SanteLOGie

De schoonheid van ongeorganiseerde herrie

Een columniste van de Volkskrant sloeg vorige week, tot haar eigen schrik en tot schrik van veel lezers, de plank goed mis. Althans bij sommige gevoelige liefhebbers van muziek – klassieke muziek in de breedste zin van het woord, zodat muziek die helemaal niet klassiek is maar vooral modern, er in de wandeling ook bij wordt gerekend.

De columniste had ongeveer geschreven dat de klassieke muziek waar haar echtgenoot van genoot op haar overkwam als vormloze herrie, of iets van dien aard, ik heb het stukje niet meer bij de hand. Ze kwam er vandaag nog eens op terug, ze was naar aanleiding van haar stukje van vorige week uitgenodigd door een violiste van het Concertgebouworkest en had naar de tweede symfonie van Brahms geluisterd. De dirigent maakte vreemde gebaren en de bassisten gingen flink tekeer, tekende ze onder meer op. En bekeerd leek ze me niet.

Hoeft natuurlijk ook niet. Ik eis heel gemakkelijk voor mezelf het recht op om te weigeren hiphop, rap en, al wat ouder, grunge en de rest van het bonke-bonkegebeuren, tot de kunstuiting genaamd muziek te rekenen, en er zijn er nog wel een paar uit pop en rock die ik niet om aan te horen vind. Net zo min trouwens als Jan Smit, André Rieu en De Toppers. Over smaak valt niet te twisten, dus dat ga ik niet doen. Als ik maar niet naar die herrie hoef te luisteren.

Mijn oude moeder heeft mij zelf op het spoor van de ‘echte’ klassieke muziek gezet. Voor haar was dat de Bolero van M. Ravel en het Eerste Pianconcert van P.I. Tsjaikovskij – ik vrees dat het haar alleen ging om het eerste deel.

Want muziek die blijkbaar als ongeorganiseerde herrie op haar overkwam lokte bij haar dezelfde reactie uit als bij bovengenoemde columniste, zij het dan dat ze het anders verwoordde. Toen ik net de Toccata en Fuga voor orgel van J.S. Bach had ontdekt en die nogal luid ten gehore bracht (met de radio) riep ze me ertoe: ‘Set uut dat vierkantig urgel!’ want als ze kwaad was wilde ze nog wel eens overgaan tot het voor het overige streng verboden Nijmeegs.

Via de Ontbijtradio van de VARA, ik meen van dat programma tussen 1946 en 1948, had ik de smaak te pakken gekregen van de jazz. Eerst van wat later moderne jazz ging heten, daarna ook van ‘klassieke’ jazz.

Jazz kwam er bij mijn moeder niet in, dat was ook ongeorganiseerde herrie. Mijn vader was liefhebber van Joegoslavisch klinkende gezangen, liefst begeleid door de trekharmonica, en bij voorkeur van vrolijke aard. Plus van de highlights uit de operaliteratuur, uitsluitend Italiaans want hij was niet zozeer gek op de muziek als wel op de Italiaanse sfeer die ze in huis bracht – het deed hem denken aan zijn vaderland, waar hij ook enig heimwee naar had. Maar hij was verder volledig onmuzikaal en sloot zich stilzwijgend aan bij mijn moeders opvatting over mijn muziekvoorkeur. Bovendien moest hij virtueel braken van Willy Derby en Louis Davids, de vooroorlogse voorlopers van René Froger, zal ik maar kortheidshalve samenvatten.

Tijdens de Schoolradio, ik denk omstreeks 1950, hoorde ik voor het eerst bewust klassieke muziek: Hélène Nolthenius draaide voor de verbijsterde klas Eine Kleine Nachtmusik van W.A. Mozart. En ik was verkocht.

Later, veel later, had ik een tijdje een vriendin, met wie ik zwijmelend luisterde naar het pianoconcert van E. Grieg en het vioolconcert van L. van Beethoven en zo nog het een en ander, maar daar kwam een einde aan en daarmee aan mijn aanwezigheid in gezelschap van mensen (of eigenlijk: één mens) die ook van ‘klassieke’ muziek hield.

En zo ging ik het huis uit.

Geheel zelfstandig leerde ik de symfonie van César Franck kennen, de symfonieën van Beethoven en Brahms. En daarna Bartok en Strawinskij, wiens Sacre du Printemps ik liefst zeer luid en op de grond uitgestrekt leerde savoureren.

Daarna desnoods piepknor, Willem Breuker, veel jazz van Lionel Hampton tot MJQ en Louis Armstrong, en uiteindelijk alles, tot Penderecki en Arvo Pärt, Copland en Barber, Louis Andriessen en Philip Glass en Michael Nyman. Om maar eens een willekeurige greep te doen.

Ik kan intussen twee dingen niet begrijpen: hoe iemand een muziekinstrument kan leren bespelen. En helemaal: hoe iemand iets kan componeren.

En dus ook niet dat er mensen zijn die moeten leven met de zekerheid nooit de schoonheid van Debussy’s Clair de Lune te hebben begrepen. Of, inderdaad van de latere strijkwartetten van Beelhoven.

