SanteLOGie

In het ziekenhuis 2

Zijn jullie de laatste tijd wel eens in het ziekenhuis geweest? Nou, ik wel. En modern dat ze daar tegenwoordig zijn, nou nou nou.

Hoewel.

Je hebt een afspraak gemaakt bij een polikliniek, bijvoorbeeld telefonisch. Die afspraak wordt per papieren brief, door Business Post, netjes in je brievenbus geduwd. Tevens komt de uitnodiging in het dossier te staan, maar dat neem ik dan wel aan, het is nogal wat werk om bij dat dossier te komen en ook nog ín dat dossier, met Digid en zo en met controlenummers  op je mobiele telefoon. (Wie zo’n ding niet heeft en ja hoor, die mensen bestaan, heeft dan een probleem, dat ik om verwarring te voorkomen hier verder onbesproken zal laten.) Dat dossier is overigens verre van helder en ook heel gecompliceerd en aanwijsbaar zéér onvolledig.

Maar kom aan, niemand is volmaakt, zegt de Oude Amerikaan.

Je hebt dus die brief. Daarop staat links boven een streepjescode. Bij binnenkomst in het ziekenhuis staan er minstens acht mensen te hannesen bij de vier beschikbare ‘consoles’ waar je je streepjescode moet laten lezen. Als dat gelukt is moet je oplettend naar het scherm kijken waar je enkele vragen krijgt, waarop je met ja moet antwoorden, want als je nee zeg word je vermoedelijk onverrichterzake teruggestuurd, de parkeergarage in.

Mocht je geen brief hebben, dan moet je je ID-kaart laten scannen. Er is daar in genoemde console een brede gleuf voor, waar je een ID-kaart van A4-formaat in zou kunnen duwen, maar dat is niet de bedoeling. Er staat rechts in die gleuf een tekst, maar als je je ID daar op legt, gebeurt er niks. Hij moet links liggen en wel in de juiste stand, waarover je op het scherm wordt geïnformeerd. Weer die vragen en uiteindelijk krijg je dan een soort kassabon met daarop een QR-code.

Welgemoed begeef je je op weg naar de polikliniek van je keuze. Het is daarbij handig te weten dat ‘route 25’ hetzelfde betekent als ‘balie 25’. Aangekomen bij de poli hangt daar een beeldscherm aan de muur met een vierkantje in de onderrand. Het is nu zaak de meegekregen QR-code voor dat vierkante vakje te houden, op niet meer en ook niet minder dan 3 centimeter afstand. Je hoort een geluidje en het is duidelijk dat je je aankomst bij de poli hebt gemeld. (Soms ligt de stekker van de QR-code eruit, hetgeen enigszins tijdbesparend werkt.)

Niettemin blijft het raadzaam je aankomst toch nog even te melden door je te vervoegen bij de mevrouw achter het plexiglas van de balie, die naar je naam en geboortedatum vraagt en vast stelt dat je je inderdaad aangemeld hebt. Idealiter natuurlijk, maar ik heb al enkele malen meegemaakt dat de QR-code weliswaar gepiept had, maar mijn aankomst geheim had gehouden. Ik kom ook ongezond vaak in dat ziekenhuis, dan zal het zijn.

Hoewel.

Daardoor heb ik wel ontdekt dat je, na het parkeren van de auto, kordaat al die apparaten voorbij kunt stappen zonder die brief uit je jaszak te halen (het kan ook zijn dat je die niet hebt, is mij herhaaldelijk overkomen) en je bij het loket te melden met je naam en geboortedatum. Ook dan zegt de mevrouw achter de balie, die haar eigen beeldscherm strak in de gaten houdt: ‘Neemt u maar even plaats, de dokter komt u zo halen.’

Duurt soms even, tot je ontdekt dat de betreffende arts aan het einde van de lange gang, bijna onzichtbaar, al een tijdje je naam staat te roepen.

Dat doet dan weer geruststellend denken aan de goeie ouwe tijd, toen alles nog op rolletjes liep.

_______

hhBest

Boek & Film 

Ik word vrouw, denk ik

Door Peter Stiekema

U zult er wellicht van opkijken, maar ik overweeg me bij de gemeente mijner inwoning in te laten schrijven als vrouw. Als de nieuwe Transgenderwet wordt aangenomen kan dat immers heel gemakkelijk. Met 71 dienstjaren op deze aarde voldoe ik immers aan de voorwaarden. Ik ben ouder dan zestien en dan mag je dat soort beslissingen zelfstandig nemen.

Het leuke is dat als je er spijt van hebt, je die ommekeer zomaar terug kunt laten draaien.  Als je ook van dat besluit weer spijt krijgt dan kan het ook nog wel een keer gewijzigd worden, maar dat moet dan met behulp van een bezoek aan de rechter. Als je dan weer terug wilt veranderen bestaat de kans dat je in een psychiatrische kliniek wordt opgenomen, hoop ik toch.

