Zelf was ik ook een beetje slachtoffer van het rechtse fake news – al was het dan ook old new fake news dat vooral afkomstig is uit Il Libro di Facce van Italië waar ze, nu degenen die de Era Fascista zelf meemaakten zo’n beetje dood zijn weer grijpen naar de hardnekkige mythes over ‘de góede kanten van het fascisme’.
Ik heb het er hier ook wel eens over gehad: dat de treinen inderdaad op tijd reden, dat de fascistische architectuur echt prachtige dingen heeft opgeleverd. Italiaanse facebookers weten nog veel meer fraais te bedenken en banen zo een weg naar een hernieuwde poging om het land te redden uit de klauwen van degenen die het met de waardigheid en de trots van Italië niet zo nauw lijken te nemen.
Tientallen jaren economisch wanbeleid doet de kiezers weer doorstromen naar de rattenvangers van rechts die óók geen oplossing hebben voor de in vele jaren opgebouwde schuldenberg en de geheel afwezige belastingmoraal, en om gekozen te worden beloftes doen die ze niet kunnen waarmaken. Wie zijn ogen openhield zag dertig jaar geleden al dat Italië een modern, mooi en rijk land was, maar dat wel volledig op de pof leefde.
De rattenvangers zijn er alleen op uit om Italië ‘weer groot’ te maken, maar eigenlijk natuurlijk voor zichzelf de ongelimiteerde macht te reserveren. Italië gaat het weer zelf doen.
Italia farà da se, dat riep Mussolini, en dat was misschien het eerste fake news na de Eerste Wereldoorlog, zelf uiteraard een en al fake news – uitgerekend in een land zonder eigen hulpbronnen dat wel eens eventjes voor zijn basisvoorzieningen onafhankelijk zou worden van de rest van de wereld. En dat betekent voor de geestverwanten van Il Duce tegenwoordig: vooral onafhankelijk van Brussel dat, zeggen de kopstukken tegen de kiezers, vooral ingewikkeld doet en Italië de das om wil doen.
Italië heeft een regering onder premier Conte, die wordt gevormd door twee partijen: de Lega van Matteo Salvini, tevens minister van Binnenlandse Zaken en vice-premier, veel rechtser kun je het niet krijgen, en de Vijfsterrenbeweging van Luigi di Maio, ook vice-premier. De Lega was ooit vóór afscheiding van het Noorden van de rest van Italië onder de naam Padania, de Vijfsterrenbeweging is, vooral, een eigenaardig stelletje mafkezen waarvan de belangrijkste uitgangspunten te vinden zijn ‘op feesboek’. Denk daarbij aan klimaat, platte aarde, niet inenten en vliegtuigstrepen.
In de Tabacchi waar ik dagelijks La Repubblica ophaal viel mijn oog toevallig op een exemplaar van Il Libero Quotidiano, het blad van de Lega, dat er geen doekjes om windt. ‘Gekkenwerk – Conte gelooft dat hij premier is… hij daagt de vice-premiers uit, wil zelf onderhandelen met de EU.’ Je reinste opruiïng in dit Vrije Dagblad.
Het is niet eenvoudig uit te leggen waar dit over gaat. Maar toch: het komt erop neer dat Matteo Salvini, de houwdegen van de Lega die dag en nacht het land afreist en daarbij het ene trumpisme na het andere debiteert, zelf in Brussel met de vuist op tafel wil gaan slaan: geen boete voor een te groot begrotingstekort en te hoge schuldenlast, anders weg uit de euro en weg uit de EU. Italia, kortom, farà da se, en die Conte, toch echt de minister-president, die ken hem wat, die wil nota bene onderhandelen met die bureaucraten in Brussel.
Onlangs liet Salvini zich ontvallen dat een boekje dat pas verschenen was, De Lega van Salvini, extreemrechts in Italië aan de macht maar het beste uit de handel kon worden genomen. Ik heb het uiteraard meteen besteld en inmiddels uit.
Het is een gortdroge grondig gedocumenteerde analyse, waarvan de conclusie kortweg luidt: ‘De Lega is een reactie op de toestand waarin de Italiaanse staat verkeert. De Staat heeft zich uit veel gebieden teruggetrokken. Hele landstreken zijn in handen van de georganiseerde misdaad, en er zijn enclaves binnen het Italiaans grondgebied die de facto worden geregeerd door parallelle groepen.. Vele gebieden, vooral in het binnenland en het Zuiden, hebben geen of nauwelijks voorzieningen meer, zoals onderwijs, gezondheidszorg, politie en openbaar vervoer. Die ontmanteling is een vruchtbare bron voor frustratie en antisociaal denken. Die Staat moet, met inzet van al haar instellingen, die gebieden terugbrengen onder haar gezag, vóór die gebieden zich daadwerkelijk afscheiden of hun heil wéér zoeken onder de volgende demagoog van dienst.’
