Als je nog een argument zocht tegen het houden van referendums: dat werd deze week geleverd door nota bene de minister van de referendumpartij D66, Kajsa Ollongren. Haar departement had een soort enquête georganiseerd naar de vraag hoe laat het voortaan zou moeten zijn.
Ik wist al wel hoe laat het dan is, maar de enquête toonde aan dat zelfs de ambtenaren van Binnenlandse Zaken die over de tijd gaan er zelfs te stom voor zijn om de vragen goed te formuleren. Ik heb de tekst niet bij de hand, maar het schijnt dat er in stond dat ‘in de zomer de zon om 20.00 ondergaat’. Die formulering duidt erop dat de betrokken ambtenaar niet weet dat de zon wel eens om 20.00 uur ondergaat, maar nooit in de zomer. Op 1 juni 2018, begin van de meteorologische zomer, ging de zon (in mijn woonplaats, het verschilt namelijk per plaats) onder om 21.40 uur en aan het eind van die zomer, 31 augustus, ging de zon onder om 20.24 uur. Daartussenin ging de zon eenmaal onder om 21.54 uur, uiteraard op 21 juni, dus ook al niet op de in de achteraf gecorrigeerde tekst genoemde tijd, al moet gezegd dat die (22.00 uur) er maar zes minuten naast zat.
(De zon ging wel om 20.00 uur onder op 27 maart en op 12 september.)
Maar het grote nieuws dat ik u kom brengen is: het departement van Binnenlandse Zaken gáát helemaal niet over de tijd, er is nauwelijks een onderwerp te bedenken dat nog meer valt onder het nietbestaande ministerie van Buitenaardse Zaken. De tijd (die eigenlijk niet bestaat) wordt bepaald door de omloopsnelheid van de Aarde rond de zon, door de omloopsnelheid van de Aarde om haar as; de seizoenen worden bepaald door het (tamelijk unieke) feit dat de aardas onder een hoek van iets meer dan 23 graden staat ten opzichte van het baanvlak van de Aarde rond de zon.
Zo, nu heeft vrijwel iedereen al afgehaakt natuurlijk, want als je na veertig jaar, waarin dus veertig keer de klok een uur vooruit en veertig keer een uur achteruit is gezet, je je nog elk jaar afvraagt of en wanneer hij nu voor- of achteruit moet, ben je vrijwel zeker te stom om het bovenstaande te begrijpen.
En beschik je dus ook niet over de geestelijke bagage om op een verstandige manier die enquête in te vullen. De allerverstandigste manier is trouwens: helemaal niks invullen omdat je zeker kunt weten dat je er niet over gaat, en de vragensteller dus ook niet. Voor je het weet sta je een enquête in te vullen met als vraag of je wilt dat het verkeer voortaan op even dagen rechts, en op oneven links van de weg moet rijden. En op zon- en feestdagen in het midden. Ook zoiets dat zich niet door kiezers laat bepalen.
Inmiddels hebben de straatinterviews waar veel nieuwsmedia zo dol op zijn wel aangetoond hoe ernstig het gesteld is met de mensheid. Het mooiste zijn de gelukzalige glimlachjes op de gezichten van degenen die op de vraag: ‘Wilt u zomertijd of wintertijd?’ antwoorden: ‘natuurlijk zomertijd!’ Alsof je door middel van een eenvoudig besluit in Den Haag zou kunnen bewerkstelligen dat ook met Kerstmis de temperatuur niet onder 20 graden daalt en het hele jaar de zon volop schijnt, bij voorkeur ook ‘s nachts.
Zoals ik al eerder heb betoogd hebben wij hier in Nederland eigenlijk nooit de juiste tijd. De juiste tijd is namelijk deze: wanneer de klok 12 uur ’s middags aanwijst, staat de zon bij jou op het hoogste punt van de dag en dat is recht in het Zuiden.
Maar wij hanteren in Nederland de Midden-Europese tijd en als in Nederland in de winter de zon recht in het Zuiden staat – slechts 14.5 graad boven de horizon – is het op de klok 12.40 uur. Op 21 juni is dat ook zo, maar door de zomertijd is het dan 13.40. We hebben, met andere woorden, in de winter de tijd van Berlijn en in de zomer de tijd van Sint Petersburg. Natuurlijk zou het dus meer voor de hand liggen dan het middaguur in de winter te verplaatsen naar 11.40 uur en in de zomer naar 12.40 – de West-Europese tijd die wordt aangehouden in Portugal, Ierland en het Verenigd Koninkrijk.
Leuk, maar het Verenigd Koninkrijk gaat op het moment van de komende zomertijd de EU uit, en begint wellicht langzaam in Westelijke richting te varen (als Ierland niet in de weg lag) en de grootste handelspartner van Nederland, de Bondsrepubliek Duitsland, houdt stoer vast aan de ‘eigen’ Midden-Europese tijd, die van Berlijn. Duzzzz…
Ik blijf dus voorstander van de wisseling van wintertijd naar zomertijd en omgekeerd. Dat het ‘zo’n gedoe’ is, is flauwekul, nu bijna alle klokken, computers enzovoort zelf hun tijd aanpassen. De biologische klok moet je helemaal niet noemen, je bent er binnen een week zonder problemen aan gewend, als je je niet bijzonder aanstelt.
Je kunt ook zeggen dat de zomertijd die in het laatste weekend van maart wordt ingevoerd een soort ‘tropenrooster’ is: je staat gewoon een uur eerder op om, als je na gedane arbeid thuiskomt nog een lange avond te hebben om van de zon te genieten (als die schijnt uiteraard, ook daar kan het ministerie van Ollongren niks aan doen).
Zo maar doen dan?
En die referendums, laat die nu verder maar over aan mensen die weten waar ze het over hebben.
_________