Waarom ik althans op papier, van geslacht wil veranderen, vraagt u, misschien enigszins bezorgd over de toestand van mijn geestelijke vermogens. Wel, ik ben één van de onhandigste mannen op deze aarde. Wat mijn ogen zien maken mijn handen kapot.

Mijn vrouw is heel technisch onderlegd. Zij laat haar handen ook graag wapperen. Is in staat van alles te bouwen en heeft er geen enkele moeite mee om zelfs het hoge dak op te klimmen, om ook daar reparaties te verrichten of dakpannen te vervangen en ze tuiniert heel graag.

Ik daarentegen, word al duizelig als ik op een trapje sta met slechts twee treden. Bovendien werkt mijn vrouw nog drie dagen per week als dierenarts en verdient meer dan ik met mijn schamele pensioentje. Ik doe wel het een en ander in het huishouden, ik poets de vloeren, stofzuig, maak de bedden op, maai het gras  en zorg voor het eten. Echt lekker koken kan ik niet, de soepen zijn meestal wel smakelijk, maar het warm eten gaat niet veel verder dan een lauwe prak. Mijn vrouw is dus de man in huis, maar wil dat niet worden en ik ben een doetje.

Voldoende reden dus om mij  bij de gemeente op te geven als de vrouw des huizes. Nee, ik laat me niet opereren, verander ook mijn voornaam niet. Wel wil ik graag mijn achternaam wijzigen. Ik dacht aan Peter Stiekema-Van Wier Caers, daar zit de achternaam van mijn moeder in en ook die van mijn vrouw. Dat heeft wel iets adellijks. Ik zal de gemeente dan ook vragen mij voortaan met jonkvrouw aan te spreken. Dat lijkt toch wel het minste.

Ai, er is één probleem. Ik woon tegenwoordig net over de grens in België en daar zijn de politici iets minder gestoord dan in Nederland. Daar bestaat een dergelijke wet (nog) niet. Zal ik toch de laatste dagen van mijn leven als man moeten slijten.  En die titel kan ik dan ook maar beter vergeten.

Nog een tegenvaller: de VVD is kritisch over de nieuwe transgenderwet. De grootste coalitiepartij wil meer onderbouwing van de wetswijziging en vraagt zich af of de huidige wet daadwerkelijk niet voldoet, zo bleek gisteravond in de Tweede Kamer. Daarmee is een meerderheid voor de wet allerminst zeker. Het debat duurde zo lang dat nog niet alle fracties aan het woord zijn geweest, het gaat vandaag verder. Maar ook het CDA lijkt tegen en de CU, ziet er evenmin veel in. Beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald, zullen we dan maar hopen.

Een operatie

(Min of meer gefingeerd gesprek met een neurochirurg. Het betreft een operatie wegens stenose van de ruggengraat: vernauwing van het kanaal waar het ruggenmerg doorheen loopt, waardoor enkele zenuwen van het onderlichaam bekneld raken en daardoor niet of minder goed functioneren. Het betreft hier vooral vragen die doorgaans níet door de patiënt gesteld worden.)

‘Hebt u deze operatie vaak uitgevoerd?’

‘Tja. Wat heet vaak?’

Uh ja, ik ben geen medicus.’

‘Nou, ik zou zeggen: voldoende vaak.’

‘En hoe vaak betrof dat een patiënt van boven de tachtig jaar? Ik vraag dat omdat deze operatie niet door privéklinieken mag worden uitgevoerd bij patiënten die ouder zijn dan 74 jaar, wegens ontbreken van goede intensive care-voorzieningen.’

‘Wij hebben hier voldoende intensive care, zoals u zult begrijpen. En hoeveel mensen van boven de tachtig jaar… dat zou ik moeten nakijken.’

‘Kunt u mij een indruk geven van de keren dat de operatie wel slaagde, maar de zenuwen niet meer aan het werk gingen?’

‘Dat gebeurt wel eens, maar toch zelden.’

‘Hoe zelden?’

‘Echt bijna nooit.’

‘Is het zelfs mogelijk dat de patiënt slechter uit de operatie komt dan hij of zij erin ging?’

‘’Tja, wij kunnen niks garanderen natuurlijk, dat hangt van allerlei factoren af, waar ik u niet mee zal vermoeien. Maar de operatie slaagt heel vaak en goed. U moet er wel rekening mee houden dat wij werken in de directe omgeving van zeer kwetsbaar materiaal, de zenuwen.’

‘En hebt u wel eens een patiënt gehad die tijdens de operatie overleed?’

‘Ik niet.’

‘Collega’s van u wel?’

‘Dat zou ik moeten navragen.’

‘Dat wil ik eigenlijk ook niet weten, ik neem aan dat u er alles aan doet om het te voorkomen.’

‘Ja. Volledig in de hand heb je het natuurlijk niet, en ook de anesthesist speelt hier een cruciale rol in.’

‘Dan heb ik verder geen vragen meer. Of toch wel: wat kost nou zo’n operatie?’

