SanteLOGie

De Hollandse driekleur kan wel weg

Toen we nog chaotische oorlogen ter land en ter zee voerden, ja toen was de Nederlandse vlag gewoon een praktisch hulpmiddel: Hollanders, bewapend met rieken, knuppels, bijlen, goedendags, hellebaarden, ponjaards, speren, pieken, kruis- en andere bogen, zwaarden en degens – krissen werden destijds niet praktisch gevonden – en natuurlijk vuurroeren, donderbussen en voorladers, hand- en haakbussen, musketten en mortieren, trokken ten strijde tegen de vijand van dienst. Tegenwoordig ziet de gewone Jan Soldaat de vijand nauwelijks, maar in de Middeleeuwen en nog lang daarna waren oorlogen zo fysiek dat de tegenstanders elkaar op het slagveld makkelijk een hand hadden kunnen geven, wat in veel gevallen wellicht te prefereren zou zijn geweest. Want integendeel, de gemiddelde soldenier greep bij voorkeur de vijand bij de stropdas en stak hem vervolgens iets scherps van metaal tussen de ribben.

En dat allemaal met veel rook, gejoel en getrappel van paardenhoefjes die natuurlijk altijd de zieligste slachtoffers waren want die hadden er dus echt helemaal niks mee te maken. En in die rook kon je dus met behulp van vlaggen zien wie je voor je had en waarom.

Meestal was de oorlog of althans de veldslag afgelopen als het donker werd en je ook de vlaggen niet meer kon zien. Bovendien snakten de overlevenden, die al vroeg uit de veren waren gekomen, wel eens naar een aan de omwonende boeren ontnomen gebraden haan en een fris biertje. En dus het slagveld, vaak een opvallend klein stukje open veld, verlieten, waar honderden doden en kermende gewonden lagen te wachten tot de kraaien en honden op af kwamen. Morgen verder.

Unifomen, daar hadden ze nog nooit van gehoord, die kwamen pas later. Aan de uniformen kon je ongeveer zien wie de vijand was en wie niet, hoewel mij in de nu woedende Oekraïense oorlog opvalt dat Russen en Oekraïners inderdaad alleen maar van elkaar te onderscheiden door dat kleine vlaggetje op de mouw.

Wisten jullie trouwens dat de Russische vlag is afgeleid van de Nederlandse, alleen de banen een beetje door elkaar gehusseld? Tsaar Peter de Grote weer. In het kader van de sancties tegen Poetin mag daar eindelijk wel eens tegen worden opgetreden.

Maar zoals boven uiteengezet, in die chaotische oorlogen van héél vroeger moest je dus kunnen zien wie de vijand was en dat waren dus degenen die onder de foute vlag opereerden. En zo kon het gebeuren dat de Nederlandse vlag, waarvan de herkomst zich in de duisternis der geschiedenis verliest, de huidige driekleur was. Toen ze van democratie nog nooit gehoord hadden laat staan kaas gegeten.

Dat met die kleuren luisterde trouwens flink nauw en het is maar goed dat Nederland nooit oorlog heeft gehad met Luxemburg, want die hebben een vlag die oranje blanje bleu is, en in de rokerigheid van het slagveld is die gemakkelijk te verwisselen met het rood wit blauw van de nu nog vigerende vlag. Die Luxemburgse driekleur lijkt, tussen haakjes, dan weer veel op de zogenaamde prinsenvlag, die door de NSB werd geprefereerd.

En hiermee zijn wij aangeland bij mijn, uiteraard weer licht controversiële standpunt ter zake van de ‘nationale vlag’. De nationale vlag, mijne vrienden, magen en andere kennissen, heeft al zijn nut verloren, behalve misschien voor vertoon op de achtersteven van een schip, dat geen ander kenteken heeft, dacht ik. ‘Hee, een Nederlandse boot,’ roep je dan terwijl je langs de Rijn onderweg bent naar de Lorelei of een andere dame naar keuze, en je ziet zo’n aak voorbij tuffen.

De vlag dient dus geen enkel praktisch doel meer – nou ja, de vlag vertelt ons tegenwoordig wie er fout is en wie goed. De NSB was fout en had dus die vlag. De boeren en de wappies zijn fout en hebben dus een blauw wit rode vlag.

Ik weet dat ik sommige mensen nu gevoelig op de tenen trap, maar op sommige momenten moet je gewoon ferm zeggen waar het op staat.

En als die vlaggen het verkeer belemmeren is de overheid gehouden er wat aan te doen. Voor de rest, ze planten hem maar op hun autowegmestvaalten – ze zullen er toch aan moeten geloven en aan het kortste eindje trekken, waar dus dat verkeerde dundoek aan vast zit.

