SanteLOGie

Les één in de cursus journalistiek

‘All the news that’s fit to print’, en: ‘Facts are sacred, comment is free,’ fraaie slagzinnen die de moderne Amerikaanse journalistiek een groot aanzien hebben gegeven – een aanzien dat weer eens waargemaakt moet worden, nu meer dan ooit. De papieren kranten worden in ieder geval aangemoedigd door de sterk stijgende oplagen als gevolg van het optreden van Donald Trump en zijn club – ik heb de neiging te denken dat de nieuwsgierigen er zich bewust van zijn geworden dat de televisie slechts oppervlakkig te werk gaat en samen met het internet ook de bron is van nepnieuws of, in modern Amerikaans: alternative facts.

Maar je moet het ook weer niet al te rooskleurig willen zien. Het is niet allemaal Woodward en Bernstein, die in de jaren zeventig de Watergate-affaire aan het licht brachten en de val van president Richard Nixon bewerkstelligden.

In het boek The Dark Side of Camelot van Seymour Hersh, dat een politieke biografie is van de gebroeders Kennedy, wordt onthuld hoe het kwam dat wij pas veel later vernamen dat vooral de president, maar ook zijn broer, beiden enkele malen bijna het einde van de beschaving hadden ingeluid door roekeloos politiek gedrag. Verder komen we te weten dat de gebroeders werkelijk tegen de klippen op zich suf neukten: de president zelf moest elke dag een keer of drie, vier van bil, liefst met meerdere vrouwen.

Hoe komt het dat we dat niet wisten? Journalisten plachten zich bijna dood te vechten voor een plekje in het presidentiële vliegtuig, voor reisjes over de hele wereld, voor toegang tot het zwembad in de kelder van het Witte Huis, waar veel van genoemd geneuk in alle openbaarheid plaats vond.

Maar al die journalisten lieten het wel uit hun hoofd daar ooit één letter over naar buiten te brengen: het zou ze het plaatsje in het vliegtuig en aan de ‘lunch’ bij het zwembad hebben gekost en ook naar overige gunsten – leuke primeurtjes, over sommige daarvan mochten ze dan weer wel schrijven – wel konden fluiten.

Ik moest daaraan denken toen ik deze week per ongeluk stuitte op Keith Olbermann, medewerker van de website GQ.com. Ik ken de man verder helemaal niet, maar aangaande de Amerikaanse journalistiek had hij enkele hartige opmerkingen paraat.

‘Als Kellyanne Conway (persafdeling Witte Huis) zegt dat we onze relatie met haar moeten herzien, dan zeggen wij: graag. Interview Kellyanne Con-Job (con-job: de boel belazeren) niet! Zend de persconferenties van Spicer niet rechtstreeks uit! Trump zegt dat de pers zijn grootste vijand is. Stop dan de rechtstreekse uitzendingen van zijn toespraken! Neem ze op, monteer er de door je fact checkers gevonden weerleggingen van Trumps leugens tussendoor en zend het dan pas uit. Kortom: laat jezelf geen onderdeel maken van de propagandamachine van Trump! En kom me niet aan met de smoes dat je het risico loopt ervan verdacht te worden twijfel te zaaien aan de legitimiteit van zijn presidentschap, want hoe kun je twijfel zaaien aan de leigitimiteit van een presidentschap dat niet legitiem is? En ook niet met de smoes dat je die leugens van hem nu eenmaal moet verspreiden omdat je markt dat eist, of dat de concurrentie je voor zal zijn. Let wel: niemand die gelooft in de leugens van Trump, Conway Spicer en de rest van zijn club, kijkt ooit naar ABC, NBC, CBS, CNN, BBC MSNBC en C-SPAN. De harde kern van de aanhangers van Trump, de fascisten, de racisten, die kijken naar Fox en lezen Breitbart, en die zullen de komende tijd kijken naar Erger-dan-Fox en Erger-dan-Breitbart, want daar kun je op wachten. Jouw markt en jouw identiteit verplichten je de leugens te ontzenuwen en ze uit en te na te publiceren waar je maar kunt.’

Dat had iemand in de jaren zestig ook kunnen zeggen tegen de journalisten die de Kennedy’s moesten volgen.

Maar nu is het wellicht noodzakelijker dan zelfs toen.

Stephen Bannon, die nu in de Nationale Veiligheidsraad van de Verenigde Staten zit, zegt uit en te na dat hij, in navolging van Lenin, de wereld wil zien branden.

Bannon is volgens velen feitelijk de president en niet die zielenpiet van een Trump die nog geen trap op of af durft zonder dat iemand zijn hand vasthoudt – die zet alleen maar die artistieke handtekening.

Bannon zelf drukt op de rode knop.

________

hhBest

Boek & Film 

Denk goed na voor je je stem uitbrengt

Marcel Gelauff, de hoofdredacteur van het NOS Journaal, doet het al: zelfcensuur, om VVD-staatssecretaris Sander Dekker niet tegen zich in het harnas te jagen. Want die gaat over de centen voor de publieke omroep en van dat bedrag zijn zó een paar nullen af, zodat je Gerri Eikhof moet ontslaan. En dat zou zonde zijn.