‘Eerlijk gezegd: daar heb ik geen idee van.’

‘Dan hopen we er maar het beste van.’

‘Doe u dat.’

(De patiënt had natuurlijk best nog vragen. Bijvoorbeeld: hebt u een ochtendhumeur? Drinkt u? Waagt u wel eens een gokje? Wat vinden uw collega’s van u? Hoe is uw huwelijk? Gedragen de kinderen zich een beetje?)

________

hhBest

Boek & Film 

Een kostelijke herinnering

Het was augustus 1970, ik was bijna 32 jaar, ik had een gezinnetje en een leuke vriendin en een zwarte Lancia Flavia van een onbepaald jaar, waarvan uiteindelijk bleek dat hij ooit keurig overgespoten was, met dien verstande dat ze eerst aluminiumfolie over de roestranden hadden geplakt.

Maar dat ontdekte ik natuurlijk pas veel later.

Ik droeg die zaterdag het tenue van toen: een licht versleten spijkerbroek, een zwart T-shirt en een gilet dat ooit onderdeel moet zijn geweest van een jacquet, maar toen dus niet meer. Er hing een horlogeketting aan, u raadt het al, met een zakhorloge. Ik had suède booties aan de voeten, een leren armband om de linkerpols, een rode boerenzakdoek om de nek geknoopt – dat was toen nog niet verdacht – en ik had nog nooit van filet americain gehoord.

Dat kwam diezelfde middag nog goed. Want het was een warme zaterdag, ik had weekenddienst op de redactie en ik was dus op dienstreis, het raam opengedraaid, de linkerarm bungelde ernaast en op de radio was oorverdovende muziek, The Doors, denk ik. Riders on the Storm, heel waarschijnlijk.

En ik was onderweg naar België. Meer specifiek naar Bilzen in Belgisch Limburg, nog specifieker naar het weiland in dat dorp waar het jaarlijkse Jazz Bilzen aan de gang was. Altijd leuk voor een sfeerstukje.

Ik had niet geluncht en vervoegde me na aankomst dus eerst bij de ravitaillering, alwaar ik er getuige van was hoe de struise dames die de broodjes smeerden dat deden met de achterkant van een lepel, waarmee ze een roze prak uitsmeerden, uitjes erop, broodje dicht, asteblieft, 50 frank. (Ik sla een slag, ik heb geen idee van de koersen, toen.)

Broodje filet americain, kortom. Nooit meer zo lekker geproefd.

Het was nog vroeg in de middag, het heavy metal gebeuren was voorlopig niet aan de orde, eerst maar eens iets gevoeligs: Cat Stevens zat al klaar op het podium, klaar voor Morning Has Broken, denk ik zo maar.

(Ik merk terzijde op dat Jazz Bilzen inmiddels het foute voorbeeld had gegeven en vrijwel geen jazz meer programmeerde.)

Maar ver kwam Cat er niet mee, want uit het samengedromde publiek, dat al flink diep in het glas had gekeken, wilde iets anders en een luid gebrul steeg op dat alle geluid van Stevens overstemde.

‘Doe dat nou niet, jongens,’ herinner ik me (uit het hoofd) gedacht ter hebben, ‘die jongen is heel gevoelig, die is net moslim geworden, kun je nagaan.’

Maar misschien was dat wel een van de achterliggende redenen, stel ik me zo voor en terwijl Stevens schijnbaar onverstoorbaar bleef doorpingelen, zwol het gebrul en geloei aan.

Tot Stevens stopte, opstond, iets mompelde als ‘ja jongelui, als het zo moet, ga je gang, maar dan doe ik niet meer mee. Aju.’ Maar dan in het Engels. Hij stapte op.

Hoe het verder is afgelopen, dat herinner ik me niet, ik stel me zo voor dat er een hele tijd helemaal niks vertoond werd, want waar haal je zo gauw een vervanger vandaan die wel aan de eisen van de jongelui voldoet?

Hoe dan ook, het zal nog wel even zo doorgegaan zijn en ik wil er alleen maar even mee zeggen dat het blijkbaar van alle tijden is. Realiseer je even dat al die lui van toen nu al lang onder de groene zoden liggen dan wel ergens totaal dement rondhangen. Pilsje losjes in de rechterhand.

En dat ik op de terugweg het raam dichthield want het was gevoelig opgefrist.

Ik weet ook zeker dat ik er geen stukje over heb geschreven. Ik had zeker iets anders te doen.

Of zoiets.

NB: Op de Wikipediapagina van Jazz Bilzen staat dat Cat Stevens de mist in ging door een krakkemikkige geluidsinstallatie. Maar dat klopt gegarandeerd niet. Nu we toch bij Wikipedia zijn: de foto, die een mooi beeld van boerenhuiselijkheid van Jazz Bilzen, maar dan in 1967, leende ik van die onvolprezen website.

