SanteLOGie

Blijf geloven in een sterke pers

Daar stonden ze met zijn vieren, Sheila Sitalsing, Ascha ten Broeke, Bert Wagendorp en Sander Schimmelpenninck op vier plaatjes in een sneer op Twitter: deze vier, die verdedigbaar behoren tot de crème de la crème van het Nederlands columnistencorps, werden daar eventjes terzijde geschoven als de slippendragers van de Nederlandse regering, die op haar beurt weer gekwalificeerd werd als de toegewijde uitvoerster van de plannen tot wereldheerschappij van zekere geheime complotteurs.

En waarom werden ze zo weggezet?

Omdat ze alle vier iets relativerends hadden geschreven over het optreden van de Nederlandse agrariërs in het kader van de bestrijding van de schade aan mens en natuur door de uitstoot van ammoniak en andere stikstofverbindingen door Nederlands vee.

Ze deden en doen dat alle vier met een reeks zeer plausibele argumenten en uiteraard op basis van hun standpunten in het algemeen, waar je van alles van kunt vinden, maar niet dat ze plichtmatig staan te juichen bij de elkaar opvolgende blunderkabinetten-Rutte. Die, ik herinner er maar weer eens aan, stuk voor stuk werden samengesteld op basis van verkiezingsuitslagen waar de kiezers doelbewust (dat mag ik toch aannemen) voor hebben gestemd, terwijl ze konden weten dat het ‘beleid’ van minstens drie van die kabinetten nou juist heeft geresulteerd in dat enorme aantal ‘dossiers’ die vooralsnog volstrekt onoplosbaar zijn.

Alleen al de voorgenomen parlementaire enquêtes over dat ‘beleid’ zouden zich weleens kunnen uitstrekken tot ná de afschaffing van de inwendige verbrandingsmotor als energiebron voor auto’s en, uiteraard, tractoren.

Het is namelijk niet uitgesloten dat de plaats van handeling van een deel van die uitpluizerij (wie heeft het gedaan?) op een gegeven moment door hoge waterstand verplaatst zou moeten worden naar Amersfoort aan Zee.

En dat alles met een nieuwe uitbraak van het coronavirus voor de deur.

Intussen gelooft een overgroot deel van het volk wèl wat de vuige huisjesmelker Wybren van Haga te berde brengt, namelijk dat de stikstofplannen van de regering bedoeld zijn om landbouwgrond vrij te krijgen voor het bouwen van huizen van asielzoekers en andere uitgeprocedeerden.

Nou heeft die leugenachtige samenvatting wel het voordeel van een ongekende helderheid en transparantie, het enige minpuntje is inderdaad dat het één grote leugen is.

Maar het diskwalificeren van het Volkskrantviertal schept voor de zogenaamde kritische burgers wel de mogelijkheid om door te gaan met waar men mee bezig was, namelijk: ‘zie je wel, we kunnen gewoon doorgaan met wat we wilden, de tuin betegelen, carbonaadjes eten, waar vliegen we nou weer eens naartoe en wie wil er nou zo’n elektrische auto voor mietjes en onze boeren zorgen voor ons eten.

Uit twee pagina’s in dagblad De Limburger van hedenmorgen begreep ik dat de krant veel last heeft van mensen die eisen dat ze de krant gratis online kunnen lezen, de redactie legt geduldig uit dat het maken van een krant geld kost; een vergeefse poging: die schreeuwers die het gratis willen hebben, lezen dat natuurlijk niet, ze zijn immers online?

Er worden nu plannen gesmeed om de mensen te gaan voorlichten over de functie van een vrije en onafhankelijke pers, en ook daar wens ik de overheid veel succes mee. Het plan zal worden opgevat als een nieuwe truc van de naar wereldheerschappij strevende schimmen uit het sprookjesboek van de wappies.

De vier Volkskrantcolumnisten, die horen tot de sterkste (in meerdere betekenissen) critici van het huidige, recente en misschien wel toekomstige regeringsbeleid, gaan, dat weet ik zeker,unverfroren voort op de ingeslagen weg, daarbij volmondig gesteund door de hoofdredactie. En het gros van de lezers.

Zodat we ervan verzekerd zijn en blijven dat er in Nederland nog altijd mensen zijn die er een genuanceerde en verstandige mening op nahouden – en van een grote schare mensen die daar zeer tevreden mee is, maar die zich niet geroepen voelt dat in het algemeen om zich heen te roeptoeteren.

_________

hhBest

Boek & Film 

Een echte boer in Klimmen

Je hebt boeren en boeren, zeg ik maar en krijg daar maar eens een speld tussen.

Je hebt er eentje in Oost-Brabant die een beetje scharrelt in kerstbomen maar het liefst, opgetuigd als een lid van een motorclub, rondbanjert en zijn volgelingen ideeën aan de hand doet aangaande in brand steken van hooibalen op de autoweg en het bespuiten met stront van gemeentehuizen en woningen van ministers. Ik houd me maar aan het spreekwoord ‘Wie met stront spuit wordt er mee besmet’.

