SanteLOGie

Snel en smerig

Door Peter Stiekema

'Europa moet geen twee jaar lang met de Britten onderhandelen over de voorwaarden van vertrek uit de EU. Ik zou zeggen: quick and dirty eruit." Vertaald betekent dat zoiets als 'snel en op een smerige manier' lozen. Deze woorden komen van het Limburgse CDA-Kamerlid Raymond Knops. Hij bezigde ze zondag in het L1-radioprogramma 'De Stemming'. 'De Britten hebben gekozen. Ik vind dat er nu doorgepakt met worden,"zo zei Knops verder.

Sommige politici kunnen beter hun mond houden. Knops is er daar  één van, Door deze termen te gebruiken geef je aan dat je intellectuele niveau tamelijk penibel is. Na het referendum verklaart hij de Britten tot een soort vijanden waarin wij in de rest van Europa zo min mogelijk meer moeten samenwerken. En waar we zo snel mogelijk vanaf moeten. Een misvatting.

Groot-Brittannië blijft een van de belangrijkste landen ter wereld en heeft zitting in allerlei belangrijke gremia, waar ons kleine snertland niet eens mag komen. De Veiligheidsraad van de VN, bijvoorbeeld. Ook in de NAVO zijn ze een belangrijke partner. Waar wij nog amper een leger van betekenis hebben en onze F16's met punaises en plakband aan elkaar hangen is dat in GB een totaal ander verhaal. Bij een eventueel militair conflict zullen we ze hard nodig hebben.

En wat te denken van de handel? Zullen we één van onze belangrijkste handelspartners maar meteen als persona nog grata beschouwen? Zijn onze bedrijven niet meer geïnteresseerd in GB als afzetmarkt? Hoe kortzichtig kun je zijn.

We hebben de Britten broodnodig, dus jaag ze vooral niet tegen je in het het harnas.

En Buma moet nog maar eens goed nadenken over de lijst voor de Kamerverkiezingen in maart 2017. Dit soort blunderaars kunnen we missen als kiespijn.

Wishful thinking

Door Peter Stiekema

Premier Rutte is een politicus die zich in zijn beleid grotendeels laat leiden door het principe van 'Wishful thinking'. De definitie van Wishful thinking komt ongeveer op het volgende neer: Het interpreteren van feiten, verslagen, gebeurtenissen, waarnemingen volgens zoals men die graag heeft en niet volgens de werkelijke stand van zaken. Als dit bewust gebeurt, en zonder respect voor de waarheid, dan kun je spreken van verkeerde interpretatie, vervalsing, huichelen, oneerlijkheid of een verwrongen voorstelling van de waarheid. U begrijpt, ik heb het even opgezocht.

Tot op het allerlaatste moment heeft Rutte gedacht dat het met het fenomeen Brexit wel los zou lopen, maar hij kwam bedrogen uit. Een kwestie van zelfbedrog of erger, nonchalance bijvoorbeeld. Maar ook het bedriegen van zijn landgenoten. De klap kwam hard aan. Zoals te verwachten was, donderden de beurzen ineen, kraakten pond en euro en zochten beleggers hun heil in vooral goud of dollars en yens.

Zelfs fanatieke voorstanders van de EU zullen het over een ding zeker eens zijn. Er valt veel te verbeteren. Lees er de kranten, de ingezonden brievenrubrieken, het internet, maar op na. Maar toch gebeurt dat niet. Ja, nu het te laat is, misschien. Rutte had als tijdelijk voorzitter van de EU (nog tot 1 juli) de kans moeten grijpen om de groeiende onvrede over het functioneren van de EU mede aan de orde te stellen. Meteen al, op 1 januari, nou vooruit dan op 2. Hij liet dat na. Het Nederlandse EU-voorzitterschap het afgelopen half jaar stelde helemaal geen bliksem voor. Er werd niets bereikt. Op geen enkel gebied.

Zelfs Merkel en Hollande kwamen pas een dag voor het Britse referendum tot de conclusie dat het echt tijd is om het functioneren van de EU onder de loep te nemen, ongeacht het feit of er ja of nee zou worden gestemd in Groot-Brittannië. En het referendum stond al veel langer dan een jaar op de politieke agenda van 23 juni 2016.