_______

hhBest 

Boek & Film 

Het drama Van der Poel

Door Peter Stiekema

Mathieu van der Poel wilde, na zijn mislukte Tour de France, dit seizoen nog één ding: wereldkampioen worden in Australië. Maar dat is helaas niet gelukt. Hij belandde in Sydney, ruim 90 kilometer van startplaats Wollongong in een soort Pension Hommeles, waar de KNWU kamers had geboekt voor zijn renners.

En daar was het kennelijk feest, want in de gang waar Van der Poel zou moeten slapen renden meisjes rond, die lawaai maakten en op de deur bonsden waar Mathieu probeerde  de slaap te vatten. Tamelijk belangrijk voor een coureur die de dag erna zo'n 270 kilometer moet rijden.

Van der Poel lag op een andere verdieping dan zijn fietsende collega's. Hij was in Australië aangekomen met een verkoudheid. Hij zou eerst bij collega-wielrenner Jan Maas op de kamer liggen, maar omdat hij kou had gevat besloot bondscoach Koos Moerenhout een andere kamer te zoeken die op een andere verdieping lag. De bondscoach vindt niet dat de KNWU ervoor had moeten zorgen dat er iemand naast of in de buurt van Van der Poel lag. In ieder geval ergerde Mathieu zich zozeer aan het lawaai, dat hij zelf verhaal ging halen bij de twee tienermeisjes. Volgens de Australische politie zou er zich in het hotel rond 22.40 uur een incident hebben afgespeeld tussen een man en twee tienermeisjes van 13 en 14 jaar. De man (Van der Poel dus) zou beide tieners een duw gegeven hebben, waarna één van hen op de grond viel en tegen de muur terechtkwam met een kleine schram op haar elleboog tot gevolg. Overigens kon Annemiek  van Vleuten met een breuk in haar elleboog zaterdag nog gewoon wereldkampioen worden, maar dit terzijde.

Het management van het hotel werd op de hoogte gebracht, waarna de politie langskwam en Mathieu werd gearresteerd. Ook moest hij zijn paspoort inleveren. Grote vraag is nu: waar was de bondscoach en waar was het management van de KNWU? Aan het feesten elders, wat in die kringen vaak usance is aan de vooravond van een WK? De KNWU had toch minstens ervoor moeten zorgen dat er iemand op dezelfde verdieping aanwezig zou zijn om dit soort noodgevallen te regelen.

Van der Poel startte in Wollongong nog wel in de wegwedstrijd, maar gaf na 30 kilometer op. „Ik was pas om vier uur terug in mijn hotelkamer.  Het is een ramp, maar ik kan er niets meer aan veranderen", zo liet hij weten. 

Het is nu de vraag hoe snel Van der Poel Australië mag verlaten, nu zijn paspoort is ingenomen. Hij moet vrezen voor een juridische strijd, want de (Australische) wet schrijft voor dat hij tot eind oktober zijn identiteitsbewijs kwijt is. Dinsdag moet hij voor een rechtbank zijn verhaal doen. Ik hoop dat hij van dit vervelende incident iets geleerd heeft.

Ondertussen ging het WK gewoon door en werd de Belg Remco Evenepoel de supersterke winnaar. Het is en blijft voor altijd de vraag of Van der Poel zijn bijna-naamgenoot had kunnen weerstaan. Ik denk het niet eigenlijk. Daarvoor was zijn seizoen te wisselvallig. en Remco te sterk. Misschien moet Remco zijn voornaam maar veranderen in Co, want een Rem zit er de komende tien jaar echt niet meer op.

De ondergang staat voor de deur

Tien dagen geleden kwam het boek uit in Italië, vanochtend las ik de laatste pagina’s van het derde deel van de voorlopig vierdelige romancyclus M. van Antonio Scurati over Mussolini en de teloorgang van het Italiaans fascisme. Dit deel heet Gli ultimi giorni di Europa, De laatste dagen van Europa. Het behandelt de periode van lente 1938, het bezoek van Hitler aan Rome en 10 juni 1940, als Mussolini, al vermoedend hoe catastrofaal het zal aflopen, vanaf het balkon van Palazzo Venezia, voor een juichende menigte de oorlog verklaart aan Frankrijk en Engeland. Zie hier.

De boeken zijn uitdrukkelijk romans, historische romans. Er komen scènes in voor die onmogelijk letterlijk en woordelijk precies zo gebeurd kunnen zijn, omdat ze zich afspelen in het hoofd van Mussolini en zijn medestanders en medewerkers, of in besloten kring. Maar elk hoofdstuk wordt voorzien van de originele teksten uit dagboeken van personages, zoals dat van Claretta Petacci, de jeugdige maîtresse van Mussolini, die elke keer als ze geneukt heeft met de Duce het onderstreepte woordje Sì noteert.

Het is de periode waarin, om Hitler te paaien, de Italiaanse Joden, uit families die al vele honderden jaren in Italië wonen, zoals die van Renzo Ravenna, burgemeester van Ferrara, held uit de Eerste Wereldoorlog, overtuigd fascist van het eerste uur, die zonder veel omhaal uit zijn functie wordt gezet. Italo Balbo, vriend van Ravenna én van Mussolini, doet nog zijn best dat te voorkomen, maar vergeefs.

