SanteLOGie

De auto en de piemel van Spong

Je hebt natuurlijk ijdele verslaggevers. Maar het gebeurt toch tamelijk zelden dat je tijdens één reportage erachter komt dat de verslaggever een dure auto rijdt en dat hij in beeld betwijfelt of zijn geslachtsdeel wel past in het hem voorgehouden condoom. En dat je over het eigenlijke onderwerp alleen een miniem greepje informatie krijgt.

Advocaat Gerard Spong nestelde zich gisteravond met stip hoog in het scala van ijdele interviewers met de eerste aflevering van De Wereld volgens Spong. Hij was, om voor mij moeilijk na te speuren redenen, uitgekozen als degene die Nederlandse F-16-piloten aan de tand ging voelen over de ethische aspecten van hun beroep – in ieder geval inderdaad niet om zijn kwaliteit als verslaggever.

Een vreemde uitzending: hij staat niet vermeld in de (VPRO-)gids, wel op de website van de NTR. Die eerste aflevering – hopelijk wordt het beeld in de volgende afleveringen bijgesteld – leverde vooral op: Spong kan onnavolgbaar de wenkbrauwen ironisch optrekken en zich vervolgens schaamteloos beperken tot het opperen van een aantal tot op de draad versleten clichés over ‘moordmachines’ en wat dies meer zij. Wat een aansteller, dacht ik, toen hij vroeg of hij de F-16 op vliegbasis Volkel mocht aanraken, en dat vervolgens heel voorzichtig deed. ‘Goh, ik heb een F-16 aangeraakt.’

De gesprekken met de piloten leverden niet veel op – ja, misschien toch iets; dat ze elkaar een beetje tegenspraken in hun antwoorden op de vraag: ‘Als je op de rode knop drukt, denk je dan: daardoor gaan over een paar seconden hier beneden mensen dood?’ De een dacht er wel aan, de ander niet. ‘Het is je werk,’ zei een van de piloten, en daar zag Spong een niet nader uitgelegde parallel met zijn eigen werk van advocaat. Hetgeen dan weer een licht sinister beeld gaf van dat werk.

De Koninklijke Luchtmacht had zich niet buitengewoon ingespand voor de reportage, een deel van de beelden toonde F-16’s en ook andere vliegtuigtypes van andere landen, een paar starts en landingen op Volkel, het aan- en uitkleden van de piloot, beelden uit de cockpit van een piloot die met scherp gaat schieten ten Noorden van de Wadden. Spong mocht even de kwaliteit van de pilotenstoel testen, het viel hem gelukkig mee, hij voelde zich zelfs Master of the Universe toen hij erin zat. Maar van echt vliegen kwam het niet.

Eigenlijk interesseerde het Spong het verder ook geen zak, dat hele verhaal en daardoor kwam er ook heel weinig uit, zo kun je het kort samenvatten.

O ja, de auto. Spong kreeg de pilotenhelm te zien (en op zijn hoofd) waarvan de prijs werd genoemd, namelijk 355.000 euro.‘Mijn auto is nog wat duurder,’ zei Spong. Even nagekeken: het is een Rolls Royce Wraith. Wraith betekent ‘Schim’, dat zal wel een typisch Brits understatement zijn, hoewel de auto natuurlijk gewoon door een Duitse firma, namelijk BMW, wordt gemaakt. Een lelijk log monster, en hij is inderdaad duurder dan die helm: 399.987 euro (in 2014). En dan heb je een tweedeurs kar waarvan de deuren de verkeerde kant op opengaan. Daarnaast een twaalfcylinder motor van 6.5 liter inhoud die in de stad 1 op 5 loopt. De wagen weegt bijna drieduizend kilo.

Lang niet zoveel als een F-16 natuurlijk. Daar staat tegenover dat Spong ongetwijfeld ook aanzienlijk meer verdient dan een straaljagerpiloot, die per maand 2500 euro netto in de hand gedrukt krijgt. Ja, inderdaad, vliegen moet je hobby zijn. (De echte vlieguren plus uitzending naar het buitenland worden extra betaald.)

En o ja, dat condoom. Piloten zijn net mensen en moeten soms dus plassen. Daartoe krijgen ze een condoom om hun geslachtsdeel – ik zweer het, ze lieten het zien, aan de vinger van Spong – en het condoom staat in verbinding met een plaszak.

Spong kon niet nalaten op te merken dat het exemplaar om zijn vinger niet om zijn geslacht zou passen, wellicht wegens de enorme omvang daarvan, passend bij zijn auto. (Daarin wachtte het ontzettend kleine hondje van Spong waarschijnlijk braaf tot met interview was afgelopen. Met of zonder plaszak.)

Intussen kreeg ik smoezelige gedachten aangaande de orgaskraan van de F-16, die Kees van Kooten, met dat condoom aan natuurlijk, misschien óók wel eens helemaal open zou willen draaien.