Voor volgende week dinsdag hebben de EU-leiders op initiatief van Merkel en Hollande nu afspraken gemaakt voor een Eurotop met als voornaamste onderwerp navelstaarderij.  Rutte heeft daar zoals gebruikelijk geen enkele rol in gespeeld. De afgelopen maanden zat hij in de bijwagen achter de Mercedes van Merkel. Als klein kwajongetje zonder visie of inzichten. En wat wordt het volgende week? Diepgaande hervorming, aanpak van corruptie, geldverspilling? Ik denk het niet. Ze drinken een glas, doen een plas en alles blijft zoals het was. Het begin van het einde van de EU in zijn huidige vorm.

Maar eens geen stukje vandaag

Waarom schiet me eigenlijk niks te binnen bij de uitslag van het referendum waarbij het Verenigd Koninkrijk aankondigt het lidmaatschap van de Europese Unie op te zeggen?

Ik zou het niet weten.

Of misschien ook wel, maar wat me dan te binnenschiet: waarom rent het volk als puntje bij paaltje komt altijd achter halve zolen aan? Wilders, Farage, Le Pen, Grillo, Erdogan, Poetin, Orban – allemaal met een imaginaire vijand uit een ver buitenland als doelwit. En dan beperk ik me maar tot Europa, in een tamelijk brede zin van dat woord. Trump, die is nog niet gekozen, maar met name het Brexit doet toch rekening houden met de mogelijkheid dat deze pias, beroepsleugenaar en succesvol ondernemer (ik weet niet welke van die drie mij het meest schrik inboezemt) president wordt van Amerika. Amerika heeft veel presidenten gehad die niet goed snik, succesvol zakenman of rokkenjager waren (of met combinaties van die eigenschappen) maar deze gaat de eerste worden die zal proberen, met de godsdienstwaanzinnige wapenbezitters achter zich, de Verenigde Staten om te vormen tot een theocratische dictatuur.

Die we trouwens ook in voldoende mate in de wereld hebben: het hele Midden-Oosten is ermee behept; inclusief Israel, zeg ik er maar even volledigheidshalve bij.

Vele jaren verkeerde ik in de waan dat we na twee wereldoorlogen echt tot het besef waren gekomen wat ervoor nodig was om nooit meer oorlog, althans op het Europees deel van het continent, te hebben. Een federale staat, of iets anders, als dat praktisch beter uitkomt. Maar sinds kort kan een gek als Thierry Baudet volkomen ongestraft en grotendeels onweersproken verkondigen dat oorlog met de buurlanden de natuurlijke staat van een volk is. In de jaren zeventig van de vorige eeuw duwden we zo eentje een gitaar in zijn hand, en dat was vaak voldoende om de betrokkene af te leiden van zijn rare ideeën. Nu stemmen mensen massaal op gekken als deze.

Het rare is natuurlijk ook nog eens dat de zwijgende meerderheid, die we in de jaren zeventig ontdekten, tegenwoordig – anders dan toen dus – bestaat uit mensen die wel twee keer nadenken voor ze zich blindelings van de krijtrotsen van Dover storten, om halverwege de vlucht tot de ontdekking te komen dat het eb is. Je weet wat je hebt, je weet nooit wat je krijgt.

Kijk, het is onvermijdelijk dat we zakkenvullers en ijdeltuiten in de regering hebben zitten (of met combinaties van die eigenschappen) en dat is in orde zolang ze niet van hun positie misbruik maken om hun tijdens de verkiezingscampagne gepostuleerde terugkeer naar de mores van het Stenen Tijdperk ook echt te proberen te bewerkstelligen.

Maar waarom vertrouwen we onszelf zo weinig dat we niet proberen te zorgen dat die types goed in het gareel blijven en de rare ideeën waarmee ze hun kiezers gelokt hebben, snel in de map ‘Zaken waar we maar beter niet meer aan kunnen denken’ te stoppen.

The Guardian had vanmorgen een aardig overzicht waarin de tien plaatsen op een rijtje werden gezet waar het aantal Brexitstemmers maximaal was. Zonder enige uitzondering vervallen dorpen in de periferie, vol mensen die bingo spelen en bierdrinken en nog altijd denken dat Britain rules the world. Dorpen die het meest geprofiteerd hebben of konden hebben van de strategie voor ontwikkeling van achtergebleven gebieden van de EU. (Die bedoelde dat om de koopkracht van de dorpelingen beter naar de ondernemers te laten toevloeien – maar wat maakt het uuit. Die weg lag er en verving het voormalige geitenpad.)

Ik zag ook Churchill geciteerd (geen patente democraat in hart en nieren, trouwens) die gezegd schijnt te hebben: ‘Democratie lijkt een mooie staatsvorm, tot je tien minuten met een kiezer hebt gesproken’.