Het is vooral de periode waarin Mussolini in toenemende mate vreest dat Hitler ook Italië zal aanvallen, na de annexatie van Oostenrijk en Tsjecho-Slowakije, de inval in en verovering van Polen, later gevolgd door de bezetting van Denemarken en Noorwegen; met tegenzin tekent minister van Buitenlandse Zaken Galeazzo Ciano, schoonzoon van Mussolini, het Pact van Staal dat onder andere wederzijdse bijstand tussen Duitsland en Italië waarborgt, maar waarvan Hitler zich niets aantrekt – hij stelt steeds pas achteraf Mussolini van zijn oorlogshandelingen op de hoogte.

Pas als Hitler daadwerkelijk het Westen aanvalt door de bezetting van Nederland, België en een groot deel van Frankrijk ziet Mussolini, die nog geprobeerd heeft met name Engeland te paaien, geen andere uitweg dan Frankrijk en Engeland de oorlog te verklaren.

Intussen is duidelijk geworden dat de Italianen weliswaar graag met zijn allen ‘Duce, Duce’ te roepen als de dictator langs komt of het volk toespreekt, zoals te zien op bovenstaande video, maar verder niet erg happig zijn op de oorlog waarin ze helden kunnen worden. En dat is misschien niet het ergste; in de loop van 1939 wordt duidelijk dat het Italiaanse leger niet alleen voor een belangrijk deel vastzit in de ‘koloniën’ van het Italiaans ‘ imperium’ in Ethiopië en Libië en in het volstrekt zinloos veroverde Albanië, maar dat het restant van de strijdkrachten het moet doen met sterk verouderde wapens en ongetraind personeel. Er is een groot gebrek aan ander materieel, zoals vrachtwagens, tanks en kanonnen; en nog erger: vrijwel geen mogelijkheid om daar op korte termijn aan te komen. Iemand rekent inmiddels uit dat om het Italiaanse leger op een sterkte te brengen waarmee het voor de dag kan komen, er minstens drie jaar nodig zijn en misschien ook wel tien. Als ooit.

De angst dat Hitler er achter zal komen dat Italië een waardeloze bondgenoot zal blijken te zijn, en dan zal besluiten het land te bezetten, beheerst alles dat Mussolini doet. Zijn minister van Buitenlandse Zaken, Ciano probeert alles zo rooskleurig mogelijk voor te stellen en heeft het verder druk met feesten, terwijl zijn vrouw, de dochter Edda van Mussolini, al haar geld verspilt aan haar gokverslaving.

Mussolini laat in toenemende mate wekenlang niets van zich horen, hij wordt geteisterd door sombere buien waarin hij troost zoekt in de armen van de 29 jaar jongere Claretta.

Totale verbijstering maakt zich meester van de Duce als hij eind augustus 1939 van zijn ambassadeur in Berlijn hoort – die dat nota heeft moeten vernemen uit Duitse kranten – dat Duitsland binnen enkele dagen Italië voor een voldongen feit gaat stellen door een oorlog tegen Polen te beginnen – en Italië heeft zich bij verdrag verplicht aan die oorlog deel te nemen, hetgeen, zie boven, praktisch onmogelijk is.

Het gekke is dat Hitler daar voorlopig niet over valt, en zich laat feliciteren door Mussolini die daar mee weg denkt te komen.

Maar dan wordt het voorjaar 1940: de inval in het Westen laat geen enkele uitweg meer voor Mussolini, hij moet gaan deelnemen aan de oorlog, al heeft hij geen idee hoe dan wel. De dolk in de rug van Frankrijk waar de Franse premier Paul Reynaud blijkt naderhand een héél klein mesje.

Maar dan zijn we al in het nog tge verschijnen vierde deel van M. Deel 3 preludeert daar al sterk op: Mussolini trekt Italië en het fascisme in zijn waanwereld mee naar de afgrond, waarin hij een acteur blijkt te zijn, die de succesvolle dictator speelt die denkt aan Italië dat heerst over de Middellandse Zee, ja zelfs aan een imperium dat reikt van de Alpen tot de Indische Oceaan.

Uiteraard was alles al bekend uit de complete bibliotheken die over Mussolini en het fascisme zijn volgeschreven. Maar de unieke formule die Antonio Scurati hanteert – fictie die volledig bestaat uit waargebeurde feiten – schept de mogelijkheid om het emotioneel-psychologische gewicht van de feiten, zoals beschreven door een kundig literator, op een unieke manier tot de lezer te laten doordringen.

Nog even dit: juist vandaag worden er in Italië verkiezingen gehouden waarbij de fascisten opnieuw aan de macht zullen komen. Ik zie voor mijn geestesoog de onvermijdelijke ondergang al een beetje gestalte krijgen. En ik hoop dat de would be fascisten in de rest van Europa goed opletten. ‘Droom niet te gemakkelijk van heldendom en overwinning van het blanke ras’, dat lijkt me een thema ter overdenking.

