SanteLOGie

Een Hollands Armageddon

Vanmorgen is dan eindelijk klip en klaar duidelijk geworden: het land is vanaf nu overgeleverd aan het rapalje, het jan-hagel, het tuig en het gespuis, dat vandaag het land in brand gaat zetten met in België in grote hoeveelheden aangeschafte handgranaten, springladingen, bermbommen en mortieren. Het fascistentuig heeft de afgelopen weken weinig gelegenheden laten liggen om ze daarbij zoveel mogelijk aan te sporen.

Hoe ik dat allemaal weet?

Gewoon, van het NPO Radio 1 Journaal, waar om zes uur een vertegenwoordiger van de vakbond van Bijzondere Opsporings Ambtenaren, de BOA’s dus, rustig aan Wilfried Baijens uitlegde hoe voor hem vandaag, Oudejaarsdag inclusief de jaarwisseling zullen verlopen, en ik parafraseer: ‘tegen vuurwerk valt niks te beginnen, ons accent komt te liggen op twee punten: het beschermen van onze eigen mensen en het handhaven van de coronaregels die ons sinds kort (twee jaar) zijn opgedrongen.’

Vanavond zullen we dus kunnen zien dat in harnassen gehulde BOA’s (en voor politie en brandweer geldt hetzelfde) de dronken en stonede bendes brandstichters erop wijzen dat ze anderhalve meter afstand moeten houden. Op bepaalde plaatsen waar groot vuurwerk wordt afgestoken controleren ze of de brandstichters goedgekeurde mondkapjes op hebben, en of ze geldige QR-codes kunnen tonen.

De echte pessimist had natuurlijk al spaanplaat ingeslagen om de woning te blinderen en waar mogelijk de auto te begraven tegen het aansteken; de doorsnee burger had wel een vermoeden, maar kan vandaag, na de onheilsboodschap in het journaal natuurlijk nergens meer iets krijgen. Of heeft het te druk met het bakken van oliebollen en het poleren van champagneglazen.

De enige hoop is dat het vuurwerk in grote mate onbetrouwbaar van kwaliteit zal blijken (België!) zodat het bij herhaling te vroeg en in het gezicht van de daders zal afgaan. Groot voordeel: geen mondkapje meer nodig.

In bepaalde landen op de wereld wordt de regering die dit mogelijk heeft maakt – ik let wel: misschien, heel misschien niet bewust heeft bevorderd, ik ben licht paranoïde – stante pede weggestuurd door een inderhaast van reces teruggekomen parlement, dat zowel het demissionaire als het nieuw aankomende kabinet tot aftreden dwingt, de staat van beleg en een totaal uitgaansverbod afkondigt en ter zake deskundige overheidsdienaren de opdracht geeft met scherp te schieten mocht zich ergens een opstootje voordoen en/of er iets in brand wordt gestoken of tot ontploffing gebracht.

Maar nee, wij zitten met een blij gezicht te kijken hoe de Hollandse dictatuur een regering samenstelt uit allerlei brave meelopers en ijdeltuiten en volstrekt schaamteloos zijn ware gezicht laat zien – bijvoorbeeld door de inrichting van een ‘Ministerie voor Stikstof & Natuur’, een mooi staaltje Nieuwspraak voor ‘Ministerie voor Veiligstelling van de Boerenstand & Schiphol’.

Kortom, wie de komende avond en nacht overleeft ontwaakt morgen in een bananenkoninkrijk, waar na de gezondheidszorg ook de ordehandhaving is en blijft afgeschaft.

Langzaam maakt Nederland zich los van Duitsland en België en drijft weg in de richting van Zuid-Amerika, waar de hoofdteelt, inderdaad, bananenteelt zal zijn.

Eet u vandaag nog maar maar rustig die oliebollen op uw schuiladres. Let op: maximaal vier personen op bezoek.

En laat de champagne rijkelijk vloeien. (Om verwarring te voorkomen de kurk niet laten knallen.)

Daarna valt een ondoordringbare naar zwavel en vuursteen stinkende duisternis in.

_______

hhBest

Boek & Film 

De etymologie van de eekhoorn

Het is begonnen, hoor – de paartijd van de eekhoorns. Dat is geen wetenschap van mijzelf maar van het eekhoornlemma op Wikipedia, waarvoor hartelijk dank. Vanochtend renden er drie door de tuin, over de grond, over het terras, in de omringende bomen en struiken achter elkaar aan, een spektakel van jewelste. Inzet: wie mag de komende weken met de meisjes aan de slag. Het is ook overal hetzelfde.

Van datzelfde lemma begrijp ik dat de vrouwtjes zich nog even gedeisd houden en dat je aan de kleur van de eekhoorns kunt gissen hoe oud ze ongeveer zijn. Hoe ouder hoe grijzer, niets menselijks is hen vreemd.

Als ik ze hun gang had laten gaan sinds ze, een jaar of tien geleden, voor het eerst in groten getale opdoken, was mijn tuin nu een dicht woud van notenbomen, eiken en hazelaars. De eekhoorns, alweer dat lemma, leggen een wintervoorraad aan, en ze doen dat nogal, eh, ongeorganiseerd. Ik neem aan dat een groot deel van de begraven zaden teruggevonden wordt, maar een ander, ook groot deel, krijgt de kans te ontkiemen en als je niet oplet heb je zo een jonge boom in de tuin die nog flink weerstand biedt tegen uitgraven.

