden was het, met name voor vogels en eekhoorns, een ruim opgezet woud met een grote verscheidenheid aan gewassen. Ik noem de bomen die men wel samenvat onder de noemer ‘coniferen’, maar ook libanonceders, eiken, kastanjes, prunussen, verscheidene soorten fruitbomen; daarnaast heesters als rhododendrons, kerriestruiken, ribes, sneeuwbal, stermagnolia’s, forsythia’s, jasmijn en daartussen grote en kleine ‘vaste planten’ die de wijk in de zomer volop kleur gaven. De moestuinen waren weliswaar in de minderheid maar toch ook aanwezig.

Terreinen werden afgebakend met heggen van beuk, haagbeuk, taxus, ook weer die coniferen (tussen haakjes: bijna allemaal van Amerikaanse afkomst), liguster, laurierkers en zelfs ouderwetse meidoornhagen.

En er waren ook nog echte gazons – die zijn er nog wel, maar intussen in de minderheid en elke week verdwijnt er wel een onder het dode gesteente. Wat er gelukkig ook nog is: een aantal door de gemeente voor recreatie gedachte plantsoentjes, met eiken, kastanjes en essen. En hondenpoep, natuurlijk, dus die recreatie, daar hebben we jaren geleden al van afgezien.

Ik was aan het wandelen, weet je nog wel? Dus even het particuliere tuingebeuren onder de loep. Veel eiken zijn daar de afgelopen jaren verdwenen, net als kastanjes. De halfvolwassen ceders hebben met hun verdwijning grote gaten geslagen. Vooral voortuinen waar ooit van alles groeide en bloeide en ook wel boeide zijn verdwenen onder stenen en grind in alle soorten, maten en vooral kleuren: donkerbruin, donkergrijs, zwart; overal glimmen stukken zwart plastic worteldoek tussen het onkruid dat natuurlijk toch blijft opkomen. Hier en daar zien we nog de rigoureus in vorm gesnoeide buxus en taxus, een enkeling heeft zelfs leilinden of leiplatanen aangeschaft.

De hagen bleken ook te veel moeite. Zodat we nu zijn opgezadeld met monsterlijk lelijke schuttingen van de Gamma, als het al geen op de zuidwestenwind wapperend groen plastic half doorzichtig zeil is, uiteraard.

Van gemeentewege is wel eens voorzichtig gepoogd de mensen op andere gedachten te brengen: ‘open’ grond neemt water op, in tegenstelling tot stenen, die de regenwater zo snel mogelijk afvoeren naar het riool; stenen, vooral grijze en zwarte, maken dat op warme dagen veel warmte wordt vastgehouden waardoor huizen ook warm worden, mede door gebrek aan schaduw (ooit geleverd door bomen en struiken). Maar de reactie van de buurt was: nog maar eens een tuin geheel bedekken met stenen – onderhoudsvriendelijk, overzichtelijk.

En zo wandel ik dagelijks een paar rondjes op een verwaarloosde begraafplaats.

In de achttiende eeuw gingen de mensen planten zien als levende wezens die je niet alleen tot voedsel dienden maar ook schoonheid, schaduw en geborgenheid leverden. Veel moderne mensen, zelfs in een rurale omgeving als die van Zuid-Limburg, zien groenten en fruit als dingen die seizoenloos verkrijgbaar zijn bij de Jumbo. Bomen en struiken zijn hinderlijke dingen die gesnoeid en liever nog gerooid moeten worden, die bladeren laten vallen en de auto in de weg staan.

Binnenkort worden Jefferson en Madison in onze buurt gecanceld omdat ze slaven hielden.

_______

hhBest

Boek & Film 

Vergiftig de Russen met Heineken

Door Peter Stiekema

Heineken breidt behoorlijk uit in Rusland. Na de terugtrekking van bekende frisdranksoorten  en biermerken (we maken hier geen reclame, uitsluitend antireclame)  wegens de inval van Rusland in Oekraïne, nu een jaar geleden, springt Heineken in het gat dat al die bedrijven hebben achtergelaten. Niemand heeft echter in de gaten dat hier sprake is van een Masterplan van de VS en de NATO. Ook de geheime diensten van Nederland spelen hier een grote rol in.