________

hhBest

Boek & Film 

De omgekeerde boerenzakdoek

Aan koning Willem-Alexander hebben we natuurlijk niks, ik kan althans niks bedenken dat fout zou kunnen gaan als we hem niet hadden. En die vijftig miljoen per jaar die het grapje genaamd koningshuis kost – er gaan dagen voorbij dat ik zo’n bedrag niet in mijn achterzak heb. Maar komaan: vergeleken bij de honderden miljarden die de regering jaar in jaar uit pleegt uit te geven – en die wij uiteraard gul en gaarne opbrengen via ‘s Rijks Belastingdienst – is het een peulenschil, waarvoor je een hoop hoempa en heisa cadeau krijgt, op zo’n zonnige dag in september, de laatste klaroenstoot voor we ons storten in de eindeloze Hollandse winter vol ijs, sneeuw, duisternis en corona.

Wat in geen enkel land ter wereld mogelijk is, dat hebben wij in Nederland, en daar zijn we trots op; wij kijken niet op van een Kamerlid van zekere leeftijd, gehuld in enkele rode boerenzakdoeken, niet van een koningin gehuld in een prachtig mauvekleurig dekbed; niet van een koningsdochter die het prototype is van de struise Hollandse boerenmeid. En die ongestraft ‘regaal’ wordt genoemd door een professorale deskundige op het gebied van de Middeleeuwen.

Ternauwernood nemen wij nota van de vorige monarch die het zich nog kon veroorloven het air van haar grootmoeder Wilhelmina aan te nemen, ondanks haar handicap dat ze dochter was van een dekselse Duits prins. (Nu bedenk ik opeens dat Wilhelmina ook een beetje zo’n vader had, mutatis mutandis.)

Ik zeg ternauwernood, want het was wel het leukste momentje van de rijtoer, vergelijkbaar met het legendarische pleegooien door haar oudste zoon. Te weten het moment waarop de oude dame, gezeten achter een raam van de voormalige Raad van State, in opperste verontwaardiging overeind vliegt – volgens Sander Donkers van de Volkskrant om haar kleindochter op dier eerste rijtoer te mogen aanschouwen.

Maar voor mij was het duidelijk – en dat vermoeden werd gesterkt door de foto van hedenochtend in (alweer) de Volkskrant – dat ze opsprong in verontwaardiging over het feit dat haar blikveld ernstig werd begrensd door een spandoek met daarop in koeienletters (pun intended) FUCK RUTTE. Met nog hier en daar een enkele omgekeerde driekleur, waar we ook al aan beginnen ter wennen, maar waarvan de oude vorstinne, ook beroepshalve, zich, eventueel publiekelijk, wil distantiëren. En dat deed ze ook, ik zag het live gebeuren tijdens de enige zeven minuten dat ik naar de optocht keek. De laatste vorstinne die begrijpt dat je vooral vast op je troon blijft zitten als je duidelijk laat merken dat het gepeupel je, bij wijze van spreken uiteraard en met alle respect gezegd, aan de koninklijke reet kan roesten.

Maar ik wilde het dus over Willem-Alexander hebben. Die weet, zo maak ik op uit de weinige keren dat ik hem op de televisie voorbij zie lopen, werkelijk nog altijd niet wat hem gebeurt, al geef ik deze mening natuurlijk en met graagte voor een betere.

Maar deze meneer, die er dus ook niet voor zijn lol zit, voor landverrader uitmaken, dat vind ik zacht gezegd ietwat overdreven. Stel je voor: een landverrader wordt uiteraard opgepakt en dan zijn, wat WA betreft, de rapen gaar én de peren gebakken: weg leuk in- en onderkomen, in ruil voor enig zwaai- en voorleeswerk. Hij kijkt wel uit.

Trouwens, aan wat en wie heeft hij het land dan wel verraden? Toch hoop ik niet aan allerlei nietbestaande geheime kongsi’s – als je weet dat ze bestaan zijn ze volgens mij niet eens geheim meer, zeker niet wanneer die dommeriken met hun vlaggen en spandoeken het weten.

Die mensen zijn van oudsher bereid in dingen te geloven die niet bestaan, ik noem God, de Duivel en diens Oude Moeder. Het is maar een voorbeeld.

________

hhBest

Boek & Film 

Een hele dag rondzeulen met een kist

Een begrafenis met overuren en veel voor korte tijd in gehuurde uitzendkrachten, zo mocht het spektakel van gisteren in Londen en omstreken toch wel samengevat worden.

