Het duikt de laatste weken regelmatig op: Het Nieuwe Normaal. Dat slaat op het leven met en na de pandemie, eventueel de volgende die onvermijdelijk lijkt. Sante Brun, die dit weblog volschrijft (soms met hulp) en Guido t' Sas-> van website hhBest.nl, beiden afkomstig uit de regionale journalistiek, kennissen van elkaar sinds de herfst van 1959, besloten over dit onderwerp eens duchtig van gedachten te wisselen. Met behulp van Direct Message op Twitter.
Dat mondde uit in de nu volgende chatsessie.
Sante: Het nieuwe normaal wordt vooral het oude normaal.
Guido: Ja, eigenlijk zijn we hiermee uitgepraat, maar we gaan natuurlijk deze opvatting adstrueren, eh...onderbouwen. Het ongeduld en het verwend zijn met allerlei dingen spat er de laatste tijd weer van af.
Sante<-: Waarom dachten we ook weer dat er een nieuwe normaal zou zijn? Iedereen aardig voor elkaar, voor het milieu etc.
Guido: Er is een terugkeer van de oude verkeersmoraal waarneembaar: de weer toegenomen files, waarvan ongelukken (zeg maar gekloot) heel vaak de oorzaak zijn. Het aanhoudend telefoongebruik. Veelvuldig getoeter. Volgens mij is dat vaak een schrikreactie, bij voorbeeld op een niet verwachte tegenligger in een bocht. De overtreden snelheid kan daarbij een rol spelen. Ik zat vorige week achter een traag landbouwvoertuig en werd bijna vanachter door een bestelbus aangereden. Toet! Dit soort verschijnselen is op dit moment naar mijn indruk heviger dan voor de crisis. De vergelijking met zoiets als toenemend huiselijk geweld dringt zich aan me op.
Sante: We worden wel gedwongen ons aan te passen. Je kunt natuurlijk denken: we kunnen gewoon naar een terras -- waar overigens merkwaardig veel waarde aan wordt gehecht -- en binnenkort weer naar restaurants. Maar mij zul je daar voorlopig niet zien, het is alsof je gebruik maakt van de voorzieningen in een vluchtelingenkamp. De bioscoop lijkt me ook geen goed idee, omdat het veel te besloten is. Dus wat dat betreft is er wel sprake van een nieuwe werkelijkheid, of dat normaal is of niet.
Guido: Nieuwe werkelijkheid. Ja, maar het is de vraag hoeveel mensen dat zullen inzien en... accepteren.
Sante: Mijn eerste ervaringen: ze lachen zich dood als je een mondkapje draagt en ze botsen gewoon tegen je op, zelfs als het niet druk is. Deze week kwam ik de eerste tegen die poogde me een hand te geven. De nieuwe werkelijkheid zou natuurlijk moeten gaan over harde cash. Veel hoger minimumloon, verbod op zzp en uitzenden, veel hogere winstbelasting, verbod op vliegen voor vluchten korter dan 750 km, verbod op niet noodzakelijke vliegreizen buiten Europa, snelle ingreep om het spoorwegnet in heel de EU te normaliseren etc. Maar dat ligt ver buiten de wil en het blikveld van de huidige regering. Als je nu in NL op vakantie wilt gaan ben je niet goed bij je hoofd, denk ik. Hoewel heel veel mensen dus wel van 'gezellige' drukte houden.
Guido: 'Gezellige' drukte zoals armen zwaaiend op een festival.
Sante: Ja. En tegen mekaar aan liggen op het strand. En hossen met carnaval etc.
Sante: Ik snap ook niks van het verschijnsel 'huidhonger'. Ik lijd al jaren aan dat geknuffel en gezoen van alles en iedereen. Als dat nu verdwijnt heeft Corona voor mij wel succes gehad.
Guido: Da's 'n goeie. Is het ook niet vaak 'n vorm van aandachttrekkerij, zoals het plegen van herdenkingswakes en het leggen van bloemen en teddybeertjes?
Maar – meer terzake – als het over Nederland gaat: het moet onderhand wel allemaal democratisch gebeuren en met toetsing aan de grondwet.
Sante: Nou... in principe wel uiteraard, maar als er sprake is van een noodtoestand...
Guido: In andere landen wordt dan formeel 'de noodtoestand' uitgeroepen, maar ik heb wel eens het gevoel dat dat 'n pure machtsgreep is.
Sante: Tja, noodtoestand of machtsgreep, zo lang er niet bij gezegd wordt: dit is het nieuwe normaal, we ontbinden nu meteen ook het parlement en gaan per decreet regeren -- zolang lijkt het me tot de bevoegdheid van de regering te horen tijdelijk een aantal gedragsregels op te leggen. Die geen van alle veel inspanning kosten en ook voor niemand nadelig zijn, of mensen in gewetensnood brengen. Daar komt nog bij dat degenen die de 'machtsgreep' heeft gepleegd, daarvoor door de goegemeente wordt beloond met maar liefst bijna 1/3 van het aantal zetels in de Tweede Kamer. Als dat de nieuwe democratische werkelijkheid wordt, overweeg ik te emigreren, want dan gaat rechts helemaal los. En dat is dan allemaal echt democratisch gegaan.