_______

hhBest

Boek & Film 

Beetje dimmen

Door Guido t’Sas

Vanmorgen zag ik een krantenkop bij een foto van brandende rotzooi op de autoweg ‘Gaan de boeren nu te ver?’ Ja, stoot ze vooral niet voor het hoofd. Heb trouwens al heel vroeg geleerd, dat je lezers geen vragen moet voorleggen, maar antwoorden. Over te ver gaan gesproken, leg ook de jongeren niks in de weg. Dat heeft kennelijk ook de Belgische bestuursrechter gedacht toen hij of zij het bevel van een burgemeester in de Ardennen tot voortijdig vertrek van een scoutinggroep naast zich neerlegde. Motief: klachten van omwonenden over geluidsoverlast tot diep in de nacht en vervuiling (schijten in de bosjes). Vroeger was niet alles beter, maar het gedachtegoed van Baden Powell is wel heel ver weg.

'De opvoeding eindigt bij de voordeur,' stelde een nachtpresentator van BNN-VARA, wiens breinontwikkeling kennelijk was voltooid, vast. Als er al sprake is van opvoeding, uiteraard, maar dat laatste is toevoeging mijnerzijds.

Zojuist een aangenaam telefoongesprek beëindigd met een van mijn zonen. Die heeft met de moeder van zijn dochter afgesproken, dat er binnenkort een hartig gesprek over laten we zeggen 'de levensstijl' zal plaatsvinden. Die meid werd onlangs 21 en mocht een tuinfeest geven en over de vraag wat zij zou aantrekken is – laten we het simpel houden – pittig gediscussieerd, Pluspunt: die kleindochter heeft een vriend en die jongen is vorig weekeinde weggelopen van het gore studentengedrag aangaande vrouwen in Amsterdam.

Zoon en ik verschillen best wel eens van mening, zeker als het over politiek gaat, maar hierover waren we het eens: vrouwen zouden eens moeten nadenken over hoe zij (on)uitgedost 'feestelijk uitgaan'. Het heeft veel weg van wat een Brabantse vriend eens constateerde: 'Ge kekt dwars deur d'r ziel'. Snappen ze niet wat dat met die geladen puberjongens doet?

Dim anders maar wat met je Me Too.

Flink gas stoken, want dat is goedkoop

En dan de gasprijs. Ik trek maar meteen de conclusie: wie weinig gas gebruikt is per kubieke meter op de afrekennota veel duurder uit dan wie de vlam maar voluit laat branden.

Waarschuwing vooraf: mijn berekening kan met het grootste gemak vervangen worden door een betere, maar voorlopig zit ik ermee.

Ik noem eerst een geheel ander voorbeeld: de auto. Mijn auto staat voor minimaal 99 procent van de tijd stil op de oprit. Per jaar rijdt die 8000 kilometer. Hij loopt 1 op 10, dus hij gebruikt 800 liter benzine, en dan moet je dus de marktprijs weten om te berekenen wat de werkelijke kosten zijn. Reken dit op 1600 euro of 50 cent per kilometer. Daarnaast betaal ik belasting en verzekering. Het premiebedrag kan ik eerlijk gezegd zo snel niet opduikelen WA verzekerd), maar de belasting wel: 50 euro per maand; dus 600 euro per jaar, bijna 8 cent per kilometer. Stel dat ik 20.000 km per jaar zou rijden zou dat 3 cent per kilometer zijn.

Nu het gas.

Waarschuwing vooraf: ik houd hierna geen rekening met de inmiddels gestegen gasprijs, ik heb nog het ‘oude’ tarief tot 1 september, maar dat betekent voor mijn redenering niet zoveel.

Ik heb dus genomen twee data met ‘extreme’ vormen van gebruik, dat wil zeggen: 11 januari 2022 versus 5 mei 2022. Op 11 januari hebben we de cv gestookt omdat we toen bezoek hadden waardoor de airco niet iedereen voldoende warm zou houden. Dat betekende een verbruik van 11 kubieke meter gas en dat kostte 17.50 euro, 1.59 euro per kubieke meter. Let op: 11 kuub gas kostte die dag ‘kaal’: 7.35 euro.

Op 5 mei waren we in Italië en was er alleen een waakvlammetje actief. Verbruik was die dag 0,24 kubieke meter gas, en dat kostte 1,97 euro. Dat was dus 8.20 euro per kubieke meter. Daarvan was 18 cent voor het gas alleen.

Dat verschil zit hem in het feit dat er, onafhankelijk van het verbruik een reeks vaste kosten betaald moeten worden: netbeheer, opslag duurzame energie, energiebelasting en vaste leveringskosten.

Conclusie: als je goedkoop gas wilt verbruiken moet je vooral véél gas verstoken.

Het wordt tijd dat er ook voor het gas een verbruikgerelateerd tarief komt.

Noem het rekeningstoken.

_______

hhBest

Boek & Film 

Damokles, met een C of een K?