Bij al die uit alle hoeken van de aarde bij elkaar gesleepte gasten was er maar een met écht gemengde gevoelens, namelijk Karel III zelf. Die keek beurtelings verdrietig, bozig, vermoeid – maar soms trok ook een vage glimlach over zijn gezicht. Het was duidelijk dat hij op die momenten dacht: ‘Ik ben in ieder geval de enige in dit uitgebreide gezelschap die zeker weet een dergelijke toestand niet meer te hoeven meemaken.’ Achter hem liep zijn zoon William in zijn sobere luchtmachtuniform die voorlopig nog geen gedachten op zijn gezicht te lezen gaf.

Wie regelrecht angstig om zich heen keek was Camilla, de kersverse queen-consort. Meghan, de echtgenote van prins Harry, was niet te peilen, die had een enorme, vermoedelijk van Máxima geleende zwarte hoed waaronder zij goeddeels schuilging. Máxima die zelf blootshoofds en met verwaaide haren plaatsnam tussen de aanwezige royalty en presidency kreeg het op Twitter te verduren, en daarbij moest ik denken aan mijn oude schoonmoeder die, toen ze de eerste keer live beelden van Máxima aanschouwde spontaan riep: ‘Dat is toch geen koningin, met die lange haren!’ En gelijk had ze. Emma, Wilhelmina en Juliana hadden zich altijd laten kortwieken door de lijfkapper, Beatrix had gewoon een helm op, ook goed tegen ongelukkige valpartijen, en nu hebben we Máxima, die denkt: sterven jullie maar de moord, ik laat die geblondeerde slierten gewoon waaien.

Intussen was het al doedelzakblazen wat de klok sloeg, en sluipen op die lompe schoenen, en de klok sloeg gewoon af en toe, duidelijk om te vermanen: nou schiet eens een beetje op.

Maar van opschieten hebben ze in Engeland nog nooit gehoord. En dus ging het in de tijgersluipgang, maar dan de versie waarbij je rechtop loopt, met de handen op de rug.

Zie ook de angst op de gezichten van de acht in het rood gestoken mannen die de kist moesten dragen, ik had plaatsvervangend het zweet in de handen, wat als ze de kist zouden laten vallen? En wat als die kroon van tien miljoen zich zelfstandig zou maken en in de goot zou rollen? En ik zag voor mijn geestesoog wat er ooit gebeurde in Iran waar het lijk van de ayatollah Chomeini op straat rolde door het pure rouwenthousiasme van de toegestroomde menigte en ik troostte mezelf met het vermoeden dat dat kleine, oude koninginnetje misschien al een week of zo stilletjes in haar graf ligt en de voortdurend rondgezeulde kist leeg en licht was. En ik moest denken dat dat best kon, was niet een van haar voorgangers, Richard III, onlangs nog op een geheel andere plek in Engeland onder een anoniem stoepje vandaan werd gehaald, misschien had de oude Mum zoiets ook wel verordonneerd.

Vergeet mij maar. Doe mij maar weg
uit Uw herinnering.
Tot eens, bij toeval nog, gij leest:
'in alle stilte plaatsgevonden',
en schudt het hoofd, en gaat Uws weegs.

Dit is van Gerard Reve, die voor alle gelegenheden wel een versje paraat had; het werd gisteren, na acht uur zeulen en veel sprookjes vertellen over het hiernamaals en zo, duidelijk dat Mum op een aantal punten toch ietwat anders over zichzelf had gedacht, Her Masjesty the Queen en zo en hoofd van de Anglicaanse kerk. Noblesse oblige and all that.

En voor mijn geestesoog trokken de filmpjes op Youtube voorbij, voorstellende de aankomst van de diverse hoogwaardigheidsbekleders met hun eindeloze reeks op Heathrow landende vliegtuigen, waarbij mij opviel dat de sultan van Brunei, u weet vast wel, dat stukje oerwoud aan de noordkant van Borneo, in zijn eentje aankwam in eenzelfde type vliegtuig als president Biden, maar die had als excuus dat hij zijn vrouw had meegenomen en een bataljon beveiligers. En een heleboel auto’s. En een zootje helikopters.

Eenmaal kapotmoe terug in hun verblijven kregen de gasten uiteraard een bakje slappe thee en een bordje haggis en dachten: het is te hopen dat Karel nog een hele tijd blijft leven zodat ik diens begrafenis niet hoef bij te wonen.

Wat een aanstellerij en wat een smerig eten.

_________

hhBest

Boek & Film 

Een knus en aandoenlijk volkje

Lang, heel lang geleden had ik een elektricien over de vloer die ooit als dienstplichtige naar ‘Ons Indië’ was gestuurd. Een jaar of twintig later waagde hij het, er een geheel verzorgde reis heen te maken. Het hoogtepunt van de trip: hij had in hotel Homann in Bandoeng gedanst met de vrouw van de directeur van het hotel.

Een waaghals.

Behalve wanneer die mevrouw Nederlandse was, natuurlijk, wat best had gekund.

Ik moet daar soms aan denken als het onderwerp van de gedachte ‘Nederlanders op vakantie’ is.