__________

hhBest

Boek & Film 

De verkrachting van sinterklaasliedjes

Door Peter Stiekema

Het was mij nog helemaal niet opgevallen, maar er is van alles aan de hand met de teksten van Sinterklaasliedjes in ons land. Daar wordt kennelijk al een paar jaar de botte bijl in gezet, zonder dat ik daarvan in kennis ben gesteld.

Je zou het bijna verkrachting kunnen noemen.Google maar eens naar 'Sínterklaasliedjes nieuwe stijl';  je wordt bijkans onpasselijk van zoveel hypocrisie. Zwarte Piet bestaat niet meer in de teksten. Hij komt hooguit nog als doodgewoon 'Piet' voor.  Maar ook woorden als 'stoute kinderen' zijn taboe en vervangen door slappe aftreksels. En voor ''Wie de koek krijgt, wie de gard' is ook iets onbeschrijfelijk lulligs in de plaats gekomen. Want alle kinderen schijnen tegenwoordig keurig opgevoed te zijn, zodat dreigen met de roe in die liedjes al helemaal opvoedkundig onjuist is. Maar, zoals Gerard Reve al schreef, 'Wie zijn vrienden lief heeft spaart de roede niet', alhoewel dat uiteraard niet voor de kindertjes geldt, die nu jengelend en met wild geraas om snoepgoed en dure cadeaus de winkelcentra onveilig maken.

Neem nou het sympathieke liedje 'Sinterklaasje kom maar binnen met je knecht', zoals wij dat vroeger, in de jaren vijftig, op de kleuterschool leerden. Dat is nu geworden 'Sinterklaasje kom maar binnen met je Piet'. Want het woord knecht doet kennelijk te veel aan slavernij denken. Bovendien vind ik, dat als je Sinterklaasje schrijft, je maakt dan iets kleins van de Sint, je dat dan ook met Piet moet doen. Dan krijg je 'Sinterklaasje kom maar binnen met je Pietje'. En dat roept weer andere associaties op waar ze binnen de RK Kerk van de Sint nog behoorlijk over kunnen meepraten. Of met een kanarievogel, dat is ook een mogelijkheid. En desnoods als het Vlaamse gezegde ‘Laat je niet bij je pietje pakken’.

Ik word eerlijk gezegd doodziek van dat gezanik over Zwarte Piet. Zwart is taboe, maar Geel mag dan weer wel. Zullen de Chinezen leuk vinden. En licht getint dan, hoor ik u zeggen. Lichtgetinte Pieten zie ik regelmatig in Opsporing Verzocht, dus die zullen ook niet echt blij zijn met zoveel extra aandacht. Rode Pieten, dan maar? Nee, niks daarvan, voor we het weten staan de straten hier vol met protesterende Sioux, Apaches, Comanches en draait de laatste der Mohikanen zich om in zijn graf.

Het Sinterklaasfeest hoort een feest te zijn voor kinderen, jammer dat het door een relatief kleine groep volwassenen (nou ja) naar de bliksem wordt geholpen, onder het mom van racismebestrijding.  Ja, aan m'n hoela.

https://dekleineladder.nl/thuis/liedjes-versjes/sinterklaasliedjes-oude-en-nieuwe-stijl/10

Een onoplosbaar dilemma

De Nederlandse politiek is sinds het afgelopen weekeinde in een heel eigenaardige situatie terecht gekomen – om niet te zeggen dat de Nederlandse politiek terecht is gekomen in een absurdistische opera in vele bedrijven – hun aantal is door de librettist nog niet genoemd.

De feiten zijn bekend: Nederlanders zijn, als alle mensen, van nature enigszins racistisch. Toen er nog geen mensen van verre afkomst in het land woonden kon men zijn racisme kwijt aan iedereen die een beetje dicht in de buurt kwam. Racisme, vreemdelingenhaat of dito afkeer is niet in alle gevallen helemaal fout: het is zelfs heel nuttig als zich iemand aan de deur meldt om zogenaamd de meterstanden te komen aflezen. Dan is het heel handig dat je de aangeboren neiging hebt die vreemdeling nog eens goed aan te kijken en een bewijsstuk te vragen waarmee ’s mans (’s mens) bevoegdheid ter zake kan worden geverifieerd.

Een parafrase om een bekend Sinterklaaslied zegt dan ook in zo’n geval:

Hoor wie klopt daar kinderen,

Hoor wie klopt daar kinderen,

Hoor wie klopt daar aan het raam,

Het kan een vreemdeling wezen,

Die mevrouw komt kezen,

Vraag eens even naar zijn naam

Om ook maar eens aan de orde te stellen dat de vreemdeling zich wellicht niet zal beperken tot de meterstanden, die tegenwoordig trouwens van verre worden uitgelezen van je slimme meter.

Goed. In essentie racisten dus.

Het is ook niet geheel onbekend dat Nederlanders graag poseren als tolerante mensen. Nederland wordt zelfs vaak een tolerant land genoemd.