_______

hhBest

Boek & Film

Klein bankenleed

Door Peter Stiekema

Vroeger had het dorp waar ik woon een ABN-Amro-bank. Klein weliswaar, maar je kon aan de balie alle bankzaken afhandelen. Een dikke twintig jaar geleden werd het filiaal gesloten. Niet zo'n ramp, want je kon in Beek terecht, een paar kilometer verderop. Maar ook dat is sinds kort gesloten.

De dichtstbijzijnde ABN-Amro staat nu in Sittard, zo'n vijftien kilometer verderop. Wel kun je in Beek in een automaat aan een buitenmuur van het voormalige bankpand nog geld storten en ook pinnen.

Afgelopen zaterdag rond 13.00 uur bleek daar echter het printpapier op, zodat we wel konden storten maar niet met de zekerheid van de controle op papier. En we vertrouwen de banken sinds de diverse bankenschandalen van de afgelopen jaren voor geen meter. Ook in Geleen is geen filiaal meer, maar wel nog de mogelijkheid om te pinnen en te storten via een automaat. Dus naar Geleen gereden, waar het apparaat aangaf dat er een storing was. Je kon wel pinnen maar niet storten.

We keerden onverrichterzake naar huis. Dan maandagmorgen nog maar eens proberen. Rond half elf hetzelfde verhaal. Nog steeds geen printpapier in Beek. En in Geleen zal het niet veel beter zijn geweest, maar we hadden geen zin meer om het te proberen.

Vervolgens thuis getracht in contact te komen met de ABN-Amro in Sittard, om te vragen hoe het nu precies zit met die defecte automaten. Maar niks hoor, alle filialen zitten verstopt achter een 0900-nummer. Wanneer je dat belt krijg je een heel menu afgeraffeld. En vervolgens word je weer doorverbonden met een andere telefoonstem die vertelt dat alle medewerkers in gesprek zijn.

En dat alles onder het motto 'Fuck the client’.

Banken, beroerder kunnen ze het niet maken.

PS: Natuurlijk hebben we het vandaag nog een keer geprobeerd. Om half acht 's avonds dachten we dat de geldautomaat Beek wel gerepareerd zou zijn. Maar nee hoor. Geen papier aanwezig. Dan toch nog maar een keer naar ABN-Amro Geleen. En inderdaad, geen waarschuwing vooraf. Dus welgemoed de procedure 'Geld Storten' gevolgd. We kregen zelfs een opgeteld bedrag gemeld. Maar toen kwam de boodschap: 'De automaat kan dit bedrag niet verwerken, gelieve uw pas en geld uit te nemen’. Voor alle zekerheid hebben we het geld wel even nageteld. De bank bleek (nog?)  niets achterover gedrukt te hebben. Nieuwe avonturen tegemoet, dan maar.

Hitteplan tegen de dorst

Door Peter Stiekema

U kunt gerust gaan slapen want het nationaal hitteplan is sinds dinsdag in werking in de provincies Gelderland, Overijssel, Noord-Brabant en Limburg. Persoonlijk zou ik dat een regionaal hitteplan noemen, want de rest van de provincies doet niet mee. Daar vriest het waarschijnlijk nog.

Wat is een hitteplan precies. Wel, als het heel warm is, dan wordt het uit de kast gehaald, zoals dat heet. Welke kast? De ijskast vermoeden wij, want een hitteplan moet koel worden bewaard, anders zou het geen hitteplan heten. 

Wat staat er in dat hitteplan van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM)?  Geadviseerd wordt voldoende water te drinken, dunne kleding te dragen, lichamelijke inspanning 's middag te beperken en veel in de schaduw te blijven. Je zou er zelf niet op zijn gekomen, maar daar hebben we gelukkig dat instituut voor.

Er zijn nog veel meer tot de verbeelding sprekende tips. Iedereen moet er voor zorgen dat het in huis niet te warm wordt: airconditioning, zonwering en ventilatoren kunnen daarbij van pas komen. Ouderen, mensen in zorginstellingen, chronisch zieken en mensen met overgewicht zijn extra kwetsbaar bij hoge temperaturen. Die gaan vlug dood met dit weer, zeker in Gelderland, Overijssel, Noord-Brabant en Limburg.

Persoonlijk zou ik iedereen afraden om met dit weer aan sport te doen en zeker geen veertig of vijftig kilometer te gaan sjouwen tijdens de Nijmeegse Vierdaagse. Daar gelden echter andere normen. Het Rode Kruis gaat tijdens de Vierdaagse van Nijmegen waaiers (sic) uitdelen met tips om deelnemers en toeschouwers te informeren hoe ze zich kunnen wapenen tegen de hitte. Niet vreemd opkijken als daar deze week een paar doden vallen, maar dat is eigen schuld. Moet je maar niet meedoen.

Nu begrijp ik ook waarom wielrenners, tijdens bij voorbeeld de Tour de France, in een waaier gaan rijden. Dat helpt tegen de hitte.