Het is een onoplosbaar probleem – ergens in het genetisch materiaal van mensen zitten fouten die steeds weer tot dit soort ontsporingen leiden.

Daarom is het misschien dat ik geen zin had er een stukje over te schrijven.

Ik doe het dan ook maar niet.

________

hhBest

Boek & Film 

Karaktermoord op woensdagmorgen

Gisteren weer een ernstig ongeluk op Twitter. Ik val midden in een ‘tweetwisseling’ tussen @EWDevlieger (mij verder onbekend) en @FemkeHalsema (mij bekend van het stembiljet, waarop ik het vakje voor haar naam in de loop der jaren zorgvuldig binnen de lijntjes rood kleurde.)

De Vlieger plaatst een foto waarop Femke Halsema te zien is – volgens mij van een hele poos geleden – lachend in gezelschap van een eveneens lachende roodblonde vrouw met bril. Nou én? Ja, nou én. Want De Vlieger heeft een vondst van jewelste gedaan: de blonde vrouw is, naar zijn overtuiging, de vriendin van Volkert van der Graaf, de moordenaar van Pim Fortuijn.

Nog een keer: nou én? Gesteld dat de vrouw naast Femke inderdaad de vriendin van Van der Graaf is, wat voor doel heeft de publicatie van die foto dan? De tekst van De Vlieger bij de foto spreekt voor zich, eigenlijk: ‘Ons @FemkeHalsema was ooit pissig op mij en noemde mijn twitter vriendjes fascisten. Vriendjes was het toch Femke?’

Nou vind ik dat je mensen niet te gauw fascisten moet noemen – maar dit is natuurlijk wel een loepzuiver geval van poging tot karaktermoord, een typisch rechtse hobby. Want je moet je natuurlijk verre houden van... ja, waarvan? Wat heeft de vriendin van Van der Graaf op haar strafblad staan? Ik snap wel dat onder bepaalde totalitaire regimes (van weleer en liefst nooit meer) familie en vrienden van een verdachte ook automatisch verdacht zijn, maar voorlopig is de Nederlandse wetgeving ter zake nog altijd (en dus hopelijk blijvend) die van een rechtsstaat.

Hoe moet je hierop reageren? Halsema doet het met de reactie: dat is de vriendin van Van der Graaf niet, het is iemand anders. En dat is een reactie die een bak stront uitlokt van de zijde van de ‘vriendjes’ van De Vlieger, waarin, je kunt er de klok op gelijk zetten, het wachtgeld aan de orde komt dat Halsema helemaal niet ontvangt. Maar eenmaal op Twitter geroepen is een opmerking van welk karakter dan ook de onuitwisbare waarheid.

De reactie van De Vlieger: ‘Als dit niet waar is, neem ik het terug’, en dat is makkelijk praten als de bedoelde schade al onuitwisbaar is aangericht.

Aan de andere kant: de medemensen die met De Vlieger meeleven, dachten toch al dat er iets mis was met Femke Halsema. Nee, niemand van hen dacht dat omdat ze een groot politiek inzicht heeft, geleid door mededogen met alle mensen, geen grote intelligentie, maar iets heel anders, want: ze is links.

Ik kom steeds meer tot de conclusie dat we nog een keer, de tweede keer binnen een eeuw tijd, door een diep dal van ellende moeten voor we weer een tijdje tot de dagen van verstand komen. Ik bedoel daarmee mensen van het kaliber van Femke Halsema, al zou ik haar niet willen dwingen om het roer in handen te nemen. Want dat is me toch een rotklus, hè, De Vlieger?

(Misschien kan het een beetje vertraagd worden, door Twitter en Facebook te verbieden, of minstens anonimiteit te verbieden, of het hebben van een account te verbinden aan een vergunningstelsel waarbij bijvoorbeeld het hebben van een strafblad tot weigering van de vergunning moet leiden.)

________

hhBest

Boek & Film 

Henk Hofland knutselt niet meer

Zoals een eventueel Brexit het einde van de Europese Unie zal inluiden, zo is de dood van Henk J.A. Hofland (88) het signaal dat voor de door heren van stand volgeschreven kranten van papier nu ook het einde in zicht is.