Wie sinds de instroom van ‘Indo’s’ en Zuid-Molukkers in de jaren veertig en vijftig, van de ‘gastarbeiders’ in de jaren zestig, van de Surinamers in de jaren zeventig en van het halve Midden-Oosten en Afrika sindsdien, wel eens een café heeft bezocht, of desnoods een verjaardag in familiekring, zal toch wel stokdoof moeten zijn geweest om niet begrepen te hebben dat de conversatie aldaar niet alleen Boer Zoekt Vrouw betrof, of het voetballen, maar vooral de vreemde etensgeurtjes, de eigenaardige gewoonten en kledij en vooral de al of niet uit de lucht gegrepen verhalen over de door de naïeve overheid gefinancierde riante financiële positie van de nieuwkomers.

Met als tastbaar gevolg het ontstaan van een groep politieke tinnegieters die in deze omstandigheid brood zagen om een nieuw electoraat te stichten dan wel het bestaande aan te vullen – ik noem respectievelijk en in die volgorde Geert Wilders, Marco Pastoors c.s., Thierry Baudet en, inderdaad: Mark Rutte. (Ik tel enkele vreemde meteropnemers in dit gezelschap, maar dit terzijde.)

En die laatste, Mark Rutte, wordt nu aangemaand om eens een standpunt in te nemen in de Zwarte-Pietendiscussie.

Hetgeen hem in een onmogelijke positie brengt.

Hij zou niks kunnen zeggen, of dat doet hij eigenlijk al.

Dat is geen standpunt, inderdaad. Laf. Fout.

Hij zou kunnen wijzen op artikel 1 van de Grondwet.

Daarmee haalt hij zich al een hoop boegeroep op de hals, want daarmee wijst hij degenen die Zwarte Piet zwart willen houden hun plaats: zij zouden eens wat beter naar dat Grondwetsartikel moeten kijken.

Dus zelfs dat zal hij niet doen.

En al helemaal zal hij niet zeggen dat hij Zwarte Piet weliswaar een interessant onderdeel van de Nederlandse volkscultuur vindt, maar dat er ook wel iets achterhaalds en ouderwets aan kleeft.

Het gejoel neemt sterk toe, met name het VVD-electoraat begint al joelend weg te rennen, naar Geert en Diederik.

En als hij zou zeggen: die mensen hebben gelijk, Zwarte Piet is racisme en kolonialisme, dan kan hij meteen verkiezingen uitschrijven die hij zwaar gaat verliezen.

Dus blijft hij erbij: iedereen mag demonstreren, maar niet waar de kinderen bij zijn.

En zelfs dat kan nog kritiek uitlokken: hoe weet jij, vrijgezel, wat zoiets kan doen met kinderen? Misschien is het pedagogisch gezien wel heel gunstig.

Het is zonneklaar: Rutte krijgt een mooie baan bij de Europese Unie.

En niemand wil hem opvolgen in Het Torentje.

_________

hhBest

Boek & Film 

Maastricht weer het warmst

Door Peter Stiekema

Het is al weer een tijdje voorbij, die mooie zomer van 2018, die begon inderdaad zowat in mei. En weer was het zuidoosten van ons land veruit het warmst, gemeten over de periode van 1 april tot en met 31 oktober 2018.  Met als warmste station alweer Maastricht dat het tot 300,4 punten bracht.

De warmtegetallen van de 33 officiële weerstations van ons land laten ook dit jaar weer grote verschillen zien. Het noorden is een stuk kouder dan het zuiden. 

Het warmtegetal in De Bilt, in de vaderlandse meteorologie de maat der dingen, komt uit op 196 en daarmee kwalificeert het zomerhalfjaar zich als tweede, na de zomer van 2006 die met 201,3 nog net warmer was. 2017  leverde 79,6 punten op en dat is lager dan 2016 toen in De Bilt 113.9 kon worden genoteerd, sinds de metingen in 1901 begonnen.

Voor de berekeningen  van het officiële warmtegetal worden de dagelijkse waarden boven 18 graden van de gemiddelde temperatuur in De Bilt per etmaal tussen april en eind oktober opgeteld. Een dag met gemiddeld over 24 uur een temperatuur van 22.2 graden draagt dus 4.2 graden bij aan het warmtegetal. Is het etmaalgemiddelde 18,0 graden of lager dan levert die dag daar geen bijdrage aan. Met deze methode kan zowel tussentijds als achteraf de balans worden opgemaakt van de hoeveelheid warmte die in deze periode wordt geleverd. In het zuiden was het veel warmer dan in De Bilt. Over 2018 kwam Maastricht zoals gemeld uit op 300,4 (2017:174,9;  2016: 155) Daarmee haalde Maastricht de eerste plaats als de warmste plek in ons land. Het weerstation in Arcen (Noord-Limburg) noteerde 292,9 (2017: 144; 2016: 160.1) Eindhoven 283,6 (2017: 143.4; 2015: 152.9)  en Volkel 257,6 (2017: 120,3; 2016 131.7).  Gilze Rijen was warmer dan Volkel met 272,3. Dat zijn tevens de warmste regio’s van Nederland. De periode tussen 1 april en 31 oktober wordt met de term ‘warm’ gewaardeerd als het warmtegetal de 100 overstijgt. Boven de 150 wordt het zeer warm genoemd. .

Een stuk koeler was het in het noorden van het Land. Vlieland kwam met 85,3 op de 33ste en laatste plaats en Terschelling werd één na laatste met 88.2. Enorme verschillen met het diepe zuiden, derhalve. 

