SanteLOGie

De Paasklokken kunnen wat mij betreft in Rome blijven

Paaszaterdag was de dag dat ik als kind naar de kerk ging om versch wijwater te halen. Een katholiek gezin kon niet zonder de jaarlijkse hoeveelheid wijwater, op te halen omstreeks 12 uur op Paaszaterdag, eigen flessen meebrengen. Het water was, oh wonder, verder gratis.

Zou het daar zijn dat mijn twijfels aan de waarde van het lidmaatschap van de roomsche kerk ontkiemde? Ik denk van wel.

Mijn ouders waren katholiek, maar daar bleef het bij. Mijn moeder heb ik nooit in de kerk gezien, ze had altijd wel een geldige reden om weg te blijven. Mijn vader kwam er ook niet, en zijn reden was nóg geldiger: als rechtgeaarde Italiaan had hij de pest gezien aan priesters, in zijn ogen inhalige luie flikkers die niet te vertrouwen waren, die zwartrokken. Hij mocht graag de conversatie van twee Italiaanse havenarbeiders aanhalen, of eigenlijk de opmerking van een van hen. Bij het zien passeren van een priester zei hij tegen zijn collega: ‘Guardi quel sacco di carbone? Buttiamolo nel mare?’ Oftewel: ‘Zie je die zak kolen? Zullen we hem in zee gooien?’

Niettemin rustte op mij – vooral op mij, mijn zusjes en broertje waren veel luchthartiger – de vloek van de poorten van de hel die opengingen als je een keer op zondag de mis oversloeg, en mijn moeder wakkerde dat ook aan, net als uiteraard de onderwijzers op de armenschool waar ik met vrucht het roomsch katholiek lager onderwijs volgde, met veel joden- en protestantenhaat.

Het was onder die invloed dat ik het heel goed mogelijk achtte dat de kerkklokken op Paaszaterdag zouden terugkeren van een tripje naar Rome. Ze waren weg, die week, want je hoorde geen klokgelui, dat anders even aanwezig was als tegenwoordig de muezzin van de wijkmoskee.

Uiteraard had dat verhaal te maken met het ritueel van de Goede Week – rare naam, want voor Jezus was het allesbehalve een goede week, meen ik me te herinneren. Dat schijnt tegenwoordig niet meer gedaan te worden, de trip van de klokken naar Rome, want ik heb deze week de klokken van de naburige katholieke kerk horen luiden, zelfs vrij uitbundig, op de avond van jongstleden donderdag.

De pastoor van die kerk is, tussen haakjes, een Italiaan, hij heet Terranea. Ik weiger zijn aanwezigheid in mijn buurt als iets anders te zien dan als louter toeval.

Maar die Paasklokken. Ik was een jaar of 11, 12 en werd naar de kerk van de Heilige Antonius van Padua in de Nijmeegse Groenestraat gestuurd met een paar flessen en stond daar, met wat andere kinderen, vlak voor de zware poorten van de kerk te wachten tot de klokken om 12 uur precies weer zouden gaan luiden.

Dat deden ze ook, en meteen ging de zware poort open, en knalde tegen mijn gezicht waarbij een hoekje uit een voortand afbrak – een smet op mijn toch al niet al te grote schoonheid, zo stelde ik even later thuis vast. Het viel overigens verder niemand op.

Maar voor mij was het zaadje in goede aarde gevallen – het was voor mij, achteraf gezien, toch nog een goede week geworden.

Want tien jaar en nog een hele worsteling verder wist ik het zeker en meldde ik mij af als lid van de roomsche kerk.

Ik heb dat mijn ouders nooit verteld en sindsdien ben ik – gerekend buiten toeristische bezoeken met artistiek oogmerk, nog maar enkele kere voor een begrafenis en éénmaal zelfs voor een huwelijksmis in een roomsche kerk geweest.

Ik heb het nog geen dag gemist, integendeel.

_____

Op de foto van Google Maps: de deuren van de kerk in Nijmegen. De linkervleugel van de middelste poort brak mijn tand.

______

hhBest

Boek & Film 

Vrouw in het zwart bij het Kruidvat

Vanmorgen stond ik bij de kassa in het plaatselijke Kruidvat. Ja ik weet het, als de mensen in deze gemeente gaan stemmen dan stemt zestig procent op een rechtse partij of een lokale Pipo, en ik durf blind te stellen dat die allemaal voorstander zijn van ‘al die zwartjes op een lekke boot de Noordzee op’, hoewel het aantal ‘zwartjes’ in onze gemeente op een onopvallende twee procent geschat moet worden.