En je hebt Jo en Monica Schaepkens in Klimmen, Zuid-Limburg, die maar zeven weken per jaar open zijn, want dan rijpen hun 17 soorten kersen en verkopen ze die in de kraam vóór hun bedrijf.

Hun bedrijf beslaat vijf hectare en is grotendeels ‘onder zeil’ want kersen die gebarsten zijn door de regen, daar zitten de klanten niet op te wachten. De kersen zijn, vergeleken bij producten aangevoerd uit Griekenland en Turkije, absoluut niet goedkoop, maar als je het niet gezien hebt zul je het niet geloven: vanaf de eerste rijpe kersen van nu een week geleden zijn ze zo dik dat je er nauwelijks een in zijn geheel in de mond kunt stoppen, donkerrood, bijna zwart, glanzend – om rauw in te bijten als het ware. Een totale smaakbeleving, zal ik maar zeggen, want ik heb zelf ook af en toe wel eens een moderne oogopslag.

Ik neem aan dat ze ook wel (en veel) leveren aan winkels en horeca en banketbakkers, maar wat ik ervan zie is de kraam aan de hoofdweg door Klimmen, waar ik de komende weken elke maandag aanschuif voor mijn vaste een of twee kilo kersen waar ik, vanaf het moment dat ik in de auto stap, niet vanaf kan blijven. Heerlijk knappen ze in de mond, je moet oppassen dat het sap niet tussen je tanden door op je goeie goed spuit. Verrukkelijk. (En goed voor de prostaat, heb ik me laten vertellen.)

Vorig weekeinde hadden ze open dag met zelf kersen plukken, ik had er weer eens geen tijd voor, maar informatie vind ik genoeg op hun website https://kersenbedrijfschaepkens.nl/#. Daar staat dat ze afhankelijk zijn van de biodiversiteit op hun landerijen, omdat de kersen door insecten bestoven moeten worden; ze hebben daar hun (niet nader gespecificeerde) maatregelen voor getroffen en dat zal beslist niet het rondrijden met een zware tractor inhouden en het volspuiten van de grond met bakken gier, wantdat, dat is bekend, is schadelijk voor de biodiversiteit die nodig is voor het bestuiven van gewassen in het algemeen en dus kersen in het bijzonder.

Op de website staat een korte video waarop je Jo bezig ziet met plukken. Hij blijkt zelfs een tractor te hebben!

Een heel kleintje.

______

hhBest

Boek & Film 

Klantenservice ziet sterretjes

Natuurlijk zijn we allemaal het ultrakapitalisme zat. Maar het kan geen kwaad geregeld te wijzen op krasse voorbeelden van hoe dat in de praktijk nog altijd gaat en wat dat met mensen doet.

Mensen, bedoel ik, die in de onderste regionen van het systeem, als eertijds Charlie Chaplin in Modern Times, figuurlijk tot hun knieën in het afval staan en de boel draaiende moeten zien te houden voor netto nog geen tientje per uur.

Ze (verder A te noemen) werkt bij de klantenservice van een middelgroot bedrijf B, of nee: ze werkt bij een bedrijf C, dat de klantenservice voor dat middelgroot bedrijf ‘verzorgt’.

De klanten komen altijd met klachten, en dus nee: er belt nooit een klant om het bedrijf, B of C, zijn of haar complimenten te maken.

Het gaat meestal om klachten met een technische kant. De werknemer die het probleem moet oplossen heeft maar één opdracht: in zo kort mogelijke tijd de klant tevreden stellen, het is zelfs voorgeschreven binnen hoeveel seconden dat moet gebeuren, want te lang bellen is schadelijk, dan moeten er maar weer meer mensen worden opgeleid en tewerkgesteld en die kosten allemaal weer minder dan een tientje per uur netto en dat vinden aan het eind van het kwartaal de aandeelhouders van de klant C niet in orde.

Ook deze klantenservice werkt met een systeem waarbij de klant per mail of via de website wordt gevraagd na afloop van het gesprek met de medewerker van minder dan een tientje A, een cijfer te geven in de vorm van een aantal sterren: van 1 tot en met 5.

Nou weet iedereen die wel eens een klantenservice heeft gebeld en gevraagd wordt een waardering voor de afhandeling te geven dat bij het bepalen van het aantal ‘sterren’ allerlei motieven een rol kunnen spelen. Bijvoorbeeld: de stem van de medewerker stond je niet aan, je hebt niet begrepen wat die medewerker heeft gezegd maar je hebt dat niet durven zeggen, je vindt de firma maar niks waar de medewerker de klantenservice voor doet, je geeft principieel zo weinig mogelijk punten – en zo staat er al gauw één ster op het formulier.

Daar zal de klant van de klantenservice, C, niet graag genoegen mee nemen. Dus maatregelen zijn aan de orde.

Eerst wordt het volgende geprobeerd: medewerker A moet aan het einde van het gesprek aan de klant vragen vier of vijf sterren te geven als daarnaar gevraagd wordt. Maar hoe gek het ook klinkt: maar heel weinig klanten geven gehoor aan die smeekbede.

