SanteLOGie

Chuck Yeager and the Sonic Booms

Hij is dood, mijn superheld: Chuck Yeager. Wie zeg je? Chuck Yeager. Hij was mijn eerste held. Of nee: dat waren natuurlijk Robbedoes en Piet Kwabbernoot. Mijn moeder had, ongetwijfeld via een colporteur die langs de deuren ging, ergens in 1946 een abonnement voor mij genomen op het gelijknamige stripblad.

Maar die twee waren helden op papier. Chuck Yeager was er een van vlees en bloed, en wat voor een.

Ik kom er nu op omdat hij afgelopen weekend, 97 jaar oud, is overleden.

Hij was de man die stond aan de wieg van mijn fascinatie voor het vliegen.

Hij was de man die op 14 oktober 1947 uit het bommenluik van een op 23000 voet vliegende B29 bommenwerper (ook bekend van Hiroshima en Nagasaki) in de openstaande cockpit van een klein, pijlvormig, knaloranje vliegtuigje, de Bell Aircraft X1, afdaalde – dat in het bommenrek om het grote vliegtuig hing – en de ‘deur’ achter zich dichttrok. Hij startte de raketmotor van het toestel en op zijn signaal drukte de piloot van de B29 op de knop, waarmee ‘normaal’ bommen werden afgeworpen en Chuck Yeager schoot weg, klom naar een hoogte van 43000 voet, nam een duikvlucht en doorbrak korte tijd later, bij een snelheid van tegen de 1200 km/u, de geluidsbarrière, uiteraard met een daverende knal (die hij zelf nauwelijks hoorde, wel voelde).

Vervolgens landde hij op de luchtmachtbasis in de Mojave-woestijn in Californië en was er een vraag beantwoord – zal een vliegtuig dat de geluidsbarrière doorbreekt daardoor uit elkaar vallen?

Het antwoord was nee, maar dat wisten ze toen eigenlijk al. Het verschijnsel van de sonic boom was namelijk al eerder waargenomen, toen Engelse Spitfire-piloten in hondengevechten met Duitse Messerschmitt 109 jagers boven het Kanaal, bij duikvluchten die vreemde bons hadden gevoeld en gehoord.

Maar ja, zolang het niet in Amerika is gebeurd, is het níet gebeurd, weten wij intussen en dus zagen we liever Chuck Yeager – wiens X1 destijds natuurlijk aanzienlijk sexier was – raketvorm, oranje – dan de ietwat suffe Spitfire.

Gek toch: tegenwoordig vind je die ouderwetse helse machines van de Britten, de Duitsers en de Amerikanen Wereldoorlog II aanzienlijk ‘mannelijker’ dan dat gelikte raketje van Yeager.

Bij het grote verhaal in de New York Times van gisteren stond een foto van Yeager – midden, let op de messcherpe vouw in zijn broek – bij zijn Mustang P51, de mooiste jager van de Amerikaanse luchtmacht in WOII. Op het moment dat de foto gemaakt werd had hij op één dag vijf Duitse toestellen uit de lucht geknald, van het totaal van dertien in de periode dat hij in Europa ‘werkte’.

Nadien schreef Yeager nog geschiedenis door op het eiland Okinawa een daar door een Noordkoreaanse piloot neergezette MiG15 te beproeven; hij vloog ook vele suffe vluchten met een bommenwerper in Vietnam en ging in 1997, op de vijftigste verjaardag van zijn historische vlucht met de X1, nog een keertje lekker door de geluidsbarrière met een F15.

Hij was inmiddels generaal bij de USAF en behangen met onderscheidingen.

In 2016 werd hem gevraagd hoe hij er toe was gekomen piloot te worden. ‘Ik werkte bij de onderhoudsploeg op de luchtmachtbasis in Virginia en zag toen dat de piloten én de mooiste meiden én schone handen hadden.’

Zelf had hij zijn vrouw Glennis, wiens naam hij op al zijn vliegtuigen liet aanbrengen, met het woord ‘glamorous’ ervoor.

Een van mijn favoriete Amerikaanse schrijvers, Tom Wolfe, schreef een boek over hem dat ook werd verfilmd. Intussen heet zijn vrouw Victoria, zij maakte afgelopen zondag zijn overlijden bekend. Het is te hopen dat ze hem goed verstond, want hij sprak zijn hele leven in een gruwelijke Virginia drawl.

Hoe dan ook, in 1947 kwam ik in het bezit van mijn eerste vliegtuigboek, Vliegende Vleugels waarvoor je de plaatjes kreeg bij de koffie van de firma Niemeijer, daar was, meen ik, ook de X1 bij. Ik kan het gemakkelijk verifiëren, want op boekwinkeltjes.nl zijn talloze exemplaren van Vliegende Vleugels tegen schappelijk tarief te bekomen.