Het gekke is dat je dat soort extreme en gelukkig onuitvoerbare en bovendien volstrekt verwerpelijke standpunten niet op de gezichten kunt lezen. In het algemeen zijn het hier enigszins in zichzelf gekeerde mensen die op mij de indruk wekken van beschaafd en vooral bezig met het zich bemoeien met de eigen zaken.

Maar toen stond ik vanmorgen bij Het Kruidvat. Ik had bij de medicijnen – ik heb ineens hooikoorts – al die geheel in het zwart, inclusief hoofddoek gehulde vrouw gezien die bij de verkoudheidsmedicijnen met haar telefoon een videogesprek voerde met een man, en wel in een mij onbekende taal. Ik begreep door haar lichaamstaal – doosjes pakken en weer neerzetten – dat zij overleg pleegde over de vraag welke medicijnen het beste aangeschaft zouden kunnen worden.

Bij de kassa sloot ik achteraan in de rij, en daar was iets mee aan de hand. De rij bestond uit vijf mensen, die niet, zoals gebruikelijk bij elke kassa, achter elkaar staand enigszins in zichzelf gekeerd naar de zonnige straat buiten keken, maar alle vijf half omgekeerd naar de in het zwart geklede vrouw. Nee, ze keken niet, ze hielden haar angstvallig in de gaten. Af en toe wisselden ze als ongerust te interpreteren blikken met elkaar, en keken dan weer naar de vrouw, die doortelefoneerde en nu een foto maakte van een pakje medicijnen.

Ze keken – en dit is geheel ongefundeerde interpretatie – of ze verwachtten dan de vrouw elk moment óf een doosje medicijnen zou stelen en in die zwart kleding zou laten verdwijnen, of onder die berg kleding een bomgordel tot ontploffing zou brengen. Djamila, die naast me stond, was dit alles ook al opgevallen, bleek later.

Ik vond het uiteindelijk niet zo gek.

Ze stemden immers allemaal, nou ja, voor zestig procent, op iemand die zich ook achtervolgd voelt door spoken.

Het is nu enkele uren later. De traumahelikopter laat nog altijd op zich wachten.

Alweer loos alarm.

_________

hhBest

Boek & Film 

Was je niet en geniet

Voordat ik aan dit stukje begon raadpleegde ik deze site Ik bedoel: voor je het weet zet je je te kakken als een smeerkees. Ik zou daar op zich niet eens erg veel bezwaar tegen hebben, maar als het niet hoeft bewaar ik de kwalificatie graag tot een volgende gelegenheid.

Wat ik bedoel is dit: ik douche hooguit tweemaal per week. En die douches spelen zich af onder matig warm water (37 graden) en duren iets meer dan één minuut. Ik gebruik douchegel alleen voor de voor de hand liggende lichaamsdelen, zoals oksels en niet nader te specificeren geheime delen. En de voeten, natuurlijk.

Ik stam natuurlijk ook nog uit de tijd dat de gemiddelde Nederlander die in een nieuwbouwflat woonde de daarin als een soort opzichtige nieuwlichterij ingebouwde douchecel gebruikte om kolen of aardappelen in op te slaan. In mijn ouderlijk huis was er één watertappunt, in de keuken, er was dus geen bad in dat arbeidershuisje uit 1925 en dan waren wij nog trots dat onze wc (let wel: zonder waterspoeling) niet rechtstreeks uitkwam op de keuken, zoals in de zijstraten.

Wij waren met vier kinderen en drie daarvan, onder wie ik, gingen zaterdagavond in bad, haartjes nat, na elkaar in hetzelfde water van een teiltje dat ik de keuken op de grond stond. Of en hoe mijn ouders en mijn oudste zus zich wasten: geen idee. Ik neem aan onder die ene koudwaterkraan in de keuken.

Als mijn ouders mot hadden, dat gebeurde nogal eens, en mijn moeder dus in mijn bed sliep, lag ik bij mijn vader. Hij rook een beetje naar zweet, wat wil je. En hij snurkte keihard, hetgeen ik kon ‘besturen’ door hem een tik tegen zijn rug te geven.