Dan bedenkt de groepsleider van A het volgende: zij moet voortaan mensen die maar één of twee sterren hebben gegeven nabellen om te vragen waarom, en of de klant niet over zijn of haar hart wil strijken en er een of twee sterretjes bij wil geven. Kost niemand iets en iedereen blij. Niemand staat er bij stil dat het hier het aanzetten tot een soort fraude betreft.

Ik zou, als sterren uitdelende klant, daarvoor niet lastig gevallen willen worden, het zou wellicht aanleiding zijn om te zien naar een andere leverancier die me géén onzinnige vragen stelt.

Als A dat dan ook, met het oog gericht op het door haar welbegrepen belang van de eigen werkgever B, dat nabellen maar mondjesmaat doet, wordt zij beloond met een strafkorting op dat tientje. En op termijn ontslag.

Ik vind dit een mooi voorbeeld van de allerslechtste combinatie die je kunt tegenkomen in de strijd aan de onderste rand van de werkgelegenheid: een kapitalistisch bedrijf onder oerstomme leiding.

Ik hoop voor dit stukje uiteraard op vijf sterren, en anders ga ik je bellen, hoor.

En ik kan niet ontslagen worden, dat is het mooiste.

______

hhBest

Boek & Film 

De boeren ringeloren Nederland, en het land doet niets

Het wordt min of meer langs de neus weg gemeld: Kamerleden voelen zich bedreigd en gaan dus niet naar de protestbijeenkomst van de boeren in Stroe. Hoezo langs de neus weg? De veiligheidsdienst die hen het advies gaf heeft dus redenen gehad te veronderstellen dat de Kamerleden er niet levend dan wel anderszins gekwetst vandaan zouden komen. Is het zo erg? Niemand die er een antwoord op zoekt.

Ondertussen rijden de boeren, ondanks waarschuwingen, gewoon over de autowegen naar Stroe, als hen dat zo uitkomt. Je zou verwachten dat ertegen zou worden opgetreden – tractoren mogen sinds jaar en dag niet op de snelweg – maar ik hoor tot mijn verbijstering dat het er zoveel zijn dat er niets tegen te doen valt. Huh? Juist als het er veel zijn moet toch worden opgetreden? Stilzetten op de vluchtstrook of een parkeerplaats, op eigen kosten laten ophalen met diepladers, grote bekeuringen uitdelen, dat zou toch de normale reactie zijn?

Maar nee, onze politie is daar dus duidelijk niet tegen opgewassen. Mijn conclusie: onze politiemacht is schandelijk verwaarloosd, maar dat wisten we al. De gewone burger is dus desgewenst een willige prooi voor de boeren-hooligans.

Intussen is de stemming in het land heel merkwaardig: ruim veertig procent van de Nederlanders staat achter de protesten van de boeren – de enquêteurs vroegen de ondervraagden ook naar hun stemgedrag, het zijn allemaal stemmers van rechts tot extreemrechts. Bijna de helft van Nederland stemt intussen extreemrechts – dat wisten we natuurlijk al, maar hier zie je een concreet resultaat van die gang van zaken.

Gelukkig is ook 44 procent van de ondervraagden voorstander van het voorgenomen regeringsbeleid, net iets meer dan de tegenstanders. Maar niemand die weerwerk levert aan de regelrechte leugens die worden verteld, zoals in een advertentie in De Limburger van vandaag, waarin de Limburgse Land- en Tuinbouw Bond van leer trekt tegen het voorgenomen beleid en daarbij een loopje neemt met de werkelijkheid.

Ik zag ook een Youtubefilmpje waarin wordt beweerd dat als al die boeren verdwijnen – de keuze is beperkt tot ‘iets anders gaan doen’ of ‘emigreren’ – het mooie Hollandse landschap van eentonig grasland, dat het gros van de koeien zelden of nooit te zien krijgt, na vertrek van de boeren zal veranderen in een wildernis.

Want zo zit het in elkaar: de gemiddelde rechts stemmende Nederlander vindt de natuur ‘wildernis’, wat dat betreft zijn we nog niet veel verder dan de negentiende eeuw.

Niemand bekommert zich over de enorme hoeveelheden bestrijdingsmiddelen, die we van boerenleidster Van der Plas ‘gewasbeschermingsmiddelen’ moeten noemen, die elk jaar weer over landerijen worden verspoten, waardoor meer dan driekwart van het insectenleven inmiddels is uitgeroeid. (Maar dat vinden de dommeriken op rechts juist goed: ‘al die vieze beestjes’.) En vervolgens de enorme mestoverschotten die, om het karwei ook ondergronds af te maken, in de grond worden geïnjecteerd zodat alleen maïs er nog wil groeien (leve het Hollandse landschap met Zuid-Amerikaans gras).

Intussen heeft niemand het over de duizenden boeren die er wel in slagen om in harmonie met de natuur te werken, en die nota bene door de vrienden van grote boosdoeners als de veevoerindustrie, de stoere jongens met de tractors, worden verketterd.