Gelauff formuleert het vooralsnog zo: als hij of zijn redactie vermoeden dat nieuws dat wellicht door een belangrijk deel van de kijkers niet zal worden geloofd, wordt het met omzichtigheid behandeld – maar dat is een ingewikkelde formulering (deze samenvatting is van mijn hand) om te zeggen: wij doen aan zelfcensuur om onze geloofwaardigheid bij de kijkers op peil te houden. Waar of niet waar.

En dan zwijg ik nog even over de misstap om de Bekanntmachungen van Wilders zonder commentaar integraal uit te zenden, een hachelijke voorbode. (Dat doet de NOS trouwens niet alleen.)

Dan ben je al op een vrijwel niet meer om te keren hellend vlak terecht gekomen waarop je vrijwel zonder ongelukken nog vóór het eind van 2017 kunt aanlanden bij het beruchte station Staatsomroep HMV. Waarmee je dan wel de publieke omroep, althans het belangrijkste uitingsmiddel van die omroep, het NOS Journaal, niet alleen VVD- maar uiteraard ook PVV-proof gemaakt zult hebben.

Dat alles met op de achtergrond de nieuwe Amerikaanse president Donald J. Trump die de pers uit en te na dreigt met ‘gevolgen’, als ze zijn alternatieve feiten blijven betwijfelen of zelfs het stempel ‘leugens’ geven, en dat kan alleen maar betekenen: muilkorven, verbieden. En dan denkt zo’n directeur van een kranten- of televisiebedrijf, net als Marcel Gelauff: nou ja, ik heb ook een paar duizend mensen in dienst die moeten blijven eten – ‘meneer Trump, vertel ons maar wat we dan nog wél mogen’. (Voor ‘meneer Trump’ lees je dan natuurlijk: ‘meneer Rutte’ of ‘meneer Wilders’, al naar gelang de verkiezingsuitslag waarbij in het geval van Rutte misschien ‘meneer Dekker’ gelezen moet worden, want onze Normaal.Doen. premier mag graag de handen zoveel als enigszins mogelijk schoon houden, dat wordt namelijk, vóór het avondeten, gecontroleerd door zijn moeder. Dit laatste is een door mij satirisch bedoeld uit de lucht gegrepen alternatief feit dat een grap is en dus niet per se op waarheid berust, hoewel het wel zou kunnen.)

En let wel: het is nog niet zover. Maar als het in Amerika gebeurt, wordt het al gauw in Europa overgenomen, mutatis mutandis. Mooi zou zijn als we wat het internet betreft flink minder afhankelijk zouden worden van Amerika – Twitter, Facebook, Instagram, Microsoft, Apple & Adobe, om er maar enkele te noemen – komen, als Trump inderdaad toeslaat onder nog meer censuur te staan dan nu al het geval is.

Want vergis je niet: Trump gaat nu moslims verbieden het lansd binnen te komen omdat er wel eens terrorist bij zou kunnen zitten. Maar in Amerikaanse gevangenissen zitten tienduizenden mensen die elkaar voor de raap hebben geschoten. Amerika is het grootste land ter wereld waar sinds jaar en dag racisme heel gewoon in de wet staat. Als je Amerikaan bent, staat in je paspoort wát voor Amerikaan je bent: Caucasian (zeg maar Ariër) African American, Asian of Native American en dat staat er natuurlijk alleen in om je te kunnen onderscheiden, dat wil zeggen: discrimineren.

En dat alles in de grootste mogelijke schijnheiligheid: als iemand een foto of video toont waarin mogelijk een vrouwentepel te zien is, dan is het huis te klein. Zelfs foto’s van of verhalen over de president die de dames bij de poesie grijpt worden (denk ik) binnenkort verboden. (Hij schijnt zich bij Theresa May te hebben beheerst, wat me trouwens ook weer niet zo moeilijk lijkt. O sorry, dat heb ik niet gezegd.)

In de Volkskrant van vandaag staat een buitengewoon informatief artikel van Michael Persson, waaruit blijkt dat Amerika sinds het begin een xenofobisch land is geweest: ze hebben een Burgeroorlog gevoerd om de vraag of de slavernij afgeschaft moest worden, in zuidelijke staten is de slavernij feitelijk nog altijd aanwezig, deportatie van ongewenste immigranten is de afgelopen zeventig jaar aan de orde van de dag geweest, en dan zie ik, om het niet te ingewikkeld te maken, af van het uitroeien van de oorspronkelijke bevolking: daar kon Hitler niettemin nog een puntje aan zuigen.

Nog in de eerste decennia van de twintigste eeuw werd arme sloebers uit Europa, op de vlucht voor pogroms of gewoon, voor oorlog en hongersnood, op Ellis Island de toegang tot de VS geweigerd; de mensen werden direct op de boot terug naar ‘huis’ gezet.

En verder zou ik de lezing willen aanbevelen van het boek The Plot Against America, waarin Philip Roth de gevolgen beschrijft die de verkiezing van vliegenier Charles Lindbergh had kunnen hebben tot president van Amerika. Die had openlijk de Joden de schuld gegeven van de Tweede Wereldoorlog en onderhield in het geheim contacten met Hitler.

Nou nou, zeiden de critici in 2004 toen dat boek uitkwam, de fantasie is wel met Roth op de loop gegaan, zeg.

En nu begint het verdorie nog waarheid te worden ook, al heet de nieuwe president niet Lindbergh en is Hitler dood.

Kort samengevat: het is de hoogste tijd dat weldenkend en empatisch Nederland zich op de al of niet kalende kruin krabt en denkt: zouden we wel op een van die twee stemmen? Of zijn er nog andere mogelijkheden?

