SanteLOGie

En altijd winnen de Russen

Allemaal heb ik ze meegemaakt, de 17^de juni 1953 in Berlijn, 4 november 1956, Boedapest, 20 augustus 1968 in Praag. Let wel, ik ben nergens fysiek bij geweest, maar heb er altijd belangstellend kennis van genomen. Altijd kwamen de arbeiders in opstand tegen het door Moskou geïnstalleerde marionettenbewind, dan wel met nieuwe mensen aan de top die het anders wilden, en daarom de tanks op het dak kregen, die niet bedoeld bleken om op mensen te schieten, maar vooral zo vormgegeven waren dat ze de mensen schrik aanjoegen.

Altijd waren wij in het Westen enthousiast over de Berlijners, de Hongaren, de Tsjechen (en tussendoor ook nog de Polen) die dat allemaal durfden. Die de tanks tegen hielden met bloemen in de hand en gesprekken begonnen met de inzittenden, die allemaal zonder uitzondering gedacht hadden dat ze juichend zouden worden ingehaald.

En altijd wonnen de Russen, omdat iedereen wist dat die nog veel meer achter de hand hadden dat ze ook zouden gebruiken in hun angst voor overrompeling door wat ze onveranderlijk ‘fascisten’ en ‘nazi’s’ noemden.

En wat ook iedereen wist: voor die andere wapens en die horden van talloze woeste boeren van achter de Oeral die desnoods ongewapend ten strijde trokken, met blote handen moordend en verkrachtend, daar waren niet alleen de direct getroffenen, maar wij allemaal het bangst voor. En niks terug durfden te doen.

Wel werden steevast de vluchtelingen met open armen ontvangen.

En ook dat zien we ditmaal, alleen doet het met ons nog veel meer dan toen, doordat we in detail kunnen zien: al die arme kinderen, die braaf meelopen of ze onderweg zijn naar school, vol vertrouwen dat hun radeloze ouders heus wel weten wat er moet gebeuren.

En ook in Oekraïne zien we weer die onbegrijpelijk nuchtere types – een vrouw die op straat in haar buurt een Russische soldaat aanspreekt en vraagt wat hij eigenlijk komt doen, waarop hij nauwelijks een antwoord weet; een automobilist die een stilstaande Russische tank ziet en aan de bemanning vraagt wat er aan de hand is ‘De brandstof is op,’ zegt de man in de geschutskoepel. ‘Zal ik je even terugslepen naar de grens? ’biedt de automobilist aan. ‘Nee, nee, doe maar niet, ze komen zo benzine brengen,’ zegt de verblufte soldaat, waarna de automobilist doorrijdt – een paar honderd meter verderop staat nog zo’n oerlelijke tank stil…

Een van die Russen vertelt aan een voorbijganger dat hij dacht dat ze op oefening waren. Hij is verbaasd te horen dat hij in Oekraïne is, heeft geen idee wat ze hier komen doen. (Dat doet me denken aan iets dat inmiddels meer dan tachtig jaar oud is. Op 10 mei 1940 staan de eerste Duitse infanteristen aan de Maas in Limburg, aan de overkant ligt Maastricht. ‘Is dat daar Engeland?’ vraagt er een aan een voorbijganger. ‘Nee, China,’ zou ik geantwoord hebben. Zo ad rem was de aangesproken Maastrichtenaar in zijn verbluffing niet. En ik was net anderhalf jaar en in Nijmegen en wist dus uiteraard van god noch zure peren. Hoe dan ook: Als het niet waar is, is het leuk gevonden.)

En altijd winnen de Russen. Waarom? Omdat ze tot nu toie in zulke situaties altijd gewonnen hebben. En omdat ze niet lijken te zien hoe gek hun leiders zijn, dat ook natuurlijk.

______

hhBest

Boek & Film 

Poetin blij met EU-steun Oekraïne

Door Peter Stiekema

Europa geeft Oekraïne 1,2 miljard euro aan economische hulp. Daar zal Poetin mee in zijn sas zijn, in zijn nopjes, om niet te zeggen in zijn knollentuin. Want dat geld kun je momenteel net zo goed direct aan Poetin overmaken, gezien de huidige militaire situatie in het land. Weggegooid geld dus.

Natuurlijk heeft Oekraïne gesmeekt om stante pede alsnog NAVO-lid te mogen worden, maar de Europese leiders kijken wel link uit. De EU blijkt een tandeloze organisatie te zijn en bovendien gaan de lidstaten daar niet over.  Zonder steun van de VS zou Europa, in militair opzicht enorm zwak, nu al reddeloos verloren zijn. De achttien van Duitsland gehuurde tanks zouden nog niet eens het Drielandenpunt kunnen verdedigen en er wordt al gesproken over het uit de mottenballen halen van Hawk- en Honest John-raketten, die vermoedelijk Keulen nog niet eens halen.