Hoe vaak moet het nog gezegd worden dat het niet anders dan schadelijk kan zijn voor mens, dier en natuur dat een land met een oppervlakte van 40.000 vierkante kilometer met daarop enorme industriecomplexen, een dik en druk bereden wegennet, en niet te vergeten tegen de achttien miljoen mensen, ook nog eens een industrie herbergt die enorm veel grond gebruikt – misbruikt – om de tweede exporteur van landbouwproducten ter wereld te zijn, na de Verenigde Staten. Waar dus de Nederlandse bevolking niets aan heeft.

En dat tevens het land is dat het heel normaal vindt ’s winters alle soorten groenten en fruit te eten, die dan ook allemaal uit de hele wereld worden aangevoerd, uit Zuid-Europa, een grote groep Afrikaanse landen, Nood- en Zuid-Amerika en zelfs Australië en Nieuw-Zeeland en dus niet uit Nederland. O ja, daar komen dan wel veel tomaten en paprika’s vandaan, waarvoor miljarden kubieke meters gas worden verstookt.

Zullen we het op dat punt maar niet hebben over de bloementeelt – die trouwens onder Nederlandse leiding voor een deel naar Afrika is verhuisd?

En missen jullie niks in het bovenstaande? Inderdaad, ik heb het niet gehad over de grootste boosdoeners van allemaal, de stikstofverbindingen en broeikasgassen die door de poep en de pis en de scheten van koeien worden geproduceerd, in dat ‘romantische’ platte grasland tot voorbij de horizon.

Omdat ik dacht dat minstens dát toch wel tot jullie is doorgedrongen zonder dat ik er op moet wijzen.

________

hhBest

Boek & Film 

Een gemeen kijkend mannetje

Twee vragen: wie heeft Mark van den Oever, eerzaam varkensfokker in Schijndel ertoe gebracht zo gemeen te kijken toen hij gefotografeerd werd voor het interview met de Volkskrant, en vraag twee: ben ik de enige die aan zoiets denkt?

Mark van den Oever lijkt mij eerder een scharrelaar (hij doet ook in kerstbomen en op internet vind je hem vooral als ‘hovenier’) en een beetje ontypisch in vergelijking met de gemiddelde boer die eraan gaat als de plannen van het kabinet worden doorgevoerd – dat zijn immers de boeren die op industriële wijze, volgens de nieuwste vindingen van de landbouwuniversiteit in Wageningen rund- en varkensvlees produceren en voor grof geld naar het buitenland exporteren.

Maar terwijl die vaak steenrijke boeren rustig afwachten en met hun scherp georganiseerde lobby een heel eind denken te komen - zie ook het artikel van Tom-Jan Meeus in de NRC van zaterdag - hebben we hier Mark: de oprichter en aanvoerder van Farmers Defence Force, waarvan de deelnemers zich nog niet zo lang al bereid hebben getoond hun korte lontje aan te steken en over te gaan tot geweldpleging, als grove intimidatie en puur hooliganisme toch niet tot het gewenste resultaat leiden.

Het is net zo’n gezelschap als de ‘supporters’ van sommige voetbalclubs of anders wel de leden van motorclubs, hoewel ik niet zeker weet of de boeren zich zo heftig laten tatoeëren. Maar teksten op grove gevechtskleding, uiteraard in het Engels en met zelf ontworpen nogal agressieve insignes, alles kopiëren ze van elkaar en maken zo gebruik van het vervaarlijke imago van sommige groeperingen in Amerika, aanhangers van Donald Trump – die zich uiteindelijk lieten verleiden daadwerkelijk over te gaan tot het plegen van grof geweld.

Merkwaardig genoeg kunnen de boeren van Van den Oever ook nog rekenen op aanzienlijke steun uit de bevolking. Dat zijn mensen die zich graag bij de neus laat nemen met dat romantische beeld van de hardwerkende boer die zelf nauwelijks te vreten heeft maar begaan is met de behoeften van landgenoten, die zitten te springen om eten. Daarbij moest ik denken aan de beroemde sketch van Paul van Vliet uit 1971 waarin die een boer speelt die de eenvoudige stadsbewoners wel eens even bij de neus neemt. De sketch had, toegegeven, wat scherper gekund, maar zoek hem zelf even op, het is frappant wat hier feitelijk voorspeld werd, vijftig jaar geleden.

De realiteit is dat de Nederlandse landbouw en veeteelt monsters zijn geworden die het hele land naar de ratsmodee helpen. Op hun succesvol lobbyen is de grondwaterspiegel flink verlaagd, waardoor de boeren met hun enorme tractormonsters – het equivalent van de monsterlijke motorfietsen van de motormuizen – makkelijker de grond de doodsteek kunnen geven door haar volledig tot beton te persen. Waarna vervolgens bij veel regen het water op het land blijft staan waardoor de piepers in de grond verrotten, en dan vragen de boeren daar compensatie voor en krijgen die vaak ook.

Intussen mogen ze grote hoeveelheden grondwater oppompen om te sproeien als het niet regent, waardoor inmiddels het niet erg leuke vooruitzicht opdoemt dat we zonder grondstof – grondwater – voor drinkwater komen te zitten.

Zo kunnen we nog wel even doorgaan.