Wat is het geval: alle producten van Heineken, waar de Russen onbegrijpelijker wijs dol op zijn, worden aangelengd met een mengseltje van broom, LSD en cocaïne, zodat de bevolking langzaam, maar heel zeker, vergiftigd wordt. Niet per se dodelijk, al is dat her en der, vooral aan het front, wel mooi meegenomen, maar wel zodanig dat de mentaliteit van de bevolking van Rusland dermate wordt aangetast, dat ze veranderen van oorlogszuchtige criminelen, in liefhebbende, vredelievende mensen, die niets meer van oorlog willen weten.

Ook de erven van Freddie Heineken spelen een grote rol in dit hele proces. Het zijn immers de inspanningen van deze brouwer, die voor dit hoopgevende resultaat moeten zorgen. Zo brengt de brouwer tal van nieuwe producten op de Russische markt, zoals allerlei soorten frisdranken en een bijna identieke vervanging van Guinness, dat zich wel terugtrok, die een belangrijke rol moeten spelen in dit proces.

De Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken, Wopke Hoekstra, doet nu wel alsof hij erg geschokt is door de nieuwe activiteiten van Heineken, dat een jaar geleden nog beloofde zich geheel uit de Russische markt terug te trekken, maar dat is maar spel. Hij weet wel beter.

En zo helpen de Erven Heineken uit volle overtuiging mee aan een mogelijk succesvolle oplossing van de oorlog in Oekraïne. En Hoekstra jokt gezellig mee.

Uiteraard is van deze column helemaal niets waar, behalve de versterkte activiteiten van Heineken in Rusland dan. Hoewel, helemaal zeker weten we dat nooit. Immers, naast de wegen van de goden zijn ook die van overheden en geheime diensten ondoorgrondelijk. En zelden aangenaam, voeg ik daar zelf nog maar eens aan toe. 

Een bedrijf runnen en het klimaat

Het is of er een geweldige vondst is gedaan: bedrijven die veel stroom gebruiken bij hun productie zouden vooral moeten produceren als de zon schijnt en de wind waait.

Dat we dáár nu ineens achter moesten komen.

De bedrijven die het betreft vinden het ook een dusdanig opzienbarende vondst dat ze direct roepen: ho ho, dat gaat zomaar niet! Ze bedoelen: dat wordt nog een hele plannerij zeg, waar we nu met de ogen dicht op elk moment van de dag als het ware ‘volle poule’ aan de slag zijn, moeten we, nu de stroomproductie voor een belangrijk deel afhankelijk wordt van de wind en de zon, onze productieprocessen misschien wel aanpassen, de computers anders instellen. En weet ik veel wat nog meer. Conclusie: ‘Ik zal eens rustig bekijken of ik daar wel zin in heb.’

Ik kan zo snel de reclamespot niet meer vinden (en ook niet van wie die kwam) maar ik moest daar meteen aan denken toen ik vanmorgen dit grote nieuws hoorde.

De eerste twee zinnen van die radioreclame zijn ongeveer als volgt:

‘Het klimaat dwingt ons, onze werkwijze aan te passen’.

‘Maar u zegt misschien: ja prima, maar ik heb ook een bedrijf te runnen.’

Veel mensen denken er zo over: natuurlijk moeten we allemaal ons best doen het klimaat te helpen. Maar dat zal dan wel moeten nadat we gewoon ons bedrijf laten draaien zoals we gewend waren. Zeker als het ten koste van de omzet en de winst dreigt te gaan moet het klimaat, hoe ernstig het er ook aan toe is, toch even wachten.

Onze Grote Roerganger Mark Rutte zei het een poosje geleden zo: ‘Maar we moeten natuurlijk wel gewoon kunnen blijven barbecueën’. En sindsdien zijn we geen millimeter opgeschoten.

In mijn eigen kennissenkring, allemaal mensen die beseffen dat er wat gedaan moet worden voor het klimaat, wordt er gewoon voor een weekendje naar Berlijn, Tallinn of de Algarve gevlogen. En ikzelf haal volgende maand de camper weer uit de stalling en kijk nu al vergenoegd naar de dalende dieselprijs.

Ik hoor vaak geluiden dat de Nederlander in meerderheid beseft dat het klimaat echt verandert en dat we ons daartegen teweer moeten stellen. Maar ik denk dat die Nederlanders, nadat ze dat hardop gezegd hebben, erachteraan mompelen. ‘Maar ik heb wel een bedrijf te runnen.’

Het zal nog een hele tijd duren voor we dat laatste omkeren: ‘Om mijn bedrijf optimaal te runnen zal ik rekening moeten houden met het feit dat er soms minder of geen stroom voorhanden zal zijn.’

Een hele, hele hele lange tijd. Denk ik.