Het antwoord op die laatste is, wat mij betreft, een duidelijk: ja.

________

hhBest

Boek & Film 

Mooie dingen: waarheid en leugen

Gelukkig zijn er in de Verenigde Staten nog veel kranten waarvan de journalisten een hoge mate aan journalistiek vakmanschap en integriteit koppelen aan een stevige dosis onverschrokkenheid. En gelukkig zijn persconferenties van het Witte Huis van het kaliber dat we zaterdag zagen – ‘de president telde zelf anderhalf miljoen mensen’ – niet echt noodzakelijk om onverstoorbaar te blijven komen met betrouwbare berichtgeving.

Voor degenen die de papieren krant nog altijd onmisbaar vinden – zoals ik – zien we dezer dagen het bewijs geleverd dat de journalistieke objectiviteit, de waarheid, de vrijheid en de democratie niet in goede handen zijn bij het bestaan van het internet in het algemeen en de sociale media in het bijzonder. Natuurlijk behoren die moderne instanties allemaal onder de paraplu van de vrijheid van meningsuiting, maar ik hoop maar, nee, ik ga ervanuit dat de leugens en de onzin ook het denkende en verstandige deel van het electoraat uiteindelijk duidelijk zullen worden.

Toen de nieuwe woordvoerder van Trump zaterdag zei dat de opkomst bij de inauguratie van zijn broodheer ‘de grootste aller tijden’ was geweest, ‘Punt’, toen moest ik denken aan de Italiaanse onderkoning van Abessinië, die na een aanslag op zijn leven in Addis Abeba, om te tonen dat hij nog voldoende ‘man’ was om onderkoning te blijven, aan Mussolini een foto stuurde van zijn onbeschadigde, keurig recht overeind staande piemel. Mussolini was niet onder de indruk, maar daar gaat het nu niet om. De onderkoning heette, dit om misverstanden te voorkomen, Pietro Badoglio, en niet Donald Trump.

Het rechtse leugenkamp van Nederland heeft zich in het weekeinde behoorlijk geweerd. Een van die jongelui deelde aan een gemengd publiek in Koblenz mee dat Nederlandse vrouwen momenteel hun blonde haren niet meer in het openbaar durfden te vertonen – hij bedoelde, neem ik aan (niet-geverifieerd bericht) hoofdhaar, en ook niet of geblondeerd haar er ook onder valt.

En de leider van een andere nieuwe partij gaf een pseudo-geschiedenisles, waaruit onder meer bleek dat hij bij het bestuderen van de Middeleeuwen in de jaren vijftig van de vorige eeuw was blijven steken. Resultaat: hij vertelde de inmiddels volledig achterhaalde leugens die ik destijds ook te horen kreeg op de hbs, om te bewijzen hoe beschaafd het Westen was en is. Hij wilde kennelijk zijn betoog niet nuanceren en ondergraven door de puinhopen van Londen, Coventry, Rotterdam, Berlijn en Dresden te vergelijken met die van Aleppo, maar dat neemt niet weg dat ze sprekend op elkaar lijken.

Over die leugens op de hbs gesproken: daar leerde ik leugens en waarheid te onderscheiden toen pater Heintjes SJ stug volhield dat de aarde in zeven dagen was geschapen. En dat God bestond.

De Grote Leider des Vaderlands liet het vanmorgen in paginagrote advertenties nog eens zien hoe het echt moet: je zegt niet meer ‘oprotten’ tegen landgenoten die je niet bevallen, maar ‘doe normaal of ga weg’. Ook een oplossing, maar niet een die je verwacht van iemand die de macht in handen heeft.

Want wat hij zei hebben we ook vaker gehoord. Ditmaal is het niet: ‘weg met al die kutmoslims’, maar ‘de definitieve oplossing van het moslimvraagstuk’.

O ja, en dan Trump, die zou ik bijna vergeten. Daar moet echt iets aan gedaan worden.

Een mooie taak voor The New York Times en The Washington Post.

Sterkte, collega’s!

_________

hhBest

Boek & Film 

Lokaal sentiment zegeviert in Landgraaf

De bevolking van Landgraaf had in het onlangs verspreide krantje over de fusie met Heerlen nog wel de toezegging gekregen dat alle lokale ‘stadsprinsen’ en carnavalsoptochten na de fusie gewoon zouden blijven bestaan – alsof dat al niet gegarandeerd wordt door het Grondwetsartikel 9, waarin de vrijheid van vereniging en vergadering wordt geregeld. Daar gaat de gemeente dus niet eens over.

In dat krantje stond de toezegging dat de nieuwe gemeente ook een nieuwe naam zou krijgen – de naam Heerlen klinkt de echte Schaesbergenaar, Nieuwenhagenaar en ‘Waubachse jong’ namelijk als een vloek in de oren.

Maar de gemeenteraad van Landgraaf zei nee, het ging allemaal veel te snel en er moesten nog andere gemeenten meedoen; beide argumenten staan er garant voor dat het nooit tot een fusie zal komen, tenzij er van overheidswege ingegrepen zal worden.

En het zag er zo gunstig uit.

In de Landgraafse gemeenteraad heeft de enige lokale partij, GBBL, weliswaar de grootste fractie met 11 zetels, maar de ‘landelijke’ partijen  PvdA, CDA, GroenLinks, SP en VVD, samen 13 zetels, vormen sinds de laatste gemeenteraadsverkiezingen (2014) de coalitie, die voorstander was van de fusie.

