SanteLOGie

Je territorium, daar gaat het om

‘Verbeter de wereld, begin bij jezelf’. Een mooie slagzin van de Bond Zonder Naam, die op initiatief van een destijds beroemde pater, Henri de Greeve werd opgericht. Nooit van gehoord, zeker? Ik heb er ook lang niet meer aan gedacht, mede omdat ik het katholicisme wel in de gaten wilde houden maar er niets meer van wilde weten. De BZN bestaat trouwens niet echt meer, is nu onderdeel van Cordaid, later zoek ik wel eens op wat dat voor organisatie is.

Maar de bond, dus pater Henri de Greeve, had een mooi beginselprogramma, waaruit ik de volgende zin licht: De kern van alle ellende kwam voort uit egoïsme van personen, staten en het zakenleven. Daar heeft de BZN dus, zo weten wij nu, geen verandering in weten te brengen – neem het pater de Greeve posthuum maar eens kwalijk.

Terwijl ik een espresso stond te scheppen in de keuken bedacht ik: over twee jaar ben ik 80 jaar, ik rijd nog altijd (afwisselend) met drie verschillende auto’s waaronder een camper. Ik ben heel voorzichtig in het verkeer, maar niemand is feilloos en bovendien sta ik al sinds jaar en dag op het standpunt dat alle weggebruikers buiten mij in beginsel krankzinnig zijn.

Dat is discriminatie, ik weet het.

Ik kan niettemin toch bij een ongeval betrokken raken, en de omstanders hebben het rijtje al klaar: als iemand die bij dat ongeval betrokken is, een drankkegel ten beste geeft, weten we wie het heeft gedaan: die zatlap. Als ik erbij betrokken ben en niemand is dronken, is het mijn beurt: aha, die ouwe seniele kerel heeft het natuurlijk gedaan. Een half gemeende meewarigheid is minstens mijn deel. En ik voel me smalend afgeserveerd.

Ik trek het iets breder: in de samenleving bestaat min of meer consensus over de positie van gepensioneerden: die hebben het maar goed en krijgen het steeds beter, dat is voor ons, jongeren, die dat allemaal moeten opbrengen, niet weggelegd. Ik doe wel eens pogingen – uiteraard in kleine kring, en hier, ook een tamelijk kleine kring – daar enige nuances in aan te brengen, bijvoorbeeld dat onze pensioenen óók lang niet meer zijn wat ons ooit beloofd is en waarvoor we veel betaald hebben en dat bijna niemand van de mensen boven de 65 jaar nog helemaal gezond is (of helemaal niet.) Dus is een veelvernomen reactie: dáárdoor wordt onze gezondheidszorg zo duur.

Kortom: een zuiver gevalletje leeftijdsracisme.

Door de hele geschiedenis heeft een dier en nog grotere rol gespeeld dan het opperwezen: de zondebok.

De bejaarden zijn de zondebok van een somber vooruitzicht voor de pensioenen en voor de kosten van de gezondheidszorg.

De gekleurde medemens is de zondebok van alle criminaliteit. Zie Opsporing Verzocht.

De islamitische medemens is de zondebok voor alle terroristisch geweld. Zie de PVV.

Alle zondebokken zijn symbool voor de algemene verruwing van de maatschappij. Plus natuurlijk de jongens met de petjes achterstevoren in een zwart Golfje, plus de geestelijk gestoorden die onze winkelcentra, symbolen van wat onze welvaart zou kunnen zijn, verpesten met hun aanwezigheid.

De zondebok is degene op wie wij alles kunnen afwentelen, waarna wij ons allemaal betere mensen voelen.

Ik draai er omheen. Ik was – ben – van plan een beetje vlees te brengen op de botten van wat ik de laatste tijd wel eens beweerd heb: namelijk dat de neiging tot discriminatie – eigenlijk de territoriumdrift – een op zich positieve eigenschap is: je bepaalt je territorium, om zo je voedselvoorziening (en je sekspartners) veilig te stellen; een van de instrumenten is het herkennen van degenen die voor hun eigen welzijn jouw territorium willen binnendringen of afpakken.

Maar omdat wij hoog ontwikkelde en beschaafde mensen zijn, weten wij die drift te beperken – tot het te gortig wordt; en wat ‘te gortig’ betekent is nu net het punt van discussie en voor iedereen anders.

Het maken van duidelijke afspraken lijkt me een prima oplossing en trouwens de enige mogelijkheid.

Gisteren liep ik in de supermarkt en ontdekte daar nog iets: het was er druk en ik had de handen vol aan het bekijken van alle passerende gezichten en daarover een oordeel vellen. (En de meeste gezichten en conclusies direct weer te vergeten.) Er waren ook twee kennelijk bij elkaar horende zwarte mannen bij, mijn reactie: oh, zwarte mannen. Een van de keurig gekapte blonde vrouwen deed me denken aan Désirée, de vriendin van de hoofdfiguur in Kwaadschiks van A.F.Th. van der Heijden, hoewel zij volgens de beschrijving zwartharig is. En toen zag ik Gertie, die ik al vele jaren niet had gezien. Er volgde een hartelijk gesprekje.

