SanteLOGie

De lelijkste kwajongen op de krant

Feitelijk door een toeval kwam ik er gisteren achter dat een opvallende en markante collega enkele dagen geleden het leven heeft gelaten, op 77-jarige leeftijd, een half jaar ouder dan ik. Jan Koesen, Bosschenaar van geboorte, langdurig inwoner van Nijmegen.

Het laatste dat ik van Jan las was het boek dat hij schreef over de beroerte die hij, ik meen in 2002, kreeg bij het uitstappen uit een vliegtuig op Schiphol, bij terugkeer van een vakantie. Een hartverscheurend boekje: het heet ‘De jacht op het gestolen woord’ en is het verslag van de afasie die het gevolg was van die beroerte. Dat dat nu juist een woordenmens als Jan moest treffen.

Bij de internethandel in tweedehands boeken is dat werkje in ieder geval nog wel verkrijgbaar, maar geen spoor van andere boeken van zijn hand, zoals ‘Schiet neer die bal’, en thriller waarvan de titel meteen doet vermoeden, niet ten onrechte, dat Jan zo’n journalist was uit de school die zich vooral kenmerkte door te gek leuke woordspelingen. Salvo voor de Sjah is er ook zo een. Hij vertaalde ook een aantal thrilllers.

Koesen had MO Engels gestudeerd, hij kon prachtig vertellen over de manier waarop de juiste uitspraak van die taal er bij hem ingeramd was, maar hij leek me nogal ongeschikt voor het vak van leraar waar de MO-opleiding vrij dwingend op gericht was. Hij werd dan ook, destijds bijna onvermijdelijk, journalist.

Hij was vooral een vrolijke vrijbuiter met de meest uitzinnige invallen, die het mooiste, tevens trouwens enige, meisje op de redactie van De Gelderlander om zijn vinger wist te winden, ondanks het feit dat hijzelf weliswaar wellicht moeders mooiste was – slechts zelden heb ik een lelijkere man gezien dan Jan, met zijn van nature rechtopstaande haar en zijn rare misvormde neus (hij had, meen ik, ooit gebokst.) Ik kan dat rustig schrijven, want dat vond Jan zelf ook. En het kon hem geen bal schelen. Ik denk dat zijn onbeholpen uiterlijk bij vrouwen moedergevoelens opwekte.

Eerlijk gezegd: ik was jaloers op Jan, op de manier waarop hij de onverbeterlijke kwajongen uithing, zijn vriendin wist in te palmen, gebokst had, Engels gestudeerd, nergens bang voor was, veel te veel kon zuipen en dan onbekommerd in eigen kots kon gaan liggen slapen in een archiefkast op de krant. En motor reed.

Ach ja, die motor, het zou een scène uit een film van Paul Verhoeven kunnen zijn: hoe wij tweeën verzeild raakten op een biertapwedstrijd in Wijchen – behalve ’gehuurd’ om een oordeel over het tappen te vellen waren wij ook de aangewezen personen om de resultaten op te drinken.

En daarna moest Jan nog even in zijn ouderlijk huis in Den Bosch iets van zolder halen. En ik ging achterop mee. De motor was een Tsjechische Jawa en het was maar goed dat het ding tergend langzaam was en de weg naar Den Bosch breed en vrijwel leeg. Destijds werd je natuurlijk van vijftien glazen bier lang niet zo dronken als tegenwoordig, want ik leef nog steeds. Hoewel Jan dus nu niet meer. Een kwajongen, zo vroeg gestorven. Hij was, zoals gezegd 77, maar uiteraard, zoals ik, nog altijd 16.

Hij fotografeerde ook, maar de combinatie van de fotografie met chronisch geldgebrek is niet erg handig en dus kocht ik op een bepaald moment in, ik denk, 1961, zijn Rolleicord camera, op voorwaarde dat ik hem terug zou leveren als hij het geld ervoor had. Ik maakte er sommige van mijn mooiste portretten mee. Helaas duurde mijn bezit maar een jaar, toen had hij de benodigde 150 gulden weer ergens opgescharreld en moest ik omzien naar een andere camera.