De tegenhanger van het warmtegetal is het koudegetal, het Hellmanngetal, genoemd naar zijn bedenker. Daarbij worden alle vorstdagen in de periode tussen november en eind maart bij elkaar opgeteld, waarop de gemiddelde temperatuur onder nul is. Een dag met een gemiddelde temperatuur van min 2 graden levert dus twee punten op voor het Hellmanngetal. De zachtste winter sinds 1901 was die van 2014, die 0 punten opleverde. De winter van 2017/2018 (1 november tot en met 31 maart)) leverde een wintergetal van 34.1 op en kwam daarmee op de 75ste plek sinds 1901.

Er was nauwelijks verschil  met de winter van 2016/2017 die 36 punten noteerde en  daarmee op de 72ste plek staat.

Sommige weerkundigen voorspellen dit jaar een stevige winter. En ooit zullen die voorspellingen wel eens uitkomen. Misschien dit jaar wel, maar de Friese rayonhoofden zijn nog niet bij elkaar geroepen, voor zover ik weet. Hooguit staat de Bokma er koud.

Het moet helemaal anders

Vandaag maar eens een leuk probleem, waarvan de definitieve oplossing vermoedelijk nooit gerealiseerd zal worden.

Dat is niet het probleem van de totale bereikbaarheid die tegenwoordig van veel werknemers wordt geëist. Ik denk zelfs: niet omdat het moet, maar omdat het kan. Mijn oude leermeester Louis Frequin, hoofdredacteur van De Gelderlander, stond destijds op het onwrikbare standpunt dat een journalist 24 uur per dag in dienst was van de krant. Dat dat door iedereen als een loze kreet werd gezien viel af te lezen aan het feit dat de meeste collega’s eenvoudigweg ’s avonds de telefoon niet aannamen. ‘Als het de krant is, ben ik er niet.’

Lang verhaal kort: zonder een vakbond waar iedereen verplicht lid van is, kan dit probleem niet worden opgelost. Er zijn altijd onderkruipers die tegen de baas zeggen: ‘Ik wel hoor, altijd bereikbaar.’

Met bereikbaarheid heeft vooral de kwestie te maken die ik nu zou willen aansnijden. Ik werd erop geattendeerd door een tweet, waarin iemand zich afvroeg: waarom is er nog nooit een oplossing gevonden voor de dode hoek?

De enige afdoende, tevens praktisch onuitvoerbare oplossing: zorg dat fietsers en vrachtwagens nooit naast elkaar of elkaar kruisend op hetzelfde wegdek terecht komen.

En dat brengt mij meteen op mijn stelling van vandaag: de wijze waarop wij het wegverkeer hebben georganiseerd is onverantwoord en ronduit misdadig. We doen net of we nog in de dertiende of de zeventiende eeuw leven: toen konden de mensen iets beter de toenmalige verkeerschaos aan omdat er geen fietsen waren, geen auto’s en geen vrachtwagens. Men liep, reed op een paard of een ezel of een varken, en als je héél rijk was in een rijtuig, en dat bij elkaar was al voldoende aanleiding voor ongevallen.

Op een dier rijden is inmiddels erkend als een gevaarlijke hobby die geen praktisch nut heeft, maar daarnaast heeft een onwaarschijnlijke ontwikkeling plaats gehad. Als je tegen iemand in de zeventiende of achttiende eeuw zou hebben gezegd dat ooit verkeer normaal zou worden gevonden waarin zelfrijdende en toestellen op twee via vier tot achttien of vierentwintig wielen zouden zijn die zich met snelheden tussen de drie mijl (ze dachten toen in mijlen) en de honderd mijl tegelijkertijd op hetzelfde ‘wegdek’ (dat toen uiteraard nog niet bestond) door elkaar zouden rijden, elkaar kruisend en tegen elkaar in, dan zou de geachte voorvader op zijn voorhoofd hebben getikt en ‘koekoek’ hebben geroepen, als dat gebaar toen al bestond, natuurlijk.

En het is ook idioot, al dat kwetsbare vlees tussen die stalen mastodonten. Bijna dagelijks komen er nieuwe vervoermiddelen op steeds weer dezelfde wegen en alle bestaande vervoermiddelen worden anders gebruikt dan waarvoor ze waren uitgevonden. Daar komt bij dat, grosso modo, de verkeersdeelnemers met de bestaande verkeerswetgeving hun reet afvegen, ik noem maar even hardrijders, stintrijders, bumperklevers, voorrangnemers, dronken rijders, niet-helemaal-goedsnikrijders, brom- en scootmobielen, fietsers in het algemeen en zelfbenoemde wielrenners in het bijzonder, elektrische fietsers en bakfietsers, al of niet met kinderen, post of pizza’s. Het ontbreekt er nog maar aan dat links en rechts helikopters landen en andere vliegtuigen.