Gelukkig is er ook een koudeplan, wanneer het erg hard vriest. Dat is precies tegengesteld aan het hitteplan, maar er is wel een ander instituut voor dat zich ermee bezighoudt.  En uiteraard dient het koudeplan in een hete oven te worden bewaard.

Ik liep ook de Vierdaagse. Twee keer zelfs (Ongeveer tiende aflevering)

Het is vandaag de eerste dag van de honderdjarige Vierdaagse van Nijmegen en omdat ik nog altijd een Nijmegenaar ben (al is burgemeester Bruls mijn vader niet. Hint: Turkije) en tweemaal de Vierdaagse liep, moet ik hier nog even met de billen bloot. Ik hoop dat u begrijpt: in overdrachtelijke zin.

Want er ging nogal wat mis, destijds.

De eerste keer was in juli 1953, toen ik lid was van de Wandelclub Externen Canisius College (er was ook een WICC). Ik was veruit het jongste lid van die club en misschien ook wel de jongste van die hele Vierdaagse, zeker onder degenen die veertig kilometer per dag liepen. Ik was veertien jaar (nou ja, ik zou in november 15 worden); mijn club liep dagelijks veertig kilometer en je moest daar minimaal zestien jaar voor zijn en dus moest ik smokkelen.

Bij de keuring (keuren ze nog steeds?) loog ik dan ook dat ik zeventien jaar was, niemand die verder ergens naar vroeg en ik liep de Vierdaagse vlot uit.

Vijf jaar later was het wederom raak. Ik hoefde niet te liegen want ik was dienstplichtig soldaat en liep dus gewoon veertig kilometer, waar een ‘beloning’ in de vorm van twee dagen ‘prestatieverlof’ tegenover stond – zelfs voor minder zou je een moord begaan.

In 1953 hadden we niet bovenmatig getraind, maar komaan, je had grote voeten en je woog een kilo of vijftig, dus je liep niet, je vloog.

In 1958 was dat allemaal veranderd. Je naderde de negentig kilo, wegens ‘goed eten’ onder de wapenen, je liep op schoenen die gemaakt waren van karton dat onder invloed van zweet keihard was geworden en waarvan de vouwen in je voeten sneden, je had twee patroontassen op je buik, elk gevuld met een baksteen en op je rug had je een ‘pukkel’ die ook gevuld was met iets dat je niet nodig had – de ravitaillering was op een andere manier geregeld. Samen moest dat tien kilo wegen en daar kwam dan ook nog de Garand M1 bij, een ouderwets Amerikaans geweer van een kilo of vier dat op zijn beurt in je schouders sneed. Dat laatste kon tamelijk effectief verzacht worden door het gebruik van het toenmalige Nefa damesverband. Mede-soldaten die goed waren in ‘ritselen’ hadden een stengun te pakken weten te krijgen, of een pistool. Die waren wat lichter en handiger.

En je had nauwelijks getraind. Training moest namelijk na de dienst, en we liepen dus nogal halfhartig een paar kilometer rond de Johannes Postkazerne in Steenwijkerwold en voor de rest zagen we wel. Je deed het voor die twee dagen verlof, niet voor de prestatie.

En dus liepen we de eerste dag vrij goed, maar met een verbijsterende oogst aan blaren, de twee dag (de moeilijkste) hompelde je weer veertig kilometer – de Nederlandse krijgsmacht ging een beetje verschut – de derde dag was het nog erger en op de vierde dronk ik zoveel cola dat ik bijna van de pontonbrug over de Maas bij Cuyk viel en even later in de uiterwaarden op een brancard zout zat te eten.

Het ritueel op bevel van de commanderende officier omdraaien op de St Annastraat in Nijmegen (toen godlof nog niet Via Gladiola) en een stukje teruglopen en weer omdraaien in de goede richting verliep wonderwel goed, waarna opeens mijn zus opdook, die me een bos, jawel, gladiolen in de hand drukte en een EP’tje met muziek van Marian McPartland (‘I hear music’).

Ik kreeg dus twee medailles, die nog een tijdje in een laatje lagen in mijn ouderlijk huis. Beide zijn al heel lang spoorloos. Het EP’tje ook.

Zijn er nog vragen?

Nee? Dacht ik al.

Dan was dit echt de laatste keer dat ik wat te zeuren heb over de Vierdaagse.

_______

hhBest

Boek & Film 

Het kwam Recep Tayyip wel erg goed uit

‘De Rijksdagbrand (27 januari 1933) kwam Hitler wonderwel uit en al na een paar weken zag hij kans om met steun van tweederde van het parlement (met name de stem van de, aanvankelijk weifelende, katholieke Centrumpartij was van belang) een machtigingswet door te voeren die hem extra bevoegdheden gaf om ‘orde op zaken te stellen’ (ofwel per decreet te regeren), waarna hij in de rest van het jaar alle politieke tegenstanders buitenspel zette.’