Het is geen originele stelling als je zegt dat er op het grondgebied van het koninkrijk der Nederlanden veel te weinig ruimte is voor én een nog altijd groeiende bevolking (mede nodig om voldoende werkkrachten te leveren voor het bedrijfsleven) én het handhaven van een aanvaardbare lucht- en waterkwaliteit voor de bevolking; en dan noem ik niet eens de noodzaak om bij te dragen aan de bestrijding van de klimaatverandering of, zoals Mark van den Oever het noemt: die stikstofonzin.

Ik zou zeggen: Mark, je hoeft niet zo boos te kijken, als jullie echt overgaan tot geweldpleging dan zal er toch echt streng corrigerend worden opgetreden. Zorg liever dat je varkentjes het goed hebben, en dat je kerstbomen tijdig op de markt liggen. Meer verwachten we echt niet van je, zelfs niet het in elkaar rammen van een bushokje.

___________

hhBest

Boek & Film 

Het non-binaire nachtleven

Eigenlijk wilde ik vandaag een verhandeling houden over de aanstaande ondergang van Nederland als democratische staat, maar toen maakte ik de Volkskrant open en zag daar een eigenaardig artikel. En dacht: de democratie kan ook morgen nog opgedoekt worden, eerst dit.

Nou ja, het was een gewoon artikel, maar er waren een paar aspecten aan waar ik me graag, als u mij toestaat, nog even in wilde verdiepen.

Boven het artikel staat als onderwerp ‘Voedselindustrie’ en we zien in het artikel weer eens hoe achteloos er wordt omgesprongen met natuur en milieu. We zien een foto van een aantal grote bakken met fruit, die door een fruitgroothandel zijn klaargezet om vernietigd te worden. Want er zit een vlekje aan veel van die vruchten, of ze zijn een beetje erg rijp dus ze gaan ergens naartoe. Ik hoop stilletjes dat er misschien toch nog iets opbouwends mee kan. Ik noem het stoken van jenever, maar ja, wie drinkt er nou nog jenever als je voor hetzelfde geld, of iets meer misschien, weet ik veel, ook cocaïne kunt kopen?

Ik zie vooral ananassen, citrusfruit en in het artikel worden ook avocado’s genoemd – u weet wel, die vettige naar niks smakende peren uit het verre Mexico, een van de ‘fruit’soorten die bij hun teelt het meeste drinkwater verspillen, misschien nog wel meer dan Nederlandse koeien.

Ik zie ook een persoon die tussen die containers rondscharrelt om er, geheel gratis, nog iets van zijn/haar gading te zoeken. Met succes, begrijp ik uit het artikel.

Maar je ziet wel dat ik hier een eigenaardige formulering hanteer: zijn/haar.

De persoon die wij op de rug zien heet May, is 28 jaar en is non-binair.

Non-binair, zal menigeen nu mompelen, wat was dat ook alweer?

Op dat moment ben je het onderwerp ‘wat zonde toch van al dat mooie fruit’ al helemaal kwijt en leest verder, om te zien hoe Roos van Riel, verslaggever/ster, zich taalkundig uit deze heikele kwestie redt.

Want geheel nieuw en ultramodern ook wel flink cool zijn bijvoorbeeld de volgende zinsneden: ‘Ananassen en mango’s… gratis en voor niets neemt hen ze mee naar huis in een grote, kleurrijke boodschappentas. Naar de supermarkt gaat de non-binaire May nog maar sporadisch. Voor vrijwel al hun eten gaat de student dumpster diven – afvalbakken duiken dus.’

Die zinnen laten mij al een beetje afhaken wegens minstens twee dingen: een overvloed aan niet ter zake doende details, ik noem de grote kleurrijke boodschappentas; en ten tweede wegens het eigenaardig gebruik van de persoonlijke en bezittelijke voornaamwoorden hen en hun, die mij doen vermoeden dat May uit meerdere personen bestaat, respectievelijk dat hij/zij dat fruit opscharrelt voor meerdere (maar niet nader aangeduide) personen.

Terzijde wil ik ook nog opmerken dat het hier dus gewoon een persoon betreft die in een vuilnisbak snuffelt naar friet met mayonaise of een patatje oorlog, maar dat wordt gegentrificeerd (ik ken mijn moderne jargon!) door Mays speurtocht te omschrijven met een Engelstalige term.

Maar ik laat mij niet afleiden.

Non-binair is een moderne term (denk ik tenminste) voor wat vroeger werd aangeduid als hermafrodiet. Veel mensen worden geboren met iets dat is misgegaan tijdens de ontwikkeling van het kind bij de kopiëring van het genetisch materiaal of in de baarmoeder; foutjes waaraan bijna niemand ontkomt, het zijn er veel. Eén blauw en één bruin oog bijvoorbeeld, of een wijnvlek in het gezicht, of flaporen of nogal wat borsthaar of helemaal niet, neiging om twee meter lang worden dan wel te stoppen bij 1 meter 65, grote voeten, kleine voeten, blond of bruin haar. Of een ietwat slordige aanleg van de seksuele bouw en aanleg.

Dat je het nodig vindt om voor een non-binair persoon eigen voornaamwoorden te kiezen is je democratische recht uiteraard, maar kies dan geen voornaamwoorden die al voor andere mensen, in dit geval meervoudige mensen, in gebruik zijn.