Kleine scène uit een film. We zien Doude van Herwijnen als inspecteur Wierdeman, Lex Schoorel als Hennie Ducker – die door Wierdeman wordt verhoord – en die naar de verhoorkamer wordt gebracht door een marechaussee, in wie we een jeugdige Piet Römer – later bekend geworden als De Cock met C, O, C, K. Ducker zegt tegen Wierdeman: ‘Ducker, met C, K.’ Opzet? Toeval? In ieder geval een ‘filmrijmpje’ dat mij trof.

Ik heb net die film van Fons Rademakers, Als twee druppels water, gezien. Ik las het boek van W.F. Hermans, De donkere kamer van Damokles lang geleden. Ik heb, meen ik, de film destijds, in 1963 of daaromtrent, ook gezien en van geen van beide enige bruikbare herinnering. Dankzij Cinemember kon ik er weer kennis van nemen.

En dat viel, waratje, niet mede.

Ik zou het kort kunnen samenvatten als ‘een tweederangs toneelstuk verfilmd als stomme film’, eventueel ook als ‘een nogal overdreven geacteerd toneelstuk zoals ze dat deden in de tweede helft van de negentiende eeuw’, compleet met overacterende protagonisten. Ook het verhaal dat als het boek van Hermans heel plausibel was, blijkt in de film volstrekt onbegrijpelijk, en dan heb ik het nog niet over het open einde waarin de raadselachtige figuur Dorbeck het blijkt te hebben aangelegd met de vriendin van Ducker en te liggen zonnen op een rots aan de kust van Ibiza of zoiets.

Om toch nog iets van betekenis toe te kennen aan de film haal ik hier een geleerd stuk van de hand van Hans Schoots aan, dat ik op internet trof.

‘Toen Lou de Jong in 1960 met zijn fameuze 21-delige televisieserie De Bezetting begon, veranderde er wat. Hij slaagde erin bij vele van zijn kijkers een nieuwe betrokkenheid bij de oorlog teweeg te brengen. De televisie was net een grote verspreiding aan het krijgen en De Jong benutte de impact van het nieuwe massamedium om het publiek met een aantal gruwelijke feiten uit de oorlog te confronteren en daarbij tegelijk een nogal zelfgenoegzaam nationaal saamhorigheidsgevoel te bevorderen. De Jongs serie is inmiddels een studieobject van belang geworden waarover historicus Frank van Vree vaststelde: 'De Bezetting is het verhaal van de aanranding van een onschuldig en onwetend volk, dat echter door zijn geestelijke kracht en onverzettelijkheid, onder bezielende leiding van zijn vorstin, het kwaad overwint en in wezen ongebroken en gezuiverd uit deze worsteling tevoorschijn komt.' Elementen die dit beeld verstoorden werden weggepoetst: 'Wie nu, drie decennia later, de episodes over de jodenvervolging terugziet, wordt getroffen door de feitelijke afwezigheid van de individuele slachtoffers enerzijds en de enorme nadruk op het verzet en de solidariteit van niet-joden anderzijds.' In De Jongs verhaal, dat helemaal in de wij-vorm stond, was weinig ruimte tussen goed en fout, en 'wij' waren goed geweest. Het stond alles in scherp contrast met de wereldbeschouwing die sprak uit Als twee druppels water. Toch kunnen Hermans' boek en Rademakers' film niet worden gezien als voorboden van de latere neiging het gedrag van bijna alle Nederlanders tijdens de oorlog in twijfel te trekken. De donkere kamer van Damokles ontstijgt de tegenstelling tussen oranjegevoel en schuldgevoel en roept eerder de vraag op of een moreel juiste keuze wel mogelijk is.’

En dat laatste is uiteraard de spijker op zijn kop. Fons Rademakers maakte een actiefilm met veel sensatie (die tegenwoordig wat ridicuul overkomt) terwijl Hermans betoogde met een strekking die niet, of laten we zeggen: moeilijk te verfilmen is.

Wat we dan wel weer verbaast waren de juichende recensies die de film ten deel vielen. . Maar dat was in die tijd, meen ik me te herinneren, de gewoonte: Nederlandse filmmakers kregen de gunst van de twijfel. Ik noem Paul Verhoeven, die het fenomeen ‘film’ nooit begrepen heeft en die toch sinds jaar en dag 24/7 in ploegendienst wordt toegejuicht.

______

hhBest

Boek & Film 

Nog een keer: Overname door De Tel

Echt waar, echt beloofd, dit is de laatste keer dat ik het onderwerp ter sprake breng, omdat daar, qua jubileum, aanleiding voor is. Het gaat om een destijds als gruwelijk ervaren gebeurtenis waar in de loop van de tijd de scherpe kantjes van zijn verdwenen, inclusief de krant waar het over ging.

