En dan rijst toch de vraag: moet ik niet eens en voor altijd het definitieve stuk schrijven, het stuk dat alle andere eerder geschreven en nog te schrijven stukken overbodig zal maken?
Ja, ik ga het doen.
Over koffie.
Om mezelf meteen maar te diskwalificeren: als ik het kan krijgen mag ik graag een Grieks (in Griekenland) of Turks (in de rest van de wereld) kopje koffie drinken. Kopi tubruk, nog beter.
De zetwijze is eenvoudig. Je doet water, gemalen koffie en suiker in een klein pannetje, laat dat driemaal achter elkaar aan kook komen en meteen inschenken. Op het ongelijk over de kopjes verdelen van het overvloedige schuim staat in een aantal landen de doodstraf.
Om het echt helemaal goed te doen moet je zo’n piepklein pannetje met een lange steel hebben en de koffie moet heel licht geroosterd zijn en echt volledig tot stof gemalen. Ideaal is: het pannetje half begraven in gloeiende houtskool. Als je het goed maakt en na acht uur ‘s avonds drinkt lig je de hele nacht stijf van schrik en met de ogen wijd opengesperd in bed.
Helemaal aan het andere einde van het spectrum staat eenzaam de Amerikaanse koffie. Dat is koffie die smaakt alsof je het water drinkt waarin koffiekopjes zijn afgewassen. Het grootste dreigement in de Amerikaanse koffiecultuur is dan ook de free refill.
Italianen noemen dat product dan ook caffè americano en schenken dat ongevraagd aan wie bij het koffie bestellen verraadt een Hollander te zijn. Een van de die dingen je verraden: als je maggiato zegt, terwijl er macchiato staat, uit te spreken alles makjato.
Ik was laatst in en hotel op Sicilië waar de koffie gratis was. Speciaal voor de Hollanders wordt de caffè americano ’s morgens al klaar gezet in thermosflessen, waar verder de hele dag uit geschonken wordt.
Ik kom niettemin likkebaardend de bar binnen waar een geweldig espresso-apparaat staat te glimmen en bestel een doppio ristretto. Dat is een halfvol kopje van een dubbele dosis vers gemalen koffie in de piston. Ik doe er twee zakjes rietsuiker bij en drink het in één teug leeg. Heerlijk. Vaak is dat meteen ook de enige koffie die op een dag drink.
When in Naples, do as the Neapolitans do. Dus in Napels neem ik altijd simpelweg een caffè – dat is een ristretto, waar een suikerklontje in zit dat zojuist uiteen is gevallen onder de enkele druppeltjes koffie uit de machine. Ristretto betekent ‘beperkt’ en daar moet je niet mee sjoemelen.
Na de lunch neem ik wel een caffè corretto. Hollanders hebben daar ook van gehoord en willen dat de barman er een scheut sambuca of amaretto in doet. De barman (nóóit barista zeggen) braakt er niet bij, hoewel hij dat wel het liefste zou doen. In caffè corretto hoort een scheut grappa of stravecchia. Zelf vind ik eigenlijk het lekkerste om de grappa er apart bij te drinken uit een goedgevuld borrelglas. Daarna een klein glaasje mineraalwater.
Thuisgekomen is mijn eerste gang naar de Gaggia Carezza. Een verwend nest, net zoals een Alfa Romeo Giulietta Spider uit 1956. Of anders een Lancia Flavia 1966. Altijd wat, maar komaan, wil je echte koffie of niet?
De beste haring is het beest dat je rond 20 juni bij de visboer haalt en zelf schoonmaakt, vlak voor het opeten. Zonder dille, uitjes of andere onzin.
Zo is het ook met koffie.
Na jaren en jaren experimenteren houd ik me nu alweer een jaar of twee vast aan koffie van het merk Maria Grazia Triroast, op internet te koop bij diverse webwinkels. Let op: de een vraagt voor een kilo bonen 31.50 euro, de ander 18.50 voor hetzelfde product. Het werd ooit gemaakt in Catania op Sicilië, je proefde als het ware de Etna, tegenwoordig ergens in Toscane, maar de kwaliteit is perfect gebleven. Voor mij dan – ik wil geen bak pleur, zoals jullie al begrepen hebben, maar ook de duurste koffie kan een akelige zure afdronk hebben. Maria Grazia niet. Dat ene kopje elke morgen is de vreugde van mijn oude dag.
Mij is voor de voeten geworpen dat Nespresso ( ik begin niet eens over Senseo) gemaakt wordt van vacuum getrokken gemalen koffie in dat befaamde kuipje. En dat zou de veroudering van de gemalen koffie tegengaan.
Mis.
Als je groente snijdt, begint op dat moment het verwelken en het bederf van de groente. Kijk maar naar een appel: als je die snijdt oxideert hij waar je bijstaat. En oxidatie is bederf. Na het malen begint de koffie te oxideren, te bederven, na een paar dagen is de smaak grotendeels weg, vacuum getrokken of niet.
Eigenlijk zou je de rauwe koffiebonen zelf moeten branden (maar dat een activiteit waarvoor je moet hebben doorgeleerd), maar anders de pas gebrande bonen bij de brander halen en als dat niet lukt (of als diens koffie niet lekker is) de pakken kopen met versgebrande bonen, verpakt onder bijzondere atmosfeer. Die pakken moet je luchtdicht bewaren in de koelkast (sommige zeggen zelfs: in de diepvries).
En voor de rest is en blijft het een kwestie van smaak. Afwaswater, caffè sbagliato, pleur, troost, americano, Nespresso of Senseo: ik zal je niet tegenhouden.
Zelfs niet als je maggiato zou willen.
_________