Waarom ben ik zelf toch al die dingen kwijtgeraakt?

De vliegerij, de doem van ons klimaat, heeft nog altijd mijn aandacht, dankzij Youtube. Specialiteit: vliegtuigen landend met sterke zijwind, en dan bij voorkeur op afgelegen vliegveldjes op afgelegen eilandjes.

En natuurlijk Youtube ook voor al uw video’s over leuke jonge meiden die met twee vingers in de neus een Boeing 747 of een Airbus A380 de lucht in sturen en weer keurig zachtjes op de grond zetten.

En dan zou ik bijna vergeten: die leuke Russische jonge vrouwen die een duivelse hand hebben van het door de lucht laten dwarrelen van een piepklein stuntvliegtuigje, waarbij ze rustig de tijd nemen om te controleren of hun haar nog goed zit, na al dat gebuitel.

_______

hhBest

Boek & Film 

’s Nachts, in je kuise étuitje

Wat zouden studenten uit de jaren vijftig van de vorige eeuw, of uit het midden van de achttiende en negentiende eeuw, of voor mijn part uit de twaalfde eeuw, eventueel vóór Christus, denken als ze dit lazen:

‘Studenten over een leven zonder reuring: ‘Dit zou de tijd van mijn leven moeten zijn.’ Voor het eerst op jezelf wonen, nieuwe mensen ontmoeten, het nachtleven ontdekken: door corona is dat opwindende studentenleven zo goed als dood. Hoe ervaren studenten dat?’

Koppen boven een artikel in het Algemeen Dagblad.

En dat gezeur is al aan de gang sinds begin maart. De studie ligt helemaal stil, de promotie is vertraagd, de studenten worden geteisterd door zelfmoordgedachten, andere doen mee aan illegale feestjes want het moet: zuipen en neuken en alles wat daarmee samenhangt. Ik heb een poosje geleden ergens gelezen dat ‘het nachtleven’ een vorm van cultuur is, die door de pandemie de nek om wordt gedraaid.

Ik was in de aanvallige leeftijd in de jaren vijftig en mijn vader had me te kennen gegeven dat zijn inkomen niet voorzag in een universitaire opleiding. Ik woonde in Nijmegen met een toen nog vrij jonge en in ieder geval poepkatholieke universiteit. De studentenverenigingen van die universiteit waren heel traditioneel. Eens in de zoveel tijd trokken ze het ‘kotspak’ aan en als ze veel bier hadden gedronken, sloegen ze het honk van de club kort en klein. Daar hadden ze geen pilletjes voor nodig. En de ontgroeningen waren ook niet onaardig. De meeste mensen deden tuttut. Ook als een dronken rijkeluiszoontje toonaangevend riep: ‘Al kost het me vijftig boeren, dokter zal ik worden!’

Ook kon je in die tijd rustig tien jaar doen over een studie.

Maar ’s nachts was het doorgaans heel rustig in de stad, want je moest wel fris zijn, de volgende morgen, bijtijds in de collegezaal en opletten; zelfs met carnaval en Oud en Nieuw ging het er rustig aan toe, zie verder De Avonden van Gerard Reve.

Jaja, opa zit weer op de praatstoel, vroeger was alles beter, maar ja, toen waren er ook geen studies zoals Liberal Arts & Sciences aan het University College in Utrecht. Waar je, blijkens het artikel in het AD, documentaires kunt maken, bijvoorbeeld over je eigen studentenleven dat van de feestjes aan elkaar hangt. En dat kan nu even niet.

Waar staat het bleekwater.

Jongelui, nu ik toch aan het woord ben: ik kan jullie helpen.

Je zou bijvoorbeeld aan je professor kunnen vragen welke boeken over jouw studie van belang zijn en die in jaren van feesten en wereldreizen niet uit de boekenkast komen. Of anders lees eens de Politeia van Plato, of de Divina Commedia, of Der Zauberberg (in het Duits), of Decline and Fall of the Roman Empire van E. Gibbon, of Jahrestage, de waanzinnige cyclus van Uwe Johnson, of Onder professoren van W.F. Hermans, of doe een tekencursus, leer een taal of leer video editing; of weet je wat: schrijf een boek als Oblomov van Gontsjarev, ja, dat kun je natuurlijk niet, maar je kunt het toch proberen en je zult zien: het moment waarop je weer kunt aanschuiven in de collegezaal of bij het practicum ontdek je dat je van al dat gelees een echte intellectueel bent geworden, of misschien zelfs een wetenschapper en wie weet: dokter!