Dat is de functie van je neiging tot discriminatie: herkennen van mensen, zien welke mensen je eventueel sympathiek zou vinden, met misschien wel een goed gesprek mogelijk zou zijn, wel of geen gevoel voor humor hebben. Of (fysiek) gevaarlijk kunnen zijn

Daarna zag ik Sjef. Ook een oppervlakkig gezien hartelijk gesprek. Maar Sjef vind me nog altijd die indringer, die Hollander die hier in Zuid-Limburg een van de beter betaalde baantjes wegpikte. En een huis bouwde op een stuk grond waarop zijn grootvader oooit boerde.

Zag ik allemaal in zijn gezicht.

Mensenkennis, dat is ook een vorm van al of niet feilloos functionerend racisme. Nou ja, eigenlijk toch meer: kennis van je territorium.

________

hhBest

Boek & Film 

De ommezwaai van Sylvana

Door Peter Stiekema

Beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald. Dit spreekwoord is zeker van toepassing op het politieke dwaallichtje Sylvana Simons. Vandaag werd bekend dat ze vertrekt bij DENK, de partij die aan de hand van de Turkse president Erdogan meewaggelt. Een verstandig mens zou inmiddels hebben ingezien dat ze niet deugt voor de politiek, maar zo niet Sylvana. Om de drommel niet, ze start haar eigen politieke partij met de pakkende naam Artikel 1.

De gemiddelde Nederlander heeft vermoedelijk geen idee wat dat artikel inhoudt, maar daarom lichten wij hier eventjes de sluier op. Het gaat om Artikel 1 van de grondwet en niet de nummer 1 van de Twaalf Artikelen des Geloofs. Met dit vehikel gaat ze meedoen aan de Tweede Kamerverkiezingen op 15 maart. Ian van der Kooye, tot vandaag de campagneleider van Denk, sluit zich bij Simons aan. Vermoedelijk wordt hij Artikel 2 op de lijst. Weer een kansloze partij erbij. Hoeveel volgen er nog?

Sylvana schijnt echt gedacht te hebben dat ze bij DENK terecht kwam omdat ze zo'n sprankelende politieke persoonlijkheid is. Nu is ze er eindelijk achter dat ze vooral gebruikt is om publiciteit te trekken en dat is gelukt. Want toen de golf van aandacht rond haar persoontje was weggeëbd speelde ze eigenlijk geen rol meer. Ze kreeg ze geen aandacht meer. Of zoals ze het zelf in een interview met de NOS zei: "Sinds mijn aantreden bij Denk heb ik veel warme reacties gekregen, maar ook veel bedreigingen. Juist op zo'n moment is het belangrijk dat je je bij een partij geborgen voelt. Daarin ben ik teleurgesteld". Denk was volgens Simons vooral bezig met het vieren van de media-aandacht en niet met haar welzijn.

Ze geeft aan al een hele tijd geen contact meer te hebben gehad met de politieke leider van Denk, Kamerlid Kuzu. Hij heeft zich niet meer bij haar gemeld. Natuurlijk niet, hij had haar gebruikt (je zou ook kunnen zeggen misbruikt) voor zijn politieke doeleinden. Gelukkig is Sylvana geen dom blondje, eerder een dom zwartje. Of mag je dat ook al niet meer zeggen/schrijven tegenwoordig?

Nacht op de kale top

Je kon gewaarschuwd zijn, want op de omslag van het magazine genaamd Exclusief van horecagroothandel Sligro steekt een goudgelakte kreeft zijn middelvinger op naar de toeschouwer. Het nummer heeft dan ook als titel ‘Over the top’, en dat heeft niks met wielrennen te maken – het is de Amerikaanse uitdrukking die zoiets betekent als ‘totaal overdreven’. En de inhoud van het blad maakt het helemaal waar.

Tegen de tijd dat je er klaar mee bent heb je visioenen van dikke vette Romeinen die aanliggen aan een diner waar de gebraden en in bladgoud gewikkelde pauwentongetjes je rechtstreeks in de mond vliegen, alwaar ze worden weggespoeld met wat destijds het equivalent zal zijn geweest van dure champagne. Uiteraard staat Rome in brand en bonken de barbaren op de stadspoorten, want als het over the top moet zijn, dan maar echt helemaal over the top.

Wat mij betreft echt helemaal over the top en zelfs alle grenzen voorbij is, zijn de bewonderende woorden van corporate executive chef bij Galley Cuisine VIP Inflight Catering in Amsterdam, Bo Tan – die haar functie benadrukt met een enorme zwarte ziekenfondsbril – voor de president van het Afrikaanse staatje Gabon, waar het grootste deel van de bevolking haar kostje letterlijk bijeen moet schrapen uit de snel verwoestijnende landbouwgrond. Die president heeft namelijk het mooiste vliegtuig, ‘absurd groot en op en top design, van de cockpit tot de staart. Iets wat (moet zijn: dat, natuurlijk, SB) je niet verwacht van een toestel uit een Afrikaans land.’ En dat deed me dan weer denken aan keizer Bokassa van de Centraal-Afrikaanse Republiek. Die trouwens ook alweer twintig jaar in de hemel is.