Maar hoe dan ook: waarom is het nodig om in een artikel dat gaat over verspilling in de voedselindustrie de seksuele geaardheid van de daarin geïnterviewde persoon te berde te brengen? Zou ‘hij/zij’ en ‘haar/zijn’ niet veel handiger zijn, als het per se moet? Of zou het handiger zijn om te zeggen dat de geïnterviewde graag anoniem blijft, zodat de aandacht van de lezer volledig gericht blijft op de verspilling en niet wordt overgenomen door de noodzaak om door al dat hun en hen de weg in het artikel niet kwijt te raken?

Een artikel dat overigens nauwelijks een letter nieuws bevat zoals ik al zei, hoewel het nachtleven der wasberen me wel even fascineert.

‘Hen hijst de met ananassen gevulde boodschappentas op hun fiets’, zo begint de slotalinea, de lezer in lichte verbijstering achterlatend. De foto geeft ook al geen uitsluitsel: May, als die al op de foto staat, zien we van achteren.

In Nederland is May meestal een jongensnaam, maar uit het verhaal begrijp ik dat deze May een Amerikaan(se) is, en in de VS is May een meisjesnaam.

Ik ben de avocado’s en mango’s al helemaal vergeten. Maar wat is May toch?

________

hhBest

Boek & Film 

Verkeershysterie

Door Guido t’Sas

Columnist en amateurwielrenner Thijs Zonneveld gaat in de DPG-kranten tekeer over de behandeling van wielrenners door andere weggebruikers, naar aanleiding van de val van zijn fiets door oud-minister Sander Dekker. De valpartij zou zijn veroorzaakt door een zich aan hem ergerende,  wandelende vrouw. 'Geen groep krijgt zoveel haat over zich heen,' aldus Zonneveld. Zonneveld mag  dat, hij kan het weten. Maar  ik vraag me wel af, of er momenteel, vooral sinds corona  (in het midden gelaten of je wel van 'sinds' kunt spreken) geen sprake is van een algemene verkeershysterie.

Ik gebruik het woord hysterie naar aanleiding van recente ervaringen als automobilist. Voeg er voor de volledigheid aan toe dat we helaas nogal eens op de auto ben aangewezen. Eerder schreef ik al over de toenemende verkeersdrukte en het massale wangedrag op de autosnelwegen, met als gevolg vele ongelukken en filevorming tot regelmatig 600 km landelijk die daarvan het gevolg is. Maar vorig weekend nam ik, op weg van Best naar Roosendaal, m'n bekomst hebbend van die hel, wat binnenwegen. Helaas de betrekkelijke rust die ik daar gewend ben was er ook ver te zoeken. Alsof iedereen voor hetzelfde alternatief had gekozen.

Door de pandemie zijn we er in de bovenkamer niet op vooruit gegaan. Getoeter als je er niet gauw genoeg van overtuigd bent dat rotonderijders afslaan en het geduld van de achterligger opraakt.. Getoeter als je met de clignoteur zelf aangeeft dat je het verkeersplein verlaat. Volgens mij bestaan er wat dat betreft voor rotondes geen duidelijke regels. Een kleinzoon, bedachtzame rijder, hoorde van zijn instructeur dat je bij voorbeeld  bij 'driekwart' de linker knipperaar moet aanzetten. Wie het weet mag het zeggen. De logica vertelt mij dat wie zich op een rotonde bevindt, geacht wordt op een doorgaande weg te rijden. In de praktijk lijken velen die pas richting aan geven als ze afslaan er zo over te denken.

Uitdagend getoeter, andermaal, tijdens inhalen over een doorgetrokken middenstreep, terwijl je noodgedwongen achter een landbouwtrekker hangt. En zo verder. Ikke ikke.

Ligt het aan mijn ouwe kop, vraag ik me soms af. Of aan onze auto die niet direct de uitstraling van het racetype heeft. 'Nee hoor,' reageert de mevrouw die af en toe bij ons komt poetsen. 'Het is een en al hufterigheid op de weg.'

Bank wil van je als spaarder af

Door Guido t’Sas

Van economie weet ik geen bal. Je zou me een alpha kunnen noemen. Economen spreken elkaar trouwens geregeld tegen. De enige van wie ik wel eens wat denk op te steken is de heldere econoom Bouman van Nieuwsuur. Hoe ik destijds op het Bredase Onze Lieve Vrouwelyceum (tegenwoordig OLV) na de tweede klas op de afdeling hbs b terecht ben gekomen, is me een raadsel; ik bakte er uiteindelijk weinig van. Wat me nog het best is bijgebleven, zijn de lessen latijn (uiteraard op hbs geen examenvak) van de leraar klassieke talen dr. P.C. Pouleyn geweldig kon vertellen over de oude geschiedenis en daarmee de basis legde voor onze 'algemene ontwikkeling'.