Vorige week kwam ik voor één nacht terecht op een camperparkeerplaats in Zuid-Duitsland. Naast ons landde korte tijd later een grote camper waaruit twee personen tevoorschijn kwamen, Nederlanders, die zich meteen bij ons meldden voor een praatje. Wij hebben namelijk ook een geel kenteken.

Ze waren beide achterin de zeventig en ze hadden de camper sinds twee jaar. Daarvóór hadden ze vele jaren met de caravan door Europa gezworven en daarbij vele vrienden gemaakt. Néderlandse vrienden, wel te verstaan. En toen dus de campings door corona dicht waren hadden ze een met de nieuwe aanwinst een zwerftocht door Nederland gemaakt, langs al die vrienden.

Vertelden ze ons binnen vijf minuten.

Daarna moesten ze gauw naar de camper, het NOS Journaal van 8 uur was aanstaande.

Djamila vroeg me even later peinzend: hebben wij ooit Nederlandse of andere vrienden gemaakt? Zou moeten kunnen, want het is dezer dagen dertig jaar geleden dat we onze eerste camper aanschaften en daarna een stuk of twintig landen en daarin, ik slag een slag, vijfhonderd campings een of meerdere malen aandeden. Maar nee, we hadden af en toe wel een praatje gemaakt op campings, maar waren daar toch terughoudend in geweest.

Stel je voor dat ze aan je blijven plakken.

In 2018 maakten we domme fout eens een Corendon all inclusive trip te maken. Wisten wij veel. Tot onze verbazing zaten, nota bene op de héénweg, veel van de medepassagiers in het vliegtuig al adressen en telefoonnummers uit te wisselen.

Vanmorgen kwamen we tot de conclusie dat twee veel bekeken tv-programma’s, te weten ‘Ik vertrek’ en ‘We zijn er bijna’ op die grondslag gebaseerd zijn: reizen is leuk, mits alles je bekend voorkomt.

De mensen die vertrekken om in een min of meer ver buitenland een hopeloze ruïne te veranderen in een bed & breakfast, hopen dat de tent zal draaien op vooral Nederlandse toeristen. Dat is geen gewaagd streven, zo blijkt. En de mensen die mee doen aan ‘We zijn er bijna’ hebben vooral een leuke tijd met elkaar, samen koffiedrinken, samen barbeknoeien, samen jeu de boulen, samen het afscheidsfeest, samen de caravan op en van de plaats duwen, allemaal tegelijk de wagen wassen. Samen genieten van het uitzicht.

En o ja, samen de bezienswaardigheden bezien.

Een enkeling zie je wel eens iets eetbaars van de lokale markten kopen, maar de rest heeft gewoon de piepers en de hagelslag bij zich.

Wat een knus en aandoenlijk volkje zijn we toch.

Denk ik wel eens.

_______

hhBest

Boek & Film 

De dromen van het volk

Door Guido t’Sas

Boer Rooyakkers in Deurne gelooft er heilig in dat het helemaal goed komt met de stikstofkwestie. Ik hoorde hem dat vanmorgen op Radio 1 zeggen nadat hij tijdens een 'werkbezoek' aan zijn gemeente, versierd met omgekeerde vlaggen, met de koning had gesproken. Rooyakkers (naamspelling voorbehouden, want alleen maar gehoord) was ingegaan op een uitnodiging van de burgemeester voor 'een discussie'. Hij had betoogd, dat er waarschijnlijk goede alternatieve oplossingen voor het probleem waren en de koning had daarop bevestigend gereageerd. Een droom.

Waarom? De heer Rooyakkers kan dat van die alternatieve oplossing denken, maar dat de koning daar op welke manier dan ook de hand in zou kunnen hebben, is een voortvloeisel van het soort sprookjesachtige dromerij, waaraan ook het Britse volk zich heeft overgegeven rond de dood en de daarmee verbonden ceremonieën van de 96-jarige queen. Iets waarvoor de Engelsen bereid zijn, in een nachtelijke rij van acht kilometer te gaan staan. Om de Deurnese man uit die droom te helpen is geen cursus staatsrecht nodig, hoogstens de herinnering aan het feit dat de taken van de monarch zich uitsluitend op het symbolische vlak bevinden. Het woord is en blijft bij de democratisch tot stand gekomen regering en we weten allen dat die zich sinds jaar en dag in een haast onuitwarbare knoop van problemen bevindt.

Radio 1 voert tegenwoordig als slagzin Wie luistert weet meer en daar zit op z'n minst een kern van waaarheid in, al zou 'wie luistert raakt verbijsterd' ook kunnen. Ik kom daarop door het eveneens vanmorgen opgepikte verhaal van iemand uit het Groningerland, die te lange leste bij een controlerende ambtsfiguur 'volledig begrip' had weten te kweken voor zijn aardbevingsproblemen, maar na verloop van (hoeveel?) tijd via een heimelijk gepleegd telefoontje te horen kreeg dat de man 'van de zaak was afgehaald'.

Alweer 'n droom aan diggelen.