Dat is misschien wat boud opgemerkt, maar nu we toch bezig zijn: het einde van de tijd dat de heren samen plachten te komen ten einde de wereld nog wat richtlijnen te verstrekken, is nu definitief. Jan Blokker is dood, Harry Mulisch is dood en nu Henk Hofland ook. Zij vormden een onsterfelijke herenclub die elke vijf jaar in een etablissement van belang, ik meen de Kring in Amsterdam bijeenkwamen, ik mag toch aannemen onder het genot van sigaren en oude genever, elkaar de maat te nemen en aan de hand daarvan een raadgevend bulletin te verstrekken dat de daarop volgende maandag eerbiedig in de Volkskrant werd gepubliceerd.

Wij zullen het verder moeten doen met Ascha ten Broeke. Voorwaar geen vooruitzicht van enige standing.

Ik heb nog altijd een van de vele boeken van Henk Hofland bij de hand, te weten Tegels lichten, of ware verhalen over de autoriteiten in het land van de voldongen feiten uit 1972 en lees er geregeld iets uit, als ware het de bijbel van het columnisme. Ik citeer de achterflap dan maar eens even: ‘Het (boek) behandelt de Nederlandse ‘notabelendemocratie’, en het Nederlandse ‘autoriteitengeloof’ onder andere aan... de affaire Greet Hofmans en vooral aan de grote catastrofes van de na-oorlogse politiek: Indonesië en Nieuw-Guinea.’ Ook toen deden de Nederlandse machthebbers wat ze nu ook doen: zachtjes tegen elkaar fluisteren in de hoop dat het over gaat.

Die genoemde affaires zijn inmiddels bij de Nederlandse generatie van nu niet of nauwelijks bekend, of hoogstens stelt men de beleefde vraag: ‘Was dat niet iets uit de Game of Thrones?’

Sinds jaar en dag schreef Hofland in NRC Handelsblad, teruggekeerd op het honk waar hij ooit met pek en veren was weggejaagd, een column onder het pseudoniem S. Montag, waarin hij ook melding maakte van een merkwaardige hobby: met behulp van blikjes, houtjes en touwtjes construeerde hij ingenieuze dingen die konden rijden of vliegen.

En hij was wat de echte journalist hoort te zijn: ‘journalist in eeuwigheid’. Hij is dan wel niet zo oud geworden als zijn Italiaanse pendant Indro Montanelli, maar hun levens lijken op elkaar: veelgeprezen, (‘journalist van de eeuw’) onwaarschijnlijk bereisd, vaak verguisd, vaak ook er volkomen naast, maar ze bleven allebei eigengereid schrijven tot ze letterlijk erbij neervielen.

Zijn laatste column moet nog verschijnen, denk ik, een dezer dagen.

Ik heb Henk nooit echt gesproken, ik heb wel vaak in hetzelfde vertrek verbleven, een klein barretje in het gebouw van de Tweede Kamer, waar hij altijd rokend in een boekje zat te schrijven, en de halve tijd nadenkend voor zich uit keek.

Ik heb een aantal keren over hem geschreven of liever: hem vermeld. De laatste keer was alweer op 25 februari 2011 – in een tekst waaruit blijkt dat Hoflands vooruitziende blik inderdaad niet altijd even trefzeker was.

Ik schreef: ‘Donderdag stond er een bemoedigend stuk van de hand van de beste journalist van Nederland, Henk Hofland in nrc.next. Die ziet hoopvolle tekenen in de opstandige Noord-Afrikaanse landen, waar de mensen gewoon democratie zouden willen, net als de mensen in West-Europa. Dat lijkt me rijkelijk optimistisch, die mensen willen vooral werk en eten volgens het principe Zuerst kommt das Fressen, dann kommt die Moral, maar ook daar heeft Hofland aan gedacht: voor die regio zou eenMarshallplan 2.0 moeten worden opgesteld, het plan dat West-Europa uit de handen van Moskou hield.

Ja, jongelui, dat is heel lang geleden natuurlijk, maar ook ik liep in 1948 te zwaaien met een Amerikaans vlaggetje en kort daarna begon het economisch wonder.

Hofland gelooft, terecht, niet in islamisering van Europa, integendeel. Alleen al daarom zou dat Marshallplan wat zijn: om het beteuterde gezicht van Geurt Wuilders te zien wanneer zijn voorspellingen niet uitkomen.’

Henk zal dat beteuterde gezicht onthouden worden. Wellicht ook omdat het zich niet zal voordoen.