Pas in juli 2011 registreerde Jan zich op Twitter, en het bleef bij één tweet: ‘Ik zoek een uitgever voor mijn jongste boek over Joodse onderduikers in WOII.’  Hij volgde een paar andere twitteraars: zijn dochter Carolien, De Gelderlander, de Volkskrant en De Telegraaf – en Femke Halsema.

Als ik het niet dacht. Dáárom waren wij natuurlijk zo goed bevriend.

Zo lang als het duurde.

_______

hhBest

Boek & Film 

Zelfs de Leider tekent de brief

Die Jesse Klaver, die kan er wat van. Hij schreef een conceptbrief die door alle fractievoorzitters werd ondertekend, ik zeg alle, dus ook door Halve Zoolstra en Geert Wilders, waarin het volk wordt opgeroepen de discussie over de vluchtelingenstroom op een beschaafde manier te voeren en dus niet door middel van schreeuwkoren en autobranden, bijvoorbeeld.

Wat een prachtige tekst:

‘Wij maken ons zorgen over dit klimaat van bedreiging en intimidatie. Het debat over vluchtelingen en de opvang in Nederland wordt terecht op het scherp van de snede gevoerd. En ook wij hebben daar emoties bij. De verschillen tussen ons zijn groot. In het politieke debat maken wij die verschillen duidelijk. Dat kan er stevig aan toe gaan. Dat kunnen wij hebben. Dat kan onze democratische rechtstaat hebben.
'Onze oproep aan iedereen die zijn stem wil laten horen: verwar dreigementen en beledigingen niet met argumenten. Laat elkaar aan het woord, ook al ben je het verschrikkelijk met de ander oneens. En blijf af van onze volksvertegenwoordigers die zich dag in, dag uit inzetten voor het belang van hun gemeente. Wij zijn het over veel oneens, maar hierover bestaat geen enkel verschil van mening: in Nederland voeren we een debat zonder dreigementen, intimidatie en geweld.’

Het lijkt Obama wel.

Wie de laatste tijd licht hoofdschuddend de ‘discussie’ heeft gevolgd, denkt meteen: en die prachtige tekst van Jesse, u weet wel, de snotneus uit de Tweede Kamer, wordt dus mede ondertekend door, ik noem twee willekeurige voorbeelden, Halve Zoolstra – ik parafraseer: ‘de asielzoekers komen hier voor een nieuw gebit en voor borstvergrotingen, die moeten met hun gore poten van onze mooie voorzieningen afblijven’ – en Geert Wilders – ik vat opnieuw samen: ‘die asielzoekers komen allemaal met een enorme Arabische stijve pik onze roomblanke dochters verkrachten, winkels beroven en moorden plegen’ – en de enige hoop die ik nog heb is dat het tweetal flink last krijgt van de enorme bergen boter die ze op hun hoofd hebben door het ondertekenen van Jesse’s manifest. (Let op: ik zeg dus niet: ‘ik hoop dat ze verdrinken in de boter die van hun hoofden druipt’, want dat zou een onbeschaafde bijdrage aan de discussie zijn.)

De schreeuwfascisten die gemeentelijke voorlichtingsavonden verstoren, kunnen, als ze deze tekst al lezen, of zelfs maar zouden kúnnen lezen, er geen sjokola van maken, als ze dat al van plan waren. Dat hun Leider zich hier encanailleert met de communisten en negervrienden in het parlement ontgaat hen dus.

Ondertussen laat vreemdelingenhaat zich niet anders salonfähig maken dan via een klinkende verkiezingsoverwinning voor de VVD en de PVV – Halve Zoolstra solliciteerde gisteren in 1Vandaag al openlijk naar die ideale coalitie – die vervolgens de wetgeving op het gebied van vrijheid van meningsuiting en discriminatie eens grondig gaat herschrijven; en denk maar niet dat Jesse Klaver dáár aan te pas komt.