Citaat uit de uitgebreide biografie van Adolf Hilter die te vinden is op Wikipedia. Het is tevens van belang te vermelden dat enkele weken later, op 5 maart 1933, Hitler 44 procent van de stemmen haalde bij de verkiezingen voor de Rijksdag – nog maar enkele maanden eerder was zijn partij niet verder gekomen dan 33 procent. Volgens Wikipedia was het hoge aantal stemmers mede te danken aan het feit dat Hitlers strijdgroepen en partijkaders de bevolking onder druk hadden gezet te stemmen op deze redder van het Vaderland.

Hitler kon vanaf dat moment dictatoriaal regeren – hij was, dat moeten we hier nog eens benadrukken, de democratisch gekozen leider van het land en er was dus niets gebeurd dat niet door de beugel kon.

Ik haal dit hier zo uitvoerig aan omdat diverse columnisten er vanmorgen op wijzen dat Recep Tayyip Erdogan de democratisch gekozen president van Turkije is en wij ons daar dus niet kritisch over moeten uitlaten of zelfs betreuren dat de militaire staatsgreep is mislukt.

Ik las vanmorgen ergens dat Erdogan vrijdagavond weliswaar ‘zoek’ was, maar niet onderweg naar Berlijn of Londen om politiek asiel te vragen. Welnee, hij riep, kennelijk vanuit een wel erg benarde positie, per mobiele telefoon de bevolking op de straat op te gaan en de coupplegers een halt toe te roepen.

Ook dat vonden sommige columnisten een teken dat het wel goed zat met Recep Tayyip: wat is er nou meer democratisch dan dat het volk zelf dat de straat op gaat om zich achter de democratisch gekozen president te scharen?

Ik zie nu even voorbij aan het feit dat Erdogan, om zijn positie te bevechten, de bevolking gewoon ongewapend als kanonnenvlees in de vuurlinie in leek te drijven. Leek te drijven, want mijn theorie is dat er van een vuurlinie geen sprake was en de mensen dus niets te vrezen hadden. Want de staatsgreep was – en ik ben niet alleen in dat idee – geregisseerd vanuit het vakantiehuis in Marmara; of in ieder geval kwam de couppoging Erdogan wonderwel uit.

Intussen zagen wij beelden die op zijn minst voor een groot aantal verklaringen vatbaar leken. Er staan een paar tanks op de bruggen over de Bosporus, je rijdt even achter een tank aan die zich keurig aan de rijbaan houdt en om linksaf te slaan nog net niet de richtingaanwijzer gebruikt, je ziet de indrukwekkende vlammen van de naverbranders van straalvliegtuigen laag over Istanbul schieten en een duidelijk dodelijk geschrokken nieuwslezeres een bericht van de coupplegers voorlezen die in de Nederlandse vertaling op zijn minst ‘krakkemikkig’ genoemd kon worden. Let wel: sinds wanneer laat een coupplegende generaal zich de kans ontnemen zelf op de tv zijn overwinning bekend te maken?

Daarna ging je natuurlijk op tijd naar bed – Turkije is en blijft een ver-van-mijn-bed-show – en toen je om 4 uur de radio aanzette was de hele boel voorbij, er werd gewag gemaakt van tweehonderd doden (die we niet zagen) we zagen Erdogan in bad gaan in een juichende menigte en die had intussen, na van Marmara waar hij op vakantie was in zijn buitenhuis, naar Ankara te zijn gevlogen in die korte tijd kans gezien duizenden militairen te laten arresteren en tweeduizend rechters van hun functie te ontheffen, en uiteraard beloofd die luitjes eens te laten merken met wie ze van doen hadden.

Daarna zag je beelden van gearresteerde militairen die niet over de grond naar het gevang en de galg werden gesleept, maar in rotten van vijf gearmd opmarcheerden, vrolijk koutend en glimlachend.

Ook was er beeld van een beschadigd parlementsgebouw, waardoor inderdaad minder geloofwaardig werd dat de staatsgreep (de knullige staatsgreep, schreef een Italiaanse krant van morgen) de president heel goed uitkwam en er wel erg duidelijk uitzag als een afronding van zijn plan. Hij was al vrijwel alleenheerser, maar er waren nog rechters en kranten en enkele hoge militairen die niet altijd luidkeels zijn lof zongen.

Ook al vooraf bekokstoofd: de gloednieuwe dictator had zelfs gezorgd voor een buitenlandse vijand: de Verenigde Staten (de baas in de NAVO waar Turkije lid van is) die het lef hebben de man die de coupplegers van vrijdagavond opgestookt zou hebben, een zekere Gulen, onderdak te verschaffen. Je moet er bij vermelden: Gulen is een steenrijke, invloedrijke soenniet, voormalig boezemvriend van Erdogan, die sinds een jaar of zeventien in Amerika woont. Erdogan zegt botweg: ‘door Gulen onderdak te verschaffen hebben de VS een vijandige daad tegen Turkije gesteld.’