Toch gebeurt het wel dat een eekhoorn op een plek waar ik een jonge notenboom heb gerooid, wanhopig en diep graaft. Als je goed kijkt zie je op zijn gezicht een uitdrukking als ‘ik had hier toch verdulleme een walnoot begraven? Nog een beetje dieper dan.’ Ook heb ik wel gezien dat een eekhoorn een vijf minuten tevoren begraven walnoot alweer kwam ophalen – betere plek gevonden.

Ook verwondert het mij een palm in mijn tuin – Trachycarpus fortunei – door eekhoorns wordt beschouwd als leverancier van de bekleding van hun nesten, te weten de ‘haren’ die groeien op de stam van de palm. Hoe weten ze dat dat mogelijk is?

Ze krijgen kennelijk veel kinderen, want hoewel hun aantal achteruit gaat, zijn er nog altijd veel, ondanks bedreiging door ziekten, honden, katten en wegverkeer.

De eekhoorns kunnen het verder ook zonder mij wel af, en dat geeft mij gelegenheid u en mijzelf even te verdiepen in de etymologie van het woord eekhoorn. Niet te gek natuurlijk, want ik ben geen etymoloog, te weten iemand die studie maakt van de herkomst en ontwikkeling van woorden.

Welaan.

Linnaeus, ja die ouwe Zweed die lang in Nederland werkte, gaf alles dat groeit en bloeit en altijd weer bloeit een naam, meestal een ernstig geval van gemengd potjeslatijn en Grieks. Zo kwam de eekhoorn aan de naam Sciurus vulgaris. Maar hoe kwam Linnaeus daaraan, in de achttiende eeuw? In hedendaags Grieks zeggen ze Σκίουρος, skíoeros dus, en daar moet Linnaeus het dus vandaan hebben. Dat is mooi om te weten, maar hoe we aan eekhoorn zijn gekomen, dat weten we nu dus nog niet.

Tot vanmorgen 8 uur dacht ik nog dat ons woord eekhoorn een verbastering was van het Franse woord écureuil. Verdere ‘studie’ levert op dat het eerder omgekeerd is, want in de Germaanse talen kom je, hoe verder je terug gaat in de tijd, ikori tegen, en ekern, en ekorre. Er was zelfs enige verwarring in het Middelnederlands, waar eencoren opduikt – eenhoorn dus. Maar dat is natuurlijk te belachelijk voor woorden, ik zie die vrolijke pluimstaarten al rennen met een horentje tussen de schattige oortjes. Beter kijken voortaan, beste Middelnederlanders.

Waarmee vooralsnog niets verklaard is. Eek zou van eik kunnen komen, maar hoorn? In het Portugees is een eekhoorn een esquilo en in het Italiaans een scoiattolo. Beide met wat moeite terug te voeren tot écureuil, zou ik zeggen. Scoiattolo en écureuil komen vervolgens gebroederlijk terug in het Engelse squirrel. Se non è vero, è ben trovato.

Nou ja, zo te zien hebben de eekhoorns zelf geen benul van etymologie – ik betwijfel zelfs of ze zich ervan bewust zijn dat we hen eekhoorns noemen.

Schattig zijn ze. O ja? Ik heb wel eens een foto gezien van een eekhoorn die zich een mezenkuiken zeer goed liet smaken. Hij veegde daarna het bloed uit zijn gezicht met die vrolijke pluimstaart. (Dat laatste is een verzinsel van mij, natuurlijk.)

_________

hhBest

Boek & Film 

Thuurtje redt zich wel

‘Ik was hét gefossiliseerde anachronisme in uw lijfblad: van toegewijd dooplid der Linkse Kerk verworden tot Boze Blanke Oude Man, vechtend tegen woke windmolens en uitblinkend in trivia over honden, stoelgang, masturbatie, vraatzucht, alcoholisme, narcotica, GroenLinks, klimaclown Frenske, krekhuisjes, kommersjele sekswerkers en aanverwant vermaak, aangevuld met erudiete kwinkslagen naar de literatuur want we zijn natuurlijk niet van de straat.’

Ik zou een column nooit met ‘ik’ begonnen dus u begrijpt dat dit een citaat is: de inleiding van de laatste column van Arthur van Amerongen, familielid van de statige journalist en hoofdredacteur van De Groene Amsterdammer Martin van Amerongen (moge hij rusten in vrede), af en toe koketterend met de naam van de adellijke familie Taets van Amerongen, schreef voor de Volkskrant (van afgelopen maandag).

Ik heb in de tien jaar dat Van Amerongen zijn wekelijkse columns schreef voor de Volkskrant een sterk dubbelhartige houding tegenover hem ontwikkeld: mede gezien de rechtse diehards in zijn kennissenkring, met wie hij geregeld in zijn woning in de Portugese Algarve (onlangs ook nog in Amsterdam) bacchanalen van enige betekenis organiseerde, zou ik hem, politiek gezien, kunnen zien aanschuren tegen PVV en aanverwanten; ware het niet dat ik vermoedde dat hij bij die bange burgermanspartij niet paste, evenmin als tegen het aan die partij klevende geur van politiek tinnegieterschap.