Het interview met Bo Tan brengt me trouwens weer terug bij de ouwe vertrouwde Sligro, als ze zegt dat vooral Nederlandse VIP’s – ze catert, zoals de naam van het bedrijf al zegt, uitsluitend voor VIP’s – wel eens een broodje pindakaas bestellen of een bord zuurkool. Hetgeen op zich natuurlijk wel weer een beetje over the top genoemd kan worden. Ik mis het glaasje melk erbij.

Maar dan zijn we ook echt helemaal terug bij de Sligro, die toch vooral de lokale horeca van grondstoffen voorziet. Ik veronderstel dat de sjieke restaurants in de omgeving – niet dik gezaaid trouwens – aan huis bezorgd krijgen. Ik kom, als kleinverbruiker uiteraard alleen maar in de winkel en daar zie ik toch voornamelijk vertegenwoordigers van friettenten en Chinese restaurants rondscharrelen tussen de horden bejaarden die de toegangskaart van het verzorgingstehuis gebruiken om binnen te komen. (Ik vat kort samen, natuurlijk.)

Nou goed, ik zou de Sligro (en de Hanos en de Makro) niet kunnen missen omdat ik op sommige gebieden een aparte smaak heb en de gewone supermarkten die niet allemaal kunnen bevredigen; dus niet zeuren.

Hoewel.

Gruyèrecake met oesterblad & passievrucht (het ziet eruit als een vrijwel leeggegeten bord), gefermenteerde rodekool met mosselen & mango, gegratineerde hazenrug met krab & wildsaus van chocola en parelhoenpakketje met koolraappuree & koffiesaus – ik zou er niet op gekomen zijn. Evenmin als op een Peruviaans aardappeltorentje met kabeljauw & garnaal of lauwwarme millefeuille met krokante zwezerik & roodlof. Hoewel? ‘Het moet er lekker uitzien, zegt een van de in het blad geïnterviewde chefkoks, en verdomd, dat doet het.

Maar ik heb nog één vraag: waarom moet wagyu-vlees, een Japanse specialiteit, uit Uruguay komen?

En o ja, in restaurant De Leuf in het hier naburige Ubachsberg – ik heb in het begin van de jaren zeventig nog eens op het punt gestaan die carréboerderij te kopen, voor 46.000 gulden – serveert de chefkok makreel met knolselderij, onrijpe aardbeien & kruiden, en die onrijpe aardbeien moeten, let op, minstens één maand tevoren gepekeld worden. Huh?

_________

hhBest

Boek & Film 

Een beetje Rock en Roll

Door Peter Stiekema

Onlangs was ik wat aan het rondzappen en kwam op de BBC in de film 'Rock around the Clock'  terecht. Een vehikel uit 1956 en voor een paar honderdduizend dollar gedraaid. Ik had de film nog nooit gezien, maar wist wel dat die in 1956 en 1957 een sensatie was. De muziekwereld werd indertijd geregeerd door crooners als Frank Sinatra, Rosemary Clooney, Dean Martin en Perry Como. Daarnaast had je jazz. Rock en Roll was iets volkomen nieuws. De film betekende dan ook het begin van de Rock en Roll in Amerika, snel gevolgd door de rest van de aardbol.

Wat viel die rolprent me  tegen. Een flinterdun verhaaltje rondom een paar opkomende bandjes, zoals Bill Haley and his Comets, The Platters en nog een paar groepjes die al heel lang vergeten zijn. Het draait allemaal om de muziek en Haley en zijn band nemen het merendeel van de nummers voor hun rekening, zoals Rock around the Clock, See you later Alligator, Razzle Dazzle en nog zo het een en ander. The Platters brengen 'Only You'  ten gehore. Haley ziet er uit als een antiheld, pafferig, al in de dertig en met een spuuglok, die veel geïmiteerd zou worden door de plaatselijke jeugd, zowel in de VS als hier.

Voor de kijker van nu is het echt onbegrijpelijk dat de film zo berucht werd in de VS en Europa. Zelfs kleuters zouden nu geeuwen van verveling. Maar in de VS gaven de jonge bioscoopbezoekers zich over aan massale danspartijen en hier en daar braken ongeregeldheden uit. De nozembeweging was geboren. Vetkuiven, bij voorkeur met spuuglok, zwarte kleren, (in Frankrijk werden de nozems daarom 'Blousons noirs' genoemd) en buikschuivers met vossenstaarten.