In ons land hebben de eerste militairen zich al chronisch ziek gemeld, want soldaatje spelen is leuk, maar niet als het serieus dreigt te worden. Oorlogsminister Olongren, grandioos mislukt als minister van Binnenlandse Zaken in het vorige kabinet Rutte, ziet nu al wit om de neus. Ze kent waarschijnlijk nog niet het verschil tussen een bermbom en een windbuks.

Het gerucht gaat (dit is nepnieuws, ik zet het er maar even bij) dat ze aan Poetin al een schrijven heeft laten overhandigen dat het geen enkele zin heeft Nederland aan te vallen, want dat er dan niet op enige tegenstand van betekenis gerekend hoeft te worden. (Oude grap van Paul van Vliet) . In een ver verleden  heeft ook Wim Kan eens een cynische grap gemaakt over de kwaliteiten van het Nederlandse leger. Een defensieminister (waarschijnlijk Pietje de Jong) had toen bekend gemaakt dat Nederland als het er op aan zou komen in 24 uur 300 man in NAVO-verband kon leveren, maar Kan dacht ook dat zulks andersom kon wezen, 24 man in 300 uur. Dat laatste acht ik zeer waarschijnlijk.

Ondertussen dreigt hier het carnaval los te barsten, corona of geen corona, oorlog of geen oorlog. Ik heb me jaren geleden al  tegen carnaval laten inenten. Misschien ben ik toe aan een boosterprik met dat medicijn.

Als ik al carnaval zou vieren zou ik dat doen in een camouflagepak, met een gebroken windbuks op mijn rug en een bebloed verband op mijn kop. Inderdaad, als Oekraïense soldaat op de vlucht voor de vijand. Maar dat zal de onverdroten feestvreugde te veel bederven, schat ik maar zo. Ik moet de laatste dagen wel erg vaak denken aan dat liedje van Doema, 'Totdat de bom valt'.  Sorry, Doe Maar bedoel ik. Hé, wat een vervelende vergissing nou  toch weer.

Hoezo, ver van mijn bed?

De ver van mijn bed show, ja ja, dat dacht je.

Nou, qua fysieke afstand toch wel? Ik bedoel maar, de dichtstbijzijnde plaats in Oekraïne (nooit DE Oekraïne zeggen, mag niet) dus de westgrens, is 1429 kilometer van hier, en de oostgrens 2792 kilometer, dus die mensen die nu 112 bellen om te zeggen dat ze ontploffingen horen en aan de horizon ook de bijbehorende lichtflitsen zien, die moet je echt niet geloven – de hele Oekraïne (nou zeg ik het verdulleme toch) ligt niet áán, maar áchter de horizon, gezien vanuit Zuid-Limburg.

Dat zal je leren, Platte-Aarders.

Zelfs de superieure jachtbommenwerpers van de firma Soechoi kunnen niet tot hier komen zonder bij te tanken, en ik denk vast en zeker dat de Hongaarse en Tsjechische autoriteiten, en de Duitse al helemaal niet, zullen toestaan dat dat gebeurt boven hun grondgebied, en wij hebben al heel lang geleden bij verdrag vastgelegd dat het verboden is om langeafstandsraketten op Zuid-Limburg af te schieten, omdat dat niet nauwkeurig genoeg kan en zo’n raket hoeft maar 300 meter te ver door te schieten om gewoon met de punt vooruit neer te storten in mijn tuin, waar net de narcissen in bloei dreigen te komen.

Dreigden te komen, dan, natuurlijk.

Waarom zouden de Russen een raket naar Zuid-Limburg sturen?

Nou, vóór ik antwoord geef op die vraag, moeten we eerst afspreken dat het strikt onder ons blijft, omdat het de kandidaat-daders op een idee zou kunnen brengen – terwijl ze het natuurlijk al lang tot in detail weten – en daarmee hun voordeel zouden kunnen doen. Dus maar even een YvonneColdeweijertje: die raketten zouden gericht kunnen zijn op de hier langs de Duitse grens opgestelde lange rij nogal opvallend groen geschilderde loodsen vol Amerikaans oorlogstuig, zoals tanks, Hummers, kanonnen en dergelijks, alles degelijk geschilderd met verf waarin gemengd Chroom-6, dat dan weer wel. En nou hebben we de laatste weken natuurlijk desinformatie rondgestuurd, als zou het grootste deel van dat materieel naar Polen en de Baltische staten zou zijn gegaan, wat mij betreft good riddance,

Maar ik heb de neiging dat te betwijfelen.

Ik lees dit stuk nog even door op tik- en denkfouten, en merk dat ik me nu nogal opzichtig vrolijk probeer te maken over die frische fröhliche Krieg van de Russen (‘we komen u alleen maar even helpen om te denazificeren’) en ik kan dat verdedigen: maar wat moet je anders.

