Merkwaardig hoe ineens een gordijn, een mistbank optrekt. Ineens zien we weer dat Amerika van Frank Capra’s schitterende film uit 1939, Mr. Smith Goes to Washington, een politieke tragikomedie met in de hoofdrol James Stewart als Jefferson Smith, een jeugdige padvindersleider die de werkelijke wereld van de Amerikaanse politiek aan den lijve ondervindt als hij wordt aangesteld als senator. De vergelijking gaat op een stuk of tachtig manieren mank, maar het gaat mij om de sfeer van Driving Home for Christmas, de geur van gebraden kalkoen en as American as applepie.
Het gebeurde zaterdagmiddag, toen Joe Biden zijn eerste toespraakje hield, een vriendelijke, vooral verstandige grootvader, die weet hoe het ruikt in de huiskamers van de suburbs. En die geholpen wordt door een kwieke vlotte meid als plaatsvervangster, en een leuke girl next door als echtgenote.
Dat die leuke opa al heel snel geconfronteerd zal worden met de wereld die hij goed kent, de slangenkuil van de Amerikaanse politiek met zijn media die complottheorieën verspreiden, met zijn Senaat die al te gekke plannen – zorgverzekering voor iedereen, drastische maatregelen om de opwarming van de aardkloot tegen te houden, verhoging van het minimumloon, gelijke behandeling van de zwarte medemens – effectief zal weten tegen te houden.
Maar nu even niet.
Nu is het weer tijd voor prachtige toespraken zoals die van Kennedy en Obama, voorgelezen op een manier die maakt dat je vermoedt dat hij de tekst ter plekke bedenkt, daar gaat het Amerikaanse presidentschap zoals de Amerikanen (en wij) het kennen tenslotte over. De rest wordt bepaald door belangengroepen van industrie en landbouw, daar doe je niks tegen, dat is óók Amerika.
Ineens zie je de overkant als een van de betere tekeningen van Jos Collignon, een norse verliezer die op zaterdagmorgen voor de laatste keer als onbetwiste president een balletje gaat slaan op zijn eigen golfbaan, die nog één tweet de wereld in stuurt met de tekst: IK HEB GEWONNEN, waarbij je het boehoehoe, ik wil het niet ik wil het niet ik wil het niet er zelf bij moet denken.
Ik hoorde vanmorgen dat Trumps schoonzoon, Jared Kuschner de nauwelijks te benijden taak heeft gekregen om zijn schoonvader te bepraten: geef nou maar toe, ze zullen heus wel willen zorgen dat je niet al te lang de gevangenis in gaat en dan ga je lekker met Melania ergens op een eiland in de Stille Oceaan zitten, eindelijk eens rust nadat lange, rijke en succesvolle leven van je?
En denk je weer aan het moment waarop de televisiezenders het te bar vonden en hem wegdraaiden en hem toonden hoezeer hij niets voorstelde.
En ik zag ook weer dat plaatje voor me dat ik deze week van iemand kreeg: je ziet een scène uit One Flew Over the Cuckoo’s Nest, waarin Trump in zo’n wit gekkenhuishemd naast Jack Nicholson zit, die aan hem vraagt: ‘Denk je nou nog steeds dat je president van Amerika bent?’
Of zouden de deplorables toch nog in opstand komen, nu hun held smadelijk is weggejaagd? Of vinden ze hem ineens een loser die het Amerikaanse electoraat niet de oorlog durft te verklaren?
We zullen zien. We zullen zien of de mist langzaam weer dikker wordt. Ik ben bang van wel.
________