______

hhBest

Boek & Film 

Hoe sla je een pleefiguur?

Door Peter Stiekema

Het zal u waarschijnlijk ontgaan zijn, maar er heeft sinds 2021 een oorlogje gewoed in en rond het Kamergebouw in Den Haag over de plekken waar de stoelgang van de diverse Kamerleden, ministers en medewerkers gehonoreerd zou kunnen worden. Echter, de vrede schijnt nu toch getekend te zijn, want de verbouwde  Tweede Kamer aan het Haagse Binnenhof krijgt, verspreid door het gebouw ’gender-inclusieve toiletten’. Oftewel, hoe sla je als Kamerlid een pleefiguur.

Een commissie van zeven Kamerleden heeft dat onlangs besloten. Het lijkt het sluitstuk van een heuse wc-oorlog in het parlement te zijn. Wie – op z’n vroegst eind 2026, als de verbouwing klaar is – behoefte heeft om binnen het Kamergebouw zijn of haar behoefte te doen, heeft drie mogelijkheden: een herentoilet, damestoilet óf een ’gender-inclusief toilet’,  waar iedereen naar toe mag. Hoewel de interne renovatie van het Kamergebouw grotendeels nog moest beginnen, werd er meteen al geruzied over de toiletkeuze.

Eind 2021 ging het Binnenhof op slot en verhuisde de Kamer naar een voormalig ministeriegebouw. In dat tijdelijke gebouw ontstond vrijwel meteen de  wc-ruzie, die eigenlijk te belachelijk is voor woorden.

Sinds het parlement naar het  gebouw verhuisde is er strijd over toiletten op de gang van SP, Bij1 en de groep Van Haga. Toen de fracties  ter plekke arriveerden zaten er géén bordjes op de toiletten. Al gauw verschenen er handgeschreven briefjes met ’mannen’ en ’vrouwen’. Die hebben stuivertje gewisseld met briefjes met daarop ’genderneutraal’.

Bij sommige afdelingsbewoners is er ongemak over deze actie. Vooral vrouwelijke medewerkers hechten aan een eigen damestoilet. ‘Het gaat in de Kamer te veel over onzin en te weinig over belangrijke dingen,’ vonden sommige Kamerleden toen al. Ook bij VVD en CDA was weinig enthousiasme over de aparte wc’s voor mensen die ’niet binnen de normatieve definities van man of vrouw passen’, zoals  het Rijksvastgoedbedrijf – dat de verbouwing uitvoert – het omschreef. Maar uiteindelijk heeft de Kamercommissie, die zich met deze belangrijke taak bezighield, de keuze gemaakt voor drie afzonderlijke types toiletten, voor mannen, vrouwen en genderneutralen. Zo slagen diverse leden van de Tweede Kamer er telkens weer in een pleefiguur te slaan.  En nu maar op zoek naar oplossingen voor het woningentekort, het asielzoekersprobleem, de woningschade door  aardbevingen in Groningen,  de toenemende armoede en ga zo nog maar even door. Vuilnismaaaaan, kunnen deze hersenloze zakken en lege dozen ook nog meeeeeee!

Alaaf, de boks eraaf

O jee ja, carnaval. Een paar keer is het me gelukt me ‘erdoor te gooien’ maar in het algemeen ben ik te nuchter, of liever: teveel op mijn hoede.

En van het ontmythologiseren. Ik was acht jaar en mijn zus, acht jaar ouder dan ik, nam mij mee naar het circus. Ik legde haar uit hoe die de trucs van acrobaten en clowns werkten. Zij had liever vastgehouden aan de illusie.

Ik ben dus ook een soort spelbreker. En een vroege mansplainer.

Carnaval – in Limburg zeggen cárnaval (maar eigenlijk liever vastelaovend), in Brabant carnavál, het mag het carnaval zijn maar de carnaval is ook goed en prins carnaval is een arme sodemieter die tijdens het feest, dat hij zelf moet bekostigen, geen alcohol mag drinken. Prins carnaval is verder meestal een ondernemer die het gewoon doet voor zijn klanten.

Ik heb me inmiddels volstrekt onmogelijk gemaakt bij de ware carnavalisten die er iets mythisch, legendarisch, magisch in zien – carnaval was, zoals het Limburgse woord vastelaovend al zegt, iets voor de avond voordat een duistere periode in het roomsche geloof intrad, namelijk het gristelijke equivalent van de ramadan, de Veertigdaagse Vasten, op 47 dagen voor Eerste Paasdag, de dag waarop voor het genus Homo sapiens officieel de bronsttijd intreedt.