En wie daarmee bedoeld wordt staat op de omslag van het boekje.
Wat dan gebeurt, is fake new in optima forma. Dan is niets meer wat het lijkt te zijn. Dat is niet mijn conclusie, maar die van het boekje dat ik de boekwinkel vond: Mussolini ha fatto anche belle cose van Francesco Filippi, dus: Mussolini heeft ook mooie dingen gedaan.
Iedereen kent wel de constateringen: onder Mussolini reden de treinen op tijd, werden de Pontijnse en andere moerassen gedempt, werden mooie dingen gebouwd, kregen de vrouwen een gelijkwaardige status en werd de Siciliaanse maffia de mond gesnoerd.
Een voor een worden deze en andere stellingen – Mussolini als feminist – worden in het boekje gecorrigeerd aan de hand van gewoon openbaar raadpleegbaar archiefmateriaal. Kort samengevat: de successen van het regime van Mussolini waren vooral te danken aan handig geformuleerde ‘bewijsstukken’. De vernietiging van de maffia werd bijvoorbeeld bereikt door haar misdrijven eenvoudigweg niet meer te registreren. De treinen reden op tijd omdat andersluidende berichten werden geweerd door een wet die beweringen die schade toebrachten aan het prestige van de staat streng bestrafte. De moerassen werden pas helemaal gedempt na de Tweede Wereldoorlog.
In 1925 beloofde Mussolini vrouwenkiesrecht. Geen algemeen vrouwenkiesrecht: stemmen mochten vrouwen die met goed gevolg de lagere school hadden doorlopen en dus konden lezen en schrijven en ze moesten 25 jaar zijn. Ook moeders of vrouwen van mannen die gevallen waren voor het vaderland, of een onderscheiding droegen, en nog een paar eisen waardoor slechts een handjevol vrouwen in de hogere regionen stemrecht kreeg. Alles werd in feite teniet gedaan door de feitelijke afschaffing van het hele kiesrecht, enkele maanden later. En wat de vrouwen betreft: ze waren wat de fascisten betrof de broedmachines voor de productie van de broodnodige soldaten. Filippi noemt hier de film Una Giornata particolare.
Op internet circuleert ook de bewering dat in de Era Fascista de politici allemaal op de fiets gingen, om te tonen dat ze tot het gewone volk hoorden. Het is niet moeilijk vast te stellen dat de meeste getrouwen van Mussolini een opzichtig luxe leven leidden. Hoge piet Italo Balbo legde zelfs de geringste afstanden af per vliegtuig. De Duce zelf vloog in het weekeinde van Rome naar zijn geboortestreek in de Romagna. (Ik zal maar niet zeggen waar me dat aan doet denken – Mussolini bezocht er zijn familie mee en niet bekend is of hij ook ging golfen).
Mussolini, die geen enkele militaire opleiding van betekenis had, fantaseerde diverse Italiaanse (tank)divisies bij elkaar en leidde de verovering van Abessinië (onder andere door gebruik van strijdgassen) per telegram. De Italiaanse marine bouwde negentiende-eeuwse slagschepen, die meer indruk maakten dan modern oorlogsmaterieel.
Het ging, en dat zal niemand verwonderen, vooral om de geweldige mannelijke, intelligente en superieure indruk die Italië op de wereld wilde maken en die kon uitsluitend tot stand worden gebracht door een handig systeem van propaganda. Want de feiten waren anders. Heel anders.
Dat was de reden waarom Filippi dit boekje schreef: omdat inmiddels op het internet de wildste verhalen circuleren over hoeveel beter de Italianen het hadden toen ‘Hij’ er nog was. En hoe het zou zijn als er weer een ‘Hij’ opstond. En dat lijkt helaas niet aan dovemansoren gezegd.
Het is wel jammer dat juist degenen die nodig bijgepraat moeten worden nooit een boek lezen, behalve feesboek, natuurlijk. Dus of het helpt de Italianen terg te brengen tot de barre realiteit, waarin draconische ingrepen in de economie onvermijdelijk zijn…
Tegelijk konden we de verhalen horen over de jongerenbeweging van Thierry Baudet en de ‘discussie’ die is ontstaan of je hem en de zijnen niet beter serieus kunt nemen. Haha. Wat je wel zou kunnen proberen, al wens ik je veel succes en een interessant leven, ook in Nederland gewoon de objectieve feiten te stellen tegenover Wodan, Minerva en andere boreale elementen uit de rukkerscarrousel van die jongetjes die ineens te horen krijgen dat ze heersers kunnen worden. Nog maar een film, dan: Triumph des Willens, van Leni Riefenstahl.
________