Was het gesprek met Thomas Dekker in DWDD van maandag een schoolvoorbeeld van goede journalistiek? Nou zeg, als journalistiek ook onthullen is, dan zeker. Niet alleen het drugsgebruik in die hele verrotte bende van de wielrennerij, maar ook over de mate waarin Matthijs van Nieuwkerk zich zogenaamd liet kennen doordat hij (en zijn vader) zich al die jaren bij de neus hebben laten nemen – iedereen met een ietwat nuchtere kijk op die fietserij kon al die tijd al zien dat een inspanning als nodig voor de Tour de France uiteraard onmogelijk geleverd kon worden door een ongedrogeerd menselijk lichaam, hoe goed ook getraind.
Maar veel interessanter was de discussie met Shula Rijxman, voorzitter van de Publieke Omroep die zich verplicht had gevoeld Bert Huisjes van Voorheen Wakker Nederland, tegenwoordig Wij Nederland mee te nemen. Als ze bedoeld had dat Bert het geluid van de gewone man nóg beter kon verwoorden dan zij, dan kwam ze van een koude kermis thuis.
Het ging er natuurlijk weer om dat de ‘gewone mensen’ in programma’s van de Publieke Omroep te weinig aan bod komen – of misschien zelfs helemaal niet.
Bert Huisjes putte zich vrijwel uitsluitend uit in complimenten voor zowel De Wereld Draait Door als voor Pauw, beide VARA-programma’s en ‘veruit de beste talkshows op de Nederlandse televisie’. Zowel hij als Rijxman trapten bijna in de truc van Van Nieuwkerk die zei dat hij desgewenst zijn plaats graag zou afstaan aan Frans Bauer, die hij, zonder met de ogen te knipperen of ironisch te glimlachen uitbundig prees om zijn gewoonheid en zijn scherpe intelligentie.
De feitelijke aanleiding tot de discussie was dat de publieke omroep, net trouwens al alle omroepen en andere media in Nederland en die van zowel het Verenigd Koninkrijk als in de VS en de rest van de wereld het helemaal mis hadden gehad met de voorspelling van respectievelijk Brexit en de overwinning van Trump. Hetgeen, aldus impliceerden Rijxman en Huisjes, het gevolg van vooringenomenheid van vooral linksgeoriënteerde elitaire media. (Waarbij iemand mij eens moet uitleggen wat er links is aan Hillary Clinton, maar dit uiteraard volledig terzijde.) En dat kwam dan mede doordat de gewone man onzichtbaar zou zijn in bijvoorbeeld DWDD.
Van Nieuwkerk liet een paar fragmenten zien uit de uitzending van Pauw van afgelopen vrijdag waarin ‘de gewone man’ wel degelijk aan het woord was gekomen, maar ja, die was dan weer op het verkeerde been gezet door de suggestieve vraagstelling van Jeroen Pauw.
Ik zou hier willen wijzen op het feit dat de publieke omroepen mij sinds jaar en dag te veel de mening van de man letterlijk in de straat de vrije loop laat en dat WNL, de zender van de gewone man, toch maar mooi bestaat. Dat daar niemand naar kijkt of luistert kan Matthijs van Nieuwkerk noch de VARA uiteraard helpen. Een andere kampioen van de gewone man, PowNed, vertrok naar internet, en dat was een vrije keuze, niemand legde die omroep daarbij een strobreed in de weg.
Ik kan het niet laten een klein lesje journalistiek te geven. Want zowel DWDD als Pauw vallen, hoe je het ook wendt of keert, onder de journalistiek. De journalistiek is een mengsel van de waan van de dag en elke dag een paar nieuwe steekjes aan het breiwerk van de geschiedenis. ‘Als je in de krant komt is er iets met je aan de hand, en meestal niet gunstig’, zei ik vroeger, als waarschuwing, tegen mensen die per se in de krant wilden maar er nog nooit in hadden gestaan. Ik had bij die zelfde krant een directeur die een originele oplossing had bedacht om méér abonnees aan te trekken: alle abonnees moesten minstens eenmaal in hun leven hun portret in de krant aantreffen.
Hoe je dat dan deed zei hij er niet bij, in alfabetische volgorde, op leeftijd of in gezinsverband, één ding was zeker: als je eenmaal met je portret in de krant had gestaan, waren je kansen definitief verkeken en moest je wachten tot je werd doodgereden, op inbraak werd betrapt of als raadslid van je gemeente een rare uitspraak had gedaan of een greep in de kas.
Nou ja, misschien ook een enkele keer wanneer je een kind van de verdrinkingsdood had gered door het uit een sloot te vissen.
Die directeur, die duidelijk geen ‘courantier’ was (hij was van zijn stiel wijnhandelaar, en hij kwam uit Roermond, de stad met de meeste analfabeten, vooral blank van huidskleur, van Nederland) had er nooit over nagedacht dat je met een abonneebestand van (toen nog) tachtigduizend en een gezinssamenstelling van drie personen 240.000 portretten zou moeten plaatsen, en je zestien jaar nodig zou hebben om iedereen éénmaal in de krant te krijgen, en dat betekende dan ook nog: vijftig portretten per dag.
Mar ook dat allemaal weer terzijde. Terug naar de rauwe werkelijkheid van DWDD, en het openbare functioneringsgesprek met Shula Rijxman.
Als er zo’n grote en onvervulde behoefte is aan programma’s waar de gewone man massaal naar kijkt dan voldoen de commerciële omroepen daar toch in overweldigende mate aan, en kan de NPO zich bezig houden op ander gebied?
En wat blijkt? De commerciëlen houden zich grotendeels buiten de politiek. Met politiek is nauwelijks geld te verdienen. Hoewel zelfs Humberto Tan soms niet om de politiek heen kan.
Maar wacht even.
Help mijn man is klusser, Johan Derksen & De Gijp, Ik vertrek, Help mijn man gaat vreemd, Lazer op, mijn huis uit, Wie is de chef, Utopia, Viva le Frans (daar istie weer), Wie ruimt mijn rotzooi op, Barbie en Michael, vooral die, dat zijn toch allemaal programma’s, commercieel of niet, voor en over de gewone man? En dan heb ik het nog niet over 1Vandaag, dat zich steeds duidelijker profileert als een rechts programma, dus ook alweer voor de gewone man, die het dan wel moet doen met commentaar van A.J. Boekestijn.
Facebook, Twitter en het vloggergebeuren op Youtube behoeven geen betoog. En dan zwijg ik nog – ik ben al over de duizend woorden – over interessante programma’s over de pandjesbaas, de veiligbaas, de verkeerscontrole, de grenscontrole, de lok-auto en eten, eten en eten. En niet te vergeten Judge Judy – als er één programma is waar de gewone man en vrouw de volle aandacht krijgen en kunnen leren wat recht is en onrecht, dan is het dat programma wel.
Hoewel je er soms ook allerminst vrolijk van wordt en het gevoel krijgt, denk ik dan, dat je ook wel eens zou kunnen laten zien hoeveel edele zielen zich onder het gewone volk bevinden.
Want daar hebben we niks voor.
__________