De eerste volle maan na 21 maart is bepalend voor de datum van Pasen, namelijk de eerste zondag na die eerste volle maan. De degeneratie van de mensheid, althans die in Zuid-Nederland, valt af te lezen uit het feit dat de viering van de (of het) carnaval al begint op 11 november, de Elfde van de Elfde, waarmee dus duidelijk iets heel anders, namelijk het gekkengetal Elf (11) geheel abusievelijk in verband wordt gebracht met de veronderstelling dat iedereen op vastelaovend gek doet, of hoort te doen.

Nou ja, agge mar leut het.

Wat je ook niet mag zeggen is dat vastelaovond wel degelijk een aanloop naar de bronsttijd is en wie dat uit valse kuisheidsoverwegingen niet wenst aan te nemen moet toch eens deelnemen aan een Oudewijvenbal, oftewel Ouwwieverbal, bijvoorbeeld dat in Simpelveld, dan ondervind je wat écht de bedoeling is.

Goed. Ik herhaal het nog maar eens – tegenwoordig is Prins Carnaval iemand die een Woordvoerder heeft die het PR-beleid van de prins vormgeeft. Maar oorspronkelijk ging het zo: d’r arbeider kwam op dinsdagavond zes uur thuis van zijn werk, daar was de hele clan al verzameld, inclusief de in die jaren in elke enigszins omvangrijke familie verplichte dorpsgek, die kreeg een ouwe theemuts op zijn kop en een oud gordijn om de schouders; hij werd naar het stadhuis gestuurd om, als prins carnaval, de burgemeester de sleutel van de stadspoort te vragen, kwam onverrichterzake terug, net op tijd om de eerste dronken familieleden uit de ramen te zien vallen, terwijl zij nog een laatste nonnevot in hun bovenste lichaamsopening propten.

De volgende morgen was het tijd voor het askruisje, gedenk oh mens dat gij van stof zijt en tot stof zult wederkeren – en aangezien men hem qua bierinname dusdanig geraakt placht te hebben dat het vermoeden had postgevat dat de omzetting tot stof afgelopen nacht al had plaatsgevonden, ging men over tot de nuttiging van een nederig gerecht, de zure haring die daartoe de afgelopen week met wat uien, zout, peperkorrels, een laurierblaadje en plakjes komkommer was ingelegd.

Zo. Nu kan ik het wel helemaal schudden natuurlijk. Qua ontmythologiseren.

Dus: alaaf, de boks eraaf.

Zie je nou wel?

________

hhBest

Boek & Film 

Jazeker, de apotheker!

Plotseling gestuit op een verdienmodel voor zorgverzekeraars of toch minstens de apothekers: een geneesmiddel dat níet de gewenste werking heeft wordt wél vergoed, voor het wél goed werkende middel is de vergoeding onlangs stopgezet. En dat treft bijvoorbeeld mij, tevreden gebruiker sinds jaar en dag van het wél werkende maar niet meer vergoede product.

Kort verhaal lang:

Ik gebruik sinds een jaar of tien een geneesmiddel dat de testosteronproductie in mijn lichaam vermindert of misschien wel tot nul reduceert, waardoor de natuurlijke goedaardige groei van de prostaat tot staan wordt gebracht of zelfs teruggedraaid. Die goedaardige groei kan bij een deel van de mannen – ik ben er een van – de prostaat de urineleiding die er doorheen loopt langzaam dichtdrukken waardoor normaal plassen moeilijk en uiteindelijk onmogelijk wordt.

Een omstandigheid waaraan de evolutie wel wat meer aandacht had mogen besteden.

Ik had destijds ook kunnen kiezen voor de mij aangeboden Transurethrale Resectie van de Prostaat, kortweg TURP, een nogal radicale ingreep waarbij via de natuurlijke lichaamsopening de binnenkant van de prostaat wordt weggesneden. Vaak gaat dat goed, maar bij de mogelijke bijwerkingen en/of complicaties rijzen je de haren te berge. Daar is om te beginnen de narcose, altijd een zeker risico. Daarnaast is en sprake van een mogelijke inwendige bloeding die onopgemerkt kan blijven maar wel tot doodbloeden kan leiden; daarna mogelijke incontinentie voor zowel urine als feces, en dan zwijg ik nog beleefd over de mogelijkheid van impotentie; waarna de mogelijkheid blijft bestaan dat de ‘goedaardige’ groei hervat wordt, met als gevolg opnieuw plasproblemen.