Maar, helaas, de economie dus. Dezer dagen ontvingen wij een 'belangrijke mededeling' van de SNS-bank. Ooit gingen wij daar wegens aantrekkelijke rente heen als kleine spaarder. Iedereen weet wat er inmiddels is gebeurd. Die rente is, al denkt de Belastingdienst anders, nauwelijks meer positief. De bankmededeling houdt in dat we onze spaarrekening moeten omzetten in een zogenaamde basisrekening, dwz inclusief betaalrekening, en dat betekent maandelijks 2,55 euro betalen. Niet mee eens? 'Hier kun je de spaarrekening opheffen'. Precies de bedoeling, zegt pientere kleinzoon, die verder oppert dat-ie wel eens 'n belegging voor ons wil regelen. Niet doen, waarschuwt zoon, financieel evenmin van gisteren. Nou ja, dan maar vóór 1 juli terug naar de hoofdbank, zal ik maar zeggen. Daar zijn we immers al betalende klant.

Mijn beperkte economische kennis zegt mij dus dat het stallen van geld bij de Europese Centrale Bank (ECB) de Nederlandse banken geld kost. Vandaar. Intussen zijn de hypotheekrentes stijgende en vindt onder anderen Klaas Knot van De Nederlandsche Bank (DNB) als ik het goed heb al minstens een jaar dat de spaarrente omhoog moet. Zit ik ernaast? Zie het eerder gemaakte voorbehoud.

Waar is de tijd gebleven, dat mijn vader een boekje voor me regelde bij de Rijkspostspaarbank.

Snap je het ook niet meer? Geven we mekaar 'n hand. En ja, kijk toch maar uit met beleggen Blijf ook verre van de bitcoin. Laat het cryptogeld maar over aan die overbetaalde en losgeslagen voetballers.

Mijn vader is veertig jaar dood

De laatste keer dat ik mijn vader aan de telefoon had, dacht hij dat hij mijn broer sprak; ik hoorde dat toen hij de telefoon aan mijn moeder gaf. Het was 5 juni 1982, het land werd al dagen geteisterd door een hittegolf en mijn vader lag in de woonkamer van het huis in Nijmegen op een bedbank – hij was enkele dagen eerder na het verjaardagsfeest van een kennis van de trap in diens flat gevallen. Hoe hij thuis gekomen is weet ik niet. Wel weet ik uit wat ik van mijn zus in Mook hoorde dat het niet best met hem ging en dat hij hevige pijnen leed.

Wat er precies aan de hand was, zijn we nooit te weten gekomen, een arts is er niet bij geweest op uitdrukkelijk verbod van mijn vader: als je echt ziek wil worden moet je vooral naar de dokter gaan.

In de nacht van 5 op 6 juni heeft zich in het echtelijk bed een drama afgespeeld – begreep ik van mijn moeder die al enige jaren enigszins verward was. Mijn vader was wakker geworden, had mijn moeders arm gegrepen en zich kreunend beklaagd over hevige pijn in de borst. Enkele minuten later was hij overleden – iets meer dan drie maanden vóór zijn 79^ste verjaardag.

Of een gang naar een arts wellicht zijn feitelijk plotselinge overlijden had kunnen voorkomen heb ik me sindsdien geregeld afgevraagd; maar wellicht was de val van de trap, zoals vaak met een val van de trap, hem hoe dan ook fataal geworden.

Hij was zolang ik me kan herinneren een extreem magere man; hij sprak tamelijk slecht Nederlands, het leek of hij, na aanvankelijk goede vorderingen te hebben gemaakt, op een gegeven moment gestopt was zijn Nederlands te verbeteren – hij sprak met mijn moeder zijn moedertaal, het Friulano, een Latijns dialect uit Noord-Oost-Italië. Mijn moeder beheerste die taal, had zich hem snel eigen gemaakt. Wij, kinderen leerden pas later een paar woorden begrijpen, het was de geheimtaal van mijn ouders.

Hij was stil, meestal heel bescheiden, hoewel hij ook geweldig kon vloeken. Terugkijkend kun je niet anders dan concluderen dat hij door anderen geleefd werd. Hij had vermoedelijk met tegenzin zijn moeder verlaten – hij was met haar alleen, zijn vader was overleden en hij was een nakomertje. Maar hij emigreerde met een oudere broer naar Nederland toen hij 17 of 18 jaar was – vorig jaar was het honderd jaar geleden dat hij in Nederland arriveerde – en werd opgeleid tot terrazziere, granietwerker, een mooi maar fysiek zwaar beroep dat hij perfect ging beheersen, maar waaraan hij een gloeiende hekel had, net als aan de andere aspecten van het werk in het bouwvak: altijd vroeg op, altijd werken in de buitenlucht, altijd stof happen; hij had er zo’n hekel aan dat hij mij en mijn broer verbood in het bouwvak te gaan. Maar mijn moeder, mijn oudste zus en enkele familieleden dwongen hem min of meer een eigen bedrijf te beginnen – van zaken had hij geen benul en dat bedrijf leidde een zieltogend bestaan; mijn vader deed het met een zucht van verlichting over aan een van zijn medewerkers toen hij 65 werd.

Het was zware klap voor hem dat mijn broer homoseksueel bleek te zijn en dat ik weigerde beroepsofficier te worden. Dat had hij namelijk logisch gevonden: hij had het geschopt tot korporaal-majoor kok bij de Alpenjagers, een van zijn zonen kreeg een goede opleiding en kon dus officier worden. Ik keek wel uit.