Dat ging tot nu toe van een leien dakje, maar toen de fusie deze week aan de orde kwam in de raadsvergadering, greep een lid van de PvdA-fractie dat moment aan om uit de fractie en uit de partij te stappen. Ook hij, geworteld als hij is in de lokale politiek, was tegen fusie. Vervolgens ging de enige andere ‘lokale’ partij, CDA, overstag en zei ook nee, waarmee het pleit beslecht was. (Je zag dat al eerder aankomen: het CDA hield een ‘enquête’ in het winkelcentrum: bent u voor of tegen de fusie met Heerlen? Toen ik antwoordde: ‘dat kan me geen zak schelen’ keerde de ‘enquêteur me snel de rug toe: weer zo’n stomme Hollander.)

De lokale partijen in Landgraaf zijn, net als in veel andere kleinere gemeenten, sterk geworteld in de bevolking. GBBL toont dat sinds jaar en dag door te doen of Landgraaf nog altijd uit drie (in 1982 opgeheven en tot Landgraaf gefuseerde) gemeenten bestaat, te weten Schaesberg, Nieuwenhagen en Ubach over Worms; voor elk van die plaatsen heeft GBBL een eigen kieslijst met als lijsttrekker de plaatselijke dorpskoning. (Dat is wat anders dan de stadsprins, het verschil is dat je bij de stadsprins niet terecht kunt om iets te ‘regelen’.) De dorpskoning, dat is de man die je gewoon op straat kunt aanspreken, bij voorkeur in het lokale dialect, om iets ‘geregeld’ te krijgen.

Maar het CDA is van nature ook op die manier in de gemeente aanwezig, als middenstanders- en boerenpartij.

Waardoor de lokale politiek het alsnog voor het zeggen heeft, naar nu blijkt ook over de fusie.

De provincie is begonnen druk uit te oefenen, strooit zelfs met geld, om de regio aan een efficiënt en kosteneffectief bestuur te helpen, maar of dat helpt staat nog te bezien.

Trouwens, bij de volgende gemeenteraadsverkiezingen (2018) gaat minimaal 25 procent van de kiezers (afgaande op het stemgedrag bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer in 2012) in Landgraaf stemmen op de PVV, en dan zijn we dus nog aanzienlijk verder van huis.

_________

hhBest

Boek & Film 

Ik was er al bang voor....

Door Peter Stiekema

Ik was er al bang voor... Het heeft twee dagen een beetje gevroren. Vorige week voorspelden de over elkaar heen buitelende weermannen en -vrouwen een serieuze vorstperiode, waar, zoals meestal met die weersvoorspellingen, geen fluit van terecht komt. En maandag begon de nieuwe week voor DWDD. Gistermorgen dacht ik al, als ze maar niet over de Elfstedentocht beginnen te zeuren.  En ja hoor, daar zaten ze: Erik Hulzebosch en Jillert Anema, de Koek en Bezopie van het marathonschaatsen. We misten alleen Erben Wennemars nog.

Dat die twee daar waren kan ik begrijpen. Die worden leuk betaald voor hun schaatssprookjes. Maar dat de dertig man/vrouw tellende redactie van DWDD niets beters kan verzinnen dan dit geneuzel, dat gaat toch alle journalistieke perken te buiten. Als ik presentator van dat programma was, zou ik me kapot schamen voor zo'n flutonderwerp.

Vanmorgen hoorden we dat schaatsmarathons op een ondergelopen baantje niet eens kunnen doorgaan. Het had simpelweg niet hard genoeg gevroren om 3 centimeter ijs te produceren. Ik zal het nog een keer uitleggen: voor een Elfstedentocht moet het twee weken keihard vriezen, zowel overdag (maximaal min 5) als 's nachts (bij voorkeur rond min 15). Er dient minstens 15 centimeter dik ijs te liggen. En dan mag het niet gaan sneeuwen, want dan groeit de ijsvloer onvoldoende aan.

Een man uit Voorschoten schijnt na het zien van DWDD het rayonhoofd van IJlst te hebben gebeld met de vraag of er al geschaatst kon worden op de plas. Als antwoord kreeg hij ''t geit nog net oan'.  Waarop hij spoorslags naar Friesland afreisde. Zijn kennis van het Fries was niet te best. Ter plekke heeft hij maar een roeibootje gehuurd. In ieder geval lagen de Friese rayonhoofden vanmorgen nog rustig te slapen. Die worden pas wakker als het een paar dagen echt ijskoud is en ze anti-vries voor hun waterhoofden moeten gebruiken. En vanaf overmorgen is het gewoon weer boven nul in Friesland en de rest van Nederland. Het kwakkelwintertje sukkelt verder.

Weg met alles, te beginnen met Plato en Kant

Met Zwarte Piet en de slavernij hebben we korte metten gemaakt, Kerstmis, Pasen en Pinksteren staan op de tocht, en het is nu tijd voor het zware werk.

Om te beginnen: Hegel, Plato, Descartes, Schopenhauer, Nietzsche, Kant, zeg nou zelf, wat is er kolonialer besmet dan de Westerse filosofie? Weg ermee, hoogstens nog onderdeel van een scriptie over kolonialisme, als je daar merkwaardig genoeg zin in zou hebben.