De uroloog was destijds oprecht teleurgesteld toen ik hem op het laatste moment – er was een al bed voor me gereserveerd – meedeelde dat ik van de operatie wilde afzien. En dat ik wilde kiezen voor medicinale behandeling met een middel dat daarvoor de op de markt was: het hormoon dutasteride gecombineerd met een lokale spierverslapper genaamd tamsulosine. De uroloog probeerde het nog met tegenwerpingen als ‘maar dat middel moet je de rest van je leven blijven slikken; en het heeft ook bijwerkingen, je krijgt er bijvoorbeeld borsten van en je wordt ook impotent.’

Ik hield voet bij stuk en begon het middel te gebruiken. Het werkte uitstekend en had zelfs nog een onverwacht gevolg: mijn toen al grotendeels kale hoofd werd weer behaard, zij het dan tamelijk spaarzaam. En met die impotentie viel het ook wel mee – en komaan, ik ben inmiddels 84 jaar.

Dat het goed werkte bleek vorig jaar, toen de apotheek mij meedeelde dat het vertrouwde middel wel leverbaar was, maar van een ander merk, met dezelfde werking. Dat laatste klopte niet. Nadat ik het andere merk zes weken had gebruikt merkte ik dat ik ineens weer elke nacht drie tot vijf of zelfs zes keer uit bed moest om een heel miniem plasje af te leveren, kortom: het ‘andere merk’ werkte gewoon niet en ik vroeg (en kreeg) het ‘oude’ middel, daar had de apotheek nog vijftig stuks van liggen, waardoor intussen de ‘normale’ toestand, één plasje per nacht, weer is ingetreden.

Intussen was er wel weer een uroloog opgetreden die mijn prostaat veel te groot vond en mij dringend aanbeval alsnog aan de TURP te geloven, zij het dan dat daar een fikse wachtlijst aan verbonden was. Ik heb hier al eerder gewag gemaakt van het feit dat de uroloog – wellicht te goeder trouw – werkte met incomplete cijfers: als hij ver genoeg had teruggebladerd in mijn dossier zou hij hebben ontdekt dat ik bij het begin van de medicatie een prostaat van 108 cc had, hij zelf had 90 cc gemeten: de prostaat was in iets meer dan tien jaar tijd 16 procent geslonken.

Maar we houden vol, moet men in medische kring gedacht hebben.

Deze week haalde ik de nieuwe voorraad medicatie op en opnieuw was daar het merk bij dat niet werkte. Ik maakte daar de assistente op opmerkzaam, zij deelde mee dat ‘mijn eigen’ merk niet leverbaar was, ik zei: zoek eens goed, de vorige keer lag er nog ergens een voorraadje, ze zocht nog eens goed en kwam inderdaad met een voorraadje voor twee maanden aanzetten. En binnenkort is er weer nieuwe voorraad, zei ze.

Ze kwam ook met de mededeling dat het middel sinds begin dit jaar niet meer vergoed wordt, of ik maar even ruim 22 euro wilde pinnen voor die zestig pillen. Let wel: het nietwerkende middel wordt wél vergoed.

Een geheel nieuw verdienmodel: je maakt goede sier bij de patiënt door het middel (dat dus niet werkt) te vergoeden, maar vertelt er niet bij dat het middel dat wél werkt niet meer vergoed wordt. Een goudader aangeboord! Als je echt genezen wilt worden moet je dus niet het geneesmiddel hebben dat wél vergoed wordt, maar gewoon dokken.

Ik ga daar niet over zeiken, ik geef nog altijd meer uit aan wijn, benzine en gas per maand dan aan dat geneesmiddel; maar ik ga wel scherp in de gaten houden of ze besluiten dat over die hele linie te gaan doen.

De aandeelhouders van de apotheken wrijven zich al in de handen.

______

hhBest

Boek & Film 

Oh oh Kijkduin

Dat zouden we in Nederland nooit meer doen, de kust volbouwen met torens vol hotels en appartementen, met als schrikbeeld Benidorm en Knokke.