In Londen braken ernstige rellen uit toen diverse toeschouwers na afloop door dansten op straat en het verkeer hinderden. Als de film in september 1956 in Nederland in première gaat, wordt die in Apeldoorn (door burgemeester Des Tombe, de graftak) en Leeuwarden verboden. Ik kan me nog, als destijds vijfjarige inwoner van Apeldoorn, de woede van mijn toen zestienjarige tante Luus herinneren. Ze mocht niet naar de film van mijn oma. Dat was maar goed ook want in Apeldoorn ontstonden juist rellen toen teleurgestelde nozems een protestdemonstratie hielden die compleet uit de hand liep. In Oosterhout waarde in 1957 het gerucht rond dat de lokale geestelijkheid in de film had geknipt, iets wat vervolgens weer met klem werd ontkend. Als toeschouwer anno 2016 zou ik niet weten waar er in geknipt zou kunnen zijn, want zelden zo'n onschuldige rolprent gezien. In ieder geval gaf de film destijds wel de aftrap van wat nu rock- en popmuziek is. Elvis Presley verscheen ten tonele, al snel gevolgd door Little Richard, Buddy Holly, Eddy Cochran, Ritchie Valens, Ricky Nelson en ga zo maar door. Destijds werd er nog gedacht dat het verschijnsel geen lang leven beschoren zou zijn, maar gelukkig hadden de criticasters ongelijk. Rock and Roll is here to stay. Forever. Tenzij de ayatollahs het voor het zeggen krijgen. Want Mohammed schijnt rond 614 in de Arabische Woestijn tegen popmuziek te hebben gepredikt.

 

Een cadeautje voor de dictator

In het daarna nauwelijks nog overtroffen boek Nader tot U van Gerard Reve gaat het eerste verhaal, als het ware kwansuis langs de neus weg, dat heet ‘Brief uit Huize Algra’, ondertiteld De Landkruiser over een belangrijke uitvinding. De brief gaat trouwens vooral over Reve’s eenzaamheid en zijn drang om het definitieve boek dat alle boeken overbodig zal maken, Het Boek van Het Violet en De Dood, te schrijven.

Maar ik moest vanmorgen vooral aan de beschrijving van De Landkruiser denken, en eigenlijk preciezer nog aan de man die zich op zekere dag in de jaren dertig van de vorige eeuw bij Reve’s vader vervoegt met de werktekeningen voor die landkruiser, een enorme deegrol van metersdik staal maar dan zonder handvatten, van tweehonderd meter lang en honderd meter doorsnee, als een tredmolen aangedreven door tanks en vuurmonden, die, indien door bemiddeling van de oude Reve ingeleverd op het adres Kremlin, Moskou, het Rode Leger onoverwinnelijk zou maken.

Waarom denk je daar aan, op dinsdagmorgen 20 december, in alle vroegte? Nee, niet omdat de jaarlijkse rituele lezing van De Avonden overmorgen moet beginnen – dan had ik er wel overmorgen aan gedacht, ook in alle vroegte uiteraard – maar omdat ik heden de lezing besloot van het verhaal ‘l’Oro a Vigáta’ in de verhalenbundel La Cappella di Famiglia van Andrea Camilleri, jongstleden oktober verschenen bij uitgeverij Sellerio in Palermo.

De verleiding is nu groot om me nog eens vrolijk te maken over de noot van de auteur die achterin staat. Camilleri, inmiddels 91 jaar oud, is langzaam helemaal blind geworden en dicteert zijn verhalen aan Floriana en Valentina (ouwe Italianen hebben altijd wel een paar jonge meiden in de buurt die gezellig willen opschrijven wat de oude heer dicteert) maakt zich, als het ware op zijn beurt, vrolijk over het feit dat hij de dames geregeld op het verkeerde been zet omdat bepaalde woorden uit het door Camilleri zelf samengestelde Siciliaans waarin hij ‘schrijft’ nu eenmaal door burgers, boeren en vissers steeds anders worden uitgesproken en soms ook een iets andere betekenis hebben, en hoe dat genoemde dames soms in grote verwarring brengt.

Maar daar ging het niet om.

Genoemd verhaal speelt zich dus af in de tijd dat Italië de fascistische staat was onder leiding van Zijne Excellentie Benito Mussolini, Il Duce, wiens impulsiviteit sterk doet denken aan die van President Elect Trump, maar dat wisten ze in de jaren dertig van de vorige eeuw nog niet – al zou dat vermoedelijk weinig geholpen hebben, want de mensch is hardleers.

Het verhaal gaat over Mizzica, een jongetje van 4 jaar in Vigáta, de jongste van een gezin van negen leden dat dusdanig armoedig leeft dat de vondst van vier sardientjes, afgevallen van de kar van de visboer, een compleet feestmaal voor die negen man is.

Maar als het verhaal begint is zojuist een bijzondere eigenschap van Mizzica aan het licht gekomen: hij vindt namelijk van alles, van losse munten tot complete portemonnees met inhoud, waardoor zijn gezin eindelijk af en toe eens fatsoenlijk kan eten.

