De Koude Oorlog is terug.
Ja, dat zou je wel willen, journalistje met je razendsnelle conclusies. De echte Koude Oorlog duurde ruwweg van 1945 tot 1990. In 1945 kwam de westerse wereld tot de ontdekking dat de Sovjet-Unie niet alleen de Duitsers had verslagen en Berlijn had bezet terwijl het toch de bedoeling was geweest dat Amerikanen en Britten hun respectieve banieren zouden hijsen op de Brandenburger Tor – maar ze bleken ook de bedoeling te hebben heel Oost-Europa om te bouwen tot een onverslaanbaar bastion. Behalve een misschien niet geheel ongefundeerde inschatting van het vooral in Groot Brittannië nog altijd als de natuurlijke staat van de mens beschouwde imperialisme, was de bezetting van Polen, Tsjechoslowakije, Roemenië, Bulgarije, Hongarije, eventueel Joeslavië en Albanië plus uiteindelijk ook het oostelijk deel van Duitsland een krasse uitwas van de persoonlijke achtervolgingswaanzin van de Grote Leider des Vaderlands, Josif Wissarionowitsj Dzjoegasjvili, beter bekend als Josef Stalin.
Die kenden we al heel lang, we waren (terecht) niet erg gek op hem met zijn moordpartijen onder zijn trouwste aanhangers, maar hij was ons wel handig uitgekomen toen het zaak was de Duitsers aan het Oostfront de handen te binden zodat wij tamelijk gemakkelijk (ik bagatelliseer niks) konden doorstoten naar Berlijn en Wenen. Maar dat was dus feitelijk mislukt.
Zoveel onbetrouwbaarheid was ‘de geallieerden’ zoals wij die toen kenden te veel en er ontstond een totale verkoeling in de verhoudingen, mede omdat de Sovjet-Unie zich (terecht) zorgen maakte over het feit dat de Amerikanen overtuigend hadden bewezen atoombommen te kunnen maken en ook bereid waren ze te gebruiken. De Russen begrepen dat alleen hun eigen atoombom kon voorkomen dat de VS (en spoedig ook Groot-Brittannië) in de verleiding zou komen een bom op het Kremlin te laten vallen en toen begon de bewapeningswedloop zoals de wereld nooit eerder had gezien, met zulke verschrikkelijke wapens dat zelfs de ergste houwdegens aan beide zijden wel begrepen dat je die nooit kon gebruiken, behalve dan om mee te pronken en dreigen.
Samengevat: de Koude Oorlog.
In Nederland, intussen, waren niet alleen de mijnwerkers maar alle arbeiders het slachtoffer van de aloude afspraak tussen godsdienst en ondernemers: ‘Als jij ze nou arm houdt, dan houd ik ze wel dom.’
Maar daar kwam het bestaan van de snel in macht en bang aanzien toenemende Sovjet-Unie een stokje voor steken. Zonder het ooit zo te formuleren maakten de Partij van de Arbeid en de vakbonden gebruik van het schrikbeeld dat de liberaal-conservatieve machthebbers voor ogen hadden: als we ze hun zin niet geven maken ze misschien wel revolutie.’ De PvdA kwam met het concept van de verzorgingsstaat – deels op kosten van de staat niemand meer arm, waardoor de onrust de kop kon worden ingedrukt. Degenen die een baan hadden kregen door het optreden van de vakbeweging elk jaar een loonsverhoging, zodat ook vandaar het verlangen naar de heilsstaat in het oosten in toom kon worden gehouden.
De angst voor de Sovjet-Unie was er, kortom, de oorzaak van dat we tegen 1990 een welvaartsstaat hadden die, jullie begrijpen het al, nooit eerder in de wereldgeschiedenis was vertoond.
Maar toen bleek dat de Sovjet-Unie niet alleen uiteen viel, maar ook sinds jaar en dag een volstrekt failliete boedel was, met een krijgsmacht die nauwelijks iets voorstelde. Het machtsvacuüm deed de rest: de tent veranderde in een roversbende voor wie daar gehaaid genoeg voor was en de rest stond er zielig bij te kijken.
En in het Westen was de stok achter de deur ineens verdwenen en konden de kapitalisten onbevreesd hun ware gezicht laten zien. Hetgeen ze zich geen twaalf keer lieten zeggen.
En wij, arme donders, die altijd geloofd hadden dat we de macht hadden, bleven met lege handen achter en keken hulpeloos toe hoe Nederland werd teruggebombardeerd naar de jaren vóór de Eerste Wereldoorlog.
De Koude Oorlog waarover nu weer zo gretig wordt geschreven is er natuurlijk voorlopig nog helemaal geen, zolang die gaat over een meningsverschil over een akkefietje in Syrië.
De echte Koude Oorlog was een eenmalige vertoning, waar we inmiddels al enigszins nostalgisch op terugblikken.
Met Trump en Poetin als de leiders van de respectievelijke machtsblokken slaan we, vrees, als het ooit zover komt, de koude fase over en rollen eerst de tanks West-Europa binnen en daarna escaleert het al snel naar de grote rode knop.
Wee ons.
_______
Laatste reacties