Als het althans ligt aan de studentenvereniging van de SOAS, een belangrijk onderdeel van de University of London voor studie van Azië, Afrika en het Midden-Oosten. Zij verklaarden dezer dagen dat de ‘dekolonisering’ (bedoeld wordt vermoedelijk ‘dekolonisatie’) van die universiteit inmiddels wel heel dringend was, waarbij het ‘confronteren’ van dit ‘blanke instituut’ een van de prioriteiten van dit studiejaar moest zijn, dat de ‘blanke filosofen’ hoogstens iets zouden zijn voor de liefhebbers en dan vanuit een ‘heel kritisch standpunt’ benaderd moesten worden. ‘Bijvoorbeeld, onder erkenning van de koloniale context waarin de zogenaamde Verlichtingsfilosofen schreven.’ Kijk hier voor het artikel in The Independent.

En inderdaad. Kant en de zijnen staan met name de grote filosofische denkers van Afrika in de weg. Die van Azië en het Midden-Oosten (inclusief Griekenland, lijkt me) worden naar ik dacht toch al redelijk intensief bestudeerd. Maar inderdaad, Afrika staat weer eens op de tocht.

En als we toch echt schoon schip aan het maken zijn: ik weet nog wel heel wat meer koloniale smetten die dringend weg moeten. Om te beginnen dat instituut zelf, waarom is dat er eigenlijk? Zijn er geen vermaarde instituten in Lagos, Vientiane of Aleppo die met gemak de taken ervan kunnen overnemen? Voor dekolonisatie zou dat al een hele stap zijn.

Direct daarna is een belangrijk koloniale smet aan de orde: in landen als Nigeria, Ghana, Liberia, Zuid-Afrika hebben ze toch voldoende eigen talen, waarom spreken ze daar Engels, de taal van het kolonialisme bij uitstek? En dan durf ik India nog niet te noemen, het grootste Engels sprekende land ter wereld. Waarom is Engels eigenlijk de lingua franca van de hele wereld, waarom niet Swahili, of Gujarati, of Amhaars?

Als je even nadenkt komt een enorme berg aan hoogst noodzakelijke dekolonisatie aan de orde. De gehele blanke en zwarte bevolkingen van Noord-, Midden- en Zuid-Amerika moet opzouten naar eigen land, met het vertrek van de zwarte bevolking van de Amerika’s naar voornamelijk West-Afrika zou meteen de schande van de slavernij definitief teniet worden gedaan. Verder: de bevolking van Australië en Nieuw-Zeeland moet ook weg, op de Aboriginals en de Maori’s na en tegelijk is het de beurt aan heel de koloniale smetten die de westerlingen er hebben gebracht, zoals konijnen, katten, honden, kamelen, schapen en merels.

De achterblijvende bevolkingen zouden, behalve van Engels, Frans en Nederlands ook van andere koloniale smetten, zoals de christelijke godsdienst moeten worden bevrijd.

Zijn de elektriciteit, de inwendige verbrandingsmotor en westerse landbouw- en veeteeltmethoden eigenlijk ook geen verfoeilijke uitvindingen van het westers kolonialisme?

En nu we toch bezig zijn: rassendiscriminatie en de onderdrukking van vrouwen, homo’s, transgenders, biseksuelen zijn uiteraard ook verfoeilijke uitingen van het westers kolonialisme, en daarom stellen de hier aangehaalde vooruitstrevende studenten tevens voor, de woorden ‘hij’ en ‘zij’ af te schaffen. Een hele ingreep, maar wel noodzakelijk.

In de jaren zestig van de vorige eeuw probeerden Nederlandse studenten de totale democratie in te voeren aan de universiteiten. Het was toen en is nog altijd een beetje taboe om van mening te zijn dat men dat vooral deed om dat saaie studeren nog even op de lange baan te schuiven.

Dit nieuwe antikolonialisme riekt daar eerlijk gezegd ook naar.

Maar ach, ik heb me weer eens vermaakt met het opwerpen van serieuze en onzinnige bezwaren.

Trouwens ook een heel kolonialistische bezigheid.

________

hhBest

Boek & Film 

Ophef en vertier rond krantenkoppen

Voor ik weer eens belerend stukje over journalistiek schrijf even dit: hoewel ik de essentie van wat ik (enkele blogs lager) over babi panggang schreef (nu met dubbel g) wil handhaven moet ik zeggen dat ik de uitzending in de serie Aardappeleters over dit Indonesische gerecht zeer informatief vond. Vooral wegens het feit dat onthuld werd dat je hond ook kunt toebereiden als babi (varken.) Anjing panggang, denk ik.

Goed.

De hervatting van het seizoen van DWDD begon meteen helemaal goed: een twistgesprek tussen een aantal doven.

Om het kort te houden: twee doven. Daar was enerzijds Marianne Zwagerman en anderzijds Dolf Jansen.

Het ging over de inhoud van De Telegraaf van de afgelopen weken. Dat wil zeggen: met name over de ‘koppen’ boven artikelen met als trefwoord ‘asiel’. Even voor de zekerheid: asiel betekent: beschermde opvang voor mensen die gevlucht zijn voor oorlog in eigen land of omdat ze daar blootstaan wegens hun politieke opvattingen.