In de al aangestipte Middeleeuwse stadscentra, ooit uitgevonden voor voetgangers en wellicht af en toe een paard of een koets, zijn nu het toneel van een keiharde afrekening tussen blindelings voortscheurende onverlichte fietsers, automobielen in alle maten, koeriersbusjes, vrachtwagens van Jumbo, Albert Heijn en wat dies meer zij, verhuiswagens, brandweer, ambulance en politie. Het echte aangeschoten wild wordt uiteraard gevormd door de voetgangers die als dagelijkse praktijk schichtig een goed heenkomen zoeken.

Als de verkeerswetgeving naar de letter zou worden uitgevoerd, zou het verkeer volkomen vastlopen en zou menige automobilist die zich aan de wet wil houden – ik zwijg van de vrachtwagenchauffeur met zijn dode hoek – als snel tot de conclusie komen dat voor hem of haar geen plaats is in bewoond gebied.

De enige min of meer werkende oplossing waar ooit iemand (nota bene in opdracht van A. Hitler) op is gekomen is de kruisingsvrije autosnelweg. Maar één soort verkeer, namelijk gemotoriseerd verkeer in dezelfde richting en voor terug een aparte weg. Helemaal perfect werkt het niet, want op dezelfde weg rijden vrachtwagens die te hoog zijn voor tunnels of die hun lading bieten verliezen, naast automobilisten die minimaal 70 kilometer per uur móeten rijden, maar in principe, afhankelijk van hun motorvermogen en hun haast, tot wel 250 of zelfs 300 kilometer per uur kunnen rijden – en dat vaak ook doen, zie boven mijn opmerking over het afvegen van de reet.

Maar het is wel het juiste idee: de soorten verkeersdeelnemers en hun wegdekken strikt van elkaar gescheiden houden, dus ook niet kruisen of tegenliggen.

Hetgeen er op neerkomt dat de oude binnensteden volledig beschikbaar komen voor voetgangers (het kán: zie Venetië) en er buiten de bevolkingscentra enorm veel nieuw asfalt moet worden aangelegd plus bruggen en wegen. Gouden tijden voor de wegenbouwers.

Maar het moet wel. Eén lichtpunt: dan kan die onzin met zelfrijdende auto’s ook meteen naar de prullenmand.

Ineens kunnen we zelf perfect en met plezier rijden.

_________

hhBest

Boek & Film 

Een nieuwe nogal stille autoweg

Ja, ik was en ben tegen de Buitenring Parkstad. Maar wat is het een mooie rustige en snelle weg geworden, die N300! Ruim 27 kilometer schitterend asfalt, geheel en al voor jezelf alleen. En dat voor een half miljard euro, hoewel ik desgevraagd misschien toch een iets meer genuanceerde bestemming voor die berg poen zou hebben weten te bedenken.

En ik overdrijf een beetje, je komt er heus ook wel eens ander verkeer tegen. Al zie ik de N300 nog in geen jaren in het file-overzicht verschijnen.

Afgelopen weekeinde werd verreweg het grootste deel van het parcours vrijgegeven voor het verkeer, maar nergens noeste wegwerkers die bloemen en fooien in ontvangst kwamen nemen voor hun geweldige prestatie. Bescheidenheid siert ook hier de mens.

En tijdens het weekeinde ging de halve bevolking van Parkstad Limburg eens per automobiel een kijkje nemen op het wonder en allemaal ervoeren ze wat ik ervoer: een prachtige gloedjenieuwe autoweg waar je af en toe wat auto’s tegenkwam.

Ikzelf probeerde het zelfs twee keer uit, steeds met andere passagiers die het ook allemaal prachtig vonden.

Maar wat duurde het eigenlijk lang voor je van Landgraaf-Zuid – daar blijk ik, gezien wegwijzers, tegenwoordig te wonen – op de vooralsnog toekomstige kruispunt met de A76 in Nuth was!

Toen ik vanmorgen vroeg blij de toerit van de N300 oprit, richting Brunssum, met de tweede afrit als bestemming, zag ik toevallig het bordje staan dat vertelde dat het van hier naar Nuth (en de A76) precies achttien kilometer was.

Achttien kilometer? Een vluchtige blik op Google Maps leerde me dat de oude route naar de Makro net 14 kilometer lang is. En voor wie niet als ik op 200 meter van de dichtstbijzijnde toerit zit maar wel in Parkstad Limburg woont, bijvoorbeeld in het Noorden van Heerlen, is die Buitenring weggegooid geld, want de omweg niet waard.

Ik had wel een ander tracé geweten – niet aansluiten op de A76 maar op de A2, bij de autofabriek in Born. Daarvoor moeten we dus ouderwets al in Brunssum van de N300 af en dan de grens over. Daar ligt het probleem: de Duitsers hebben qua wegennet heel andere prioriteiten.

Het is natuurlijk met dit project als met alles: je kunt het niet iedereen naar de zin maken. Zoals ook de duizenden bomen en vele dieren die het slachtoffer van de aanleg van de weg zijn geworden er misschien anders over dachten toen ze nog vredig en wel het aloude Limburgse landschap aan het verbeelden waren.

Voor de rest: niet veel aan te merken.

Ik weet zelfs een paar voordeeltjes.

Zo horen we bij oostenwind het verkeer op de weg niet meer – langs grote delen van de nieuwe weg zijn schier eindeloze glaswanden geplaatst.