_______

hhBest

Boek & Film 

Toch maar geen college journalistiek

Eigenlijk wilde ik, als ervaringsdeskundige, een geleerd stuk schrijven over journalistiek in het algemeen en over de Nederlandse journalistiek in het bijzonder. Maar ik ben, na 56 jaar in het vak, eigenlijk nog altijd een babyboomer avant la lettre (want van vóór de babyboom en zelfs van voor de oorlog, ja, die oorlog; ik ben van nature een politiek correcte wegkijker (and proud of it) uit de tijd dat dat nog politiek correct was en ik ben bovendien gezegend met (let op!) een mening die ik me niet laat afpakken. Dus wodt er toch niet naar me geluisterd, hetgeen ook zijn aangename kanten heeft, uiteraard.

Dus hier mijn favorietenlijstje: 1. The New York Times, 2. The Independent, 3. de Volkskrant, 4. De Correspondent, 5. NRC Handelsblad, 6. Blendle 7. The Washington Post, 8. La Repubblica.

Ik kan er nog aan toevoegen dat De Telegraaf sinds onheuglijke tijden een schande voor de journalistiek is (maar vaak door journalisten eufemistisch gerekend tot de ‘actiejournalistiek’) en het AD een kinderkrant – met name dat laatste is jammer omdat tegenwoordig het grootste deel van de regionale kranten voornamelijk artikelen van het AD afdrukt.

Vier gevalletjes van de afgelopen weken. Donald Trump snoert de Washington Post de mond, hetgeen hem nog duur komt te staan. (cf. Watergate) Een grappig partijtje in de Nederlandse politiek (BeDENK zelf een naam) snoert de Nederlandse pers de mond (cf. Jos van Rey).

En omdat ik voornamelijk de Volkskrant lees, twee onderwerpjes van de afgelopen weken: interviews met hoogleraar Gloria Wekker (‘Witte onschuld bestaat niet’) en Annabel Nanninga (The Post Online, behoeft geen nadere introductie).

De krant laat beide dames geheel leeglopen zonder al te veel weerwerk. Leden van de sociale media liepen vervolgens ook leeg, met allerlei meningen, meestal gesteld in lange vooral fantasierijke scheldpartijen. Samenvattend: de Nederlandse pers is geheel op de hand van ‘de gevestigde orde’ en kan dus bij het grof vuil. (Terzijde: de Volkskrant heeft soms echt rare gasten aan boord, zoals columniste Asha ten Broeke, met blijkens haar portret – en ik kan het niet laten, dan maar ad hominem – een kindergezichtje met voor de grap de uilenbril van opa op, die geheel betekenisvrije columns schrijft.)

Maar waar was ik? O ja. De reaguurders gaan voorbij aan een aantal interessante aspecten van de journalistiek. Zoals: de krant kijkt wel uit om leugens te publiceren, een advocaat is duur. Maar: in een als ‘portret’ geschreven interview kan de geïnterviewde zeer ver gaan in het openbaren van zijn haar al of niet op objectieve feiten gebaseerde meningen. En dat is dan van-dik-hout-zaagt-men-planken want met name mevrouw Nanninga is professioneel van de feitvrije schrijverij. De redactie van de krant is in die gevallen niet gehouden alles dat de geïnterviewde te berde brengt ook te verifiëren.

Dat was het begin van het geleerde betoog. En meteen ook het einde, want waar bemoei ik me mee? De kranten zijn mans genoeg om zichzelf te redden, Al is de waarheid nog zo snel, de leugen achterhaalt haar wel, Je moet leven en laten sterven, Je kunt onze auto’s kopen in alle kleuren, als ze maar zwart zijn, Mijn vaderland ligt buiten Nederland maar wil me niet hebben en Zorgt u eens dat mijn pensioenfonds bij benadering uitbetaalt wat mij ooit beloofd is.

En o ja, meld u voor de slavernij s’il vous plaît bij de koningen van de Ashanti-, Fok- en Yorubavolkeren in West-Afrika. Die zijn al lang dood, maar daardoor des te beter geschikt voor het doen van herstelbetalingen.

_______

hhBest

Boek & Film 

Bevers met taalproblemen

Door Peter Stiekema

De Nederlandse fauna heeft een probleem. Veel dieren zijn hier uitgestorven, maar sommigen staan op het punt om weer in de vaderlandse natuur op te duiken. De wolf bijvoorbeeld, het bloeddorstige dier uit vele spookjes en fabels. In noordoost-Nederland heeft er al eentje rondgelopen, maar hij werd een tijdje geleden in Duitsland doodgereden. Natuurliefhebbers zijn voor, maar boeren en bange ouders zijn tegen. Die ouders vrezen dat de krokodillengeschiedenis te Orlando (nee, niet die aanslag) hier een ander soort van herhaling krijgt.