Maar hij had een tamelijk realistische, op eigen ervaringen (Eurabia) gebaseerde afkeer van de islam – toch mede omdat die godsdienst kritisch staat tegenover een aantal hobby’s van Van Amerongen – Don Arturito voor zijn aanhangers – zoals drank- en drugsmisbruik, overspel en wat dies meer zij. Men leze er de columns van de Portugese bard nog maar eens op na.

Wat mij permanent hinderde was zijn eeuwige – in een groot deel van zijn columns – tamboereren op de vermeende ijdelheid en omvangrijke gestalte van eurocommissaris Frans Timmermans en anderen. Meermalen heb ik hem er in een tweet opmerkzaam opgemaakt dat hij zelf ook, qua gestalte en overig vervallen uiterlijk, lelijk afstak bij de David van Michelangelo (ik heb andere bewoordingen gebruikt maar kan die zo snel niet terugvinden. Twitter is een zootje). Ik kan daar rustig aan toevoegen dat de stukken van Van Amerongen ook overigens niet zozeer koekoek eenzang waren geworden, maar dan toch een eindeloze herhaling van zetten.

Hij paste ook vrij goed bij Hollandse autojournalisten uit de jaren zeventig – de kenners weten wat ik bedoel. (Voorbeeld: in een chic restaurant in Frankrijk de open haard opvrolijken met glazen oude Armagnac.)

Dus nu moeten wij, abonnees van de Volkskrant, Don Arturito missen.

Is dat erg? Nee. Nou, hoogstens een beetje dan, uit weemoed om zijn, ook na zijn zestigste verjaardag, persisterende puberachtigheid. ‘Kijk eens wat ik durf te roepen’.

Én hij verdwijnt allerminste uit het zicht. Om te beginnen is hij nog te consulteren in de Haagsche Post, en hij schrijft zelf in zijn laatste column voor de Volkskrant dat hij gaat publiceren op de websites GeenStijl en The Post Online – ik moet daar meteen bij zeggen: dat zijn inmiddels wel erg afgelegen niet alleen door rook bruine cafeetjes waar oude rechtse bromberen zich thuisvoelen, bij gebrek aan beter.

De krant heeft nog altijd erg veel columnisten waarvan een deel, elk in een eigen genre, hoort tot de Nederlandse cq wereldtop van het columnisme. Moet ik namen noemen? Sylvia Witteman, Sheila Sitalsing, Bert Wagendorp, Max Pam, Olaf Tempelman, Martin Sommer, Frank Heinen, Peter Middendorp – is dat voldoende?

Ik ben nog altijd niet erg onder de indruk van hoofdredacteur Pieter Klok, ik zie nogal wat veranderingen in de krant die ‘moeten kunnen’, en nu dus het gedwongen vertrek van Van Amerongen, en diens ‘vervanging’ door iemand die echt van adel is, te weten Sander Schimmelpenninck (een aanwinst, let wel).

En bovendien ben je als rechtgeaard journalist verplicht kritisch te staan tegenover je hoofdredacteur, zeker wanneer je ook nog een ouderwetse socialist bent die de hoofdredacteur, immers een baas, wantrouwt.

Daar ben ik, net als Don Arturito, een enorme puber in gebleven.

_____

hhBest

Boek & Film 

Dieren in het nieuws

Geïnspireerd door de behartigenswaardige opmerkingen over honden die bijten, die Maarten van Rossem maandagavond maakte in zijn functie van jurylid van De Slimste Mens, vandaag maar eens een kort college over de relatie ‘mens en dier.’

Ten eerste: huisdieren bestaan niet, net zo min als kamerplanten – de consequenties van deze constatering gelieve men zelf te trekken.

Dieren die in de buitenlucht geen kans zien zichzelf in leven te houden moeten beschouwd worden als tragische wezens die slachtoffer zijn van het ingrijpen van de mens in hun leven. Nog erger zijn de dieren die ook binnenshuis nauwelijks overeind blijven door dezelfde oorzaak – ik doel hier met name op alle vormen van bulldogs.

Deze laatste betreurenswaardige wezens zijn zo doorgefokt dat ze met hun ongetwijfeld als ‘schattig’ gekwalificeerde ruïnes van gezichtjes enorme moeite hebben met normaal ademhalen. Ik begrijp dat hoe meer ze met dat gezichtje kwijlen, hoe schattiger ze zijn.

Andere mens-dier-relaties komen straks aan de beurt, ik moet nog even door met honden. Dat kwijlen is vies, het kan er eventueel nog wel mee door. Maar mensen die hun honden kussen en zich in hun gezicht laten likken houden er blijkbaar geen rekening mee dat honden op straat aan elkaars anus en andere geslachtsdelen plegen te likken en hun uitwerpselen eten. Tevens moet ik verwerpen, het is erg dat ik moet zeggen – dat honden bij hun ‘baasje’ onder de dekens plegen te slapen. Die mensen worden verzocht zich zeer zéér verre van mij te houden.