En daarna krijgt een bevriende aannemer de opdracht voor een elektrisch hek langs de grenzen. Werkgelegenheid! Jammer dat we alle Autobahnen al hebben.

Ik hoor al de sussende woorden: ho ho, die enorme zetelaantallen van de PVV zijn maar peilingen, de vorige keren haalde Wilders bij lange na niet het aantal zetels dat de peilers voor hem hadden ingeruimd. Maar intussen heeft de voorzitter van die partij het gaatje gevonden waarlangs hij op eenvoudige wijze op elk gewenst moment zijn peiling én zijn verkiezingsuitslag kan beïnvloeden,  door het eenvoudig herhalen van zijn in essentie racistische leugens (het wachten is op het vermoorden en opeten van christenbaby’s door asielzoekers) die bij het Facebookvolk op het strategisch gunstigste moment de diepste zielenroerselen doen overkoken, en het is zover.

Onwillekeurig zit ik nu al te denken: zou ik na de volgende verkiezingen niet opgepakt kunnen worden voor de mening die ik hier te berde breng, wegens belediging van de Leider?

_______

hhBest

Boek & Film 

Over rood vlees en de dichter Verlaine

Uitgerekend op de dag dat je de voorlopig laatste barbecue van het jaar zit te plannen – merguez-worstjes, entrecotes van het ibericovarken – komt het NOS Journaal met spectaculair ‘nieuws’: het eten van vlees in het algemeen en van ‘bewerkt’ en/of rood vlees, daar krijg je darmkanker van. Het is de Wereld Gezondheids Organisatie die dat meldt, dus daar zijn we dan wel van onder de indruk.

Eventjes maar.

Want je denkt meteen: waarom komt de WHO en dus het Journaal daar nu mee aankakken? We zien tijdens het item allerlei smakelijks voorbij komen, het oog wil ook wat, tenslotte, allemaal dingen die je dus beter niet meer kunt eten – maar waarom dan niet? Tja, dat vindt het Journaal waarschijnlijk te moeilijk voor de kijker, die hoeft alleen maar te weten dat het goed is uit te kijken met vlees; ‘doe dat nu maar, dan krijg je geen darmkanker.’

Enig onderzoek op internet levert op dat de WHO meldt dat worst net zo schadelijk is als asbest, plutonium en tabaksrook en dan ben ik toch maar blij dat ik me beperk tot tamelijk veel worst (uiteraard van de beste kwaliteit, zuiver vlees, knoflook, scheutje wijn, zout, verder niks), want de genoemde drie producten kom ik niet eens tegen in de supermarkt, laat staan dat ik ze geregeld eet. Zie ook hieronder.

(Uren nadat ik dit stukje schreef, lees ik dat onder worst met name verstaan wordt: frikadellen en knakworst, die dus beide vervaardigd worden van slachtafval, met name van slokdarmen en middenriffen. Op zich is daar niks mis mee, maar er wordt in de fabriek een hele bende rotzooi aan toegevoegd om de boel op smaak te brengen en dáár krijg je dus die kanker van.)

Want voor de rest is de enig juiste reactie: vertel ons eens iets nieuws. Sinds jaar en dag wordt toch al gewezen op de schadelijkheid van fabrieksmatig bewerkte vleesproducten en van rood vlees? Weliswaar is er ook recent onderzoek dat met name rood vlees enigszins vrijpleit. Ook is het tamelijk eenvoudig om wetenschappelijke artikelen te vinden die gefermenteerde producten als worst en ham aanprijzen als uitermate gezond voor de darmen.

Dus aan het eind van het journaal weet de eenvoudige tv-kijker nog niks.

Ik ben vorig jaar geheel vrijgepleit van darmkanker, en aangezien darmkanker zich buitengewoon langzaam ontwikkelt, sta ik tamelijk berustend tegenover de berichtgeving. Trouwens, als je een beetje rondkijkt in de beschikbare literatuur, merk je dat je veel dingen wel en andere weer zeker niet moet nuttigen.