Guido: Daar heb je het: voor niemand nadelig.
Sante: Ja voor de neringdoenden.
Guido: Economie!
Sante: Wij hebben een economisch systeem dat bij de geringste verstoring in elkaar dreigt te storten. Daar zit een zeer ernstige weeffout, waarvoor ik de oplossing niet zo snel zie zitten.
Guido: Dus toch een 'nieuw normaal'?
Sante: Als je daar verder over nadenkt, zou je een paar punten kunnen bedenken waardoor een opgedoken pandemie (de volgende, bijvoorbeeld) minder ingrijpende gevolgen zou hebben. Zoals bijvoorbeeld een reservestructuur voor de gezondheidszorg die keurig in de mottenballen de volgende ramp afwacht, compleet met 'dienstplichtig' reservepersoneel. En iets voor het onderwijs, dat moet gewoon door kunnen gaan, ik heb daar nog geen beeld van. Verplichting voor het bedrijfsleven om zelf een reservepot te vormen waardoor de regering het land niet in de schulden hoeft te steken -- degradatie van de KLM tot een gewoon bedrijf, in plaats van ‘nationale trots’, etc.
Het nieuwe normaal is een wensdroom, met andere woorden. Die bovendien niet door erg veel mensen wordt gedeeld en al helemaal niet door degenen die in het oude normaal aan de touwtjes trokken en die touwtjes absoluut niet uit de hand hebben gegeven of gaan geven.
Guido: En die door oppervlakkige beoordeling de wind in de zeilen wordt geblazen.
Sante: Door wie oppervlakkig beoordeeld?
Guido: Door de massa, die immers de breed grijnzende Rutte wil belonen.
Sante: De 'massa' beoordeelt altijd oppervlakkig. Maar verder: als je voor een echt democratisch systeem kiest, kies je dus automatisch voor oppervlakkigheid. En voor de waan van de dag, zoals die torenhoge peilingen voor Rutte en het feit dat iemand als Baudet in de Tweede Kamer gekozen kan worden. Ik zou, heb ik al eens eerder beweerd, voorstander zijn van en democratie-examen, zodat alleen kiezers mogen stemmen die weten waar de verkiezingen over gaan.
Guido: Ik begrijp dat je min of meer een definitie geeft van wat wij tot dusver 'het nieuwe normaal' hebben genoemd.
Sante: Dat lijkt mij wel ja. Dat nieuwe normaal zou ook moeten inhouden: sterkere banden met Europese landen. Als het nieuwe normaal betekent dat je Duitsland nauwelijks en België helemaal niet kunt bezoeken, dan geef mijn portie maar aan fikkie. En nu we het er toch over hebben: waar blijven de Nederlandse voorbereidingen voor de stijgende zeespiegel? Het duurt niet zo idioot lang meer voor de bevolking van Noord- en Zuid-Holland in haar geheel naar Oost-Nederland geëvacueerd moet worden. Gaan we dat op zijn beloop laten of maken we daar serieuze plannen voor? Nota bene Noord- en Zuid-Holland, waar zich het gros van de Nederlandse economie afspeelt. Ik haal er van alles bij, maar ik wil benadrukken dat dat in mijn visie moet gebeuren -- we zullen een belangrijk deel van onze rijkdom daaraan moeten opofferen. Dat is het nieuwe normaal...
Guido: Wie gaan dat allemaal inzien en er naar handelen? Welke politieke partij durft dat hardop te zeggen? En ja, het bijkomende probleem is er een van vele die blijven liggen. En nu komen er ook nog verkiezingen aan - of niet. Daar gaan we ook nog 'n hoop heibel over krijgen die ook weer de aandacht van al die wezenlijke zaken afleidt.
Sante: Ik denk eigenlijk dat we dan getuige zullen mogen zijn van een definitieve ruk naar rechts. Als de VVD dat getal uit de peilingen realiseert kan zij met het CDA onder leiding van de mafkees Wopke Hoekstra een nieuwe en glanzende toekomst voor ons, ik bedoel de mensen die er al warmpjes bij zitten, opstellen, wellicht zelfs grotendeels buiten de EU. Niemand gaat dat hardop zeggen, dan zouden ze het wel al gedaan hebben. Voor de pandemie was ook al jaren gewaarschuwd, er is op gereageerd door drastisch te bezuinigen op de gezondheidszorg. De rechtse partijen, ik maak me daar geen illusie over, zullen wat het klimaat betreft in het geheim voorbereidingen treffen om het belangrijkste deel van hun aanhang een goed heenkomen aan te bieden en de rest kan verrekken. En dan was deze discussie ook niet nodig geweest.