En ik bedacht nog een waarschijnlijk geheel imaginair voordeel. Ik zag het namelijk al voor me, de advertentie die ik zou plaatsen op Funda, als ik mijn huis zou willen verkopen, namelijk dat deze bungalow in dit stille hoekje van Limburg tevens gelegen is op 200 meter van de toerit naar het complete snelwegennet van Europa.

Zou toch met gemak een ton in de vraagprijs van het huis kunnen schelen. In mijn voordeel.

Zou het?

Ik probeer het maar niet en profiteer voorlopig liever nog zelf van de voordelen waar ik niet op zat te wachten.

________

De foto is een still uit een video op de website van de Buitenring. De plaats: ter hoogte van Nieuwenhagen/Landgraaf.

_________

hhBest

Boek & Film 

Fanatieke godsdienstwaanzin

Door Peter Stiekema

Asia Bibi, De Pakistaanse moeder van twee kinderen die vorige week werd vrijgesproken van godslastering en daarvoor in 2010 de doodstraf had gekregen, is nog altijd niet vrij. Ze verblijft waarschijnlijk in de gevangenis, voor haar eigen veiligheid. Haar advocaat Saif-Ul- ulook is naar Nederland gevlucht, met hulp van een christelijke organisatie hier te lande. Hij, zelf moslim, was zijn leven niet zeker, omdat hij een christelijke vrouw verdedigde.

Onmiddellijk na de vrijspraak, vorige week woensdag, waren er in Pakistan al felle onlusten en demonstraties. Ook de drie rechters die Bibi vrijspraken zijn ondergedoken. Zij worden eveneens met de dood bedreigd, terwijl de Nederlandse ambassade en de ambassadeur inmiddels onder verscherpte bewaking staan.  Een half uur na de uitspraak lag het verkeer in heel Pakistan plat door de rellen. De belangrijkste aanstichter van de geweldsuitbarstingen is de radicaal islamitische partij TLP. Deze partij kreeg de Pakistaanse regering inmiddels zo ver om toestemming te geven voor het indienen van een petitie om Bibi niet vrij te laten en haar op een lijst te zetten van personen die het land niet mogen verlaten.

Asia Bibi is haar leven niet zeker. Als ze vrijkomt loopt ze onherroepelijk de kans vermoord te worden door een stelletje godsdienstidioten. Tenzij ze door een Westers land Pakistan uit kan worden gesmokkeld. Wie de blindfanatieke moslimmannen met hun lange baarden bezig zag tijdens de demonstraties wordt het angstig te moede. Wat een waanzin.

Asia, moeder van twee dochters, werd in 2010 ter dood veroordeeld omdat ze de profeet Mohammed zou hebben beledigd, tijdens een ruzie met een Mohammedaanse buurvrouw over water.  Pakistan is een bronland voor radicale moslimbewegingen. Al Qaeda en Taliban hebben er een grote aanhang en de regering is tamelijk machteloos tegen deze bewegingen, die moord en doodslag prediken en vrouwen minachten. Het enige recht voor veel islamitische vrouwen, zeker ook in Pakistan en buurland Afghanistan, is in feite het aanrecht, voor zover aanwezig. Wie wil weten hoe het er in Pakistan en Afghanistan toegaat leze 'Duizend schitterende zonnen' van Khaled Hosseini, vooral ook bekend van 'De Vliegeraar'. De haren rijzen je te berge over zoveel door een godsdienst ingeblazen slechtheid.

Twitter heeft inmiddels  het account van de leider van de Pakistaanse beweging TLP geblokkeerd. Die radicale islamitische partij riep via Twitter op tot het doden van de verantwoordelijke opperrechters, Asia zelf en haar advocaat. Verrassend en tevens dapper is dat de Pakistaanse autoriteiten zelf bij Twitter aan de bel trokken over het account van TLP-leider Hussain Rizvi. Rizvi heeft desondanks gewaarschuwd dat het 'oorlog' wordt als de autoriteiten haar het land uit helpen. De partij noemt het schorsen van het account van Rizvi een samenzwering van de tegenstanders van de beschermers van de islam. Met zulke beschermers heb je geen vijanden meer nodig.

Ondertussen in Nederland: de Turks-Islamitische Culturele Federatie (TICF), een koepelorganisatie van 144 Turkse moskeeën, eist op haar beurt dat Twitter het account van Geert Wilders opheft. Als dit niet gebeurt, wil de organisatie het social media platform voor de rechter slepen, tot in Pakistan toe. De TICF is van mening dat de uitspraken die Wilders op Twitter doet, in strijd zijn met de gebruiksvoorwaarden van het platform. Wilders zou volgens TICF de vrijheid van meningsuiting misbruiken. 'Wilders gaat steeds verder. Met zijn uitlatingen kwetst hij 1.2 miljoen mensen in Nederland, doodgewone, hardwerkende moslims' aldus een woordvoerder. Je laten kwetsen, dat doe je toch echt zelf en bovendien geef je er nogmaals blijk van dat je van de Nederlandse samenleving en de politieke vrijheid die dat met zich meebrengt, weinig tot niets begrijpt.  Over integratie gesproken. Immers, Wilders roept niet op tot moord en doodslag, dat doen zijn vijanden, vaak eveneens op Twitter en nagenoeg allemaal met een islamitische achtergrond. Misschien dat de moskeeën eens de respectievelijke hand in eigen boezem zouden kunnen steken, met nogal wat haatzaaiende  en tot Jihad oproepende imams?  En laten we eerlijk wezen. Zelfs in de zevende eeuw, zal een volwassen iemand, die een zesjarig meisje trouwt en het huwelijk consumeert als het meisje negen is een pedofiel genoemd worden. Toch?

