Toen Pavarotti overleed was ik in Italië. Toen Toots Thielemans overleed was ik nog net niet in België, maar kort daarna, vanmorgen, dus wel.
Toots Thielemans was alom geliefd, hoor ik vandaag van alle kanten. Hij was een graag geziene gast bij allerlei ensembles, de lijst met grootheden bij wie hij de mondharmonica te voorschijn trok is bijna niet meer op te sommen.
Maar iemand die alleen maar een mondharmonica bespeelt werd in de jazzwereld niet honderd procent serieus genomen. Saxofoons, klarinetten, gitaren, trompetten en bugels, drums, piano’s, zangstem: allemaal dingen waarmee je serieuze jazz maakte. En dan nodigde je, als intermezzo en met name met het klimmen van diens jaren, er Toots nog eens bij uit waarna iedereen vertederd luisterde naar de onmiskenbare Belg – met zijn witte haardos, uilenbril van formaat en daaronder een echte Belzensnor – die, gezeten op zijn kruk met zijn nietige instrument een zaal plat placht te krijgen. (Hij speelde overigens ook gitaar, dat was lange tijd zelfs zijn ‘officiële’ instrument’, maar erg goed vond ik hem daar niet op.)
Capsones waren Toots vreemd, hij trad op in de raarste tenten – ik zag hem tweemaal op het jazzfestival in Gouvy, eigenlijk het gehucht Sterpigny, Belgisch Luxemburg, in 2005 en 2006. Daar wordt sinds jaar en dag een festival ‘van jazz en blues’ gehouden in een afgelegen boerderij – een oud boerenhuis met stal, genaamd Ferme de la Madelonne dat enigszins op punt van instorten staat en een grote partytent, met daar tussenin drank- en voedselkramen en omgeven door weiden waar je desgewenst je tent kunt opslaan.
Tijdens zijn optredens op dat festival placht Toots altijd een paar grappen te maken – voornamelijk in het Frans, maar af en toe ook in Nederlands met zwaar Frans accent – over het feit dat hij op zijn leeftijd – destijds dus 83 respectievelijk 84 – nog optrad. Hij werd binnengeleid door zijn dochter, speelde ook een deel van zijn nummers op de gitaar, maar daar waren we niet voor gekomen: het mondorgel, daar ging het om! Hij werd er op beide concerten begeleid dood Nederlandse muzikanten, Bert van de Brink op de piano, Hans van Oosterhout op drums en de reusachtige Hein van de Geyn op bas – de laatste was dusdanig vaste klant in Gouvy dat in de voormalige moestuin een standbeeld voor hem staat.
Bluesette speelde hij natuurlijk vast en zeker, maar ook de muziek uit Turks Fruit – sindsdien het in Nederland meest gefloten nummer uit de filmmuziek – en Circle if Smile uit de serie Baantjer.
Ket Jean-Baptiste Frédéric Isidore Thielemans – gelukkig beter bekend als Toots – gaf nog een prachtig concert op zijn negentigste verjaardag, in 2012, en in maart 2014 deed hij plotseling de mededeling dat hij ermee stopte, ondanks dat hem nog een volle concertagenda wachtte.
Zou je ook niet?
_______
Beide foto’s maakte ik op het jazzfestival in Gouvy in augustus 2005
________