En dan komen twee korte tv-beelden voor mijn geestesoog (hele nieuwe gadget, een geestesoog): twee kleine jongetjes met een enorme rugzak die, angstig om zich heen kijkend, naar een schuilkelder rennen. En die oude man met dat petje die even uit de auto komt voor een opmerking tegen de verslaggever, en huilend zegt: ‘Die klootzak, ik hoop dat hij dood neervalt,’ (dit is de sterkste van de diverse vertalingen van de tekst die ik gisteren als ondertitel zag) en toen kon ik hem absoluut geen ongelijk geven, sterker: ik wens het eigenlijk ook.

En ik dacht meteen ook: democratie is een mooie menselijke uitvinding, nu nog een manier vinden waarmee kan worden voorkomen dat een leider de verkeerde deur neemt en in plaats van in een dwangbuis in een zwaar bewaakt gekkenhuis te geraken, door twee automatisch open zwaaiende poorten loopt, tussen twee zwaar bewapende lijfwachten door, terwijl een gedragen stem, zo’n zware stem waar de Russen patent op hebben, als uit de hemel roept: Wlodjímir Wlodjímirowitsj Poewtin!’

En je denkt: o, dat is de derde ondersecretaris, daarachter komt dat snuivende witte paard met de Leider erop, gekleed in een combinatie van een harnas en een operette-uniform met 23 kilo medailles (allemaal van de Avondvierdaagse en de Elfstedentocht), een zilveren helm met een bos zwarte veren op de kop en in het gezicht een martiale snor en een nog martialere baard – maar er komt niks, je moet het doen met dat ambtenaartje, dat onderdeurtje dat je net hebt zien lopen, en dat plaatsneemt op een stoel achter een bureau met de verdere aanwezigen op een afstand van tussen12 tot 24 van hem vandaan en begint te praten.

Met dat strakke gezichtje waarop nauwelijks een lachje te zien is, waarmee hij bedoelt: jullie dachten zeker dat jullie een feestje gingen vieren wegens het einde van de coronacrisis die toevallig ook nog eens samenvalt met carnaval, nou, dan heb ik een verrassing voor jullie: een gloednieuwe Oekrona-crisis.’

_______

hhBest 

Boek & Film 

Wat is er begrijpelijk aan Poetin?

Op zo’n ochtend kan ik alleen maar vooruitkijken – me voorstellen hoe het is als Poetin voor het Internationaal Strafhof in Den Haag wordt gesleept, bijvoorbeeld.

Dagdromen is gemakkelijk.

Dan maar proberen iets te verzinnen dat zijn krankzinnige ingrijpen een beetje kan plaatsen in een voor normale mensen begrijpelijk kader. Ik bedoel: voor normale, licht cynische mensen. Valt er iets voor Rusland te verdienen met deze oorlog? Ik heb daar over zitten denken, maar er kwam niks boven drijven.

Nou goed, een iets beter militair uitgangspunt, maar daarvoor moeten ook de Baltische staten veroverd worden, en wellicht Finland, Zweden, Roemenië, Bulgarije en Turkije. Dat doet meteen denken aan twee figuren uit de geschiedenis die ook dachten aan vergroting van hun macht door veroveringsoorlogen – Napoleon en Hitler – maar die vooral uiteindelijk hun hand overspeelden.

Een groot voordeel was dat die twee geen nucleaire wapens hadden, waarmee ze, toen ze zagen dat alles verloren was, de hele wereld mee in hun val konden meeslepen, en dat kan Poetin helaas wel. Hij heeft er zelfs al duidelijk op gezinspeeld. En hij is minstens zo gek als die twee.

Maar wat is het dan wel? Die verhalen over Oekraïne als de bakermat van het grote Rusland, en daarbij als rechtvaardiging een datum noemen die dertienhonderd jaar achter ons ligt, heeft al iets krankzinnigs. Zeker als het niet alleen beweerd wordt maar ook, zoals vanaf vandaag, gewapenderhand kracht bijgezet.

Want als dat normaal, of minstens begrijpelijk moet worden gevonden, dan zijn we niet alleen terechtgekomen in het partijprogramma van Forum voor Democratie, maar opent zich een enorme reeks gevallen van historisch gerechtvaardigde ‘grenscorrecties’.

Ik denk dan meteen aan een interessant geval: de gebiedsaanspraken die bijvoorbeeld Mussolini had en zijn huidige geestverwanten: een groot deel van de Franse regio Savoy inclusief Nice, een flink stuk van Slovenië en de hele Dalmatische kust tot en met een groot deel van Albanië.

