Veel kan ik me niet herinneren van dat voedselvoorraadje dat de Bescherming Bevolking ons in de jaren vijftig aanried in het keldergat te plaatsen, in geval van een aanval met atoombommen op Nederland. Ja, het beroemde sloopje met spliterwten, zodat we een aantal maanden iets te knagen hadden. Althans, ik herinner me niks van een bijgevoegd recept plus benodigdheden voor erwtensoep met worst en kluif, welke twee laatste ingrediënten de groene steentjes nog enige eetbaarheid konden verschaffen, mits volgens de regels van de kunst toebereid.
De moderne jeugd, die nauwelijks weet heeft van de tijd vóór Amy Winehouse, denkt trouwens dat erwtensoep een keiharde groene plak is die je uit de vrieskast bij de Jumbo zou kunnen trekken. Als je niet toevallig zijn had in een giga-hamburger of een patatje oorlog.
Maar, jongelui: als de atoombom valt, dan is er geen stroom om die vrieskast nog aan de praat te houden, en bovendien is het op straat enorm gevaarlijk: je hoort, ziet, ruikt, proeft of voelt er niks van maar de radioactieve straling maakt dat je binnen een paar maanden dood bent –het alternatief is hoogstens dat je nog vele jaren van opeenvolgende spectaculairte ziektes door moet. Waarna je ten einde raad alsnog zelfmoord pleegt.
Ik verzin dit niet.
De gedachte eraan ontstond toen ik de zeer betrouwbaar ogende fysicus Wim Turkenburg op EenVandaag bezig zag in de omgeving van de kerncentrale in Fukushima, Japan. Misschien herinneren jullie je het niet, maar daar ontplofte vijf jaar geleden een kerncentrale die kort daarvoor getroffen was door een tsunami waardoor een gebied van ruwweg zeventig kilometer rond de centrale door de daar door de straling van het neergedaalde puin onbewoonbaar werd. Zelfs op plaatsen die officieel ‘redelijk veilig’ werden genoemd mat Turkenburg nog veel te hoge stralingswaarden; duizenden van de uit het gebied geëvacueerde mensen zijn intussen overleden of hebben zelfmoord gepleegd.
Het allerergste dat Turkenburg toonde is de volstrekte radeloosheid die heerst in het gebied. Duizenden mensen verdienen hun brood en wagen hun leven bij het met de hand afgraven van een laagje grond. In nog maar heel klein deel is deze afgraving voltooid. Maar wat blijkt? Op de afgegraven plaatsen is de straling nog altijd veel te heftig. De honderdduizenden met stralend afval gevulde vuilniszakken staan in surrealistisch keurige rijen in het gebied opgestapeld en niemand weet of er iets mee gedaan kan worden en zo ja wat dan wel. Het enige dat gebeurt is dat de hoeveelheid zakken alleen maar groter wordt – alleen al het plastic dat wordt gebruikt is een milieuramp op zich.
Intussen, in Nederland.
Hier zijn het onveranderlijk vooral rechtse en extreemrechtse politici die het milieuprobleem, als dat al bestaat, willen oplossen met het bouwen van kerncentrales.
Of neem anders gewoon mijn woonplaats, een ingeslapen gemeente in een uithoek van het land, alleen een beetje bekend door Pinkpop (waar Amy Winehouse nooit is geweest, hoewel ze er wel zou optreden in 2007.)
Het gebied is niet geheel vrij van aardbevingsgevaar en de lagere delen van de streek lopen gemakkelijk onder water als het veel regent iun Frankrijk en België.
Op 88 kilometer afstand (over de weg) bevindt zich de wrakkige kerncentrale van Tihange in België, waarvan niemand kan zeggen hoe lang het nog duurt voor daar een grote ramp gebeurt. Het zijn in feite drie centrales die allemaal al gesloten hadden moeten zijn van ouderdom, een van de drie zelfs al in 2005. Maar de Belgische regering vreest bij sluiting stroomtekort. In plaats van de bevolking aan te manen minder stroom te gebruiken en/of het land vol te zetten met windmolens en zonneparken, hebben achtereenvolgende regeringen besloten de centrales tot 2023 respectievelijk 2025 open te houden en niemand durft met zekerheid te verklaren dat ze niet ook daarna nog een jaar of tien voort mogen. Al die tijd blijven die centrales gekoeld worden met het water uit de Maas.
Intussen zitten we hier dus in een gebied dat direct getroffen zal worden door een grote kernramp, als die zich voordoet – en het kán, zie alleen al Fukushima; en we weten ook: als iets kán, gebeurt het ooit – en dus geëvacueerd moet worden, een gebied, met andere woorden, met minstens enige miljoenen inwoners, als je Duitse en Belgische aangrenzende gebieden meetelt. Waarheen evacueren? En hoe beschermen we ons tegen het Maaswater dat door de centrale voor koeling wordt gebruikt en waar al gauw een deel van de radio-activiteit in terechtkomt?
Linkse raadsleden in diverse gemeenten in het gebied hebben jaren geleden al aangedrongen op maatregelen om de tijdbom van Tihange tijdig onschadelijk te maken, maar de rechtse gemeente- en provinciebesturen hebben er lang over moeten nadenken of er zelfs maar een rampenplan nodig was. (Waar je niks aan hebt – zie weer Fukushima). Aan plannen daarvoor wordt nu dan toch gewerkt en er is nu één volkomende sluitende en alle gevaar uitbannende maatregel genomen: over een hele poos krijgt iedereen onder de achttien jaar oud een handje jodiumpillen. Innemen op de jongste dag, om de titel van een boekje van Harry Mulisch te parafraseren.
Zo, probleem opgelost.
Ik kijk naar mijn vrolijk spelende kleinkinderen en krijg zin om die onverschillige, kortzichtige hotemetoten in Den Haag en Brussel eens danig de les te lezen.
Zou een klap in het gezicht met een sloopje vol ongekookte spliterwten helpen?
__________