Mizzica’s bijzondere eigenschap komt de plaatselijke fascistenleider ter ore die meteen mogelijkheden ziet: die jongen zou wel eens, nu hij van alles blijkt te kunnen vinden, wel eens van groot belang kunnen zijn bij het vinden van aardolie – iedereen weet dat Italië nooit geheel en al autarkisch kan worden (Italia farà da se) als het land geen eigen aardolie heeft. Spoiler alert: er is tot op de dag van vandaag geen spoor van aardolie en maar een heel klein beetje aardgas gevonden in Italië.

De fascistenleider, daarbij gesteund door een maffe professor die wel enige vooruitgang in zijn eigen carrière vermoedt indien de jongen olie kan vinden, ziet via via kans Mizzica onder de aandacht van Mussolini te brengen. De Duce neemt het allemaal serieus, geeft de familie van Mizzica een maandloon en laat de prof met de jongen afreizen naar Lombardije, want daar moet olie te vinden zijn. Nadat de jongen een paar weken naakt over akkers heeft gerend zonder resultaat, wordt het project afgeblazen.

Maar de nutty professor laat zich niet zo snel uit het veld slaan; hij meldt zich bij de nieuwe districtsleider van de fascisten in Vigáta, die drie jaar lagere school afgemaakt heeft, en vertelt dat Mizzica een brein heeft dat perfect aanhaakt bij de hersengolven van de Duce, waardoor Italië kan beschikken over het perfecte instrument voor de contraspionage.

Maar voor daar nader op ingegaan kan worden is er nog een andere gestoorde geleerde die Mussolini een plan stuurt voor enorme vliegers die als bommenwerper zouden kunnen dienen. Voordeel was dat die op de wind vlogen zonder verspilling van kostelijke aardolie.

Onze eigen professor geeft niet op en samen met een al even maffe geoloog bedenkt hij, dat de jongen dus alleen metaal kan vinden. Goud dus! En ooit heeft genoemde geoloog zonder erbij na te denken geschreven dat op de Dodemanspas op Siclië wel eens goud zou kunnen zitten. Het nieuws lekt uit, duizenden ‘morti di fame’ worden besprongen door de goudkooorts en rukken uit naar genoemde bergpas.

Waar Mizzica al druk bezig is met heen en weer lopen, opeens ergens blijft staan en zegt: ‘hieronder zit het goud’. Men begint als gekken te graven en vindt een skelet – met daarin een paar gouden tanden.

Mussolini trekt het maandgeld van de familie van Mizzica in en laat de twee geleerden gevangen zetten.

Einde verhaal.

Kort samenvatting: daadkrachtige dictators trekken quasi-wetenschappelijke mafkezen aan die de machthebber onoverwinnelijk willen maken.

Stalin, Mussolini. Trump?

Zou Wilders al eens dat soort plannen van zijn aanhangers hebben gekregen? Een vliegtuig dat automatisch alle moskeeën bombardeert, een machine die een muur van driehonderd meter hoog en 1500 kilometer lang om Nederland bouwt, een klimaatmachine die zorgt dat we elk jaar een Elfstedentocht hebben en een witte Kerstmis? Of komt met een plan voor een ondergronds concentratiekamp voor moslims en een speciale kazerne voor dienstplichtige Zwarte Pieten?

Ik zou wel willen kunnen zeggen: het is gezien, het is niet onopgemerkt gebleven.

Maar je kunt niet alles hebben.

__________

hhBest

Boek & Film 

Streng corrigeren, dat helpt tegen racisme

Hoe komt het toch dat nooit iemand Sunny Bergman tegenspreekt, terwijl toch zonneklaar is dat ze de grootst mogelijke onzin uitkraamt? Gisteravond zal ze weer eens in De Wereld Draait Door, om reclame te maken voor haar documentaire ‘Wit is ook een kleur’, en daarbij liet ze onder andere beelden zien uit een ‘wetenschappelijk’ experiment met poppen, waarin kinderen – ook zwarte – consequent de zwarte pop dom en strafbaar noemden en de blanke poppen slim en braaf. Nu is die test vele jaren geleden al afgedaan als volslagen onzin, maar in DWDD maken ze het liever niet te ingewikkeld, dus niemand maakte bezwaar.

Sunny had ook onderzoek gedaan op social media – en als er iets is dat niet representatief is dan zijn het de social media – en dat alles leidde tot haar conclusie dat alledaags racisme echt iets is van blanke samenlevingen.

Ook dat werd door Matthijs van Nieuwkerk met peinzend hoofdknikken benaderd, en intussen zat de tafelheer van de dag, Akwasi, bijna te huilen omdat hij door de Sunny opgelepelde ‘feiten’ veel erger vond dan hij ooit zelf zou hebben gedacht.

Akwasi had een sterk verhelderende rol kunnen spelen in het hele verhaal. Hij is afkomstig uit Ghana in West-Afrika, en land waarvan de bevolking overwegend zwart is, maar hij woont al zijn hele leven in Nederland. Toch zal hij ongetwijfeld wel eens Ghana bezocht hebben en gisteravond had iemand wel eens aan hem kunnen vragen: Hoe zit dat in Ghana, hebben ze daar dus geen racisme, het is volgens Sunny immers een typisch blank verschijnsel? Ik weet het antwoord niet, al heb ik mijn vermoedens, mede omdat ik denk dat elke dominerende bevolkingsgroep, of die nou zwart is of blank, zichzelf de norm vindt en uitsluit wie daar niet aan voldoet.