Denemarken heeft ooit Noorwegen moeten afstaan (en Sleeswijk-Holstein aan Duitsland), misschien is dat ook iets dat rechtgezet moet worden, net als de Elzas en de Belgische Oostkantons (Mijn fantasie slaat op hol: heel Noord- en Zuid-Amerika terug naar de oorspronkelijke bewoners.)

Nee, laten we dicht bij huis blijven.

Dat België zich in 1830 afscheidde van Nederland moet dan ook dringend worden hersteld. Mitsgaders de personele unie van de Nederlandse koning met het Groothertogdom Luxemburg. Want zegt nou zelf, de rechtmatige hoofdstad van het Koninkrijk der Nederlanden is toch Brussel, of niet dan?

Gelukkig hoor ik al gemompel opgaan en begrijp daaruit een beroemd citaat van een al even beroemde Nederlander, Jan van Speijck – dan liever de lucht in.

______

hhBest

Boek & Film 

Terug naar een duister verleden

Verlangen naar de toestand zoals die tientallen, honderden, duizenden jaren geleden was, dat is niet zo gek. Gek zijn alleen de luitjes die denken naar die toestand terug te kunnen. We hebben die hier in Nederland, hoewel die nog braaf meedoen met verkiezingen; en wie Vladimir Vladimirowitsj Poetin een beetje heeft gevolgd, wist al lang dat dat er ook een was.

Wie over dit onderwerp nadenkt ziet ook de namen Milosevic, Karadzic en Tadic op zijn netvlies verschijnen, die wilden terug naar de toestand vóór de slag om het Merelveld, beter bekend als Kosovo Polje, in juni 1389, toen de Serviërs (een soort Russen) heer en meester waren op de Balkan, maar na die slag de macht moesten delen met de Turken. De Balkanoorlog in de jaren negentig van de vorige eeuw had als belangrijk motief: de Slovenen, Kroaten en Bosniërs en zo nog het een en ander te onderwerpen en daarmee redding en herstel van het grote Servische rijk, dat was ontstaan in 1918, en dat Joegoslavië heette.

Dit is een zeer schetsmatige samenvatting, het hele verhaal vereist een boek van 1000 pagina’s, en daar heb ik dus nu geen tijd voor. Bovendien bestaan die boeken al.

De NAVO-landen die het uiteenvallen van Joegoslavië hielpen bestendigen – daar hadden ze alle reden toe – moeten nog altijd toezien dat het nog altijd vrij roerig is op de Balkan.

Naar welke datum Poetin precies terugviel, de keuze is ook wel flink groot, maar goede gok is: de tijd van Roerik, een halflegendarische Viking, ongeveer het jaar 850, die een soort staat stichtte met het tegenwoordige Kiev als hoofdstad die al gauw Roes ging heten.

Daar zijn dus de feiten – voor zover het feiten zijn – waar de toespraak van Poetin van gisteravond naar verwees: Oekraïne is de wieg van het Russische moederland, en hoort dus bij Rusland.

Je kunt op dit onderwerp eindeloos voortborduren, wij kunnen ons er weinig bij voorstellen dat je wegens die omstandigheid uit een grijs (en onzeker) verleden vindt dat je dat land gewapenderhand, koste wat kost moet overnemen, omdat het nu eenmaal jouw land is.

En als je dan toch de geschiedenis wilt rechtbreien eis je de veroveringen van de vroege Sovjet-Unie er ook bij: de Baltische staten, en dan meteen ook maar de landen die feitelijk aan het eind van de Tweede Wereldoorlog aan Stalin werden toegewezen in Jalta: Polen, Hongarije, Tsjecho-Slowakije, Roemenië, Hongarije en Roemenië. Allemaal geschiedenis die volgens de Russische smetvrezer correctie behoeft.

Het zou me niet verwonderen dat ook de naam Finland door de getroebleerde hersenen in dat dikke hoofdje van Poetin rondspookt.

De NAVO-landen konden in de jaren negentig nog met enig gemak de Balkan enigszins op orde brengen, zij het een groot aantal gevaarlijke weeffouten.

Maar diezelfde NAVO-landen staan nu met lege handen, en die weer in het haar. Behalve dat het hier om veel meer landen gaat met alleen al een veel groter landoppervlak – over Rusland zullen we het maar niet hebben, maar alleen al Oekraïne is zo groot als Frankrijk en de Beneluxlanden samen – heeft de NAVO de afgelopen dertig jaar dusdanig aan militaire slagkracht ingeleverd dat van enige vorm van fysieke oorlogvoering niet valt te denken.

Voorbeeld: Nederland heeft nog achttien van Duitsland geleasde tanks en geen leger van betekenis en wat straaljagers die hun nut nog moeten bewijzen en dat geldt mutatis mutandis voor meer leden van het bondgenootschap.