Hij moet op een gegeven moment besloten hebben dat hij helemaal Nederlander wilde worden (en ook werd). Dat had als consequentie dat hij er niets in zag zijn kinderen Friulano te leren (zijn Italiaans was bepaald niet perfect). Niettemin bleef hij heimwee houden naar zijn dorp Fanna in de huidige provincie Pordenone, maar hij wist ook dat hij het uit zijn hoofd kon zetten na zijn pensionering daarheen terug te keren: mijn moeder weigerde mee te gaan ‘naar die boeren daar’.

Ik bewonderde hem om zijn handigheid, hij kon van alles, van houtbewerking via roomboter karnen tot het uithakken van teksten op grafstenen en foto’s ontwikkelen.

Ik herinner me het liefst mijn vader zoals hij, licht aangeschoten van een paar glaasjes grappa, glimlachend naar het gewemel van zijn familie keek vanuit zijn gemakkelijke stoel. En dan ook nog weemoedige soldatenliedjes begon te zingen, terwijl hij de zangkunst totaal niet beheerste.

Vandaag veertig jaar geleden stierf hij en wat mij al die tijd vreselijk gespeten heeft, dat ik nooit een diepgaand gesprek van enige betekenis met hem heb gevoerd.

______

hhBest

Boek & Film 

Een man en een gedenkboek / Of: uren, dagen maanden jaren / Vliegen als een schaduw heen

Het regent, zoals ik al zei, jubilea. Morgen is het veertig jaar geleden dat mijn vader overleed, vandaag gaat het over iets heel anders. Ik sloeg de regionale krant op en kreeg zowat een hartverzakking: de studentenvereniging van de (voormalige) HTS in Heerlen viert deze week het negentigjarig bestaan. Let op: negentig jaar.

Zoals gebruikelijk in mijn leven is alles waar ik ooit iets mee te maken heb gehad – huizen, scholen, kazernes na mijn vertrek afgebroken of voor iets anders gebruikt – de HTS staat er nog wel, op het Bekkerveld, waar, te zien aan de ingrijpende verbouwingen, iets geheelk anders in komt. Ik zoek nog uit wat precies. De HTS zelf is opgegaan in een modern dus megalomaan onderwijscomplex met een fantasie- of quasi Engelse naam een paar straten verderop, maar daar gaat het vandaag niet over.

Die vereniging Woord en Daad bestaat negentig jaar en dat getal trof mij als een mokerslag. Zou het echt? Ik rekende even terug en kon geen andere conclusie trekken: het was echt.

Ik had namelijk bij het vijftigjarig bestaan van die toen licht zieltogende club een gedenkboek geschreven, prachtig (in toen nog heel duur full colour) uitgegeven en geïllustreerd door de onlangs overleden Maastrichtse fotograaf Paul Mellaart, dat hij ruste in vrede, en dat is inderdaad veertig jaar geleden, in de zomer van 1982.

De opdrachtgever was een puissant rijk man, Theo Martens, eigenaar tevens hoofdredacteur van het blad Natuur & Techniek, die ooit op die HTS had gezeten, maar de studie niet had kunnen afmaken -- hoezo, dat is mij ontgaan, doet ook weinig ter zake. Ik kreeg destijds wel de indruk dat het Martens met het ongevraagd op zich nemen van de organisatie van het vijftigjarig bestaan te doen was om een zachtaardige wraakoefening.

Nadat hij viavia vernomen had dat bij gelegenheid van het vijftigjarig bestaan van de club een soort in mühseliger Kleinarbeit bijeengestencild boekje zou uitkomen maakte hij er zich meester van, huurde een hem bekende journalist in en een inmiddels enigszins befaamd fotograaf, om niet alleen de geschiedenis van de vereniging vast te leggen, maart ook de feestelijkheden die Martens, vaak met hemzelf als middelpunt, organiseerde. Ik noem enkele wetenschappelijke symposia, bijeenkomsten van voormalige eerbiedwaardige docenten, niet alleen in een kasteel in Wassenaar maar ook in en om zijn meer dan riante villa in Munstergeleen met café en fullsize zwembad in de kelder en een weelderige rozentuin rondom. Van dat alles werd in het gedenkboek uitgebreid verslag gedaan.

Mellaart en ik kregen in toenemende mate het gevoel dat Martens ons beschouwde als zijn welwillende koelies, en beiden slaakten we een zucht van verlichting toen de feestelijkheden achter de rug waren en onze respectieve bankrekeningen zich mochten verheugen in de gevolgen van een en ander.

Martens verkocht Natuur en Techniek in het midden van de jaren negentig en voor zover ik weet cq kan vinden verdween hij in de krochten van de geschiedenis.

Maar hoe dan ook, Dat er sindsdien ineens veertig jaren verstreken zijn, dat was wel met een krankjorume snelheid, zeg.

Voornemen: dat fraaie boekwerk moet hier nog ergens liggen. Toch eens opduikelen, en daar niet weer veertig jaar mee wachten.

______

hhBest

Boek & Film