Andere dieren waren dan weer welkom, otters bijvoorbeeld, nagenoeg uitgestorven, maar nu weer op de terugweg dankzij import van dieren uit het voormalige Oostblok. Daar telen ze nog wierig, maar de dichtheid van wegen is daar dan ook aanzienlijk minder dan in ons kikkerlandje (we blijven maar bij het thema dieren). En wilde varkens mogen slechts in daartoe aangewezen gebieden vertoeven, maar gek genoeg houden ze zich niet aan getekende grenzen en duiken nu overal in Limburg op.

Ook de bever was een jaar of dertig geleden nagenoeg of helemaal uitgestorven, maar de populatie kwam dankzij een goed verlopen introductie van bevers uit het stroomgebied van de Elbe in de Biesbosch weer behoorlijk op gang. De provincie Limburg, waar geen bever in jaren meer was gezien, behalve een enkele Parkinsonlijder, zette tussen 2002 en 2004 in totaal 33 dieren uit. Sindsdien is de beverpopulatie in de provincie fors gegroeid, tot ongeveer zeshonderd dieren. Limburg kampt met een overschot aan bevers. Je kon erop wachten: de groei leidt tot overlast en vraatschade, aldus de Limburgse waterschappen. En die waterschapsbestuurders weten natuurlijk wat vraatschade precies inhoudt. Kijk er hun dikke koppen maar op na.

In het kasteelpark in Elsloo en in de Bunder- en Geullerbossen hebben de rakkers een beekje afgedamd, waardoor een wandelgebied tamelijk drassig werd. Natuurvereniging IVN zat met de handen in het haar, maar een nijvere boer bracht uitkomst, al dan niet met kennis van de natuurbeschermers. Hij jaste met een tractor over de burcht heen en IVN haalde opgelucht adem. Maar ze hadden buiten de bevers gerekend, want die bouwden de zaak weer op. Tja, IVN en boer, dat is nu echte natuur en geen aangeharkte landschapsarchitectuur.

Hoe dan ook, Limburg wil een groot aantal bevers kwijt. De provincie heeft ze aangeboden aan Overijssel maar die geeft nul op het rekest. Ook Friesland wil ze niet hebben, maar dat heeft vermoedelijk met een taalprobleem te maken. Communicatie tussen een Limburgse - en Friese bever is namelijk zo goed als onmogelijk.

________

hhBest

Boek & Film 

Camilleri ploetert, bijna blind, verder

Het honderdste boek van Andrea Camilleri ligt voor me, L’altro capo del filo: als altijd een korte zin van drie of vier woorden. Dit zijn er eigenlijk vijf, in het Nederlands zelfs zes: De andere kant van de lijn. In dit geval heeft die titel diverse mogelijke betekenissen. Er wordt in het boek veel getelefoneerd, sommige telefoontjes spelen een cruciale rol in het plot; omdat het gaat om een moord in een naai-atelier kun je de titel ook vertalen met: Het andere einde van de draad; en er is ook een geografische lijn: namelijk die tussen Vigáta, een niet-bestaande plaats op Sicilië (vermoedelijk Porto Empedocle, aan de zuidkust) en Bellosguardo, een al evenmin bestaande plaats helemaal aan de andere kant van Italië, in de provincie Udine.

Het honderdste boek van deze bijna 91-jarige auteur en geestelijk vader van politiecommissaris Salvo Montalbano, onwaarschijnlijk populair in Italië door de tv-serie die de commissaris als centrale figuur heeft. Bijna twee jaar geleden meende ik dat het met Montalbano was afgelopen, maar daar heb ik me in vergist: sindsdien zijn er opnieuw twee verschenen. Alleen de frequentie lijkt me iets trager geworden. Dat wordt wellicht ten dele verklaard door een ‘autobiografische’ opmerking die Camilleri aan het eind van dit boek maakt: hij heeft het, gezien zijn toenemende blindheid, gedicteerd aan Valentina Alferj, de enige mens buiten Camilleri zelf die foutloos Vigatees kan schrijven – Vigatees is de niet-bestaande taal van de al eerder genoemde niet-bestaande plaats Vigáta. En het is de taal waarin de meeste boeken van Camilleri zijn gesteld, een soort persoonlijke variant van het dialect van Agrigento. Hij voegt nog strijdbaar aan de ‘verantwoording’ toe: ‘Ik had dit boek, en ik hoop de vele die nog zullen volgen, zonder haar hulp niet kunnen schrijven.’

Daar rekenen we dan op.