Over vormgeving gesproken: hoe komt het dat een hond, die wel goed ruikt maar slecht ziet, altijd ziet of een ander wezen op straat ook een hond is, hoe gruwelijk ook verminkt door duizenden jaren fokken – ik noem een chihuahua?

Goed. Neemt u maar even een slokje water.

De kat dan. De boeren en het wegverkeer en de inmiddels in de Nederlandse natuur teruggekeerde roofvogels hebben veel succes bij het uitroeien van een grote verscheidenheid aan vogelen van bosch en veldt. Maar Poespoespoes levert in deze strijd ook een ingrijpende bijdrage, zodat menig goedbedoelend mensch elke lente- en zomerochtend het gekwinkeleer des vogels moet ontberen. (Het gekwinkeleer ontbeert op zich weer de schattigheid van al het gevogelte klein en groot – het zijn agressieve strijdzangen die indringers van de eigen soort van de eigen vrouwtjes moeten afhouden.)

Resteren nog veel raadsels die om oplossing schreeuwen..

Waarom vinden wij vogels in de tuin schattig en muizen niet?

Waarom vinden wij de eekhoorns, die de laatste jaren op grote schaal onze vinexwijken zijn binnengedrongen, veel schattiger dan ratten, die er tenslotte het eerste waren? Over het verspreiden van ziektes kan het niet gaan, die krijgen we toch al van honden, katten en papegaaien. Of zijn het de iets grotere ogen en schattige pluimstaart van eekhoorns? (Waarom eten mensen garnalen en geen pissebedden, toch nauw aan elkaar verwant?)

Hoe zijn mensen op het idee gekomen leeuwen, tijgers, boa constrictors en schorpioenen te houden, in hun tweekamerflat op de achtste verdieping? Algemeen wordt gedacht dat het daarbij gaat om symbolische verlenging van het mannelijk geslachtsdeel, maar is het echt zo simpel?

Zo, daar heb ik jullie toch aan het denken gezet. Of, waarschijnlijker nog, tegen mij in het harnas gejaagd.

Waarna ik nog even wil wijzen op een prachtig boek dat mij in het kader van het Kerstfeest deelachtig werd.

Boeken kunnen veel invloed hebben, maar ze stinken, bijten en poepen niet, dat is een groot voordeel. Ook als ze vol staan met dieren die de rechtgeaarde fokker doen watertanden. Ik noem de foedraalgiraffe, de toekantweelingkrab, de koraalpanter, de gelaagde bloemkraaggaai, de honingbekstiefelaar, de vlindermees en de geweldigste van allemaal, de konijguïn. Ze hebben één ding gemeen: ze zijn allemaal lid van de Partij voor de Dieren.

En ze zijn volstrekt ongevaarlijk, en hun allervoornaamste voordeel is dat ze niet bestaan. Of hoogstens leven in een nietbestaand land, Terra Ultima. Het boek van die naam van Raoul Deleo zal ik het hier dezer dagen uitvoeriger bespreken.

Kukeleku!

_______

hhBest

Boek & Film 

Een heilig boek voor de winter

Je weet misschien dat ik, als in een alternatieve bijbel, tussen 22 december en begin januari De Avonden van Gerard Reve pleeg door te nemen. Het zou mooi zijn als ik dat al sinds 1947 deed, dat was zelfs mogelijk geweest aangezien op datum van publicatie negen jaar was en goed kon lezen, want ik was een voorlijk kind, al zeg ik het zelf. Maar nee, ik doe het pas een jaar of twintig, nadat ik er in ergens in de jaren zestig van de vorige eeuw kennis van had genomen. Plaatsing op de leeslijst Nederlands was helemaal buiten de kwestie, aangezien in de jaren vijftig in katholieke kring, waar mijn middelbare school enthousiast deel van uitmaakte, dat boek niet gelezen werd. Het stond nog net niet op de Index librorum inhibitorum.

Mijn exemplaar is een beduimelde 27^ste druk uit 1977, ik herinner me eerdere drukken in bezit te hebben gehad die allemaal uitgeleend zijn en nooit teruggekeerd. Hopelijk omdat de lener zich er niet van kan weerhouden elk jaar in de heilige weken die beginnen op 22 december, precies tien dagen na de verjaardag van de bard zelve, zijn boek, wat zeg ik, zijn debuut en tevens magnum opus, ter hand te nemen.

De echte adepten laten op de vroege ochtend van 22 december aanvankelijk het boek gesloten en prevelen de eerste regels uit het hoofd. ‘Het was nog donker toen in de vroege morgen van de tweeëntwintigste december 1946 in onze stad, op de eerste verdieping van het huis Schilderskade 66, de held van deze geschiedenis, Frits van Egters, ontwaakte’. En dan plechtig het boek openslaan en elke dag een hoofdstuk lezen, in de wetenschap dat het boek nauwelijks een geschiedenis bevat en al helemaal geen held.

Het boek betreft feitelijk een dagboek, geschreven in het kader van behandeling door een psychiater. Wat precies de opdracht was, dat weet ik niet, mogelijk ging het om zo nauwkeurig mogelijk noteren van de inhoud van de bizarre dromen van de toen 23-jarige Reve, die dan ook feitelijk de kern vormen van het boek.