Broodnodige aanvulling op een stuk in de krant

Van een toevallig ontmoete collega vernam ik twee weken geleden dat door dagblad De Limburger nog enige aandacht zou worden besteed aan het honderdjarig bestaan van het Limburgs Dagblad. Beter gezegd: er zou nog aandacht worden besteed aan het feit dat in oktober van dit jaar het een eeuw geleden was, dat het Limburgs Dagblad in Heerlen werd opgericht. Want sinds vorig jaar bestaat de krant niet meer, na nog enkele jaren een noodlijdend bestaan te hebben geleid als kopblad van De Limburger met laatstelijk een abonnee-aantal van 18.000 – kunstmatig laag omdat de krant alleen nog in de voormalige Oostelijke Mijnstreek verkrijgbaar was.

Opnieuw toevallig hoorde ik van buurman Jos, die een abonnement heeft op De Limburger, dat het verhaal er inderdaad vorige week in had gestaan en leverde mij er de platte tekst van.

Die tekst is van de hand van een zekere Caspar Cillekens en waar die de laatste honderd jaar is geweest, ik zou het niet weten, in ieder geval is hij geen groot kenner van de Limburgse pers.

Als enige bron (buiten oude kranten) blijkt hij een stuk van collega Servé Overhof  te hebben geraadpleegd. En niet eens het boek dat Cor Lommers ooit schreef in opdracht van de toenmalige directeur, Jos Drehmanns, Een bijzonder bedrijf in Limburg, een serviel stukje werk dat je echter op maar weinig feitelijke onjuistheden (hoogstens door weglating) kunt betrappen.

Het stuk van Cillekens wordt begeleid door een in 1972 en inmiddels tot op de draad versleten foto die Frits Widdershoven maakte, voorstellende met borden en spandoeken demonstrerende redacteuren van het LD, die tegen de overname van het dagblad door de Holdingmaatschappij De Telegraaf  (en dus niet door dagblad De Telegraaf) waren.

Het artikel van Cillekens doet deze cruciale wending in de geschiedenis van het LD af met drieënhalve regel (op A4-formaat).

Ruim de helft van zijn verhaal vermeit zich in de periode tussen 1918 en 1955 en somt vooral Limburgse geschiedenis op, politiek zeer rechts en druipend van aanbidding voor kerk en koningshuis. Daar is op zich geen bezwaar tegen, maar de echt zowel in historisch als in journalistiek oogpunt belangrijke periode in de geschiedenis van het LD, wordt in het stuk van Cillekens volledig onbesproken gelaten.

Die periode besloeg de jaren 1965 tot 1972.

In 1965 was directeur Arnold Hoefsmit met pensioen gegaan, hij liet een solide bedrijf na met een fikse bankrekening en een zo goed als ingeslapen krant.

In het Nijmeegs café ’t Stuupke’ hadden ondertussen Gelderlanderredacteur Frans Hulskorte en sociologiestudent Jules van Neerven onder het genot van menige blonde schuimgekraagde een idee uitgewerkt dat een revolutionaire modernisering van regionale dagbladen inhield.

Toen ze daar net mee klaar waren greep Van Neerven kans Arnold Hoefsmit op te volgen en haalde meteen Frans Hulskorte naar Heerlen, als opvolger van de op een zijspoor gerangeerde fungerend hoofdredacteur van het LD Jo Groen.

In 1965 werd ook de sluiting van de inmiddels absoluut onrendabele kolenmijnen aangekondigd en voortvarend ter hand genomen.

Van Neerven begon meteen het door Hoefsmit gespaarde geld te investeren in een eigen clichéfabriek (hij dacht daarbij aan kleurenfoto’s), het links en rechts aantrekken van goede (dus dure) journalisten, die ook nog eens een ruim onkostenbudget ter beschikking kregen, het uitbrengen van delen van de krant op roze papier, kortom de krant een niet minder dan internationale allure te geven.

Tegelijkertijd hervormde Hulskorte de krant zodanig, dat regionaal nieuws van grote kwaliteit een veel prominentere plaats in de krant kreeg, maar daarnaast het nationale en wereldnieuws ook op bijna kosmopolitische manier werd aangepakt.

Een bijzonder aspect van het nieuwe beleid was de rubriek Visie op Limburg, een dagelijks commentaar dat werd geschreven door Jos van Dieten, daarbij gesteund door een ploegje onderzoeksredacteuren. Langs die weg koos de krant onomwonden de zijde van de tienduizenden mijnwerkers, aan wie vervangende werkgelegenheid en/of een goede afvloeiingsregeling was beloofd, maar die voornamelijk in de uitzichtloze wao terechtkwamen. Dag in dag uit tamboereerde de krant op dat onderwerp.

