Gelukkig zijn er nogal wat slagen om de arm op te merken in het bericht: het gaat pas volgend jaar gebeuren en voorlopig alleen nog maar bij Albert Heijn en dan ook nog alleen maar in Den Haag en aldaar ook nog maar in twee winkels, maar het gaat gebeuren: Big Supermarket is watching you!
De caissières bij de twee winkels van Appie krijgen er een taak bij: ze moeten mensen die ze schatten op verwardheid en dergelijke, goed in de gaten houden, ik neem aan vanaf het moment dat ze hun pak melk naast de lopende band zetten totdat ze daadwerkelijk bij de kassa zijn, de portemonnee niet bij zich hebben en de hand ophouden om het bedrag te incasseren van de gekochte goederen en daarna zich omdraaien om de spullen zorgzaam terug te zetten in de verkeerde vakken. Stel ik me voor.
Als ze zoiets zien – of iets dergelijks, bijvoorbeeld wanneer de aldus gesignaleerde oudere mens tijdens het afrekenen zich vloekend tot het zich boven de linkerschouder bevindende Opperwezen wendt, of anderszins aan het mompelen en scharrelen is en proberen te betalen met vervallen Joegoslavische drachmen – dan moeten zij de betrokkene aanspreken. Het staat er letterlijk zo: ‘Als zij signalen krijgen dat een oudere bijvoorbeeld eenzaam of vergeetachtig is of zichzelf verwaarloost, knopen ze een gesprek aan en vragen ze of de klant wil praten met in de winkel aanwezige vrijwilligers van een zorgorganisatie.’
Dat zullen de klanten leuk vinden die zich ophopen achter de bejaarde.
Albert Heijn wil, zo luidt het persbericht verder, de sfeer oproepen van de voormalige buurtwinkel, waar blijkbaar gelegenheid was om voor mensen te zorgen, in plaats van ze zoveel mogelijk eventueel overbodige rotzooi te verkopen.
Ik heb nog persoonlijke herinnering aan zo’n buurtwinkel. Dat was een heel klein hokje waarin de uitbater Jan Lagé en zijn vrouw achter de toonbank een half onsje suiker afwogen en dat ‘op de lat’ zetten. Het inkoopbeleid van zo’n firma leek me ook nogal chaotisch en werd in feite bepaald door de organisatie waarbij hij was aangesloten, in dit geval de Centra. Het sociale aspect van zo’n winkel was bijna noodgedwongen velerlei: de klantenkring woonde naast de kruidenier of hoogstens tegenover hem, en hij had er belang bij de boel in de gaten te houden, want wat ‘op de lat’ stond moest ooit betaald worden, natuurlijk.
De winkels van Albert Heijn zijn iets geheel anders, in feite gecamoufleerde opslagloodsen; De klant wordt vriendelijk verzocht zelf zijn spullen daaruit op te vissen, zelf de prijs te scannen en zelf af te rekenen zonder feitelijk zelfs maar in oogcontact met een caissière te komen. De opstelling van de goederen is een uitvloeisel van een complete tak van wetenschap – zo staan de spullen die de uitbater van de winkel het meeste opleveren altijd ongeveer op ooghoogte of vlak eronder, en dat is maar één voorbeeldje van verborgen verleiding.
De demente bejaarde die in zo’n zaak levend en onbeschadigd bij de caissière aankomt, kan voorlopig nog wel zelfstandig blijven wonen, met de dementie valt het mee.
Nog even terug: de caissières verwijzen naar in de winkel aanwezige vrijwilligers van een zorgorganisatie. Dat zijn dus onbetaalde krachten die op een hoogst oneigenlijke plek werk doen dat nog niet zo lang geleden (vóór de VVD-regeringen, bedoel ik) terecht werd toevertrouwd aan professionele krachten die beschikten over een adequaat ingerichte plek waar mensen werden opgevangen die niet door een caissière – met alle respect, natuurlijk – maar door een meer gekwalificeerd persoon waren verwezen.
Hoe dúrf je met zo’n voorstel te komen.
_________