Ik heb al vaker betoogd dat daar in principe niks mis mee is, zonder deze oerkracht zou de aarde vermoedelijk nog uitsluitend door pantoffeldiertjes bewoond worden. Beschaving is wanneer je geleerd hebt die oerdrift te beteugelen.

Maar goed, niemand vroeg Akwasi iets, en dus kunnen we de komende dagen de de documentaire van Sunny Bergman zien en daaruit leren hoe wij Nederlanders, die denken dat wij hier de norm zijn, leren hoe dat streng gecorrigeerd zou moeten worden.

_________

hhBest

Boek & Film 

Liberaal

Voor me ligt de VPRO-gids nummertje 51 alweer van 2016. Ik weet niet precies hoe lang ik al lid ben van de VPRO, ongeveer vijftig jaar, denk ik, hoewel ik me kan vergissen: als principiële jongeling vond ik dat journalisten geen lid konden zijn van vakbond, omroep of politieke partij. En wel om elke schijn van partijdigheid te vermijden.

Ik stemde wel. Ik heb ook niet altijd op de PvdA gestemd. Voor de gemeenteraad van Schaesberg (gemeente bestaat niet meer, ik vermoed geen verband) stemde ik ooit op een communistische kandidaat, ook eentje van de PSP is wel eens het ‘slachtoffer’ geweest, ik heb een tijdlang D66 gestemd, wegens het vermoeden dat dat een sociaal-liberale partij zou kunnen zijn – echt iets voor arbeiders die hadden doorgeleerd, dus. Maar verder dus op de enige echte arbeiders-, boeren- en soldatenpartij, de PvdA, al werd het me wel bleek om de neus toen Wim Kok de onmisbare ideologische veren afschudde. Ach, Wim is ook maar een mens en hoe had hij zonder dat gebaar ooit ergens lid van de raad van commissarissen kunnen worden? (Ik ben vergeten waar.)

In mijn kennissenkring bevinden zich niet veel leden van de VPRO. Enerzijds omdat ze geen omroepgids meer nodig hebben, anderzijds omdat ze een andere gids gebruiken.

Ik vind deze inleiding niettemin nodig om te benadrukken dat de VPRO nog altijd mijn omroep is.

Ik lees steevast de volgende stukjes in de VPRO-gids: Hugo Bloms stukje van de hoofdredacteur, de brieven van leden en de columns van Esther Gerritsen, Arnon Grunberg en A.L. Snijders. Die staan er in week 51 ook in, maar helaas ook weer een interview van vijf pagina’s met een raar mens als Sunny Bergman, die door de gids trouwhartig in dit citaat wordt aangehaald: ‘Racisme is een probleem van witte mensen. Dus witte mensen moeten ook andere witte mensen corrigeren’. Ik troost me maar met de gedachte dat dit dus gaat over dode mensen, de enige die ik ooit echt wit heb gezien, en hoe die ertoe komen elkaar te corrigeren: ja, daa-haag.

Je zou ook kunnen zeggen: hoe komt de VPRO erbij zoveel aandacht te besteden aan deze gek, maar komaan: Buitenhof, ook behorend tot de ‘linkse’ media heeft een andere gek, een uiterst rechtse ditmaal, namelijk Thierry Baudet, als columnist, dus samenvattend: nobody is perfect. (Niemand is volmaakt, betekent dat.)

Maar ik wilde naar de lezersbrieven. De brieven die in de VPRO-gids staan, bevatten doorgaans geestige opmerkingen van slimme mensen.

Soms glippen er ook epistels door van verwarde geesten.

Zoals deze week Jef Visser in Den Haag.

Bij de gids van twee weken geleden zat een ledenwervende folder van de PvdA. Uit de brief van Visser blijkt dat hij denkt dat de VPRO daarmee aanduidt óók aanhanger van die partij te zijn. Kan iemand Jef Visser even op de hoogte brengen van het sinds jaar en dag bestaande advertentiebeleid van vrijwel alle kranten en tijdschriften in Nederland, namelijk dat de inhoud van die advertenties (en dus ook van bijgevoegde folders) niet valt onder de verantwoordelijkheid van de hoofdredactie? Mooi.

Jef Visser noemt zichzelf liberaal – ik vrees dat hij dus een VVD’er is. Even een kleine correctie: de VVD noemt zich weliswaar steevast liberaal, maar is in wezen conservatief. Sterker nog: het is de partij die uitsluitend de ondernemers wil dienen.

Dat de beste en meest bekeken talkshows, reportages, cabaret en spelprogramma’s op de tv gepresenteerd worden – op radio, tv en in de omroepbladen – onder de paraplu van de VARA/BNN en de VPRO is gewoon een gevolg van het feit dat deze omroepen oog en oor hebben voor het beste dat we op dat gebied in huis hebben in Nederland.