In klare taal: het is vandaag exact vijftig geleden dat ik terugkeerde van een zes weken durende reis naar de Noordkaap en terug, een trip van 7000 kilometer (heen en terug) waar mijn Renault 4 maar net bij kon, maar die verder vlekkeloos was verlopen. Op twee telefoongesprekjes na had ik in die tijd niets van het thuisfront vernomen en daardoor kwam ik nietsvermoedend op donderdag 20 juli 1972 thuis aan, waar mij al snel duidelijk werd dat de redactie van de krant al een weekje in rep en roer was: het katholieke dagblad De Tijd, dat toen nog bestond, had een primeur gehad: er waren gesprekken gaande over een overname van de NV Uitgeversmaatschappij Limburgs Dagblad in Heerlen door de Holdingmaatschappij De Telegraaf in Amsterdam.

Dat hoorde ik dus bij thuiskomst die donderdag in juli van een collega, die op ons huis had gepast.

Met name bij het deel van de redactie dat zichzelf (en de krant) als ‘links’ beschouwde was inmiddels al de pleuris uitgesproken; de voorgenomen deal werd al snel kort samengevat als Het Limburgs Dagblad wordt overgenomen door De Telegraaf – een krant die van alles was, maar in ieder geval in alles het absolute tegendeel van ‘links’. Als die overname werkelijkheid werd, was al snel een veelbesproken onderwerp, namelijk dat we zouden omzien naar een andere betrekking en dat zou nog niet zo eenvoudig zijn, het aantal kranten met vacatures was, net als nu, niet dik gezaaid, niet in Limburg en niet daarbuiten.

De nietlinkse collega’s waren, op een vijftal na, het er wel eens dat de krant bij De Telegraaf slecht behandeld zou worden, aangezien die natuurlijk het Limburgse aspect geen eer aan zou willen doen.

En we trokken, slecht geïnformeerd en wel, ten strijde met spandoeken met spitse tekstvondsten, megafoons, spreekkoren, bezoeken aan aandeelhouders, een eigen eenmalige krant, interviews in het Journaal en de nieuwsrubrieken op tv, alles culminerend in een staking van een dag, begin augustus.

Ik herinner heftige ruzies, op straat, tussen de redacteuren van de krant en de mensen van zetterij en drukkerij die het er niet mee eens waren dat wij ook hun betrekking in gevaar brachten; zij wisten net als wij dat het vrolijke beleid van de vorige directeur zowel hele leuke journalistieke als druktechnische hoogstandjes teweeg had gebracht, maar daarbij ook het bedrijf op de rand van de afgrond was aangeland, met als gevolg dat het nu voor een appel en een ei te koop stond. En er twee bedrijven waren gevonden die er wel oren naar hadden, buiten de Holding ook de Audetkranten onder leiding van De Gelderlander en De Limburger, dat laatste uiteraard uit louter concurrentie-overwegingen.

De Nederlandse Vereniging van Journalisten, waarvan het bestuur voor een belangrijk deel bestond uit journalisten van de Audetkranten plus ook nog eens de communist Wim Klinkenberg die de journalisten, woedend en verslagen toen begin oktober de deal kortweg werd gesloten, op een bijeenkomst in het toenmalige Grand Hotel in Heerlen, adviseerde ontslag te nemen op grond van een toen nieuw artikel 29 van de journalisten-cao, waarin stond dat journalisten niet gedwongen konden worden te accepteren dat de krant een andere (politieke) richting zou inslaan (ik heb helaas de letterlijke tekst niet bij de hand.)

Pas toen kregen we informatie vanwege de Holding De Telegraaf, bij monde van de nieuwe hoofdredacteur Pierre Huyskens: de journalisten van het LD konden er op rekenen dat zij de volledige vrijheid zouden houden tot het maken van de Limburgse krant die hen voor ogen stond – mits uiteraard ook rekening houdend met het winstoogmerk van de nieuwe eigenaar. Maar ja, dat was bij de oude eigenaar niet anders.

Na het vertrek van Huyskens kwam de krant in handen van hoofdredacteuren die vooral bekwaam waren in het likken van de hielen van de zetbaas van De Tel, wijnhandelaar Jos Drehmanns en begon de neergang die culmineerde in de fusie met het concurrerend pamflet De Limburger die onvermijdelijk was geworden en uiteindelijk leidde tot het verdwijnen van de titel, een jaar voor het honderdjarig bestaan van het Limburgs Dagblad.

Pikant: veel abonnees van De Limburger in met name de omgeving van Heerlen noemen die krant gewoon het Limburgs Dagblad.

Zo, dat is eruit.

Verder nog iets van uw gading?

_______

hhBest

Boek & Film 

Een regisseur bewondert zijn vader

Nou heb ik toch een film gezien – het is al enkele uren geleden dat ik hem gekeken heb, ruim tweeënhalf uur pure schoonheid en menselijkheid. Prachtige beelden van Siciliaanse armoedige schoonheid, bijgelovigheid en ‘heidense’ opvattingen. En ik zit gewoon na te sudderen van een unieke schoonheidservaring.

