Door Peter Stiekema
In de Tweede Wereldoorlog hadden we óók een avondklok, die toen ‘Sperrzeit’ heette. De 95-jarigen onder ons zullen het zich vagelijk herinneren. Als je je buiten waagde kon je een blauwe boon in je hoofd krijgen. Ditmaal zijn we ook in oorlog, nu met een virus. Dat schiet ook met scherp. Na 21 uur ’s avonds wordt het gros van Nederland verondersteld thuis te blijven, tenzij men DBBH heeft, oftewel Dringende Bezigheden Buitens Huis. En daar ook op de een of andere manier een soort van vergunning voor kan tonen. Bij voorkeur in het landsbelang of in dat van de medemens.
Persoonlijk heb ik daar eigenlijk niet zo’n moeite mee. Het weer is de laatste tijd slecht, guur en nat. Zelfs overdag heb ik er al niet zoveel trek in om me naar buiten te begeven. De hond denkt er precies zo over, kijkt mistroostig, steekt even zijn neus richting tuin, draait zich schielijk om en gaat voor de warme kachel liggen. De angst voor het virus doet voor mij de rest. En in dit coronatijdperk verdwijnt alle levensvreugde eigenlijk wel als de spreekwoordelijke sneeuw voor de dito zon, die trouwens vrijwel nooit schijnt.
Maar we hebben dus via de regering en met steun van een groot deel van de Tweede Kamer een soort klokje van gehoorzaamheid gekregen. En dat is niet voor zeven uur (’s avonds) toen wij in onze lagere-schooljaren in de jaren vijftig op dat tijdstip verondersteld werden ons bed op te zoeken. Nee het is negen uur des avonds: 9 heit de klok. Die gedachte schoot mij te binnen toen ik het verdict van de Kamer hoorde, waar trouwens uren (aan het eind was het uitgaansverbod bijna voorbij) over was onderhandeld. 9 Heit de klok was de naam van een buitengewoon populair radioprogramma dat van 1948 tot 1954 werd uitgezonden door de KRO, de omroep waar ik gedurende de tweede helft van de jaren zeventig nog een tijd werkzaam was.
9 heit de klok was bedacht door Jan de Cler, die eigenlijk arts was en Alexander Pola, vader van journaliste Clairy Polak en zelf de man achter Zeg ‘ns Aaa en Farce Majeure. De Cler en Polak waren ook de belangrijkste medewerkers. 9 heit de klok haakte regelmatig in op de actualiteit en De Cler schreef elke week een actuele tekst op de tonen van de herkenningsmelodie. Tot de velen die meewerkten aan het programma behoorden Jules de Corte, hoorspelacteur Wam Heskes, Kees Schilperoort en Piet Ekel (Malle Pietje uit Swiebertje).
Kleine herinneringen aan lang vergleden tijden, toen de radio nog veel belangrijker was dan de televisie, die moordenaar van de gezelligheid in de huiskamers. En de komende weken is het in ons land dus ook even 9 heit de klok. Luister naar het klokje van gehoorzaamheid. Blijf thuis, ga vroeg naar bed.
Ik denk dat het met die avondklok in de zomer wel afgelopen zal zijn. Virus of geen virus. Dat hou je echt niet tegen.