Even voor de duidelijkheid: een dictator moet wel heel erg te keer gaan, wil een militaire staatsgreep door echte democraten goedgekeurd worden.

Die van 20 juli 1944 bijvoorbeeld, ook mislukt, was er zo een.

________

hhBest

Boek & Film 

De taal als afstervend wezen

Terwijl wij krakkemikkige gepensioneerden gewoon doorploeteren, nemen de columnisten die door de week en vooral op zaterdag ons in de dagbladen een stichtelijke leidraad voorhouden het ervan, ondanks dat het begrip komkommertijd de laatste jaren sterk aan betekenis heeft ingeboet.

Ik vertel niks nieuws, merk ik.

In het Volkskrantkatern waarmee we het tot eind augustus op zaterdag moeten doen, en dat er voor de lezer die hecht aan een vaste vormgeving uitziet alsof ze tijdens de samenstelling nogal beschonken waren op de redactie, zie ik een nieuw rubriekje dat heet Lexicon der onterecht vergeten woorden, eerste aflevering: de dooievisjesvreter. Waarbij ik maar meteen wil opmerken dat er blijkbaar ook behoefte is aan een lexicon van ten onrechte bestaande woorden, zoals het woord onterecht. Ja ik weet het, het staat tegenwoordig gewoon in Van Dale, waarop ik dan, zeer ter snede (ten onrechte vergeten woord; nopens, ook) opmerk: jawel, maar daar staat tegenwoordig ook straattaal in, waardoor het gezag van dat leidinggevende boek – noem het gerust, en in dit geval terecht, een lexicon – der Nederlandse Taal althans voor mij een geduchte knauw heeft gekregen.

Onterecht, mijne dames, mag voor taalnazi’s als ik, uitsluitend gebruikt worden als onderdeel van corpsballen-Nederlands, en dan ook nog uitsluitend in de combinatie onterechte klootzak.

Maar ik vertel hoop ik niks nieuws.

Over nieuws gesproken: de Volkskrant en menige andere krant hier te lande (ook een mooie uitdrukking die te weinig wordt gebruikt) blijken de krant al om kwart voor elf namiddag te laten zakken (vakterm), zo gewerd (ook al vergeten) mij uit het Woord van d’n hoofdredacteur in diezelfde Volkskrant, hetgeen ik onthutsend (te weinig gebruikt) zou willen noemen. Ik bedoel, die krant valt acht (8) uur later bij mij in de bus! De laatste keer dat ik eindredacteur van een dagblad was zakte de krant om half twee voormiddag, mijne dames en heren collegae (ook weinig meer toegepast) en dan kon je met een beetje smoezen op de zetterij de aankondiging van het voorgenomen bezoek van president Nixon aan China (voor wat pingpongdiplomatie, ook mooi) om half vier op de telex (in onbruik geraakt – onbruik zelf ook) zelfs nog als laatste nieuwtje eigenhandig zelf aan steen (vakterm) in pagina 1 frommelen.

Daar staat tegenover dat diezelfde hoofdredacteur in datzelfde stukje zijn bloedeigen zoon lamstraal noemt – ook al een fraai en buitengewoon nuttig woord.

Een en ander is uiteraard wel oud nieuws uit de categorie Ga even zitten, jongen, dan vertelt je grootvader nog eens van vroeger.

Hoe dan ook, de lezertjes van diverse kranten moesten het gistermorgen doen zonder Nice, en vanmorgen zonder mislukte staatsgreep in Turkije – volledigheidshalve (de telefoon kent dit woord niet, dus ook al ten onrechte vergeten) moet ik erbij vermelden dat ik vier weken Trouw heb, met het oog op een mij daarvoor beloofd gratis boek en dat die krant over die staatsgreep wel degelijk een, zij het ietwat (oud woord) slordig vormgegeven stukje op de voorpagina had – daar kennen ze het verschijnsel laatste nieuwtje blijkbaar nog.

Intussen beginnen we ook al beetje blasé (mooi woord) te worden van de aanslagen. Nog maar enkele weken geleden stroomde Twitter bij elke aanslag helemaal vol met tweets als deze: ‘#aanslag Wat afschuwelijk toch, alle nabestaanden van harte gecondoleerd’, maar dat bleef dit keer (dat mag, dit keer, lekker ouderwets) vrijwel geheel achterwege (ook oud aan het worden).

En dat is dan wel iets nieuws. Ten onrechte, uiteraard.

Met de dooievisjesvreter was ik wel blij, maar dit terzijde.

________

hhBest

Boek & Film 

Ontdek uw talenkennis

Discover your smile, horen we al maandenlang Jumbo-acteur Frank Lammers kwelen, op een toon die me doet denken: dat vindt hij zelf ook een rare slagzin voor zijn ándere werkgever, TUI.

Ik vraag me in het algemeen al een tijdje af: zouden die reclamemakers echt denken dat Nederlanders al dat Engelse brabbeljargon niet alleen begrijpen, maar daardoor ook nog eens een reisje boeken bij TUI?