De krant behandelde in een aantal artikelen aspecten van verschijnselen die zich voordoen doordat mensen uit een aantal landen waaronder Algerije en Marokko – geen oorlog, nauwelijks politieke vervolging – in Nederland toch in de asielprocedure terecht komen en dan gaan zakkenrollen, beroven en aanverwante criminaliteit gaan vertonen. Het probleem is dat ze niet teruggestuurd kunnen worden omdat Algerije en Marokko ze – begrijpelijk misschien – niet terug willen hebben.

Genoemde artikelen waren – ik heb ze niet allemaal gelezen omdat ik niet regelmatig De Telegraaf raadpleeg – hadden koppen met als trefwoorden ‘asielhopper’, ‘asieltuig’, ‘asielaso’s’ met als hoogtepunt afgelopen zaterdag ‘Kansloze asielplaag’.

De artikelen onder die koppen ontbeerden in het algemeen die op zich creatieve uitingen van een losgeslagen koppenmaker vrijwel geheel – De Telegraaf heeft alleen een ernstige vorm van een ziekte die de Nederlandse pers teistert, dat wil zeggen dat artikelen, in álle kranten, geregeld laten doorklinken wat de verslaggever dan wel de hoofdredactie van een bepaalde kwestie vinden. De tijd dat de feiten heilig waren en het commentaar vrij, ligt wat de Nederlandse pers betreft al ver achter ons.

Maar de krantenlezer – krantenlezers over de hele wereld – plegen de krant vaak vluchtig tot zich te nemen en beperken zich dan tot het zogenaamde koppensnellen.

Op zich al een riskante bezigheid, want ik zou er geen eed op willen zweren dat krantenkoppen allemaal een evenwichtige samenvatting geven van de artikelen waarboven ze staan. En dat wordt erger naarmate het lettertype van die koppen vetter en de letters zelf groter zijn en er dus minder ruimte is voor nuance. Dat geldt in optima forma de kop in De Tel van zaterdag: ‘Kansloze asielplaag ongehinderd verder’. Nu moet ik zeggen dat ik dit een vorm van wartaal vind die mij zou nopen toch maar het bijbehorende artikel te lezen, bijvoorbeeld om er achter te komen wat ermee bedoeld wordt; de geroutineerde koppensneller, vooral de koppensneller die het er ook al mee eens was dat De Telegraaf vorige week Blonde Geert over bijna de hele voorpagina plaatste, in gezelschap van twee blonde stoten (ik heb wel een bepaald idee van wat ‘blonde stoten’ zijn, daar vielen die twee niet onder, maar dit geheel terzijde) die koppensneller dus, begreep het meteen: ‘De kansloze elite-regering in Den Haag laat de stroom asielzoekers volkomen ongehinderd en ongestoord ons land onder voet lopen’. En omdat zelfs dat in bepaalde kringen niet eens veel meer ophef veroorzaakt, bladerde de koppensneller door naar de sport- en de beurspagina. Stel ik me zo voor.

Twitteraars, die je ook niet moet aankomen met informatieve artikelen van meer dan 140 lettertekens, begonnen meteen een actie tegen De Telegraaf. Abonnement opzeggen, adverteerders aansporen niet meer te adverteren en zo voort, het geijkte recept.

Nu wil het geval dat Dolf Jansen het over de desbetreffende koppen wilde hebben, en Marianne Zwagerman over de inhoud van de eronder staande artikelen en die Twitteractie, en uiteindelijk leidde die discussie dus tot niets.

Het nieuwe seizoen was voor DWDD dus naar genoegen geopend.

Op de redactie van De Tel bleken er zelfs mensen te zijn die de koppen boven de artikelen ook te bar vonden, kun je nagaan hoe bar die koppen waren.

En die koppenmaker zit nu op het matje bij de hoofdredactie vergeefs te janken en te roepen: ‘Maar we hadden toch afgesproken dat we de zaak van Geert gingen steunen? Die koppen zijn in dat kader dus toch helemaal ok?’

‘Ja,’ zegt de hoofdredactie, ‘En het is ook voor onze snel dalende oplage ook helemaal niet slecht, maar het kan wel iets kalmer aan, denken we. Desnoods halen we pas tegen half maart nog een paar keer zo uit, als protest toch zinloos is. Maar nu even niet.’

Het was nog enige tijd onrustig bij de Westergasfabriek.

En op de Basisweg, natuurlijk.

________

hhBest

Boek & Film 

Ontwaakt uit de Kamerwinterslaap

Door Peter Stiekema

Er zijn van die berichten die amper het nieuws halen, maar toch te mooi zijn om zo maar te laten liggen. Van de week hadden we er weer zo een. Vragen over Vega-vlees. De VVD-Kamerleden Helma Lodders en Erik Ziengs (nooit van gehoord, trouwens) stelden - tijdens het vier weken durende kerstreces notabene - Kamervragen aan de ministeries van Volksgezondheid en Economische Zaken over het gebruik van vleesnamen als schnitzel en worst voor vegetarische varianten, zoals vegetarische schnitzel, vega-curryworst en dito gehaktballen.

Een megaprobleem, menig consument kan er niet van slapen, zo in de war raken ze. Want wat te doen met slavinken? Een jaar of veertig geleden maakte een cabaretier, z'n naam ben ik vergeten, een parodie op een STER-reclame van een keurslager. Die luidde ongeveer zo: 'Mien naom is Zef Hendrix, keurslager te Zundert. Mien klaant houwen van een goei stuk vlis en goeiekoppe gruunte. Daarom adviseer ik ze sloavinken.' Ik geef het toe, mijn Brabants is niet meer wat het geweest is.