Kortom: toen was geluk nog heel gewoon.

Later kwam er wel degelijk een douche, en waterspoeling in het toilet. Voor mijn moeder iets heel onwennigs: ze douchte met een hemd aan.

Ik hoor dat er tegenwoordig jongelui zijn die twee, drie of vier keer per dag douchen en daarbij de meest exotische wasmiddelen gebruiken. Ik heb zonen die, toen ze nog thuis woonden, het heel normaal vonden om twintig minuten tot een half uur onder de douche te staan. De gasbel in Slochteren stond op 5 op de Schaal van Richter. Wat ze er precies deden wens ik me niet voor te stellen.

In Indonesië douchen ze helemaal niet, maar daar hebben ze een mandibak. Mandi is het bahasa-woord voor ‘baden’, het ging en gaat als volgt: gezorgd werd dat de stenen mandibak, die ongeveer een meter in het vierkant en de hoogte was, vol koel water stond. Om je te wassen stond je ernaast en met een soeplepel schepte je water uit de bak over je heen, soms een paar maal per dag. (Of je sprong in de kali, kan natuurlijk ook).

Maar het is daar dan ook altijd ietsje warmer dan hier, natuurlijk.

Lees vervolgens dat stuk achter de link hierboven nog een keer. En merk hoe eenvoudig het is om zuinig te zijn met water en met energie.

En er wel bij te varen, ook nog.

Enkele gedachten ter relativering

Niemand? Nou, dan moet ik maar een beetje relativeren.

1. Het is natuurlijk eeuwig zonde dat de kathedraal van Notre Dame de Paris deels is afgebrand. Gelukkig hebben we de Eiffeltoren nog. Die is écht uniek, gotische kathedralen zijn er nog bij bosjes – alleen al in Frankrijk 37 – al zijn er in de loop van de tijd ook de nodige afgebrand of ingestort. En de Notre Dame zelf was 200 jaar geleden ook al bijna  ‘opgeruimd’ als een hopeloze ruïne.

2. De kathedraal op dat eilandje midden in Parijs was uiteraard een geweldige toeristische attractie. Maar mag ik even de vreugde daarover verstoren door met jullie terug te gaan naar de twaalfde eeuw, toen Parijs voor een groot deel bestond uit een verzameling hutjes van zéér brandbaar materiaal, waarin doodarme sukkels met hangen en wurgen in leven probeerden te blijven maar niettemin hun karige inkomsten voor een flink deel, onder bedreiging met hel en verdoemenis, moesten afstaan voor de bouw van de monsterachtige kathedraal, die daarmee de almacht van de roomsche kerk en de aan haar gelieerde machthebbers moest demonstreren?

3. De grote fout die de vermetele constructeurs van dergelijke gebouwen maakten, was de hoeveelheid kurkdroog hout dat ze erin moesten verwerken. Dat in latere eeuwen nog droger werd doordat de kerk warm gestookt moest worden omdat anders de gelovigen niet meer kwamen.

4. Een geweldige nalatigheid is vooral geweest, dat niemand zich zorgen lijkt te hebben gemaakt over de kunstschatten die in dat uiterst brandbare museum waren opgeslagen. Elk niet in kerkelijk bezit zijnd spatje verf van meer dan tweehonderd jaar oud wordt tegenwoordig als het ware beschermd door een compleet brandweerkorps met de modernste blusmiddelen, maar in de Notre Dame kon er zelfs geen behoorlijke sprinkler-installatie vanaf. (Die niet geholpen zou hebben: de ‘schoorsteen’ gevormd door de hoge pilaren moet een loeiend fornuis zijn geweest, nadat er een gat in het dak was ontstaan.) Ik veronderstel dan maar dat men gedacht heeft dat de Allerhoogste de bescherming wel voor zijn rekening zou nemen.

5. Er zijn dus nog veel gotische kathedralen over. Persoonlijk vind ik de ook twaalfde-eeuwse kathedraal van Alcobaça in Portugal de allermooiste (maar natuurlijk ook betaald door de onderdanen het brood uit de mond te sparen.) Ook geweldig groot, maar anders dan de Notre Dame de Paris een schitterend, bijna geheel wit, uiterst sober ingericht gebouw. En een klooster met in de keuken een echt gotische schoorsteen. Jammer van de zeer lelijke baroktorens die er veel later aan zijn toegevoegd.