Zout, dat is ook een boosdoener maar die haalde, na het Radio 1 Journaal van gistermorgen, niet meer het NOS Journaal. Ook oud nieuws, natuurlijk; sinds jaar en dag krijgen de lijders aan hoge bloeddruk het advies het zoutvat te laten staan. Intussen is er allemaal nieuwer nieuws: over suiker die veel meer dan vet en rood vlees zorgt voor hart- en vaataandoeningen, dat cholesterol in je voedsel aanzienlijk minder gevaarlijk is dan tot nu toe werd aangenomen. Suiker zit werkelijk in álles dat je in de schappen van de supermarkt vindt, soms zelfs in verbijsterende hoeveelheden.

En dat moet je als eenvoudige nieuwsconsument allemaal maar zien op te bergen, rangschikken naar importantie, al of niet doorvoeren in je voedingspatroon.

En dan hebben we het over de alcoholconsumptie nog niet gehad, ook al om het, net als het NOS Journaal, eenvoudig te houden.

Het beste is: je van al die hijgende bangmakerij niks aantrekken.

En ook nog beseffen: je moet toch érgens aan kapotgaan. Hoewel het natuurlijk het mooiste blijft wat een collega van de krant alweer meer dan twintig jaar geleden overkwam: ’s morgens in bed een hartstilstand krijgen terwijl je een dichtbundel van Verlaine doorneemt.

Hij was pas 53, dat was dan wel weer een minpuntje.

_______

hhBest

Boek & Film 

De tv uit? Nou ja, op een zacht pitje dan

Jean Pierre Geelen van de Volkskrant brengt ons de genadeslag toe: hij stopt met tv recenseren. Althans, aan het eind van deze week. Precies op tijd vóór 1 november.

Hij stopt niet alleen met recenseren, maar hij zet zelfs de tv uit. Dat is nog eens radicaal en ik geloof er geen bal van.

Waarom zou je de tv helemaal uitzetten en misschien zelfs de deur uit doen? Natuurlijk, je kunt je nieuws van het internet halen of, hoe modern, naar de radio luisteren. Maar het blijft lekker om onderuit op vaste tijdstippen het nieuws samengevat te zien, hoezeer ook gezien vanuit de Hilversumse cocon.

Of om te kijken of je nog wat weet door op vrijdagavond af te stemmen (prachtige ouderwetse term – niemand stemt natuurlijk nog af ) op Astrid Joosten en 2 voor 12. Geen betere bevrediging dan de constatering dat je elf van de twaalf vragen nog uit je hoofd en binnen een paar seconden kunt beantwoorden, terwijl de kandidaten met een rood hoofd zich, vaak ook nog vergeefs, het lazarus zoeken in de beschikbare literatuur.

Of anders door voor het eerst weer eens naar de start en de eerste ronden van een Formule 1 race te kijken en vast te stellen dat zo’n race helemaal zijn saaie zelf is gebleven sinds de laatste keer dat ik keek, omstreeks 2005, en dat het in ieder geval nooit meer iets wordt zoals die van 1955 in Le Mans – iedereen moet tegenwoordig maar gewoon levend naar huis kunnen na zo’n race. Wat een mietjes.

Geelen heeft het vooral over de voortdurend zelffelicitatie van degenen die geregeld op de televisie te zien zijn, maar ja, zoals de tv bestaat uit beelden en geluid, zo zijn de mensen op tv allemaal ijdeltuiten; en als je dat de keel uit gaat hangen, dan zet je het beeld uit – probeer het maar eens: zeker tachtig procent van de tv is goed te volgen zonder beeld.

Wat ik wel hoop, dat is dat mensen, na het zien van de krijsende fascisten uit Steenbergen die de aanhang vormen van Geert Wilders, zich toch wel even bedenken voor ze daadwerkelijk op de blonde god uit Venlo stemmen – ooit wisten we immers zeker dat als Hitler televisie had gehad, hij nooit zover zou zijn gekomen als hij daadwerkelijk kwam.