Alleen Amerika is tot de tanden gewapend en altijd bereid een bloedige oorlog uit te vechten op andermans grondgebied, maar zit ook met het probleem dat China wellicht van de algemene chaos gebruik zal maken Taiwan in te nemen en dat zou een oorlog op twee fronten vergen. Op zich geen nood: de VS hebben als vanouds een leger dat bestaat uit wat de Duitsers Untermenschen zouden noemen, tienduizenden mensen die in het reguliere arbeidsproces geen kans hebben en dus maar soldaat worden.

En zo zijn we van de ene dag op de andere terecht gekomen in wat hier en daar al de Derde Wereldoorlog wordt genoemd, een oorlog die, dachten wij, als die ooit kwam, gevoerd zou worden afstandbestuurde onbemande vliegtuigen en met slim hacken van computers, maar nu zie je ineens die monsterlijke Russische tanks oprukken in onze richting, bestuurd door soldaten die erin getraind zijn om alles voor God en het Vaderland over te hebben (en voor Kameraad Poetin).

Weg is ineens die postindustriële, posthistorische wereld, vervangen door een wereld waarin een patente gek volstrekt onbegrijpelijke beslissingen neemt.

Je zou ook kunnen zeggen: het hippietijdperk is nu echt afgelopen.

_______

hhBest

Boek & Film 

Moedwil en misverstand over kaki’s

Je denkt dat zo’n mevrouw die de kookrubriek schrijft in de Volkskrant geen geweldige blunders maakt. Vandaar dat ik met enige verbazing, zeg maar rustig: verbijstering het stukje van Yvette van Boven in het Volkskrant Magazine van afgelopen zaterdag las.

Ik begrijp daaruit dat zij intussen in het zuiden van Ierland woont, en daar wekelijkse boerenmarkt bezoekt.

En wat ontdekt ze daar? Kaki’s!

Mijn verbijstering betreft vooral het tijdstip van haar vondst: het kakiseizoen begint ongeveer in november en is tegen eind januari wel afgelopen. Tegenwoordig komen er ook kaki’s uit het zuidelijk halfrond, het is zonde dat ik het zeg, maar je kunt, als je goed uit je doppen kijkt, ook in de rest van het jaar wel kaki’s vinden, bijvoorbeeld uit Zuid-Afrika of Brazilië. In de VS groeien ze ook, daar worden ze persimmon genoemd. En zijn ze trouwens van een ander type en veel minder zoet dan de kaki’s die in Europa, vooral in Italië en Spanje, worden geteeld.

En naast mijn voordeur staat een boom die niet elk jaar, maar de laatste jaren toch met enige regelmaat, een fikse oogst aan kaki’s levert.

En dan noemt Van Boven de kaki ook nog ‘de wintertomaat’. De kaki verschilt van de tomaten zoals de peren verschillen van de kropsla.

Tijd om eens helderheid te verschaffen.

Voor degenen onder de lezers die niet weten waar ik het over heb: Kaki’s zijn de vrucht van een tamelijk grote boom die luistert naar deftige naam Diospyros kaki. Het hout van de boom is geschikt voor het maken van meubels, de boom is verwant aan het ebbenhout, maar niet zwart. Het is trouwens een zeer sierlijke boom met prachtige herfstkleuren.

Als je in de herfst door Noord-Italië rijdt zie je in vele tuinen bomen die lijken op het logo van het voormalige Oranjeboombier: kakibomen die pronken met hun oranje vruchten.

Mijn eigen eerste kakiboom zag ik op een winters plaatje in een Japans kookboek uit 1973, daar werden ze dadelpruim genoemd. Maar ik moest nog wachten tot de herfst van 1980, toen ik in een Turkse groentenzaak voor het eerst kaki’s zag. Ze zijn prachtig oranje, als je niet erg goed kijkt lijken ze inderdaad een beetje op tomaten. Ze voelen hard aan, maar kijk uit: als ze heel rijp zijn barsten ze zo open en kun je ze praktisch drinken. Toen ik dan ook de eerste keer kaki’s had gekocht bij die Turkse winkel kon ik ze thuis uit de plastic tas in een karaf schenken. Als ze iets minder rijp en met de lepel uit een in twee helften gesneden vrucht te eten zijn, moet je er voor de grap eens een paar druppels limoensap op doen: je eet de heerlijkste vruchtenmoes ter wereld.

Die eigenschap van kwetsbaarheid was er de oorzaak van dat je in West-Europa pas enkele tientallen jaren kaki’s kunt kopen, omdat ze moeilijk te vervoeren waren. Maar een jaar of veertig geleden werd ontdekt dat een behandeling met CO₂ de ‘inhoud’ rijp maakte en intussen de vrij harde schil intact hield. Sindsdien zijn ze overal in Europa vanaf begin november verkrijgbaar.