Van de honderd boeken van Camilleri heb ik er vijfentachtig in huis – een aantal van de ‘andere’ vijftien gaan over regie en toneel en minder interessante samenspraken over Italiaanse politiek.

Politiek, die komt meteen ook om de hoek kijken in deze laatste nieuwe Montalbano. Het verhaal ervan behelst de moord op de eigenaresse van een naai-atelier, een prima in elkaar zittend plot waarvan de oplossing bijna aan het einde pas wordt onthuld. Natuurlijk zit er veel van de bekende humor uit andere verhalen over Montalbano in, ditmaal ook kennis van de Italiaanse dichtkunst door de eeuwen heen.

En op de Siciliaanse kust bij Vigáta komen elke nacht weer boten en bootjes aan met vluchtelingen. Camilleri toont zich zeer begaan met de opvarenden en oefent en passant kritiek op politici en journalisten die hun oren naar de populistische wind laten hangen. De politie en een belangrijk deel van de bevolking van Vigáta loopt zich dag en nacht de benen uit het lijf voor de vluchtelingen, de politie dreigt zelfs niet meer aan haar eigenlijke werk toe te komen. Gelukkig heeft Montalbano’s favoriete restaurant een recept bedacht voor ‘vluchtelingenvissoep’, waar Montalbano meteen twéé boorden van neemt.

Uiteindelijk lost Montalbano de moord op de naaister op – zij het in zijn eigen tijd en op zijn eigen kosten...

_________

hhBest

Boek & Film 

Opmerkingen nopens het Pinkpopparkeerbeleid

Achtentwintig keer hebben we hier Pinkpop naast de deur. Nou ja, per auto is het bijna 6 kilometer, tussen mijn achtertuin en het hoofdpodium is de afstand hemelsbreed ongeveer drie kilometer. Bij Zuidwestenwind kun je, met name ’s avonds, gewoon in je tuinstoel blijven zitten en meegenieten van het gebodene. Dat wil zeggen: je hoort natuurlijk vooral het bonken van de drums. The natives are restless tonight – het lijkt een opmerking van een ouwe kloniaal die nog een glaasje zeer oude genever inschenkt, maar het is, meen ik, een songtitel en zeker de titel van een wonderschoon nummer van Horace Silver. Het gebonk klinkt een beetje alsof ze, om Theo Maassen maar weer eens te citeren, weer eens om de kookpot lopen te boelewoelen.

Goed. Het duurt twee of drie avonden, op de dag na het festival staat er steevast een foto in de krant van het veld en vooral van de daar achtergelaten rotzooi, in toenemende mate partytenten, paraplu’s, puptentjes en allerlei andere ondefinieerbare zooi, mede afhankelijk van de weersomstandigheden waarin een en ander werd afgehandeld.

En daarna zijn de inboorlingen weer een jaartje rustig.

Elk jaar is in mijn omgeving vlak vóór het festival de vraag: kunnen de Pinkpoppers het dit jaar weer vinden (er wordt hier al jaren gerotzooid aan de wegen) en hoe is het parkeerbeleid.

Het buurtje waar ik woon wordt aan drie kanten omgeven door bos en weilanden. (Ja dank u, heel prettig wonen). De eigenaren van de weilanden verdienen vermoedelijk een leuke boterham aan het verhuren van hun grondgebied aan Pinkpop, enerzijds voor tijdelijke campings, anderzijds als parkeerterrein. Weliswaar komen veel festivalgangers met de trein, maar enkele tienduizenden auto’s verdrievoudigen in die dagen toch het autopark van Landgraaf.

De toegangswegen tot enkele van die parkeerterreinen lopen door ons buurtje. En het kost, zag ik toevallig, dertig harde euro’s om de auto in een van die weilanden neer te zetten.

Sinds jaar en dag vroegen wij ons af wanneer de Pinkpopbezoekers door zouden krijgen dat in diverse buurten van de gemeente, en vooral in de onze, gratis parkeren tot de mogelijkheden behoort, zij het dan dat je bestand moet zijn tegen de boze blikken van de autochtonen, die het toegenomen verkeer en de dagelijkse herrie al voldoende gedoogd worden.

De afgelopen jaren zag je inderdaad met Pinkpop hier en daar in de buurt wel eens een auto staan die je niet bekend voorkwam, maar daar bleef het bij.

Ons ‘pleintje’ is tot nu toe gevrijwaard gebleven.