Jef Visser komt ook aan met het bekende argument dat hij mensen kent die ‘liberaal’ zijn, die bij sollicitatie ‘keihard’ werden afgewezen – kennelijk omdat ze ‘liberaal’ waren.

Waarom zou iemand die ‘liberaal’ is in de zin van Visser in vredesnaam bij Buitenhof en Journaal (dat rekent hij ook tot de linkse media, blijkbaar) willen werken, als je ook terecht kunt bij Harry Mens, 1Vandaag, Hart van Nederland, Koffietijd en Het Familiediner?

Nou dan.

___________

hhBest

Boek & Film 

Wat een flutvonnis

Door Peter Stiekema

Eindelijk. Het langverwachte vonnis in de zaak-Wilders, na maanden van geldverslindend procederen, is er. Wat een flutvonnis. Wilders is schuldig, maar krijgt geen straf, zelfs geen boete van één symbolische euro. Eén euro van een toch ook al twijfelachtige eis van 5000 euro, waar er dat volgens de norm 20.000 hadden mogen zijn.

Ook een werkstraf is niet overwogen, bij voorbeeld 200 uur schoenen poetsen in een Turkse moskee. Een Marokkaans gebedshuis zullen we dat noch de Marokkanen, noch Geert zelf maar aandoen. Daar zouden ongelukken van komen.

In wezen maakt de rechtbank zich tamelijk belachelijk met deze uitspraak. Of je bent schuldig en krijgt straf, of je ben niet schuldig en je krijgt geen straf. En Geert spint er alleen maar garen bij. Zijn eenmanspartij met enkel satrapen als mede-Kamerleden dreigt bij de verkiezingen in maart de grootste van Nederland te worden.

Geert gaat natuurlijk in hoger beroep. Alle aandacht voor hem en zijn club in de komende verkiezingscampagne. Vermoedelijk zal het gerechtshof uiteindelijk, na zo'n belachelijke strafoplegging van de rechtbank, niet anders dan tot vrijspraak kunnen besluiten.

Ik concludeer tot vrijspraak voor DWDD

In intellectuele kring in Nederland – zeg maar onder de elite – lijkt het een beetje mode te worden de talkshow De Wereld Draait Door, al elf jaar onder de exclusieve leiding van Matthijs van Nieuwkerk, af te doen als een ‘Amsterdams onderonsje’, ‘altijd weer de usual suspects’, ‘het vaste plekje van Mart Smeets, Jan Mulder, Marc Marie Huybregts, Jeroen Krabbé en Typhoon’.

En het is waar, Van Nieuwkerk voldoet ook aan een ietwat ongebruikelijke beschrijving. Hij is, ik kan dat met enig gezag samenvatten, een typisch Hollandse journalist. Ik heb het nu over de journalisten van mijn generatie waarin dezer dagen een sterftegolf bezig lijkt – mannen, vooral mannen met een mislukte carrière als onderwijzer of dominee, die ongeschikt waren gebleken voor een intellectueel beroep maar wel ontembaar nieuwsgierig waren, geboren roddelaars, en van zichzelf behept met naar spruitjes ruikend conservatisme.

Matthijs van Nieuwkerk eet, zo stel ik mij voor, thuis het liefst gewoon een karbonaadje met tot snot gekookte andijvie en een bloemig piepertje, terwijl hij intussen in zijn programma laat zien hoe je een eend uitperst. Hij keek geïnteresseerd toe hoe Joost Zwagerman in gloedvolle bewoordingen beschreef wat wij moeten zien in een geheel bruin schilderij van Mark Rothko, en ik zou bijna wedden dat hij thuis een kunstwerk heeft hangen, voorstellende een wenend zigeunerjongetje.

Bij Van Nieuwkerk uit het zich ook in een zekere nederigheid ten opzichte van echte intellectuelen (‘DOKTOR Freek Vonk!’) en hij is bezeten van het rare idee dat referenda iets met democratie te maken zouden kunnen hebben.

En natuurlijk hoef je niet te kijken als het alwéér over fietsen, schaatsen of voetballen gaat en dan als het even kan over de meer ranzige aspecten van die sporten. En natuurlijk erger ik me er ook aan dat een item pas echt geslaagd gevonden worden als de protagonist in snikken uitbarst.

Maar er is ook positiefs te melden. En dan niet zozeer dat Erben Wennemars deze week ontbrak toen DWDD ‘twintig jaar géén Elfstedentocht’ vierde en dat we Prem Radakishun alweer een tijdje niet gezien hebben.

De popup-exposities van DWDD waren een groot publiekssucces. De ‘voorstellingen’ van de DWDD University in de gashouder van de Westergasfabriek in Amsterdam zijn iedere keer weer binnen een paar minuten uitverkocht.