De inhoud moet dus wel goed rijp zijn. De hier verkrijgbare vruchten zijn in onrijpe toestand en vóór de behandeling met CO₂ vrijwel oneetbaar: ze bevatten veel tannines waarvan de mond als het ware helemaal samenknijpt.

Ideaal is een eigen boom waaraan de vruchten helemaal rijp kunnen worden. Je kunt voelen of ze rijp zijn door er heel voorzichtig in te knijpen: als ze een beetje meegeven zijn ze eetbaar. In ons land is een droge herfst en een laat invallende winter wel vereist om eigen rijpe kaki’s te kunnen oogsten. Het is me de laatste jaren een aantal keren gelukt. Ik kon er diverse buren mee verblijden.

In plastic verpakken van onrijpe of half rijpe kaki’s samen met appels kan de rijping enigszins bevorderen, maar echt bevredigend is die methode niet.

De ketchup die Yvette van Boven van die in Ierland gevonden kaki’s maakte, lijkt me niet erg lekker: uien, knoflook en kruidnagels lijken me slecht combineren met de overweldigende zoetheid van de vrucht. Maar smaken verschillen, uiteraard.

Zelfs kakimoes koken van onrijpe vruchten levert niks op, de tannine blijft op zijn post.

Tot slot: in Nederland zijn kakibomen vrij algemeen te koop, zelfs in diverse cultuurvariëteiten. Ik vind wel dat men de teelt in Nederland daarbij wat simpel voorstelt; zo weet ik uit ervaring dat de boom pas na een tiental jaren vrucht draagt, de bloesem qua sierwaarde weinig voorstelt, en sommige kwekers halen vrolijk kaki’s door elkaar met Sharonfruit, een Israëlische variant die meer verwant is aan de persimmon.

_______

hhBest

Boek & Film 

Wat ik gedaan zou willen hebben

Geschiedenis had ik willen studeren. En dan een hele reeks interessante boeken schrijven en hoogleraar worden en als emeritus de lollige erudiet uithangen in slimme tv-programma’s.

Beroepsofficier had ik willen worden. Of moeten worden, om mijn vader een plezier te doen die het zelf nooit verder had gebracht dan tot dienstplichtig korporaal-kok eerste klas bij de Alpenjagers en die vond dat als je een middelbare schooldiploma had er niets mooiers was dan beroepsofficier te worden. Maar ik zag er niks in.

Met al die kennis en ervaring, op gedaan in de praktijk, een siertuin hebben die het hele jaar door groeide en bloeide. Maar ik hield het onkruid niet tegen.

Een huis bouwen dat ik zelf zou ontwerpen, geïnspireerd op de vroeger werken van Frank Lloyd Wright. Maar ja, daar moet je toch wel enige kennis van zaken voor hebben en een mooi stuk grond en veel geld. En een opleiding volgen waarvoor je een wiskundeknobbel nodig hebt – en die heb ik niet.

Een heleboel talen leren. Maar ik kwam niet verder dan Frans, Duits, Engels en Nederlands, een redelijke portie Italiaans, een heel klein beginnetje aan Russisch – van Portugees en Grieks en Latijn en Hebreeuws en Lets en Litouws is het niet verder gekomen dan nieuwsgierigheid.

Ja, nieuwsgierigheid. Ik wou dat ik echt nieuwsgierig was geweest, dan was ik misschien een nóg betere journalist geworden.

Een gevierde columnist had ik willen worden. Voor het resultaat: zie de kijkcijfers van mijn weblog.

Echt belezen, dát was echt iets geweest dat ik gewild had. Hoewel ik minstens vijfduizend boeken heb gelezen, zat daar weinig systeem in, ik las te hooi en te gras wat me voor de voeten kwam.

De kinderen hadden echte intellectuelen moeten worden. Maar behalve dat ze ook zonder dat gelukkig zijn geworden, had ik het graag in de hand gehad – maar ik heb nooit geweten hoe dan wel.

Wijnkenner, dat zou wat zijn geweest. Maar ik ben niet verder gekomen dan ‘dat is een lekker wijntje’. Daar heb ik dus géén spijt van, eigenlijk. Voor je het weet ben je een oude dronkaard, immers.

Ik had moeten vasthouden aan mijn atletiekhobby. Daar heb ik geen spijt van, want intensieve sportbeoefening is slecht voor je lichaam.

Ik had in een Maserati willen rijden. Waarom? Ja, waarom.

Ik had in dat penthouse aan de Tiber in Rome willen wonen.

Ik had die boerderij in Toscane – zonder waterleiding, elektriciteit, gas of riolering – moeten kopen. Die werd me aangeboden tijdens een bezopen avond in een café in een naburig Toscaans dorp. Maar dat was misschien uitgedraaid op een uitzinnige vorm van ‘Ik vertrek’, en dat kun je maar beter aan anderen overlaten.