Maar toen geloofden we nog in de vooruitgang, natuurlijk.

Zaterdagavond – ik was in een jolige bui – keek ik een minuut of tien naar het wanproduct van een tv-zender genaamd Mediaset uit Italië, die we tegenwoordig door Ziggo voorgeschoteld krijgen in plaats van de Italiaanse staatstelevisie. Ik zag twee komieken die elkaar vergastten op woordspelingen waarmee ze zelfs zouden worden weggejouwd tussen de schuifdeuren van een gemiddeld burgerlijk verjaardagsfeestje.

En toen dacht ik: gelukkig hebben wij nog Arjen Lubach.

Naar wie ik nú, maandagmorgen kwart voor elf, heel modern, even ga kijken.

En vreest niet, ik ga niet proberen tv-recensent te worden, want ik ben onbevoegd: ik besteed, schat ik, tien maal zo veel tijd aan het lezen van ook nog eens papieren boeken dan aan het kijken naar tv.

Waardoor ik vanmorgen in alle vroegte al mocht constateren: heel lang hield ik zielsveel van Godfried Bomans, tot ik begon aan de lezing van een boek vol stukjes van zijn hand uit 1982 en tot de conclusie moest komen: wat een pedante, zelffeliciterende mislukte corpsbal was die man toch. Enerzijds.

Maar anderzijds: hoeveel woorden, constructies en zinswendingen kende hij en gebruikte hij nog die een modern kind van 18 jaar niet eens meer als Nederlands herkent?

_______

hhBest

Boek & Film 

Heb je even een minuutje?

Nou heb ik het jullie al duizend keer gezegd, en ik zeg het voor de derde en laatste keer: aan het einde van de zomertijd, en dat is komende nacht, van 24 op 25 oktober om 3 uur, moet de klok een uur terug worden gezet. Gelukkig zijn de meeste klokken hier in huis inmiddels ‘radiogestuurd’ dus hoef ik er niet meer zelf bij te klimmen; zelfs in de auto’s gaat het vanzelf.

Daarna mogen we wel weer zelf aan de slag om de biologische klok in de luren te leggen – gelukkig heb ik ook daar niet veel last van.

Dat geeft mij de gelegenheid om hier nog even een hoeveelheid volstrekt nutteloze kennis te lozen, dit mede naar aanleiding van een opmerking in de berichtgeving door nu.nl. Daar staat dat de wintertijd ‘de normale tijd’ zou zijn. Dat zou zorgvuldiger geformuleerd kunnen worden: de wintertijd was de ‘normale’ tijd voor we in 1977 de zomertijd invoerden, ten einde ’s avonds het licht later te kunnen aandoen cq in het geheel niet hoefden aan te doen, cq maakten dat het in de nachtelijke uren een uur langer donker was. Of liever: dat de donkere uren een uur naar achteren verschoven, zodat ook de avondmensen nog optimaal van het duister konden profiteren – duisternis slaapt in het algemeen lekkerder, dat staat wetenschappelijk vast.

Inmiddels weten we allemaal dat het argument van de stroombesparing alleen nog maar theorie is: met spaar- en ledlampen verbruiken we hoe dan ook nauwelijks meer stroom, maar dit terzijde. Het argument van een betere slaap blijft wel degelijk gelden – je zou langs die weg zelfs kunnen postuleren dat de zomertijd de ‘normale’ tijd is.

Zomertijd en wintertijd hebben één ding met elkaar gemeen, en dat is dat ze beiden Midden-Europese Tijd zijn.