Naarmate ik het vaker lees doemen er nog een paar kernthema’s op: de half verstikte ruzies van Van Egters’ ouders, de wrevel van de auteur bij het aanschouwen van zijn vader en zijn liefde voor zijn dappere, maar hulpeloze moeder – en de dwangmatige neiging van de ‘held’ om zich gruwelijk gewelddadige episodes als grap voor te stellen.

Iedere keer weer herinner ik me dat die laatst genoemde grappen al in de jaren vijftig de ronde deden, met name onder de studenten van de Katholieke Universiteit Nijmegen met wie ik als werkstudent in aanraking kwam op de werkvloer van fabrieken als Organon, Zwanenberg en Unox. Voorbeeld: stel je twee jongens voor, een van de twee heeft een bijl en zegt tegen de ander: ‘Leg je hand eens neer’. De ander doet dat, en denkt: ‘Hij hakt niet,’ de jongen met de bijl denkt: ‘Hij trekt die hand wel terug.’

De grappen werden te midden van de bevroren varkenslijken van Unox verluchtigd met op het ordinaire af seksueel getinte limericks.

Maar die kwamen dus níet voor in De Avonden.

‘Hij zoog de borst vol adem en stapte in bed. ‘Het is gezien,’ mompelde hij, ’het is niet onopgemerkt gebleven.’ Hij strekte zich uit en viel in een diepe slaap.’

De nijvere lezer van Reve’s werken zal opmerken dat die laatste alinea tevens gezien kan worden als de aanhef van de rest van zijn oeuvre.

_______

hhBest

Boek & Film 

Het leven is één grote puzzel

Heel lang was het mijn gewoonte om een beetje neer te kijken op lui die kruiswoordpuzzels oplossen. Ik wilde wel een uitzondering maken voor de puzzel in de krant die het uitgevonden heeft, de Londense Times, maar online invullen lukt mij niet en de krant kopen, nou ja, vergeet het maar.

In het kader van ‘redden wat er nog te redden valt’ van mijn ooit formidabele geheugen en bijpassende intelligentie, en misschien ook wel door corona (toch leuk om iets te hebben dat je letterlijk overal de schuld van kunt geven) wendde ik mij tot de VPRO Gids, toch daadwerkelijk een sjiek orgaan, waarvan ik trouwens al een jaar of zestig lid ben, en waarvan de wekelijkse kruiswoordpuzzel niet alleen deels over actuele zaken gaat, maar ook een apart aspect heeft: drie of vier plaatjes waar je een naam bij moet bedenken. Piepklein zijn ze, hele jonge foto’s van inmiddels heel oude artiesten, kunstwerken die je niet of heel vagelijk bekend voorkomen.

Ik merkte dat ik er op dinsdagmiddag voor ging zitten, in afwachting van de postbode en de gids.

Toen ontdekte ik ook de wekelijkse puzzel van de Volkskrant op zaterdag, ook vaak over actualiteit.

Wat ik ook ontdekte: als je een bepaald antwoord maar niet kunt bedenken en dan de letterlijke vraag intikt op Google, dan stuurt die je rechtstreeks naar een of ander online puzzelwoordenboek – er zijn er meerdere – waarin puzzelaars vóór jou dezelfde vraag hebben gesteld en doorgaans een kloppend antwoord hebben gekregen.

Dat is uiteraard een drastische vorm van steggelen (zeggen ze in Nijmegen) en van foetelen (zeggen ze in Zuid-Limburg) maar ja, die puzzel moet toch ingevuld worden. (in Zuid-Limburg zeggen ze ‘uitgevuld’). Ik probeer, met de hand op het hart en met een beroep op mijn ooit op 148 vastgesteld IQ (maar ja, toen ik was ik nog jong en mooi) het in principe zonder deze ‘hulp’ te doen. Maar men kan ook te veel vragen van een mens.

En toen kwam er een (naar ik meen tijdelijk) abonnement op het papieren dagblad De Limburger, dat werkelijk grossiert in puzzels. Elke dag staat er wel een Zweedse puzzel, of een Filippine in. Met name de Zweedse puzzels zijn voor een geroutineerde puzzelaar kinderspel (in bijna elke aflevering staat wel de vraag: lofzang, en het antwoord is uiteraard: ode). De enige complicatie wordt gevormd door het feit dat de krant de puzzels kennelijk afneemt van een Belgische firma zodat je ineens geconfronteerd wordt met de vraag ‘stad in Wallonië’, of met een vraag naar de afkorting van de naam van een Belgische instelling of ministerie.

Op dinsdag is het in die krant helemaal feest want dan is het de beurt aan het puzzelkatern. Alles bij elkaar ben ik op dinsdag niet of nauwelijks te consulteren: ik puzzel.

De oplettende lezer heeft nu al gezien: hij noemt de cryptogrammen, de doorlopers en de sudoku’s niet. Goed gezien, van sudoku begrijp ik niets – onder het motto: ik ben geen goeie rekenaar, mijn richting is taal. Cryptogrammen zijn mij doorgaans te cryptisch en doorlopers, eh, ja die lopen door. ‘Doorlopen, niets te zien hier.’

Diezelfde oplettende lezer zal nu zeggen: daar ben je dus te dom voor. Kan goed zijn hoor.