Als dat allemaal zo was gegaan – afgezien van het feit dat diverse plannen elkaar zouden hebben gedwarsboomd – had mijn leven er nu geheel anders uitgezien. Beter, mooier? Valt niks van te zeggen.

Het mooie is dat ik, op mijn leeftijd, nog wel plannen moet maken, moet nadenken over die plannen waar niets van is gekomen, maar dat er langdurig van genieten niet meer in het verschiet ligt.

Vandaar dat ik moet constateren: het is allemaal gegaan zoals het gegaan is. Ik ben meestal opgewekt om niet te zeggen vrolijk. Het mijmeren over bovengenoemde dingen beperk ik tot enkele halve uurtjes slapeloos in bed liggen.

Dat voornemen is trouwens echt waarheid geworden: goed en lang slapen, dat lukt de laatste tijd geweldig.

En dan komt de rest vanzelf.

En dan duikt, zonder dat je er aanleiding toe geeft, weer op dat ik nog nooit in Argentinië, Japan en Nieuw-Zeeland ben geweest. En zelfs niet op IJsland.

Mis ik dat? Mwah.

_______

hhBest

Boek & Film 

Afgang voor Sven Kramer, schuld KNSB

Door Peter Stiekema

Hij wilde per se nog naar Peking, voor de Olympische Spelen: Sven Kramer. Zijn beste tijden waren voor deze 35-jarige topschaatser echter  al een paar jaar voorbij. Mede door hardnekkige rugblessures. Maar hij wilde van geen stoppen weten. Op de 5 kilometer  (drie keer Olympisch kampioen), op de ploegenachtervolging en zelfs op de mini-massastart over 6400 meter (gewonnen door de Belg(!) Bart Swings), dichtte hij zich nog kansen toe.

Maar daar kwam niets van terecht (negende op de 5 km, zijn favoriete aftstand) vierde op de ploegenachtervolging (slechts acht, vooraf geselecteerde, deelnemende  landen) en geen notering op de massastart. Hij werd er gewoon afgereden. Kwam snelheid tekort. Te langzaam, te futloos. De KNSB  (Koninklijke Nederlandse Schaatsenrijders Bond) had een dergelijke blamage kunnen voorkomen door Kramer niet af te vaardigen en zich gewoon aan de uitslagen van de plaatsingswedstrijden (OKT) moeten houden. Dan hadden twee jonge talentvolle schaatsers alsnog de kans gehad om zich in Peking te bewijzen en ervaring op te doen.

Ruim een jaar geleden had ik deze afgang al in een column voorspeld. Ik sprak toen de verwachting uit dat ook voor Irene Wüst het einde gekomen leek. Niets was echter minder waar. Zij won de 1500 meter in Peking, werd met het achtervolgingsteam derde en nog eens zesde op de 1000 meter. Een fantastische sportvrouw kreeg een grandioos afscheid.

De koningin van de spelen (althans waar het Nederland betreft) werd Irene Schouten met drie keer goud (3 km, 5 km, massastart) en een keer brons (ploegenachtervolging, waar ook heel veel op de coaching aan te merken viel. (Ontslaan, die Jan Koopmans, die begrijpt er echt geen hol van). Een goede tweede was shottrackster Suzanne Schulting met twee keer goud, een keer zilver en een keer brons). Persoonlijk vind ik shorttrack meer op boksen op de schaats lijken, maar goed, het zijn de medailles die tellen. 

AL met al heel behoorlijke spelen, althans waar het medailles betreft, maar minder dan in Zuid-Korea (2018) en Rusland (2014) ) maar veel beter dan in Sarajevo (1984) NUL medailles.

Een enkele reis, is dat ook een reis?

De trein van Nairobi naar Mombasa – er zijn er meer die ermee gereisd hebben. Mensen die zich bezighouden met reisliteratuur vinden dat een boek tot hun categorie gerekend mag worden, als de reiziger de toeristische plaatsen mijdt en dus ook niet in groepsverband met toeristen reist, maar bij voorkeur alleen en naar onherbergzame en toeristisch oninteressante gebieden. Veel reisschrijvers gingen zelfs zover hun reisgezelschap te verzwijgen.

Hoe dan ook, in november en december 1975 maakte ik de enige reis van mijn leven die aan een groot aantal zo niet alle, criteria van een ‘reis’ voldeed. Ik was drie weken onderweg, alleen, bezocht de boorden van het Victoriameer, sprak een boze Nederlandse bisschop, verbleef enkele dagen in een leprozenkolonie en besefte achteraf pas wat voor gevaar ik had gelopen toen ik in Nairobi met drie jongens was meegegaan naar een verlaten stadspark aan de rand van de stad.