De resultaten van dat alles bleven niet uit: de krant steeg in enkele jaren tijd naar een maximum van 87.500 abonnees. Tegelijk raakte zij volledig gebrouilleerd met het Limburgse establishment, gevormd door de gevestigde politiek (lees: de KVP en de katholieke mijnwerkersvakbond) en de mijndirecties.

Achteraf leidde dat tot een bijna hilarische vete tussen Van Neerven persoonlijk (die zich intussen, na het vertrek van Hulskorte, de titel directeur-hoofdredacteur had aangemeten) en het Limburgse establishment. Een en ander nog gekleurd door het feit dat Van Neerven, als Brabander, eerlijk gezegd flink neerkeek op Limburg. Persoonlijk ben ik aanwezig geweest bij een barokke scène (bij Van Neerven was alles barok) in het Maastrichtse café De Knijnspiep, waar Van Neerven een (stevig begoten) discussie besloot met de opmerking: ‘Ik schijt zó’n hoop stront en smeer die uit over heel Limburg’.

Van Neerven had intussen al het door Hoefsmit zo zuinig bijeen gespaarde geld opgemaakt – er was in het kader van de abonneewerving een uit twee delen bestaande breedbeeld speelfilm gemaakt, het aantal journalisten op de krant passeerde de negentig, er werd – bijzonder in die tijd – vrijwel permanent lezerskringonderzoek gedaan. Wat niet veel geld kostte was de oprichting, op initiatief van Van Neerven, van een redactieraad, geleid door adjunct-hoofdredacteur Joop van den Berg, die later nog eens voorzitter zou worden van de fractie van de PvdA in de Eerste Kamer.

Naar de mode van die tijd was die raad op een gegeven moment in vrijwel permanente vergadering bijeen, in de raad gingen stemmen op om de redactie te plaatsen onder arbeiderszelfbestuur – toen werd het Van Neerven, die inmiddels van alle kanten onder druk stond, ook al omdat zijn plan om in Heerlen een geheel nieuw krantengebouw neer te zetten werd gedwarsboomd, te gortig. (Het gebouw was getekend door de architect die ook het gebouw van Der Spiegel in Hamburg had ontworpen.)

Van Neerven toonde met zijn beroemd geworden bevelschrift dat hij niet zozeer een democraat als wel een dictator was, en de redactie kroop geschrokken in haar schulp en daarna in het gareel.

Maar voor Van Neerven was het doek toen al bijna gevallen. In de aanloop naar de overname door Holding De Telegraaf  werd hij ontslagen en werd Jos Drehmanns, aandeelhouder en commissaris van het LD en eerzaam wijnhandelaar te Roermond, benoemd tot directeur. Die zette, als spin in het web van de firma, die intussen voor een appel en een ei te koop was – de deur wijd open voor De Telegraaf. De redacteuren waren het daar niet mee eens – ze hadden daarbij allerlei motieven, niet alleen tegen het feit dat De Tel destijds, net als tegenwoordig trouwens weer, een rabiaat rechtse krant was, maar vooral omdat ‘die hoere-Hollanders van daarboven met hun vuile poten van onze mooie Limburgse krant moesten afblijven’. De rest is bekend: het heeft niet mogen baten. Dat de krant met de overname wel gered was, drong pas later door.

Na de overname werd een nieuwe hoofdredacteur gedropt, Pierre Huijskens, ook al uit Roermond, voor drie jaar geleend van Elseviers Weekblad. Onder zijn bewind keerde het Limburgs Dagblad terug in de schoot van de Moederkerk – sommige redacteuren smaalden dat het voortaan in de weekendbijlage ‘elke zaterdag paterdag’ was – en schurkte als vanouds weer aan tegen het politieke establishment, dat intussen niet meer uitsluitend uit de KVP bestond.

Sommige verworvenheden uit de tijd van vóór 1972 bleven, zoals vrijuit schrijven over abortus, euthanasie, vrouwenrechten, discriminatie, maar in het algemeen ging de krant een beetje muf ruiken, als een lang ongeluchte kelder. Zeker onder hoofdredacteur Winus de Rouw – later nog hoofdredacteur van het Katholiek Nieuwsblad – werd het LD uitdrukkelijk geadverteerd als ‘de krant voor het hele gezin’. Pas in de jaren negentig, na de komst van hoofdredacteuren met een brede visie, ging het LD op in de hoofdstroom van Nederlandse regionale kranten. De tijd dat het LD de beste regionale krant van het land was, die was toen al lang voorbij. Aan de horizon doemde tegelijk het wereldwijde web en direct daarna de sociale media op.

En hierna mogen dan de laatste alinea’s van het stuk van Cillekens gelezen worden.

Ja, het stuk is daarmee ruim tweemaal zo lang geworden, maar nu doet het tenminste recht aan de geschiedenis en de betekenis van het Limburgs Dagblad, dat vorig jaar op hoogst onceremoniële wijze en geheel ten onrechte met stille trom, de das om werd gedaan.

_______

Bovenste foto: Jules van Neerven (links) neemt het roer over van Arnold Hoefsmit. Onderste foto: Pierre Huijskens.

_______

hhBest

Boek & Film