Dat besef overviel mij al helemaal toen ik vrijdag voor de eerste keer van mijn leven geconfronteerd werd met kerstpuzzels.

In de NRC (ook een tijdelijk abonnement) was de puzzel een econogram, het zal ook eens niet – twee pagina’s met soms wel erg cryptische vragen van neoliberale aard; en neem van mij aan: een puzzel van een hele krantenpagina invullen komt voor mij neer op vrijwel hopeloos met een bot schaartje een voetbalveld maaien.

In De Limburger gisteren zo’n kerstpuzzel die ik niet wens te begrijpen, zo een waarbij je eerst een heleboel rebusjes moet invullen alvorens aan het puzzelen te beginnen. De samensteller ervan schijnt iemand met een academische opleiding te zijn. Ik kan wel zeggen dat ik er geen tijd voor heb, maar de werkelijkheid is: ik ben onvoldoende vindingrijk en mijn geheugen is ook niet meer wat het geweest is.

En de Volkskrant? Die was genadig, daar was de kerstpuzzel maar een halve pagina. Ook te veel voor mij en voor mijn telefoon die maar een beperkte lading heeft, daar niet van. Gelukkig werd ik een pagina verderop getroost door het opduiken van de wekelijkse actuele puzzel, waarvoor je een heel eind komt als je de actualiteit een beetje bijhoudt.

En anders kan ik altijd nog terugvallen op het aanwijzen van nog grotere stommeriken dan ik.

Zoals de twee in de kerstuitvoering van De Slimste Mens, voor wie de naam Omtzigt niets bleek te zeggen, en voor wie ook The Beatles grote onbekenden waren.

En een van die twee ging nog meer naar de volgende ronde ook…

________

hhBest

Boek & Film 

Wil de echte sportman opstaan

Door Peter Stiekema

Wil de echte sportman opstaan. De sportman van het jaar welteverstaan. Dat is nu Max Verstappen geworden, op vier wielen en met misschien wel duizend PK onder zijn kont (of meer?) Mijn persoonlijke voorkeur zou uitgegaan zijn naar wielrenner Harrie Lavreysen, (uiterst succesvol op de baan) In Tokio.

Tijdens de Olympische Spelen  won hij twee gouden en een bronzen medaille. Daarnaast werd hij wereldkampioen, Europees kampioen en won hij diverse wereldbekerwedstrijden. Hij moest zijn PK's zelf aanmaken op zijn tweewieler met zijn niet-geringe spierkracht. Dat sla ik toch net even hoger aan, dan de grote kwaliteiten die ik ook Max Verstappen toedicht. 

Zo'n verkiezing als sportman van het jaar 2021 is bijzonder lastig. Je moet verschillende prestaties met verschillende expertises gaan vergelijken. Bij mij gaat de fysieke dan boven de mechanische prestatie. Bovendien waren er bij de Formule-1 maar twee echte kanshebbers op de titel, terwijl de overige 18 coureurs vooral voor spek en bonen meededen. Hun wagens waren absoluut niet  opgewassen tegen die van Hamilton en Verstappen. Voor Lavreysen was de tegenstand veel groter. Dat allemaal in aanmerking genomen gaat mijn voorkeur voor de titel sportman van het jaar dan ook naar hem uit.

En nu maar hopen dat Pieter Omtzigt politicus van het jaar wordt. En niet Sigrid Kaag, of die duikelaar van een Mark Rutte.

Hou eens op met die glijerij

Ooit waren er mensen, ooit was er een samenleving, die maar heel weinig leek op die van vandaag. De mensen verdienden hun karige loon in het zweet huns aanschijns, ze berustten in de eindigheid van hun korte leven, in de ziekten en plagen die hoorden bij dat leven, dat, naar men zich bewust voelde, nu eenmaal een riskante bezigheid was. Met grote kans op een ellendig einde.

Ik heb het niet over het Stenen Tijdperk, niet over de Duistere Middeleeuwen, niet over de stinkende negentiende eeuw, maar gewoon over een tijd en een samenleving waar Maarten van Rossem, Philip Freriks en ik persoonlijk getuigen van zijn geweest.

Hoe het gebeurd is: Joost mag het weten – maar ik heb Joost ook alweer een tijdje niet gezien, laat staan gesproken.

Tegenwoordig kom je in de krant als je een truc hebt gevonden om de door de Oostenrijkse autoriteiten vastgestelde regels voor uit het buitenland aanreizende vreemdelingen te omzeilen. Die buitenlanders zijn mensen die een sport beoefenen, genaamd ‘wintersport’ waarvoor het eigen land, wegens algemene platheid, ongeschikt is. De Oostenrijkse autoriteiten willen zo voorkomen dat die wintersporters de in hun eigen land om zich heen grijpende gevaarlijke besmettelijke ziekte naar hun besneeuwde, vol sneeuwbelletjes rinkelende bergen brengen.