De Wereld Draait betekent enorm veel voor de Nederlandse literatuur, voor de klassieke muziek, ook in zijn extreme uitingen zoals het Canto Ostinato van Simeon ten Holt – debuteerden Lucas en Arthur Jussen niet op tv in DWDD? – voor de popmuziek (al snap ik Van Nieuwkerks voorkeur voor hiphop totaal niet) voor de Nederlandse film en het Nederlands toneel in het algemeen (al vind ik zelf dat Halina Reijn nu wel even weg kan) en voor de allochtone medemens in allerlei opzichten, van de al genoemde Prem tot Akwasi, tot, inderdaad: Typhoon, tot Fidan Ekiz en Özcan Akyol.

En nu met Donald Trump aan de leiding zal het nogal overdreven enthousiasme van DWDD voor ‘everything American’ ook wel een beetje bekoelen.

Lucky TV, dát is nog eens een vondst. Elke persiflage op ‘Willy’ bevredigt zowel de royale critici als de oranjegezinden en draagt intussen ook bij aan de populariteit van koning en koningin.

Een nationaal programma dat alleen al onze steun en aandacht verdient omdat Geert Wilders er niet in durft te verschijnen, maar dat wel het eerste slachtoffer wordt als de PVV aan de macht komt en de vijanden van de staatsveiligheid worden opgeruimd.

________

hhBest

Boek & Film 

Kleine Reise mit dem Nikolaus

Een klein gaatje in de op zich tamelijk grote omvang van mijn nutteloze kennis: altijd gedacht dat Sinterklaas op 5/6 december echt iets exclusiefs was voor Nederland, België & Koloniën – op dat laatste worden wij de laatste tijd herhaaldelijk met d’n neus gedrukt – maar maandag werd ik opnieuw met de neus gedrukt, nu op aanvullend feitenmateriaal, toen ik werd uitgenodigd mijn zoon met mijn schoondochter en hunne twee kinderen te vergezellen op een reisje in Duitsland met een uitermate ouderwetse stoomtrein die, behalve door een echte conducteur, ook bezocht werd door Sinterklaas en Zwarte Piet.

Dat laatste klopt alvast niet, zoals blijkt uit bijgaande foto: Sinterklaas werd vergezeld door een man in een zwart pak dat sterk deed denken aan een monnikenhabijt; zijn gezicht vertoonde de inmiddels hier te landen welbekende roetvegen. Hoe je in zo’n jurk door een schoorsteen kunt, dat blijft mij zijdelings nog wel even bezighouden.

Zo niet de kinderen die ook aan het reisje deelnamen. Men stelle zich voor dat het smalspoortreintje voor van tien wagons dat achter een amechtig hijgende stoomlocomotief vijfenhalve kilometer rijdt in, naar ik nu maar aanneem, want veel informatie krijg je niet, de Kreis Heinsberg, en wel in de gemeente Gangelt – meer in het bijzonder: het treintje heet Selfkantbahn, dan weet u misschien wel waar ik het over heb.

Dezer dagen rijdt het treintje een aantal keren heen en weer tussen de eindpunten, afgeladen met belangstellenden voor ‘der Nikolaus’; alvorens de terugreis te aanvaarden krijgen de deelnemers, groot en klein in een grote tent nog een officiële ontvangst door de Nikolaus te verwerken. Met koek en zopie.

Mij viel op dat deze Niek niet zo’n jolige lolbroek was als die van ons doorgaans zijn, althans, hij vroeg alle kinderen die tot hem kwamen ‘wie heisst du,’ en daarna ”hast du noch eine Ansprache’ en dan volgde er een versje of een liedje. Maar de Sint in kwestie was nog jong., hij zal de komende jaren beslist leren wat vrijer op te treden. Hi fiven met de kinderen, bijvoorbeeld, dat doen ze graag en met verve (auw).

Na een half uurtje was het weer tijd om te breken en reisden we terug naar het beginpunt, waarbij kleine (Duitse, Nederlandse heb ik niet gezien) jongetjes toonden dat je met afbreken van treinen vroeg moet beginnen. Gelukkig kon dit treintje er goed tegen, mede gezien de beperkte duur van de rit kwamen ze niet erg ver, maar ze maakten wel veel lawaai. En ze konden ook enorm hi-fiven, viel me op, ik voel het nog in mijn hand. Wel bleken ze allemaal in het bezit van een geldig plaatsbewijs, dat ze keurig ter perforatie aan de Schaffner overhandigden.

Zodat er geen sprake was van zwart, oh sorry: beroet reizen.

Onderweg deelde Nikolaus tasjes met een Weckemann en nog wat kleinigheden, gesponsord door de treinclub en door de plaatselijke neringdoende middenstand; de kleine medereizigers stortten zich er gretig op.

En toen was het allemaal reuze leuk en gezellig en genoeg geweest.

Oh ja, ik speelde nog een belangrijke rol: vijf van genoemde jongetjes waren het met elkaar eens: ik was ‘ein echter Opa’.

Ik glimlachte daarbij als een boer die te veel speculaas heeft gegeten en ik hoopte maar dat ik het gerust positief en aardig bedoeld kon opvatten. Je weet het maar nooit, tegenwoordig, met die gehaaide rotzakjes.

_________

 hhBest

Boek & Film