6. Nou goed, Emmanuel Macron heeft weer eens de kans gekregen statig en presidentieel op te treden door op het hoogtepunt van de brand toe te zeggen dat de Notre Dame zal worden herbouwd – ik neem aan dat hij nog niet had uitgerekend hoeveel dat de gele hesjes gaat kosten. Maar goed: Paris faut bien une messe, zullen we maar zeggen.

________

hhBest

Boek & Film 

Karweizaad van Jan Karbaat

Door Peter Stiekema

De in 2017 op negentigjarige leeftijd overleden donorarts Jan Karbaat  is driemaal getrouwd geweest. Hij heeft elf (wettige) kinderen, maar het aantal door zijn zaad geproduceerde (ik kan er geen betere term voor verzinnen) donorkinderen staat anno 2019 alleen in ons land op zeker 71. Afgelopen week werd duidelijk dat er nog 49 kinderen hem vader hadden mogen noemen, ware hij niet overleden en daarmee kwam het aantal op de genoemde 71. Tot zijn tachtigste is hij actief geweest en op die leeftijd moet dat toch niet meevallen, zodat bij zijn spermaleveranties toch zeker van karweizaad mag worden gesproken.

Het is niet uit te sluiten dat er ook in diverse buitenlanden nog nakomelingen rondlopen, want ook daar heeft hij vanuit zijn klinieken, waarvan er een in Hoensbroek was gevestigd, duizenden doses sperma afgeleverd aan hunkerende vrouwen en echtparen. In een interview in het Algemeen Dagblad schermde hij met duizelingwekkende cijfers. Met door hem geleverd zaad zou hij minstens zesduizend vrouwen hebben geïnsemineerd, die gezamenlijk zeker tienduizend kinderen donorkinderen ter wereld  zouden hebben gebracht. Dat kan nog tot gigantische familiereünies gaan leiden in de nabije toekomst.  Of eindeloos veel afleveringen van Spoorloos. Ik vraag me in gemoede af of al die zaadleveranties hier en daar niet tot ongewilde gevallen van incest hebben geleid. Je zult maar verliefd  worden op een jou op dat moment onbekende halfzuster of -broer.  Daar moet je toch echt niet aan denken.

En weer was de winter heel zacht

Door Peter Stiekema 

En weer hebben we een hele slappe winter achter de rug. De winterperiode van 2018/1019 heeft een koudegetal van 12.1 opgeleverd. En daarmee komt de winterperiode van 1 november tot en met 31 maart (vijf maanden) op de 110e plaats sinds de metingen van het KNMI in 1901 begonnen. Het koudegetal, naar zijn bedenker ook wel Hellmanngetal genoemd,  is de som van de gemiddelde etmaaltemperaturen met een negatief cijfer. En 12.1 is daarmee heel gering, een hele zachte winter kortom.

De allerzachtste winter in de metingen is die van 2013/2014 dat een koudegetal van 0 opleverde. Er waren geen dagen dat de gemiddelde temperatuur onder de nul graden uitkwam. Deze winter staat op de 119e en laatste plaats. Ook de winters van 2014/2015 (114e met een koudegetal  van 7,8) en 2015/2016 (112e met 9.6) waren buitengewoon slapjes. Alleen 2016/2017 leverde een iets hoger getal op: 36 met een 72ste plaats). Maar ook die krijgt nog steeds het predicaat zacht. 

De komende dagen krijgen we te maken met wat nachtvorst, slecht voor de bloesems in de fruitbomen. Maar gelukkig wordt het volgende week vanaf maandag al weer wat warmer met temperaturen die richting de 15/16 graden gaan.

Voor een lijst van alle winters sinds 1901, die nog steeds wordt aangevoerd door de zeer strenge winters van 1947 en 1963 leze men:

https://www.knmi.nl/nederland-nu/klimatologie/lijsten/hellmann

De weg naar de Shell...….

Door Peter Stiekema

Laten we het eens over Shell hebben, u weet wel, die Nederlands-Britse oliegigant, waar ook onze koninklijke familie nogal wat aandelen in schijnt te hebben. Vandaar ook de term Koninklijke Olie, die ook wel eens werd gebruikt als een van de leden van het koningshuis te diep in het glaasje had gekeken.  Prins...….. zat weer eens in de koninklijke olie, werd dan ten paleize gezegd. 