De wintersporters hebben natuurlijk, ik moet het toegeven, voor heter vuren gestaan. En dan heb ik het nog niet eens meteen alweer over de gevaarlijke hoeveelheden naar binnen gewerkte hoeveelheden bier en obstler, onder het brullen van ‘Ski heil’ – ik heb lange tijd gedacht dat ze Sieg Heil riepen, maar dit terzijde – maar wel over dingen die nog niet zo lang geleden onbestaanbaar waren, en eigenlijk nog zouden moeten zijn, zoals matig geoefend de sport te lijf te gaan, die trouwens kinderlijk eenvoudig is: van een glad besneeuwde helling naar beneden glijden en met de skilift weer omhoog en weer omlaag en zo enkele uren per dag.

Dus zien vele van die skihelden kans hals nek en nieren te breken, maar géén nood: er staat een vliegtuig (‘gipsvlucht’) klaar om ze comfortabel terug te vliegen naar het eigen land, waar de gezondheidszorg zwaar overbelast is – so what – en de zorgverzekering klaar staat om de gigantische kosten verbonden aan die glijerij te vergoeden.

Toen ik nog wel eens in Oostenrijk in de bergen wandelde kon ik maar niet wennen aan de schrik als je, rustig wandelend, een hoek omsloeg op 3000 meter hoogte en daar geconfronteerd met alwéér een stel bulldozers die brullend de unieke natuur terzijde schoven om wéér een skihelling in te richten, in het kader van ‘ting kassa en wat kan mij de Alpennatuur verrekken’.

Zoals ik al zei: het leven is een riskante bezigheid, nog altijd.

Gelukkig hebben we de druppeltjes van Giel Beelen om de pijn te verlichten. En de mierzoete, op frambozen en aardbeien lijkende snoepjes die Lieke van Lexmond verkocht, met het nobele doel kinderen te laten wennen aan het eten van groente en fruit.

Je zou bijna hopen dat die verdomde pandemie nog flink lang doorgaat.

Zodat we weer konden leven als echte, min of meer beschaafde mensen die naar elkaar en naar onze leefomgeving omkijken, in de wetenschap allemaal in eenzelfde schuitje zitten dat de Styx oversteekt.

________

hhBest

Boek & Film 

De verliefde winkelwagen

Al lang geleden heb ik het opgegeven reclame op tv weg te schreeuwen. Wegzappen heeft geen zin, want alle zenders zenden tegelijk reclame uit, hoewel ik daar onderscheid moet maken, natuurlijk: de normale tv, te weten de publieke omroep, maakt het niet zo bont, de commerciële zenders daarentegen zijn niet om door te komen, die laten een totaal mislukte kerstfilm van anderhalf uur rustig uitlopen tot meer dan twee uur, wegens meer dan een half uur reclameboodschappen.

Ho. Is het niet beter om te schrijven: boodschappenreclame?

Na ampele overweging (ik heb helaas geen tijd voor meer dan 20 seconden) moet ik constateren dat het gewoon ‘reclame’ moet heten, en wel bestaande uit ‘advertenties’.

In de aanloop naar ‘de feestdagen’ beginnen vanaf september de supermarkten reeksen advertenties te produceren in een soort oorlogje voor het antwoord op de vraag: wie is de leukste thuis? Op de deurknop na, dan toch wel?

Daarbij spannen Albert Heijn, de Jumbo en de Aldi de kroon. In drie categorieën.

En er is een buitencategorie, omdat het geen supermarktreclame is.

Albert Heijn wint in de categorie ‘veel te veel geld uitgegeven, rare verhaaltjes verteld’. Zoals ‘een hamster, nee, geen cavia mam’ steekt onvoorzichtig een weg over en tekent een hartje op een beslagen raam. De hamster achter dat raam duikt even later in het huis van de eerste hamster op, waar een enorm gezin, inclusief het kennelijk verplichte zwarte jongetje, geschaard rond de kerstdis, juichend toeziet hoe de eerste hamster zich gereed maakt de tweede te bespringen – en dan weet je het wel: volgend jaar krijgen we een filmpje met de twaalf hamstertjes die er het gevolg van zijn. Dan zijn we ook weer terug bij de oude advertenties waarin de hamsters, om hun naam eer aan te doen, de winkel leegkopen. Het opmerkelijkste van het filmpje: het is niet alleen Kerstmis, maar het heeft ook gesneeuwd. En hoe.

In de categorie ‘hoe lang houdt Frank Lammers dat nog vol, en wat ziet zo’n mooie vrouw, Maike Meijer, in die vadsige, dommige dikzak’ gaat het bij de Jumbo van kwaad tot erger. Die droom van Frank, met dat enorme glitterfeest, moet werkelijk een burgermanskapitaal gekost hebben. Ik moet het nog controleren, maar ik verwacht enig verband tussen de kosten van deze reclamespot en het feit dat ik gisteren bij de Jumbo voor het eerst sinds tijden meer dan 100 euro heb gescoord voor een volle winkelwagen.

En dan in de categorie ‘het grote raadsel’: de Aldi. De gedachte achter de advertentie luidt, aldus het reclamebureau: goede feestdagen hoeven niet duur te zijn. Zien jullie dat er in? Ikke niet.