Wat is ‘normale tijd’? Normale tijd lijkt mij de situatie waarin de zon precies om 12 uur ’s middags recht in het Zuiden staat. Om de verwarring nog een beetje te vergroten: Normale tijd is de situatie waarin de zon in De Bilt om 12 uur ’s middags precies recht in het Zuiden staat. We nemen De Bilt omdat die plaats ongeveer in het midden van Nederland ligt en we om praktische redenen in ieder geval in Nederland allemaal graag dezelfde tijd aanhouden. De zon komt namelijk in Scheveningen een minuut of vier later op dan in Nijmegen en zo zijn er meer verschillen.

Maar de zon staat in De Bilt helemaal niet om 12 uur ’s middags recht in het Zuiden, maar om 12.40 uur. Althans, in de wintertijd. In de zomertijd staat de zon pas om 13.40 uur recht in het Zuiden. In Berlijn of misschien zelfs in Boedapest, daar wil ik vanaf zijn, staat de zon wel degelijk om 12 uur in het Zuiden, het is niet voor niks Midden-Europese Tijd.

Min of meer precies een uur na Boedapest zien de inwoners van Greenwich in Engeland de zon recht in het Zuiden staan en is het daar ook 12 uur –die plaats ligt dan ook in een andere tijdzone, af en toe nog wel eens Greenwich Mean Time genoemd. Het is dan in De Bilt 12.20 uur, dus eigenlijk zou GMT voor ons eerder de normale tijd zijn – maar dan zaten we in een wel heel excentriek clubje, met te weten IJsland, Ierland, het Verenigd Koninkrijk en Portugal. Dat de huidige zomertijd (en dus ook de wintertijd) in mei 1940 door de Duitse bezetter in Nederland werd ingevoerd (tot die tijd hadden we een geheel eigen Amsterdamse Tijd, die tussen GMT en MET in lag) woog niet op tegen het argument, dat dezelfde tijd voor ons als een groot deel van Europa praktisch (en economisch) veel beter uitkwam, zodat we nu al 75 jaar dezelfde tijd hebben als Berlijn, Wenen en Boedapest.

Zomer en winter en bij nacht en ontij.

_________

hhBest

Boek & Film 

Gemengde gevoelens over gemengde berichten

In zijn boek Freedom vertelt Jonathan Franzen hoe een van de karakters uit zijn boek, vogelliefhebber, zijn hobby botviert in een eenzaam huis aan een meer ergens in de VS. Maar helaas, typisch Amerikaans: een projectontwikkelaar krijgt de gelegenheid in het natuurgebied een complex luxe villa’s neer te zetten, waarvan de bewoners, rijke stadsmensen, geheel van de natuur vervreemd zijn. Ze hebben katten die ze los laten lopen en die dus een flinke bres schieten in de vogelstand rond het meer, zeer tot verdriet van de vogelliefhebber. Hij probeert de nieuwe buren begrip bij te brengen voor zijn standpunt, maar vergeefs: de buren vinden hun katten namelijk net zo goed ‘natuur’ als die vogeltjes van die rare kerel. (Hij zegt, ongeveer: ‘Die vogels waren hier al miljoenen jaren en die katten pas een paar maanden. De vogels wennen daar nooit meer aan.’)

Het standpunt dat huiskatten ook ‘natuur’ zijn, wordt dus ook door mensen in Nederland aangehangen. Ik zag gisteren in 1Vandaag een mevrouw die ‘geen kinderen had en dus erg gek is op haar zes katten’, die zich erover beklaagde dat natuurbeheerders bij haar in de buurt ook haar poesjes voor verwilderde katten aanzagen en dus afschoten, net als ‘echte’ verwilderde katten. Op het argument dat die ‘huiskatten’ óók vogeltjes vangen zei ze: ‘maar mijn katten zijn ook natuur.’ Dat het woord ‘huiskat’ wellicht zou kunnen betekenen dat de kat inderdaad in huis hoort, het woord zegt het al, dat wilde er bij haar niet in.