Maar dan reken je toch mooi buiten aannemers/projectontwikkelaars/makelaarscomplex; en zo zagen we enkele jaren geleden op die rommelige parkeerplaats in Kijkduin (gemeente Den Haag) een paviljoentje verschijnen waar je informatie kon krijgen over de plannen die werden uitgebroed voor een van de mooiste strandgebieden van Nederland. Die informatie was niet voor iedereen, je werd door de stewardessen en stewards in dat paviljoentje openlijk geschat op je vermoedelijke financiële status en als je eruitzag als een eenvoudige gepensioneerde dan werd je er zonder pardon uitgebonjourd; toen kon je al weten wat er stond te gebeuren: dat mooie kustgebied zou worden volgebouwd met vakantiehuizen voor het grote contingent superrijken dat Nederland intussen telt.

Toen was het er allemaal nog, de vuurtoren, het draaimolentje, Pannenkoekenhuis Klein Seinpost, het aandoenlijke overdekte winkelcentrum dat ooit, in de jaren zestig, al argwanend was bekeken naar intussen iets was geworden dat je ook in leuke dorpen in de Achterhoek en Zuid-Limburg kon tegenkomen: iets voor sportieve fietsers van alle leeftijden. Iets meer in noordelijke richting waren nog kleine cafés en restaurantjes met terras aan zee, waar de fietsers en wandelaars en zonaanbidders uit de omgeving terecht konden samen met de buurtbewoners, achter glas tegen de koude wind, om te genieten van een simpele maar voortreffelijke maaltijd of gewoon, een kopje koffie.

De voorlaatste keer dat we er waren hadden we de tekeningen gezien, die toonden dat men van plan was vierkante torentjes van een stuk of vijf, zes verdiepingen te bouwen op de plaats van het winkelcentrum en de terrasjes, het was verkeerd maar het zag er nog draaglijk uit.

Afgelopen maandag waren we er weer eens. Helemaal in de 23^ste eeuw! Ik citeer de website van NieuwKijkduin, ook afgekort tot NKD: ‘Het oude winkelcentrum wordt gesloopt! Deze plek vol verhalen en nostalgie wordt opnieuw opgebouwd en er kunnen hier weer nieuwe herinneringen worden gemaakt.’ En bij de foto van een maquette: ‘Zo zal Nieuw Kijkduin er straks uit zien. Wat een verschil! Het wordt genieten voor jong en oud. Een fijne plek waar iedereen welkom is en 365 dagen per jaar alle zintuigen worden geprikkeld!’

Wat leefden ze eenvoudig toen
In simp'le huizen tussen groen
Met boerenbloemen en een heg
Maar blijkbaar leefden ze verkeerd
Het dorp is gemoderniseerd
En nou zijn ze op de goeie weg
Want ziet, hoe rijk het leven is
Ze zien de televisiequiz
En wonen in betonnen dozen
Met flink veel glas, dan kun je zien,

hoe of het bankstel staat bij Mien

en d'r dressoir met plastic rozen

Daar dacht ik de hele aan toen we ongelukkig dwaalden tussen de hopen zand, de steigers, de afzettingen, de bergen bouwmateriaal en de lange betonnen trap bestegen om de zee te kunnen zien, de mensen ontmoetten die manmoedig tussen de steigers dwaalden waar je ooit, heel ouderwets, kon genieten van de duinen, de zee, de branding. De overzichtelijke blokjes die er leken te komen volgens de maquette die nog steeds te zien zijn op de website nieuwkijkduin.nl zijn intussen verdwenen onder enorme flatgebouwen waarvan de architectuur nog het meest doet denken aan wat je wel tegenkomt op woonwagenkampen.

In de plaats van het knusse winkelcentrum van weleer is – natuurlijk zou ik bijna zeggen – een food court gekomen, want het woord levensmiddelenzaak is natuurlijk veel te ouderwets geworden. Erg druk was het er niet, de kaas- en de groenteboer leunden over de toonbank om klanten te ronselen, zij worden wellicht de eerste slachtoffers van de grootheidswaanzin van het projectontwikkelwezen.

Aan het eind van onze wandeling kwamen we langs het Atlantic Hotel en een bejaardencomplex die er opeens vreselijk ouderwets uitzagen, maar wel knus vertrouwd, gelukkig. Hoe lang nog? Er achter strekt zich nog tot Scheveningen een prachtig duingebied uit waar de makelaars ook watertandend naar kijken: de woningen in de inmiddels gereed gekomen flats kostten tussen de 4 ton en één miljoen euro – een van de flats, gekocht voor 9 ton, staat nu alweer te koop voor 1.7 miljoen.

Dus ik wed dat die min of meer ongerepte duinen er voor de projectontwikkelaar ook uitzien als gouden bergen.

Oh oh De Haag, moaje stad achter de duinih!

_________

hhBest

Boek & Film