Hij bestaat al sinds 2009, is geregisseerd door Giuseppe Tornatore – je zou die naam kunnen vertalen met Joost den Draayer, maar dat doen we natuurlijk niet; en hij gaat over de vader van de regisseur. Beter: het is een ode van de regisseur aan zijn vader.

De naam van de film is Baaría, beter bekend als het dorp Bagheria, feitelijk een armoedige buitenwijk van Palermo, en hij behelst de geschiedenis van Tornatores vader Peppino (een ‘verbastering’ van Giuseppe, trouwens) die een bescheiden rol speelde voor en na de Tweede Wereldoorlog in het woelige Sicilië van die tijd.

Om te beginnen: de film doet meteen denken aan Novecento van Bertolucci en nog een reeks andere films waarin vooral sprake is van de verwoede strijd die in de jaren twintig tot en met zeventig woedde in Italië tussen politiek links en rechts. Met name direct na de Tweede Wereldoorlog waren de communisten in Italië, en dan met name op Sicilië, ervan overtuigd dat zij aan de beurt waren om de macht te grijpen.

Peppino is als kleine jongen al een aparte: als de andere jongens in de klas braaf hun lesjes leren doet hij dat gewoon niet, de onderwijzeres, een fascist pur sang, weet letterlijk de zweep te hanteren, Peppino moet in de hoek en daar valt hij in slaap.

En daarna zien we hoe Bagheria, geteisterd door de moderne tijd, zich snel ontwikkelt van een hopeloos armoedig, middeleeuws bijgelovig dorp tot een bijna welvarend stadje met trekjes die we kennen van het naoorlogse Italië en ook een beetje van onszelf.

We zien Peppino opgroeien, Mannina, zijn grote liefde, schaken uit de klauwen van een rijke landeigenaar, kinderen krijgen – onder wie de aanstaande filmregisseur – en zich helemaal storten in de communistische politiek, waardoor hij zijn gezin een beetje verwaarloost. Waarvan hij, jaren later, terugkrabbelt, hij gaat ook meer voelen voor socialisme met een menselijk gezicht, in plaats van het agressieve communisme, hij kiest voor de ‘normale’ parlementaire democratie, voor zover dat in Italië mogelijk is, natuurlijk.

Bijna de laatste scène toont Peppino die zijn zoon Giuseppe op de trein zet naar Rome, waar die zal gaan studeren. Film, what else.

Maar let op: het jongetje in de klas moet nog wakker worden. Ik verraad verder niets, ik zeg alleen dat Tornatore enkele verrassende cinematografische trucs gebruikt om zijn vader te schilderen als een intelligente, sociale man met een groot gevoel voor eerlijkheid, die stand houdt tussen corruptie en maffiapraktijken – met al zijn menselijke zwakheden, maar een vader zoals alleen een zoon zijn vader kan bewonderen.

Prachtig. Ik ga hem nog eens kijken. Op CineMember.

_______

hhBest

Boek & Film 

Frau Bundeskanzlerin als Miss Marple

Je zou kunnen volstaan met de ironische opmerking ‘jeetje wat een vondst’, maar kom er maar eens op. Ik doel hierbij op de prille thrillerserie ‘Miss Merkel’ van de Duitse auteur David Safier, en als je niet meteen weet waar de titel van afgeleid is moet je denken aan Miss Marple, dat eigenwijze vrouwtje in een dorp op het Engelse platteland waar aan de lopende band moorden worden gepleegd waar de politie zich geen raad mee weet, maar die met enig gemak en licht onorthodox optreden worden opgelost door die Miss Marple met haar hoedje met bloemetjes erop, altijd gespeeld door een ietwat onooglijk maar pienter kijkende actrice.

Het einde van elk ‘avontuur’ is een samenkomst van alle min of meer bij de moord betrokkenen, waarbij Miss Marple aan het slot de ook aanwezige moordenaar aanwijst.

Het stramien: Na haar aftreden als bondskanselier heeft Angela Merkel zich met man en hond teruggetrokken in een nietig dorpje Klein-Freudenstadt op het Duitse platteland, in de streek Uckermark, ten noorden van Berlijn en dicht bij de Poolse grens – de streek bestaat wel, het dorp niet.

Daar raakt ze, in het eerste deel van de serie, per ongeluk betrokken bij de oplossing van een gifmoord in adellijke kring, genaamd Mord in der Uckermark.

Mord auf dem Friedhof is deel 2 in de Miss Merkel-serie. Het is het eerste boek uit de serie dat ik toevallig meenam uit een Duitse supermarkt, getroffen als ik werd door de slimme serietitel. We maken daar kennis met de echte Angela Merkel die af en toe herinneringen ophaalt uit de tijd dat ze tot de groten van deze aarde behoorde en ook als zodanig wordt herkend. Voor we rest is het allemaal fictie: haar man lijkt wel veel op haar echte echtgenoot maar draagt in het boek de voornaam Achim. Vaste figuren zijn verder de lijfwacht die Merkel heeft meegekregen, Mike is de naam, twee meter lang en een stoethaspel van formaat, die in dit deel verliefd raakt op Marie die enkele uren per week de VVV van het stadje bemant.