Ergens hoop je natuurlijk dat die twee backbenchers van de VVD ook een grap - hoewel wat smakeloos -  in de zin hebben maar dat is helaas niet zo. Bloedserieus zijn ze. De twee verwijzen naar de Duitse minister van landbouw Christian Schmidt, die vorige maand zei namen als ‘vegetarische schnitzel’ of ‘vega-curryworst’ te willen verbieden. Schmidt heeft als motto 'wat er op staat moet er ook inzitten'. Niet eens zelf verzonnen dus. En die Duitsers zijn in het algemeen niet zo van de humor.

En om de zaak nog wat ingewikkelder te maken, wat moet je dan met suikerspinnen, jodenvet (uit Auschwitz?) zigeunerschnitzels (idem?) vleestomaten, katjesdrop. Laatst zag ik in een snoepwinkel een asielzoeker met  hoge schoenen zonder veters om twee dropveters vragen. Verwarring alom, uiteraard.  Het probleem van de negerzoenen is inmiddels al opgelost. Die heten voortaan alleen nog maar zoenen.

Misschien zouden die twee liberale Kamerleden beter eens wat vragen stellen aan onze minister van Financiën, die twee weken geleden nog zei voorstander te zijn van belastingverlaging voor bedrijven, maar nu, als PvdA-er op verkiezingspad, voor verhoging van die belastingen pleit. Het is maar een tip. Doe er wat mee als je tijdens de kamerwinterslaap plotseling een beetje wakker schiet.

Sambal bij?

Het is eigenlijk niks nieuws. Je vraagt iemand van omstreeks 25 jaar waar het woord ‘regelneef’ vandaan komt, en een verbijsterd stilzwijgen is je deel. Is de betrokkene rond de 30 jaar, dan is het mogelijk (zoals vanavond in De Slimste Mens gebeurde) dat een quiz-kandidaat op vragende toon een gokje waagt: ‘Koot en Bie?’ Jazeker, Kees van Kooten en Wim de Bie en ze hadden destijds naast de regelneef en de geilneef ook de wortel-, huis-, speel- en buurtneef in de aanbieding. Alleen de eerste twee schopten het tot de Dikke van Dale – het speelde zich dan ook wel af in een grijs verleden, namelijk 1977.

Hoe zou je het verschijnsel noemen dat een deel van de bevolking – de oudere medemens – nog helemaal vol is van iets dat zich ooit op de tv of anderszins heeft afgespeeld, waar een generatie die daar vlak na ontstond zich er weinig of in het geheel niets van herinnert?

Nou begin ik zelfs al te betwijfelen of ik over een jaar of tien mijn eigen kleinkinderen nog wel kan verstaan en hun teksten begrijpend kan lezen. Gelukkig wonen ze niet op een plek waar een patois wordt gesproken dat taalkundig vermoedelijk ‘een onderdialect van het Sranan Tongo’ genoemd zou kunnen worden. Of desgewenst van het Tamazight.

Mijn vertrouwen in de historische kennis van de jeugdige medemens kreeg weer eens een nieuwe knauw toen ik vanmiddag de VPRO-gids van week 1 van 2017 opsloeg en daarin een verbijsterend stukje las, als aankondiging van een serie programma’s die volgende week begint onder de titel ‘De aardappeleters’. Ik neem aan dat de samensteller van de programma’s, Joris Vermeer, wel weet waar die titel vandaan komt, maar voor de rest – lees en huiver.

De kop van het artikel van de hand van Jurgen Tiekstra in de gids is meteen al raak. Ik heb in mijn lange geschiedenis in de journalistiek één ding altijd trots boven water weten te houden, namelijk dat het belangrijkste nieuws uit een artikel in de kop moet staan. Vooruit, daar gaat-ie: ‘Babi pangang komt niet uit China’.

Je hebt maar vijf seconden nodig om van Google Translate te leren dat babi pangang een uitdrukking is uit het Bahasa Indonesia die ‘gebakken varkensvlees’ betekent. (Over de verhouding van dat gerecht tot de godsdienst die in Indonesië min of meer staatsgodsdienst is zullen we het maar niet hebben.) Dus dan weet je dat je geen interessant nieuwtje bij de hand hebt.

Vermeer noemt dat een van zijn grootste ontdekkingen. En hij haalt zijn informatie dicht bij huis. Hij noemt, zoals bijna alle Nederlanders, het Chin.Ind.Spec.Rest, gemakshalve ‘de Chinees’, en denkt dus dat men daar Chinees voedsel afhaalt.

Tegenwoordig zijn er veel Chinese restaurants die een kok hebben aangetrokken uit Hong Kong of uit de Volksrepubliek China, en in dergelijke restaurants kan men inderdaad Chinese gerechten bestellen, zij het allemaal toch geheel of gedeeltelijk aangepast aan de Nederlandse smaak.

Maar de echte oude ‘Chinees’ waar men nasi en bami serveert (en die in Den Haag ook nog wel eens ‘Indo’ wordt genoemd) is in essentie een restaurant dat gespecialiseerd is in gerechten die veelal deel uitmaken van de Indische rijsttafel – en die rijsttafel is een zuiver Nederlandse vinding, zodanig zelfs dat in het Indonesisch de rijsttafel gewoon ‘rijsttafel’ heet. (of tot voor kort heette.)