Ik ken nogal wat mensen die een middelbare schoolopleiding hebben gehad, en dus niet de opleiding die tegenwoordig ook nog middelbaar heet, maar het echte werk uit de jaren veertig en vijftig van de vorige eeuw. Vrijwel niemand van die mensen is in staat een in het Engels gestelde krant, laat staan een Engelse of Amerikaanse roman in de oorspronkelijke taal te lezen. Modernere middelbare scholieren hebben er minder problemen mee, al heb ik de indruk dat hun Engels vooral afkomstig is uit de achterbuurten van versloeberde Amerikaanse steden. Like.

Ik zou aan beide categorieën willen vragen: weten jullie wat Discover your smile betekent en zo ja, wat wordt er bedoeld met Ontdek je glimlach?

Je moet eens opletten: geen reclameboodschap op radio of tv neemt zichzelf nog serieus als er niet minstens één Engels woord in voorkomt. Of de kijkers en luisteraars begrijpen wat ermee bedoeld wordt, dat is de vraag niet: een of meer Engelse woorden, uitdrukkingen of zelfs hele zinnen maken van een reclameboodschap precies dat: een reclameboodschap, bedoeld om de klandizie de winkel in te intimideren. (Als ik net doe of ik dat Engels versta, dan word ik door de verkopers van dat beroemde merk serieus genomen en dan voel ik me in een warm bad zakken. Of zoiets.)

Trouwens, al die lui hebben naast Engels ook Duits en/of Frans gehad, maar met een Duitse tekst voor je neus wil je aan het openbaar niet worden aangetroffen, nog niet dóód, en Frans is veel te moeilijk, wie wie, me kneutje, zei een tante vroeger die dacht: ik heb wel geen Frans gehad, maar ik kan het Frans wel belachelijk maken.

Nog even een paar actuele zaken. Exclusief is een prachtig vormgegeven blad dat door horecagroothandel Sligro gratis beschikbaar wordt gesteld van zijn klanten. Elke twee maanden een bepaald ‘thema’, deze maand: Hot Caribbean. Motto van het blad is trouwens: Food/People/Business. De inhoud begint met een Editorial, daaronder een voorbeeld van Hot Caribbean: iets dat trendy, tropisch warm en spicy is. Op pagina 6 een rubriekje dat heet: What’s cooking, op 9 de foodbrigade, op 68 de Jamaican jerk, en op 83: Rum is hot. En dat is nog maar de inhoudsopgave.

Vanaf pagina 6 gaan we los: Compound pomegranate, Freakshakes, Duivelse dish, Fresh lemonade, foodtruck, een compleet in groovy English gestelde advertentie voor Big Green Egg, gevolgd door een tropische twist: hot salsa, crunchy kip (eigenlijk crispy kip), pulled chicken, sweet chili rumcake, catch of the day. Eerlijkheidshalve moet ik melden dat het daarna nog een hele tijd doorgaat in het Frans, omdat een reportage een bezoek aan de voedselmarkt in Rungis bij Parijs gaat.

Dus maar gauw over naar een blad dat speciaal gericht is op liefhebbers van Italië, en dat dan ook zo heet.

Ik beperk me tot de omslag (ik had bijna ‘cover’ geschreven). Er is daar sprake van een Roadtrip door de Marken, Mountainbiken in Merano – en het hele nummer staat onder het motto: Summertime.

Het blad is trouwens een lifestyle magazine.

Het is te hopen dat de lezers van het blad niet naar Italië afreizen om Engels te praten, want de mensen daar doen dat – net als natuurlijk mensen in Nederland – ook maar mondjesmaat. Little mouths mate.

__________

hhBest

Boek & Film 

De Tour gaat aan vlijt ten onder

Door Peter Stiekema

De Tour gaat aan vlijt ten onder. Hiermee parafraseer ik de titel van een boekje van de al lang geleden overleden schrijver Max Dendermonde. De Tour de France is niet meer tegen zijn eigen populariteit opgewassen. Dat bleek donderdag maar weer eens op de Mont Ventoux, waar de vluchter Thomas De Gendt  een, het moet gezegd, fantastische overwinning behaalde. Ver achter hem streden de beste renners van het peloton op dit moment om de gele trui.

Toen De Gendt al lang gefinisht was, reden enkele favoriete renners –  Froome, Mollema en Porte – tegen een stilstaande motor aan, die mogelijk had moeten stoppen (maar dat weet ik op dit moment nog niet) voor een losgeslagen supporter. Mollema, Froome en Porte sodemieterden over de motor heen, kwamen zwaar ten val, waarbij Froome zelfs zonder fiets de berg op rende. Zijn rijwiel was in het gewoel spoorloos verdwenen.