Verder heeft Merkel een mopshond, genaamd Poetin, die waardevolle bijdragen levert maar ook enorm veel scheten laat.

Het verhaal van dit deel: ‘de tuinman is niet altijd de moordenaar, soms is hij het lijk. Angela realiseert zich dit wanneer haar mopshond het lijk van de tuinman ontdekt op de begraafplaats van Klein-Freudenstadt. De dode zit ondersteboven in de grond, alleen zijn benen steken eruit.

De moordverdachten zijn allemaal te vinden in twee vijandige begrafenisondernemersfamilies. Aan Miss Merkel de taak om de zaak op te lossen. Een zaak die wat verder in haar privéleven graaft dan het haar man Achim lief is…’

Dit citaat haal ik van de website van bol.com en die laatste zin is inderdaad cruciaal, want de twee moorden waar het om gaat lijken wel ‘Nebensache’ in een verhaal dat vooral gaat over de toeneiging, of noem het gewoon verliefdheid, die Angela, ook al bij toeval, opvat voor een van de twee begrafenisondernemers. Die verliefdheid verwart haar uiteraard zeer, met name ook wegens de rol die de man, die ze Aramis noemt, in de moordzaak blijkt te spelen.

Maar geen nood, de niet erg opwindende maar wel muurvaste relatie tussen Angela en Achim maakt alles weer goed; het verhaal laat intussen de lezer achter met een gevoel van: wat heb ik nu eigenlijk gelezen, een thriller of een liefdesromannetje?

En dan heb ik het nog niet eens over de vraag: is het wel handig een wijd en zijd bekend staande figuur heel herkenbaar te laten optreden in een thrillerserie? Hoe ver kun je daarbij gaan?

Wij wachten het derde deel af. Ik heb alleen dit deeltje gelezen, ik weet dus nog niet of het iets van blijvende aard kan zijn in een land waar de Krimi’s, waarin zelfs een herdershond menige misdrijf oplost, ook eventueel verfilmd of gebracht als tv-serie – je sinds jaar en dag om de oren vliegen.

Klein-Freudenstadt kan zich inmiddels opmaken voor een lange reeks moordzaken.

_______

hhBest

Boek & Film 

Zwei Seelen wohnen ach, in meiner Brust (Goed hè?)

Een van de wonderlijkste verschijnselen van het menselijk gedrag is de dubbele agenda.

We weten dat het klimaat verandert, dat dat in korte tijd extreme neerslag met zich meebrengt en windhozen en enorm lange perioden van droogte. Maar men blijft onverstoorbaar plannen maken om huizen en fabrieken te bouwen op terreinen die nu al zeven meter beneden de zeespiegel liggen. En op kleinere schaal: wéér parket leggen in woningen die vorig jaar maar net niet geheel kopje onder gingen. En dan zwijg ik maar over de mensen die weten dat het warmer wordt en droger en dat bomen en struiken rondom het huis voor schaduw kunnen zorgen; maar niet zoveel zin hebben in tuinonderhoud en dus de tuin laten betegelen – en daarna wel naar de fitness gaan, of gaan hardlopen.

We zijn allemaal voor de natuur, of zouden dat moeten zijn omdat we zelf natuur zijn (nou ja, niet allemaal natuurlijk, maar de meeste mensen wel) en vervolgens gaan we de tuin betegelen, spuiten we wat er aan groen nog rest weg met RoundUp, roepen dat het wreed is om vee halal of kosjer te slachten maar wel honden en katten in huis houden – of dat niet wreed zou zijn, een hond of kat die het leven van een mens moet leiden.

En dan beweren dat de kat niet binnen te houden is en bovendien ‘natuur’ is, dus die moet naar buiten kunnen waar het dier een ramp is voor de vogelstand.

Nou ja, de mensen zelf staan natuurlijk ook al vele eeuwenlang buiten de natuur. De laatsten die echt deel van de natuur uitmaakten waren boeren, maar de laatsten daarvan zijn honderd of honderdvijftig jaar geleden al uitgestorven. Moderne boeren zijn geen boeren maar ondernemers met een onderneming met winstoogmerk en zoals de ambachtslieden van weleer óf niet meer bestaan, óf ook ondernemer zijn geworden en terecht kwamen op industrieterreinen, zo moeten de boeren ook naar industrieterreinen met een grondbeslag dat recht evenredig van omvang is met het hun belang voor de samenleving.

