Het islamitisch recht bestaat voor een deel uit regels en verklaring van die regels die een normaal mens als volkomen absurd voorkomen.
Ze werd een Egyptische rechtsgeleerde enkele jaren geleden geconfronteerd met het probleem: hoe kun je toestaan dat een man en een vrouw die geen familie van elkaar zijn in één ruimte met elkaar samenwerken, bijvoorbeeld in een bedrijf of op een school.
De geleerde kwam met een verrassende oplossing: de vrouw moest de man in kwestie vijf maal zogen (dus geen viermaal of zesmaal, nee: vijfmaal) (en je leest het goed: zógen) daardoor werden ze namelijk verwanten en konden ze wél onbespied samen in die ruimte werken.
Dat is een van de smakelijke anecdotes die werden verteld in een rondetafelgesprek in Washington in 2007, waaraan vier wetenschappers van grote bekendheid deelnamen: Richard Dawkins, Daniel C. Bennett, Sam Harris en Christopher Hitchins – alle vier bekend als verklaarde atheïsten, die hun bevindingen op het gebied van religie in boeken hebben gepubliceerd. Veel van die boeken werden trouwens bestsellers, zoals The God Delusion van Richard Dawkins. Alle vier worden ze ook al vele jaren bestookt door verstokte gelovigen.
Ik kom daar nu op omdat de transcriptie van dat gesprek – dat trouwens in zijn geheel te zien is op Youtube – aanleiding was om de letterlijke tekst op te nemen in een keurig verzorgd boekje, dat de titel meekreeg The Four Horsemen: naar de vier apocalyptische ruiters uit de Openbaring van Johannes. De titel is te vinden in het verrukkelijke voorwoord dat Stephen Fry ervoor schreef. Maar, schrijft Fry, intussen zijn er door het overlijden van Hitchins, nog drie, dus vooruit: de Drie Musketiers, een voor allen, alleen voor een!
Het boekje vat nog eens keurig samen wat de vier vinden van de kwestie die neerkomt op de vraag: bestaat God, een Opperwezen, een Schepper? Alle vier zeggen: nee, al die types zijn producten van de menselijke geest. En de gelovigen worden eronder gehouden met bedreigingen met hel en verdoemenis, beter bekend als godsdienst.
Het is niet nodig hun argumentatie hier nog eens te herhalen, ik schrijf voor een verstandig en belezen publiek. Ik wil nog wel wijzen op het feit dat ik in de werken van de vier wel gedachten terugvindt omtrent de vraag: waarom hebben de mensen een Schepper bedacht? Van religieuze zijde is het antwoord duidelijk: omdat mensen intuïtief begrepen hebben dat er een Schepper moet bestaan, als je beziet wat er allemaal te zien, te horen en te beleven valt in het Heelal.
Maar dat is natuurlijk een antwoord als: ‘Het is zo, dus het is zo’. Ook de redenering: ‘juist het feit dat de mensen erin geloven is een bewijs van het bestaan van God’ slaat, bij nader toezien, nergens op. De heiligheid van bepaalde vaak oeroude geschriften staat er garant voor… ja, voor wat? Of zoals een van de vier deelnemers aan het gesprek opmerkt: waarom zou je zoveel waarde hechten aan een geschrift geschreven door iemand voor wie een kruiwagen het toppunt van technologisch vernuft moet zijn geweest?
Maar wat ik er zelf nog aan zou willen toevoegen dat is, dat een dergelijke neiging, namelijk iets te willen geloven zonder dat er een flintertje bewijs voor is, wordt in de hele wereld ook buiten de direct godsdienstige sfeer nog dagelijks beoefend. Begin maar eens met iets heel gewoons: de horoscoop, hoeveel mensen geloven niet vast in de astrologie, die totale en volkomen flauwekul is?
Veel belangrijker is dat de neiging iets te geloven waarvan het bewijs niet te leveren valt, ja zelfs vooral omdat het bewijs niet te leveren is, je er ook toe kan brengen te dwepen met mensen – charismatische mensen, heet dat dan – die beweren iets te weten of te willen gaan bewerkstelligen waar niets van terecht kan komen, zoals je na maximaal vijf minuten denken kunt constateren, ineens een enorme aanhang blijken te hebben – als ik een paar namen mag noemen: Pim Fortuijn, Geert Wilders, Thierry Baudet, onze eigen vaderlandse charismabeoefenaars, en als ik een uitstapje naar het buitenland mag maken: J.F. Kennedy, Salvini, ja, ook Obama, Trump, en nog een paar namen van dode charismatici die ik niet zal noemen omdat ik al problemen genoeg heb.
Niet omdat ik alle genoemden één pot nat vind, maar wel omdat het geloof in al die figuren stuk voor stuk geen enkele rationele basis heeft. Zoals we de laatste honderd jaar, meestal tot onze schade en schande hebben mogen meemaken. Het aantal rijksgediplomeerde volksmenners op pseudoreligieuze grondslag is niet te tellen.
Het verschijnsel van de onaantastbare godgeworden mens is naar mijn mening een uiting van de zoektocht van de wanhopige mens naar een verklaring. Een verklaring van alles, ook zonder bewijs – liever zonder bewijs. Zoek even voor alle genoemde figuren uit hoe ze gratis en vooral gratuit hun volgelingen een gezellig hiervoor- en hiernamaals voorspiegelen of -spiegelden.
Kortom, wie dus een betaalbare inleiding tot een gezond atheïsme wil lezen, bestelle dit keurige gebonden boekje van 130 pagina’s dat voor nog geen 9 euro te koop is bij Bookdepository in het VK. Het is in het Engels, dit even volledigheidshalve. En geen verzendkosten.
________