Maar ze rukken op, om de hoek staat het al vol. Uit die auto’s komen trouwens zéér relaxte types die naast de auto, op het asfalt van de rijweg eens de koppen bij elkaar steken ter bespreking van het kortetermijnbeleid. Verbaasd kijken ze op wanneer er een auto aankomt waarvan de bestuurder net bij de Jumbo een paar croissants heeft gekocht, en die, dringt het langzaam tot de relaxte breinen door, er eigenlijk mee thuis wil aankomen voor die dingen koud zijn.

Het lukt hoor. Geen onvertogen woord. Pinkpop is gelukkig geen voetbaltoernooi, zo moet je het maar bekijken.

Maar code geel is voor volgend jaar wellicht een goed idee. Want ons pleintje, dat willen we van vreemde smetten vrij houden.

Als u begrijpt wat ik bedoel.

_______

hhBest

Boek & Film 

Het nut van nutteloze kennis

Dat prachtige lied van Yentle & De Boer : Ik heb een man gekend, dat is eerlijk gezegd treffender opgemerkt dan goed voor is voor mijn ego. Driemaal deze week kwam ik er achter dat ik ‘ook zo’n vent’ ben – nou ja, ik wist het natuurlijk wel, maar er met je neus door diverse vrouwen op gedrukt te worden, dat was weer heel iets anders.

Het gaat om mannen die indruk proberen te maken met hun, wat vroeger in het Dagblad Trouw de naam van een rubriek was: nutteloze kennis. En Y&dB bedoelen dan ook nog mannen die die nutteloze kennis niet echt beheersen, zoals de whiskyliefhebber die alleen Ierse whisky drinkt en de rooksmaak ervan het ‘boeket’ noemt – ‘dat weet ik dan weer.’ De clou is: ach laat hem maar, als hij dat nou leuk vindt, maar ik zoek iets anders.

Met het lied wonnen ze vorig jaar de Annie M.G. Schmidtprijs en prompt werden ze er wereldberoemd mee, in Nederland en trekken ze, terecht, vind ik, volle zalen met hun duetten. En niet alleen omdat het van die uitstekend uitziende, ietwat brutale meiden zijn bij wie je nog wel eens de neiging hebt een kansje te proberen te wagen door tentoonspreiden van nutteloze kennis.

De eerste die het opviel dat ik ‘ook zo’n vent’ was, was natuurlijk Djamila, die ik het lied via Youtube ten gehore bracht.

In die val trapte ik gisteravond alweer toen ik tijdens de pauze van het optreden van Y&dB in het Openluchttheater Valkenburg, in gesprek raakte M&M, medewerksters van het theater, over het optreden daar, morgen, van astronaut André Kuipers. Toen M langs haar neus weg vroeg hoe zo’n ruimteschip zo snel eindeloos rondjes kon draaien, begon ik meteen uit te leggen dat de ontsnappingssnelheid 11 km/sec is en dat de snelheid op de hoogte waarop het internationale ruimtestation ‘vliegt’ ongeveer 28.000 km/u moet zijn om in die baan te blijven – maar ik kon die zin natuurlijk niet afmaken omdat de andere M droogjes opmerkte: ‘Ik heb een man gekend.’

Voor en na de pauze heb ik met bewondering zitten kijken, de schitterende teksten, de uitstekende liedjes in de ijzersterke traditie van Hollands cabaret uit de jaren vijftig tot en met zeventig van de vorige eeuw, de prima zangstemmen van de dames, de uitmuntende solisten die hun drie begeleiders blijken te zijn – het is een geheel nieuw genre, en zoals gezegd ook weer niet. Misschien omdat er, qua meisjesachtige, zelfgerelativeerde brutaliteit, andere varianten zijn zoals Plien & Bianca (nee, niet Hepi & Hepi). Kort samengevat: mooie meiden, goeie teksten, prima muziek, daar ga je voorzichtig mee om, die willen we nog lang houden.

Na op het feeëriek verlichte terras (ons soort mannen merkt zoiets op) nog een glas te hebben gedronken begaf ik me naar de uitgang en liep tegen het juist vertrekkende gezelschap van Y&dB aan. Het leek me niet meer dan logisch dat ik na mijn hartelijk applaus ook nog een persoonlijke opmerking zou maken, maar ik trapte er niet meer in: ik vertelde meteen aan de dames wat me al twee keer was overkomen. Ze moesten hartelijk lachen, zeiden heel netjes ‘u’ en ‘meneer’ tegen me en ik vergat een prachtige selfie te maken.

Dat weet ik dan weer.

_________

hhBest

Boek & Film