Mollema kon net na de val zijn fiets grijpen en was de beste van de favorieten. Maar de Tourorganisatie had de grip op de wedstrijd volkomen verloren. Later, al ver nadat de NOS onder leiding van kwebbelkontje Dione De Graaf, de uitzending had afgesloten – de Ster gaat immers altijd voor, zeker voor echt nieuws – kregen we via de VRT te horen, dat Froome toch de gele trui had behouden en dat hij in dezelfde tijd was geëindigd als Mollema. Maar een schande blijft het. Er was geen wedstrijdjury te zien.

De motoren hebben al voor veel leed gezorgd. Enkele renners zijn dit jaar overleden, door toedoen van achteloze motorrijders, en de Belgische Lotto-coureur Stig Broekcx vecht al sinds eind mei (vierde etappe ronde van België) voor zijn leven, zonder veel kans op een waardige toekomst. Hij ligt al die tijd in coma.

Alle organisatoren hebben beterschap beloofd, maar ook in deze Tour hebben we al veel gevaarlijke situaties gezien, waarbij tv-cameramotoren vaak een hoofdrol speelden. En dan zwijgen we maar over de motoren van soms totaal losgeslagen fotografen, die tien keer op en neer rijden van en naar peloton of kopgroep om die enig zaligmakende foto te maken: het gezicht van de coureur precies drie millimeter links of rechts van de vorige foto. Wat een waanzin.

Bovendien worden de renners onvoldoende beschermd tegen volstrekt idiote supporters, die er zich absoluut geen rekenschap van geven hoe snel de coureurs rijden. Het leukst schijnt te zijn dat mannen, bijna in hun blote kont en met heen en weer zwaaiende piemels, achter een primitief schaambosje, achter, naast en bij voorkeur voor de renners lopen, bij voorkeur zwaaiend met vlaggen, die ze beter voor hun schaamte hadden kunnen houden. Het lijkt verdikkeme de Gayparade wel. Als hier niet snel maatregelen worden genomen, dan kan de organisatie de coureurs beter pistolen meegeven tegen deze niets en niemand ontziende idioten.

In de ravitailleringszakjes bij voorbeeld.

Een vrome maffiabaas

Over de gisteren in de gevangenis overleden en in 2006, na 43 jaar latitante (voortvluchtig) te zijn geweest gearresteerde ‘capo di tutti capi’ Bernardo Provenzano, naar wie de politie al 43 jaar op zoek was, schreef de bekende Siciliaanse schrijver Andrea Camilleri een boekje getiteld Voi non sapete. Om het te kunnen schrijven kreeg Camilleri inzage in de verzameling briefjes (‘pizzini’) die Provenzano verstuurde gedurende de periode dat hij leiding gaf aan de Siciliaanse maffia, vanaf het midden van de jaren negentig tot de dag van zijn arrestatie.

De briefjes vormden een vrijwel waterdicht communicatiemiddel, zeker in vergelijking met (mobiele) telefoon of e-mail. Ze waren deels geschreven in code (bijvoorbeeld nummers voor medewerkers, 160 in getal) en werden tot minieme pakketjes opgevouwen zodat ze bijvoorbeeld vervoerd konden worden in broekomslagen. Ze maakten vaak lange omwegen om elke kans op onderschepping door de politie te vermijden.

Provenzano werd uiteindelijk toch gepakt, na jaren speurwerk waarbij de politie kleine automatische camera’s inzette en verborgen microfoons en uiteindelijk de laatste zet kon doen door een zak wasgoed te volgen, die, onderweg naar Provenzano, lange omwegen maakte over Sicilië. Toen werd de nauwgezetheid van Provenzano hem ook nog fataal, want hij had van de hele correspondentie pijnlijk nauwkeurig archief gehouden, in die afgelegen schuur waar hij alleen woonde, treurend over het geringe contact dat hij kon hebben met vrouw en kinderen.

Provenzano zorgde ervoor dat de buitenwereld de indruk kon krijgen dat het de laatste jaren wel meeviel met de maffia. Zijn voorganger als hoogste baas, Toto Riina, hanteerde zeer grove methoden – zo gaf hij de opdracht tot het opblazen van hoge politiefunctionarissen, zoals Falcone en Borsellino. Na Riina’s arrestatie en veroordeling kwam Provenzano aan de macht, tot dan toe opgeklommen als afperser en huurmoordenaar – vermoedelijk heeft hij eigenhandig veertig mensen omgelegd – en die besloot dat die aanslagen niet goed waren voor het bedrijf. Hij zorgde dat de maffia geheel ondergronds ging, waarbij alleen degenen die het slachtoffer waren, merkten wat er aan de hand was. En die zwegen, uiteraard.

Het afpersen, of beter gezegd: opeisen van beschermingsgeld, il pizzo, ging gewoon door en daarbij gingen als vanouds nog wel bedrijven in vlammen op of werd de weigerachtige eigenaar dood gevonden. Daarnaast was er een omvangrijk organisatie die zich bezighield met smokkelen van drugs en andere spullen, het witwassen van geld.