Maar ik verbleef ook aan het zwembad in een zeer toeristisch oord bij Mombasa, daarna vloog ik door naar Ethiopië waar net een staatsgreep had plaatsgevonden en waar toeristen angstvallig wegbleven, ik zag er de ratten op de mercato en kocht een koffer vol priesterkruisen. Ook die trip kon je dus niet echt toeristisch noemen. Het enige dat nog ontbrak: een boek, dat heb ik er niet over geschreven. Dat had er misschien wel in gezeten, maar ik beperkte me tot een paar verhalen voor de krant en dat was dat.

Ik reisde met de nachttrein van Nairobi naar Mombasa. Bij het vertrek was het al donker en rond zeven uur ging ik naar het restauratierijtuig, waar ik aan tafeltje terecht kwam met een Keniaanse staatsambtenaar. Van het gesprek herinner ik me niets, van het voedsel wel: lamskoteletten met muntsaus, bloemkool met een melksaus en glazige piepers. Ik dronk er een glas Libanese rode wijn bij en ging naar bed. Een comfortabele éénpersoonscabine, het raam wijd open, want we reisden van 1400 meter boven de zeespiegel naar de zeespiegel zelf, het werd dus steeds warmer.

Ik werd geregeld wakker en onveranderlijk stond de trein dan ergens stil. ’s Morgens om zes uur stipt klopte iemand op de deur onder het roepen van ‘Your early morning tea, Sir!’ want in Kenia was het motto: any time is tea time. Ik keek naar buiten, de trein stond natuurlijk alweer stil, het was al een beetje licht en ik ontwaarde vlakbij een apenbroodboom met aan weerszijden twee even grote olifanten die meewarig naar het puffende monster keken.

Voor het ontbijt – scrambled eggs, geroosterd brood, gebakken worstjes, nog meer thee – ging ik weer naar de restauratiewagen waar de ambtenaar me begroette als een oude vriend. Om half negen waren we in Mombasa.

Op de terugweg nam ik een taxi, een Peugeot 504 met acht zitplaatsen. Ik zat op de achterbank tussen een zwarte jongeman die mij vijf uur lang zijn godsdienst aanprees en een oude man, een Arabisch uitziend type, die enorm naar pis stonk. Later, veel later heb ik dat leren begrijpen. Hij was gehuld in een smoezelige witte jurk.

Onderweg moest de taxichauffeur, tot zijn luid uitgeschreeuwde ongenoegen, wachten tot een vijfhonderdtal giraffen de weg was overgestoken.

Mag ik dat reizen noemen? Ja, dat mag ik reizen noemen.

________

hhBest

Boek & Film 

Op 1 april staat alles weer stil

Door Peter Stiekema

En zo krijgt Nederland zijn vrijheid weer terug op vrijdag 25 februari, de dag voor carnaval, nadat een week eerder de strenge coronaregels al een groot stuk zijn verzacht. Met carnaval is dus alles weer mogelijk  behalve grote optochten, massale bijeenkomsten zoals in de Zoepkoel in Venlo en op het Vrijthof in Maastricht.

Verbijsterend dat de regering zo'n beslissing nu neemt. Immers twee jaar geleden, in 2020, ging het helemaal mis met het virus, nadat massaal carnaval werd gevierd in Brabant en Limburg en vele vakantiegangers besmet terugkwamen van een wintersportvakantie in Oostenrijk. Duizenden doden vielen te betreuren met name in de verzorgingstehuizen waar het kabinet alles en iedereen in de steek liet, zowel bewoners als verzorgenden. Nederland ging compleet op slot. Je mocht zelfs de grenzen niet meer over, want je werd beboet met fikse geldstraffen.

En nu, uitgerekend met carnaval, wordt iedereen weer losgelaten. Zou dat iets te maken kunnen hebben met het feit dat er in maart gemeenteraadsverkiezingen zijn en de regering een fikse afrekening van het gevoerde beleid vreest? Ondanks dat het hier slechts gaat om plaatselijke verkiezingen en niet om landelijke?

Nu is het huidige virus kennelijk niet zo gevaarlijk, maar er kan zomaar een  variant ontstaan, die dat wel is. Ik heb dat nieuwe type van het Covid-19 virus alvast de naam Carnafallus horribiles meegegeven. Ik neem aan dat iedereen ongeveer begrijpt wat ik daarmee  bedoel.

Als mijn vrees bewaarheid wordt, als het even tegenzit, dan staat op pakweg 1 april alles weer stil. Alleen, wie zal dan nog gehoor geven aan nieuwe maatregelen van dit kabinet. Of sturen we dan weer de ME op de protesterenden af?

Nog één advies: wie in april op trouwen staat, die viere het feest maar alvast in maart. Voor alle zekerheid.