En daarna heb je alle tijd om naar hartenlust je bagage aan te vullen met serieuze discussies zonder onderbroken te worden door witte lijntjes, pimpelpaarse pilletjes en schuimende gele rakkers en kun je ook je gedachten aan pussy met groot gemak nog even bewaren voor ’s nachts, in je kuise étuitje.

En die vijftig boeren leven onderwijl ook nog allemaal.

Wat geen ongedeeld genoegen hoeft te zijn, maar dat is een ander onderwerp.

___________

hhBest

Boek & Film

Prins Bernhard is boos

Door Peter Stiekema

In een tijd, nog niet verleden, in een landje aan de zee, woont een soort van prinsenkindje en dat heet...? Nee, niet Piggelmee, zo loopt dit gruwelijksprookje niet. Bernhard heet dat prinsje, genoemd naar zijn opa, prins Bernhard, ook wel de Schavuit van Oranje genoemd en een van de grootste ellendelingen die ons land ooit heeft geherbergd.

Prins Bernhard, zoon van prinses Margriet en de niet-prins Pieter van Vollenhoven. Die mocht geen titel hebben van tante Bea, ook wel prinses Stampvoet genaamd, zeker als ze haar koninklijke zin niet kreeg. Pieter was zelfs geen eenvoudige titel waard, nog geen simpele, zoals jonkheer of baron Van Vollenhoven-Oranje. Zijn zoon Bernhard, was al als jonge student door de wol geverfd. Vanuit Groningen regelde hij een prinselijk koeriersbedrijf, dat met de gratis OV-Jaarkaart vanuit Groningen het hele land doorreisde en zo goedkoop koeriersdiensten kon uitvoeren. Belasting betalen deed dat bedrijf niet en daar werd destijds nogal lacherig over gedaan, ook door de fiscus. Och, die jongens ook.

Nou is het betalen van belasting sowieso geen hobby van degenen die zich de erfnaam 'Van Oranje' hebben aangemeten, want ook koning Willem-Alexander en zijn gemalin (dat heet zo in die kringen) hebben er een broertje dood aan. Die gemalin is overigens genoemd naar de riolen van Rome, die destijds, toen Rome nog oud was, Cloaca Maxima werden genoemd.

Neefje Bernhard schijnt vanuit dat koerierschap te zijn doorgegroeid naar een soort van onroerend goedmagnaat, want hij is inmiddels mede-eigenaar van honderden, misschien wel duizenden, panden en kantoren. Bovendien hoort ook de autoracebaan in Zandvoort tot zijn bezit, waar ooit Max Verstappen triomfen hoopt te vieren, als het coronatijdperk nog ooit tot een eind komt, tenminste. Nog nooit kreeg een voor het leefmilieu zo bedenkelijk project als het opkrikken van deze oude racebaan in een kostbaar duingebied zo snel alle mogelijke en onmogelijke milieuvergunningen gepresenteerd, toen bleek dat Bernhard mede-eigenaar was, Maar dit uiteraard, geheel terzijde. 

Nu is prins Bernhard van Oranje-Van Vollenhoven niet erg te spreken over een woningplan van de PvdA, dat speciaal voor de verkiezingen in maart is uitgedacht. Hij vindt dat zijn naam ijdel wordt gebruikt De socialisten (altijd weer die socialisten, verzucht Cloaca Maxima, want daar wisten zij in haar land van herkomst, Argentinië, wel raad mee) reppen in hun PvdA-verkiezingsprogramma van een prins Bernhard-belasting, bedoeld om huisjesmelkers aan te pakken.

Goed idee eigenlijk, dan komt de prins toch nog in een situatie waar wel belasting voor moet worden betaald, want met deze ‘Prins Bernhard’-belasting richt de PvdA zich op pandjesbazen die vijf panden of meer bezitten en daar voldoet de prins in ruime mate aan. Die moeten volgens de socialisten worden verplicht om netjes inkomstenbelasting te betalen over de huurinkomsten en vermogenswinsten, zo staat te lezen in het PvdA-programma. De partij wil op deze manier speculeren op de zeer krappe woningmarkt ontmoedigen. Woningen zijn om in te wonen, niet om te verzamelen.

En als je paleizen wint verzamelen, dan moet je maar koning worden, want dan krijg je ze gratis en voor niets en zonder zelfs maar huur te hoeven betalen. Nee, ik kan me voorstellen dat Bernhard niet blij is met het noemen van zijn naam. Er zouden eens journalisten kunnen gaan snuffelen aan het hoe en waarom van zijn imperium. Of misschien zou de belastingdienst zich eens wat minder druk maken voor het vervolgen van minvermogenden en zich richten op het ware kapitaal. Maar ik denk dat Bernhard niets te vrezen heeft. Helaas.