Vermeer herinnert er aan dat na de Tweede Wereldoorlog Nederlanders massaal terugkomen naar het vaderland. ‘Wat doen de Chinese restaurants? Die gaan gewoon Indonesische gerechten serveren. Wij denken dat die hele kaart Chinees is, maar er staat bijna geen Chinees gerecht op.’

Beste Joris, al in de jaren twintig van de vorige eeuw vestigden zich in Indonesië geboren en getogen Chinese koks in Nederland en begonnen inderdaad de eerste Chin.Ind.Spec.Rest: met veel vooral Indonesische en enkele Chinese gerechten, ook in Nederlands Indië al sterk aan de smaak aangepast van Nederlanders die daar woonden en ‘Indisch’ aten. (Velen wilden trouwens ook daar gewoon bloemkool, piepers en sudderlapjes.) Na terugkeer in het vaderland wilde menigeen ook nog wel eens rijsttafel, of anders een rendang smoor, een babi pangang of een soto ajam verschalken. Hetgeen trouwens vaak uitdraaide op nasi of bami goreng speciaal met kroepoek en ‘sambal bij’.

Waarmee ik kom tot de conclusie: als ik mijn gebruikelijke gemoedsrust wil bewaren, moet ik niet naar die serie van Joris kijken.

______

hhBest

Boek & Film 

Zonnepanelen naar recordproductie

Merkwaardig verschijnsel: in verslagen van gebruikers van zonnepanelen wordt steevast gemeld dat een zonnepaneel per jaar enkele procenten minder elektriciteit gaat produceren. Voor zover ik het begrepen heb, is dat gevolg van een soort slijtage. Ik merk er weinig van, waarover straks meer.

Sinds ik op 18 april 2012 vierentwintig zonnepanelen op het dak installeerde – met hulp van kinderen, vrienden en kennissen – heb ik vrij nauwkeurig het verloop der dingen bijgehouden, daarbij mede geholpen door de maandelijkse verslagen van Greenchoice en van de website slimmemeteruitlezen.nl , die allengs sneller en nauwkeuriger is geworden en nu zelfs de gegevens van gisteren in de loop van de ochtend doorgeeft, met twee cijfers achter de komma nauwkeurig.

Ik maak zelf lijstjes per maand van de productie op het dak. De omvormer is weliswaar in staat via WiFi de gegevens naar mijn pc te sturen, maar helaas weet ik niet hoe ik dat aan de praat moet krijgen. Ik noteer dus dagelijks de stand van de oude draaistroommeter die tussen de omvormer en de meterkast is geïnstalleerd.

Hoe dan ook: ik heb een scherp beeld van het verloop der dingen.

Vandaag heb ik de ‘productie’ van december 2016 mogen noteren: 112 kWh, dat is niet veel maar wel een record voor december.

Dat geldt niet voor alle maanden van het jaar; zo bracht juli 2016 ‘maar’ 733 kWh op; in juni 2014 was het 827. Maar in het algemeen zit er per jaar ongeveer eenzelfde curve in, met een maximum in juni of juli.

Twee factoren spelen natuurlijk een beslissende rol: het aantal zonne-uren en de daglengte. Een dag volle zon in december brengt maximaal 6 of 7 kilowatt op, een dag volle zon in juni of juli tot 35 of zelfs 38 kilowatt. Waarbij dan weer een derde factor een rol gaat spelen: als de temperatuur van de lucht boven de 27 graden stijgt, daalt de productiviteit weer een beetje.

Er is nog een vierde factor: sinds 2012 zijn enige bomen van de buren – een treurbeuk, een Taxus, een Robinia en een rode beuk, allemaal ten oosten en zuiden van mijn platte dak met zonnepanelen – verscheidene meters in hoogte en breedte gegroeid. Hun invloed was aanvankelijk nauwelijks merkbaar, nu is de invloed met name tussen half september en half november – de tijd dat de zon al laag staat en de bomen nog vol in het blad verkeren – steeds duidelijker geworden. De rode beuk wordt momenteel gesloopt, moet ik volledigheidshalve vermelden.

Nu de cijfers.

In het eerste volledige jaar, 2013, bedroeg de productie 5391 kWh, in 2014 daalde de productie tot 5249 kWh, in 2015 was er een flinke sprong omhoog, naar 5436 kWh, en in 2016 kwam daar... 2 kWh bij. Een recordproductie, die, gezien de bomen en de slijtage, slechts te danken kan zijn aan een toegenomen aantal uren zon.

Afgezet tegen het verbruik zou je kunnen constateren, dat ik wel eens wat zuiniger met energie zou kunnen omspringen; Van de productie heb ik 2755 kWh teruggeleverd aan het elektriciteitsnet, en dus zelf 2681 kWh verbruikt. Daarnaast heb ik nog eens 5843 kWh afgenomen, en een nettoverbruik van ruim 8500 kWh is natuurlijk te veel. Ik weet hoe het komt: een aparte elektrische boiler, een grote Amerikaanse koelkast, nog een grote diepvries, een wasdroger en een elektrische ventilatorkachel in de plantenkas die de ruimte daar op minimaal plus 4 graden houdt, een aantal computers met grote mpnitoren.

Ik zie daar voorlopig geen besparingsmogelijkheden.