Velen zien als oplossing: het verhaal over klimaatverandering is nep, een park is óók natuur en in de tuin werken is meer iets voor mijn opa, die man had er ook verstand van en ‘ik kan – op trotse toon – nauwelijks een aardappel van een tomaat onderscheiden’, hetgeen nog raker is dan bedoeld, want er is inderdaad niet veel verschil tussen een aardappel en een tomaat. En nou hebben we eindelijk een klimaat waarin het veel minder regent en de zon het hele jaar lekker schijnt, en we al maart lekker bruin kunnen worden (huidkanker krijgen alleen andere mensen) zijn er weer van die zuurpruimen die er tegen waarschuwen.

En zo is iedereen min of meer op de hoogte of kan dat zijn, en slaagt er niet in dat in zijn manier van leven te integreren. In plaats van minder stroom te gebruiken roept men vanuit de luie stoel dat er meer stroom moet komen, maar niet van zonneweiden en al helemaal niet van windmolens, wat dan wel, ja daar zijn jullie voor, daar hebben wij geen verstand van.

Minder vliegen dan. O, daar heb je ze weer, zijn zelf al jaar in jaar uit drie of vier keer per jaar voor een stadstripje in een vliegtuig gestapt en nu wij eindelijk ook eens kunnen, zouden we het zeker niet meer mogen. Want CO₂ uitstoot._.

En als ik dit nog even doorlees kom ik tot de conclusie: voor een deel doe ik er zelf aan mee – ik eet vlees en hanteer als geen ander de barbecue benevens de open haard en ik ga met de camper naar Italië, voor de tweede keer al dit jaar. Ja, maar dat komt zo, Italië is mijn vaderland – dat verandert de zaak natuurlijk. Ik douch wel kort en niet vaak, is dat voldoende compensatie?

We zoeken allemaal een uitweg om een uitzonderingspositie te verwerven.

Zodat we kunnen zeggen: ja, zeker, we merken heus wel dat er met het klimaat iets aan de hand is. Dus als jullie nou allemaal je menselijke natuur opzij zetten, kan ik, om maar eens met Mark Rutte te spreken, ‘gewoon blijven barbecueën’.

________

hhBest

Boek & Film 

Het vlot van Thor Heyerdahl

Het zal 1950/1951 zijn geweest, mijn laatste schooljaar op de lagere school in de Schoolstraat in Nijmegen. De hoofdonderwijzer, tevens onderwijzer van de zesde klas, was al bezig te regelen dat ik naar de HBS op het Canisius College in Nijmegen zou kunnen en niet zoals al jaren alle jongens in de klas naar de MULO, de ambachtsschool of gewoon, naar de fabriek.

Op die HBS merkte ik dat de vooropleiding op de lagere school in diverse opzichten had tekortgeschoten, niettemin nam de hoofdonderwijzer, genaamd Frans Marttin, ruimschoots de tijd om ons twee boeken voor te lezen.

Het eerste was Ik verkoos de vrijheid vanViktor Kravtsjenko, die er zijn vlucht in beschrijft van een gevangeniseiland in de Witte Zee. Ik herinner me weinig van het verhaal.

Wat ze me wel tamelijk helder is bijgebleven is het boek Kon-Tiki van Thor Heyerdahl, een jonge Noorse antropoloog, die het in zijn hoofd had gezet te kunnen en willen bewijzen dat bewoners van de vele eilanden in de Stille Oceaan, bekend als Polynesië, vijftienhonderd jaar geleden met een houten vlot vanuit Peru op die eilanden terecht waren gekomen, en wier afstammelingen er nog steeds woonden; tot dan toe had het vastgestaan dat de bewoners ooit uit het westen waren gekomen, van het Aziatische vasteland.

Op een eiland bij Tahiti, waar hij enige woonde, had hij kennis genomen van de verhalen die daar de ronde deden, over een zekere Tiki die ooit uit het Oosten was gekomen; men beschreef hem zelfs ongeveer het vlot waarop dat was gebeurd. Heyerdahl besloot te bewijzen dat dat verhaal over Tiki inderdaad echt was gebeurd.

Ik heb nu eindelijk de film Kon-Tiki uit 2012 gezien. En vastgesteld, zoals al vaker, dat mijn herinneringen vaak niet kloppen met de werkelijkheid. Heyerdahls ‘schip’ was gemaakt van zeer lichte stammen balsahout, echt een vlot. Het schip dat mij al die jaren sinds 1950 voor ogen zweefde was een echt bootvormig schip, een soort Arabische Dhow, dat door Egyptenaren zou zijn gebruikt om een oceaan over te steken. Het schip was in mijn herinnering gemaakt van papyrus.