En wat zien we dan: een winkelwagentje wordt verliefd op een mevrouw die volgens mij niet echt de gemiddelde Aldi-klant kan zijn; zij gaat in op de liefderijke achtervolging en gooit het zelfrijdende wagentje vol boodschappen. Daarna begint het te sneeuwen en het karretje staat een beetje mistroostig buiten. Dan arriveert een bergingswagen met de kapotte auto van mevrouw op sleeptouw, de mevrouw stapt uit de cabine van de bergingswagen en aait wat sneeuw weg van het winkelwagentje.

Het kan zijn dat ik hier een paar dingen door elkaar haal of over het hoofd zie, maar dat lijkt me niet erg: het blijft een onzinnig verhaal en eigenlijk ook een soort antireclame. Ik bedoel, ik kijk voorlopig wel even uit voor ik weer naar de Aldi ga (ze hebben een hele goeie goedkope cava) en dan wordt besprongen door een bergingswagen die verliefd is op het winkelkarretje dat ik argeloos voor zijn neus wegkaap. Hij rijdt mij dan ook hartstikke dood.

Mooie boel. Maar ja, je weet toch, bergingstrucks zijn meestal goedmoedige lobbesen, maar kom niet aan hun verkering.

En dan is er nog de buitencategorie: ‘optreden van rare dieren’. Ik weet zo gauw niet meer voor welke firma dit reclame is, maar het gaat om een roedel hyena’s, die zijn gekozen omdat het blaffen van hyena’s met wat goede wil lijkt op het lachen van mensen.

Daar kunnen we kort over zijn: volgens mij stinken hyena’s drie uur tegen de wind in, dus die wil je niet op je bank hebben, ook niet een paar seconden voor een geinig filmpje; verder zijn het buitengewoon agressieve roofdieren en mogen ze helemaal niet voor dit soort doeleinden gebruikt worden.

Worden ze ook niet. Ik kan het niet in detail uitleggen, maar ga er maar vanuit dat er geen hyena aan dat filmpje te pas gekomen is, net zo min als hamstertjes in de AH-advertentie. Het geheime woord: Photoshop, of enig ander beeldbewerkingsprogramma.

(Al vanaf mijn prilste jeugd weet ik dat je met een beetje mansplaining alle leuke dingen kunt verpesten.)

_________

hhBest

Boek & Film 

De tennisleraar is dood

Een paar dagen geleden heb ik nog eens smakelijk het verhaal opgedist over die keer dat ik net niet over de dichtgevroren Waal in Nijmegen was geen lopen en ongetwijfeld aan een gruwelijke dood was ontkomen.

Het moet aan het eind van de winter van 1963 zijn geweest, een paar weken nadat Reinier Paping de Elfstedentocht had gewonnen zonder te verdrinken, maar ja, in Friesland hebben ze van alles maar geen rivier als de Waal, natuurlijk.

Het is een bekend verschijnsel dat oude mensen weliswaar vergeetachtig beginnen te worden, maar dat er één lichtpuntje is, namelijk: hoe langer het geleden is, hoe meer je je ervan herinnert.

Ik was in december 1962 ‘voor de wet’ getrouwd – dat leverde destijds een belastingvoordeeltje op, vraag me niet wat precies, maar dat betekende nog niet dat ik met mijn kersverse echtgenote ging samenwonen. Daar moest eerst de kerk aan te pas komen. Ach, 1962. De schoonvader had dertien kinderen en was kerkmeester, poepkatholiek dus, en hij zou, eventueel gewapenderhand, hebben verhinderd dat zijn dochter ging trouwen met een afvallige, een echte: ik had me enkele jaren daarvoor al laten uitschrijven.

Maar een huis kopen ging wel. In Groesbeek. Een rijtjeshuis met vier slaapkamers en een tuintje voor en achter, negentienduizend gulden schoon aan de haak. Familie en kennissen stonden verbijsterd te kijken: hoe ik dat durfde. Ook al omdat het huis alleen nog op papier bestond. Ik ging vanaf de eerste steen kijken hoe het allemaal vorderde. Het vorderde niet, want de winter die volgde gooide roet in het eten, pas in april 1964 kon het pand betrokken worden. (Deze alinea alleen als sfeertekening.)

In het voorjaar van 1963, de Waal was maar net ijsvrij, besloten mijn kersverse wettige en ik, dat wat lichaamsbeweging geen kwaad zou kunnen en we besloten tot tennis. Ik weet niet meer hoe we dat bedacht hadden, dat overkomt me wel vaker. We schreven ons in bij Tennisvereniging Rapiditas aan de d’Almarasweg in Nijmegen, handig aan de Groesbeekse kant van de stad.

We konden er uiteraard geen hout van en kregen dus tennisles. Wat ik er me ervan herinner is dat de tennisleraar er sterk de nadruk op legde dat je je pols stijf moest houden. We volgden een les of twee, drie, zagen dat het niks zou worden (of waren er gewoon te lui voor) en zegden het lidmaatschap weer op.

Waarom schrijf ik dit eigenlijk allemaal?

O ja, natuurlijk. Maandag was het uitgebreid op tv, de tennisleraar van toen, Reinier Paping is, negentig jaar oud, overleden.

Ik kan me niet herinneren dat hij in het voorjaar van 1963 zo beroemd was. Ik wist wel: o ja, die heeft laatst de Elfstedentocht gewonnen.

Schaatsen kon ik ook al niet.

________

hhBest

Boek & Film