Het boek van Camilleri is feitelijk een woordenboekje en bevat een heldere beschrijving van aard en betekenis van de briefjes. Het begint met ‘Affari’ (zaken) en eindigt met ‘Voi non sapete’ (Jullie weten niet). Dat laatste is ook de titel van het boek, het is de zin die Provenzano uitsprak op het moment van zijn arrestatie: ‘Jullie weten niet wat jullie doen.’ Camilleri speculeert dat Provenzano hiermee zinspeelde op de zin die Jezus uitsprak toen hij net aan het kruis was genageld. Heel raar is dat niet: in de schuur waar Provenzano woonde werden niet alleen een kerststalletje en diverse beelden van Maria en Jezus aangetroffen, maar ook een vrijwel stuk gelezen bijbel. De briefjes beginnen en eindigen altijd met het vroom inroepen van ’ ’s Heeren beste zegen’ over zijn activiteiten en die van de geadresseerden.

Provenzano gebruikte de bijbel, met name het boek Numeri, ook als referentiepunt voor bepaalde cryptische omschrijvingen en hoewel hij uit ‘Voi non sapete’ naar voren komt als een halve godsdienstwaanzinnige, moet hem nagegeven worden dat hij al die jaren heel slim en vrijwel ongestoord zijn gang heeft kunnen gaan.

De briefjes bieden Camilleri intussen de kans om uitvoerig de werking van de maffia te beschrijven, waarbij mij vooral opviel hoeveel artsen, rechters, advocaten en andere steunpilaren van de maatschappij tot hun nek in dit soort zaken staken en steken.

Het boek, inmiddels ook vertaald in het Nederlands, biedt een snel en scherp overzicht van maffia-activiteiten en hoewel de details met name cultureel verschillen, zul je zien dat je de Holleeders en de Moszkowiczen van deze wereld beter gaat begrijpen.

(Dit is een licht gewijzigde versie van de recensie over het boek van Camilleri die ik schreef in november 2007.)

__________

hhBest

Boek & Film 

Darwin en Pokémon

Tot nu toe had ik nog niemand gezien die met zijn telefoon op Pokémonfiguurtjes aan het jagen was, maar sinds vijf minuten is daar verandering in gekomen: de gamer hier in huis deelde mee, zo’n figuurtje in onze bijkeuken te hebben gevonden.

Nog een kwartier eerder zou toorn zijn deel zijn geweest, maar ik leer de laatste tijd iets langer nadenken voor ik er wat uitflap, en flap het er daarna meestal toch gewoon uit, heel vaak omdat ik het zonde vind om een scherp geformuleerde mening zomaar weg te doen voor zoiets onbenulligs als gezond verstand.

Maar soms slaag ik er tegenwoordig in mijn grote mond dicht te houden tot ik weet waarover ik het ga hebben.

Dus ik knikte begrijpend en sneed verder aan de stukjes kiphaas (zoek zelf even op wat dat is, nee, het is geen Pokémonfiguurtje) voor het aanstaande fuifje, en bedacht:

‘Dat Pokémonfiguurtje wordt door die app naar jouw telefoon gestuurd en daarbij visueel gesitueerd in een landkaart van jouw eigen omgeving, naar jouw telefoon gestuurd door dezelfde satellieten als waarop TomTom draait – jouw telefoon vertelt aan die satellieten waar jij je bevindt, omdat de telefoonzender dat ook weet.’

Vertel ik iets nieuws? Nee, ik vertel niks nieuws. Het verschil met ‘gewoon’ gamen is dat je dat – gewoon gamen – zittend op een stoel doet. Het Pokémonjagen kun je wandelend doen. Maar als je mijn omschrijving hierboven goed gelezen hebt, begrijp je dat je er helemaal niet voor hoeft te lopen, je hoeft er je huis of zelfs je kamer niet voor uit, mits je voldoende ontvangst heb van de nabije telefoonzender.

Wat verder?

De berichtgeving in kranten, op radio en tv gaat er vooral over dat je de jongelui die vermoedelijk tot nu toe te veel oop hun luie krent zaten met je nieuwe spelletje aan het bewegen krijgt (hetgeen dus niet per se hoeft) en dat ze daarbij zich niet ontzien over andermans hekje te springen – en helaas ook voor de trein of het verkeer op de snelweg.

Dat laatste is nog niet gebeurd, maar ik wil er wel even op wijzen dat je hier de evolutie in zijn reinste vorm aan het werk ziet. De stomste Pokémonjagers, die dus echt geloven dat hun doelwit zich tussen de rails, op de spitsstrook of op privéterrein bevindt, lopen de meeste kans door de trein of een vrachtwagen gegrepen te worden of aan de riek van de niets begrijpende eigenaar van het weiland te worden geregen.

De geldigheid wet van the survival of the fittest – excuse my French – bijna onder ideale omstandigheden bewezen.

Alleen vervelend voor de treinmachinist, die weer eens een springer ziet, ditmaal loerend naar een telefoonscherm.

__________

hhBest

Boek& Film