Het was met enige spijt dat ik afscheid nam van die romantische illusie, maar de boot in de film naar het verhaal van Heyerdahl zelf, is toch echt overtuigend anders. Samen met een vijftal avonturiers ging hij op 28 april 1947 scheep in Peru; enkele malen ging het bijna mis, door stormen, (walvis)haaien en walvissen, en na 108 dagen en 6880 kilometer varen kwamen de schepelingen aan op het eiland Rarola, een van de eilanden van de Tuamotugroep in Frans Polynesië: het bewijs was geleverd. De Kon-Tiki verging overigens vlak voor de aankomst op het strand van Rarola.

Heyerdahl maakte in latere jaren nog verschillende trips, enkele met naar oude aanwijzingen vervaardigde boten. Daar komt trouwens mijn herinnering van de boot van papyrus vandaan, lees ik op Wikipedia: in de jaren zestig vertrek Heyerdahl met zo’n schip van papyrus, maar kwam niet erg ver, omdat de boot een fatale constructiefout had.

Heyerdahl overleefde al zijn reisgenoten en overleed in 2002.

Je zou hem de laatste romantische ontdekkingsreiziger kunnen noemen.

________

hhBest

Boek & Film 

De boer voert zijn varkens plastic

Plastic is overal, en dat is een groot probleem. Ik vind het geweldig dat het plastic verpakkingsmateriaal apart verzameld en, hopelijk, gerecycled wordt. Maar zelfs wanneer het uiteindelijk toch verbrand wordt, is dat beter dan dat het met het gewone vuil naar het stort gaat.

Ik verzamel het verpakkingsmateriaal heel zorgvuldig. Ook als ik er niet zeker van ben of bepaalde materialen wel of niet thuishoren in de recyclebare zak doe ik het erbij: ik neem aan dat bij het sorteren zorgvuldig zal worden omgesprongen met niet recyclebare verpakkingen.

Ik vind het jammer dat voor kleine plastic flesjes statiegeld is ingevoerd, omdat die, na inlevering toch ook gerecycled worden – het scheelt me een paar loopjes en in de rij staan bij de flessenautomaat van de Jumbo.

(Ik zou er wel voorstander van zijn als op de verpakking zelf wordt aangegeven of het recyclebaar plastic betreft of niet.)

Ik doe ook moeite om bijvoorbeeld het bubbeltjesplastic waarmee sommige enveloppen gevoerd zijn, te scheiden van het papier, net als venstertjes van vensterenveloppen. Ik raap de kleinste flintertjes verpakkingsmateriaal op en loop ermee naar de plastic zak.

En sinds vanmorgen zes uur blijkt dat ik een originele Jan Doedel ben, die zichzelf compleet voor lul zet met zijn gepiel met die plastic flintertjes en frutseltjes.

Want toen hoorde ik het nieuws dat in varkens- en rundvlees grote hoeveelheden microplastic worden aangetroffen – ‘een groot varken eet elke dag een complete creditcard op’, zei de geleerde mevrouw die een toelichting gaf.

Want die geweldige boeren van ons, die zo enorm goed voor de natuur zorgen en dan ook schitterende kwaliteit vlees leveren, die doen intussen een paulvanvlietje: ‘Dat benne leuk ding’n voor de mens’n’. Want ze voeren de varkens kant en klaar aangeschaft veevoer, waarvan de grondstof hoogwaardig genoemd kan worden – groente, fruit, brood, uit afgekeurde voorraden van supermarkten – of liever: hoogwaardig genoemd zou kunnen worden, ware het niet dat de veevoerfabriek het materiaal uit de supermarkt vermaalt zoals het aankomt, keurig verpakt in die overdreven hoeveelheden plastic die tegenwoordig voor veel producten nodig schijnen te zijn. ‘Varkens eten alles,’ zei de wetenschappelijke mevrouw die er door Astrid Kersseboom over ondervraagd werd, ze sloeg er een opmerkelijk berustende toon voor aan. Terwijl haar boodschap ontstellend is: niet alleen varkens en koeien die dat voer eten krijgen het plastic binnen, maar ook de mensen die het vlees van die dieren eten. Kersseboom sloeg zowat achterover van mevrouws opmerking dat de varkens ook meegemalen Marsrepen met verpakking en al lusten. Op de vraag hoe schadelijk dat is zei de wetenschappelijke mevrouw, op een toon waarmee je zegt: ‘Het regent een beetje, maar daar word je alleen maar nat van’: ‘Ja, die microplastics die in je lichaam komen veroorzaken daar ontstekingsreacties, en kanker en zo.’

De reden waarom de boeren het vee deze rotzooi voeren is: er kraait geen haan naar en het is lekker goedkoop.

En terecht natuurlijk. Want wat denk je wat dat allemaal kost, dat rondscheuren door het land met je tractor? Dan moet je toch wel aan de andere kant proberen een beetje te bezuinigen. En varkens vreten alles.

Willens en wetens de gezondheid van de mensen in het land in gevaar brengen, staat daar geen straf op?

Want dat zijn volgens mij absoluut geen leuke ding’n voor de mens’n.

______

hhBest

Boek & Film