Shell is een van de grootvervuilers in de wereld. Denk maar aan de schandalen rond lekkende olieleidingen in Nigeria. Of het dumpen van oude olietankers op de kusten van Turkije, India en Bangladesh  Het bedrijf boekte over 2018 een winst van 18,6 miljard, dat wil zeggen anderhalf miljard per maand. Dat viel eigenlijk nog al tegen en voor dit jaar zou die winst, dankzij de snel stijgende olieprijzen op de internationale mark, wel eens kunnen oplopen tot 24 miljard, dus twee miljard per maand.

Van al die miljarden gaat de Shell de komende vijf jaar 300  miljoen (de winst van vier dagen) gebruiken voor het milieu, met name voor het planten van bomen in Peru, Indonesië en jawel, ook in Nederland. In ons land plant de oliegigant ruim 5 miljoen bomen voor 17,3 miljoen euro. Maar dan moet de tankgast wel meebetalen. De Koninklijke vraagt van de klanten 1 cent per liter bovenop de vastgestelde prijs. Na vijf tankbeurten is dat genoeg voor 1 boom, te planten in een van de genoemde landen. En daarmee zou de gulle automobilist meteen klimaatneutraal handelen en met een gerust gemoed verder kunnen tuffen in zijn automobiel, desnoods met 150 kilometer per uur.

Afgezien van het feit dat de benzineprijzen al razendsnel naar de 1.80 euro schieten, wie gelooft er nu in dit Shellsprookje? Dit kunnen ze toch gemakkelijk betalen uit die kolossale winsten en daar is zo'n inbreuk op de goedheid, om niet te zeggen goedgelovigheid van de klant toch niet voor nodig? Er is een oud spreekwoord  dat luidt: de weg naar de hel is met goede voornemens geplaveid. Voor de weg naar de Shell geldt dat kennelijk ook.

En dan te bedenken dat ik eind jaren vijftig, begin zestig nog lid geweest ben van de Shell Junior Club. Mea Maxima culpa.

De geluksmachine staat aan!

Kom nou maar, niet zo woedend zijn, niet bijna in huilen uitbarsten, gewoon naar buiten kijken en verdrinken in Magnolia stellata die wel een weelderige slagroomtaart lijkt, rozemarijn die duizenden hemelsblauwe bloemetjes aan lange prachtig groene takken rijgt, narcissen in vele tinten geel en wit die opkomen op plaatsen waar je ze nooit hebt geplant, ordinair rode tulpen die opkomen op plaatsen waar je ze wèl hebt geplant, blauwe druifjes die hele stukken tuin een ordinair soort blauw waas geven, de judasboom die een totaal waanzinnige bloei laat zien, Ribes odoratissima die de geur van een ouderwets damesparfum verspreidt, de haagbeukheg die al helemaal fris groen is. En al die andere dingen die de komende maanden de tuin en wijde omgeving omtoveren tot een echte geluksmachine.

Ja, laat het tot je doordringen dat die mooie dingen er zijn om je gelukkig van te voelen en zelfs een paar maanden aan je levensverwachting toe te voegen.

En dan heb ik nog een palmboom, Trachycarpus fortunei, die voor het eerst geheel onbeschermd de winter is doorgekomen en die als beloning daarvoor een paar spectaculaire bloeiwijzen aan het vormen is.

En bedenk daarbij dat er allerlei nadelen verbonden zijn aan de opwarming van de aarde, maar dat je de dingen die ik hierboven noem kunt beschouwen als een cadeautje, juist van die opwarming. Natuurlijk regent het nog altijd te weinig, maar dat zien we over een paar maanden wel weer.

En houd eindelijk eens op met het gezeur over de nationale eigenaardigheden zoals het optreden van politieke tinnegieters die, zoals we weten, slechts een lastig maar kort politiek succes beschoren is, zie niet overal een complot achter en bekijk het leven eens van een simpele kant, geniet van de kleine voor de hand liggende dingen – vanmiddag hebben we hier weer de elkaar om de oren slaande en brutaal tegen opa en oma optredende kleinkinderschaar, dat is pas genieten.

En doe die computer eens uit, man!

__________

hhBest

Boek & Film