De bevolking van Landgraaf had in het onlangs verspreide krantje over de fusie met Heerlen nog wel de toezegging gekregen dat alle lokale ‘stadsprinsen’ en carnavalsoptochten na de fusie gewoon zouden blijven bestaan – alsof dat al niet gegarandeerd wordt door het Grondwetsartikel 9, waarin de vrijheid van vereniging en vergadering wordt geregeld. Daar gaat de gemeente dus niet eens over.
In dat krantje stond de toezegging dat de nieuwe gemeente ook een nieuwe naam zou krijgen – de naam Heerlen klinkt de echte Schaesbergenaar, Nieuwenhagenaar en ‘Waubachse jong’ namelijk als een vloek in de oren.
Maar de gemeenteraad van Landgraaf zei nee, het ging allemaal veel te snel en er moesten nog andere gemeenten meedoen; beide argumenten staan er garant voor dat het nooit tot een fusie zal komen, tenzij er van overheidswege ingegrepen zal worden.
En het zag er zo gunstig uit.
In de Landgraafse gemeenteraad heeft de enige lokale partij, GBBL, weliswaar de grootste fractie met 11 zetels, maar de ‘landelijke’ partijen PvdA, CDA, GroenLinks, SP en VVD, samen 13 zetels, vormen sinds de laatste gemeenteraadsverkiezingen (2014) de coalitie, die voorstander was van de fusie.
Dat ging tot nu toe van een leien dakje, maar toen de fusie deze week aan de orde kwam in de raadsvergadering, greep een lid van de PvdA-fractie dat moment aan om uit de fractie en uit de partij te stappen. Ook hij, geworteld als hij is in de lokale politiek, was tegen fusie. Vervolgens ging de enige andere ‘lokale’ partij, CDA, overstag en zei ook nee, waarmee het pleit beslecht was. (Je zag dat al eerder aankomen: het CDA hield een ‘enquête’ in het winkelcentrum: bent u voor of tegen de fusie met Heerlen? Toen ik antwoordde: ‘dat kan me geen zak schelen’ keerde de ‘enquêteur me snel de rug toe: weer zo’n stomme Hollander.)
De lokale partijen in Landgraaf zijn, net als in veel andere kleinere gemeenten, sterk geworteld in de bevolking. GBBL toont dat sinds jaar en dag door te doen of Landgraaf nog altijd uit drie (in 1982 opgeheven en tot Landgraaf gefuseerde) gemeenten bestaat, te weten Schaesberg, Nieuwenhagen en Ubach over Worms; voor elk van die plaatsen heeft GBBL een eigen kieslijst met als lijsttrekker de plaatselijke dorpskoning. (Dat is wat anders dan de stadsprins, het verschil is dat je bij de stadsprins niet terecht kunt om iets te ‘regelen’.) De dorpskoning, dat is de man die je gewoon op straat kunt aanspreken, bij voorkeur in het lokale dialect, om iets ‘geregeld’ te krijgen.
Maar het CDA is van nature ook op die manier in de gemeente aanwezig, als middenstanders- en boerenpartij.
Waardoor de lokale politiek het alsnog voor het zeggen heeft, naar nu blijkt ook over de fusie.
De provincie is begonnen druk uit te oefenen, strooit zelfs met geld, om de regio aan een efficiënt en kosteneffectief bestuur te helpen, maar of dat helpt staat nog te bezien.
Trouwens, bij de volgende gemeenteraadsverkiezingen (2018) gaat minimaal 25 procent van de kiezers (afgaande op het stemgedrag bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer in 2012) in Landgraaf stemmen op de PVV, en dan zijn we dus nog aanzienlijk verder van huis.
_________