Die uitzending van 1Vandaag was overigens ook erg leerzaam. Een ander item sprak er schande van dat er onder de Syrische vluchtelingen wellicht ook oorlogsmisdadigers zouden kunnen zitten, en hoe erg het was dat die gewoon maar werden toegelaten. Ik dacht: onder de Nederlandse bevolking bevinden zich dan misschien niet gek veel oorlogsmisdadigers (meer), maar aan het programma Opsporing Verzocht valt te zien dat de Nederlandse politie al meer dan de handen vol heeft (en nauwelijks toekomt) aan het arresteren van de eigen inbrekers, straatrovers en zakkenrollers. En ja, die oorlogsmisdadigers moeten uiteindelijk worden gepakt en, hoe handig, in Nederland berecht voor het Internationaal Gerechtshof. Geen probleem: het programma vermeldde ook nog dat Facebook schijnt vol te staan met foto’s waarop de oorlogsmisdadigers zich grijnzend op heterdaad laten betrappen.

1Vandaag moet toch beter beslagen ten ijs komen als het paniek wil zaaien.

En tenslotte zagen we nog een lerares Nederlands die onder andere lesgeeft aan de hand van de teksten van een popgroep genaamd Watskeburt. (Of De jeugd van tegenwoordig, daar wil ik vanaf zijn.) Ik zag een tekst voorbij komen: ‘Je moet niet zoveel dachten.’ (De lerares is er ook op afgestudeerd.)

En inderdaad: een van de drie leden van de band heet Willy Wartaal.

Ik ben gek op zelfkennis, mits goed klaargemaakt.

O ja, vanmorgen voor het eerst de samenstand van Mars en Jupiter gezien. Morgen komen Venus en Mercurius er ook nog bij.

En dat gaat al miljarden jaren precies zo.

Een beetje van die hemelse stabiliteit, dat zouden we hier ook wel kunnen gebruiken.

__________

hhBest

Boek & Film 

Opmerkingen aangaande Wallonië

Volkskrant-columniste Sylvia Witteman was op vakantie in Durbuy, een schattig plaatsje in Wallonië, waar de rivier de Ourthe in de winter, bij hoog water, gewoon de N833 neemt, waardoor het dorp tijdelijk in tweeën wordt gesneden. Gelukkig niet voor lang en zelfs niet elke winter, maar het is wel een signaal dat in België de natuur nog altijd een onberekenbare factor van belang is – kom daar maar eens om Nederland, waar de natuur hoogstens een paar toch al slooprijpe bomen de genadeslag geeft, en dan moet het ook stormen. Zelfs dat komt tegenwoordig ook teleurstellend weinig voor.

Tweemaal in mijn leven bezocht ik Durbuy, een gat van niks, welbeschouwd.

De eerste keer was in 1962, give or take a few years, toen ik er was op uitnodiging van het Syndicat d’Initiative de l’Ourthe – het duurde een dag of vier en het waren zware dagen, want per dag deden we drie of vier plaatsen aan waar we door de burgemeester werden ontvangen met een lange toespraak, gevolgd door lokale spijs en drank, in overvloedige hoeveelheden. We werden begeleid door hostesses die trots vermeldden dat ze hun Nederlands hadden geleerd in Maastricht. Dat werd kennelijk beter gevonden dan in Antwerpen of Brugge, maar het zal ook wel te maken hebben gehad met de Waalse afkeer van Vlaanderen.

(Bekijk trouwens de website van het Syndicat – voor een beetje websitebouwer is dit nog vrijwel onontgonnen gebied.)

Een van de plaatsen die we aandeden was Durbuy, en wij overnachtten er ook. Ik herinner me alleen een nachtelijke wandeling bij volle maan door het dorp in gezelschap van een collega. Wij waren ten zeerste dronken en de hele rest van de nacht lag ik in een enorm bed en viel daarin eindeloos achterover. Ik maakte er een mental note: blijf voortaan uit de buurt van de ginfles.

Ik verbeeld me dat dat tripje en het jolige stukje dat mijn meereizende collega’s en ik achteraf in onze dagbladen publiceerden aan de wieg hebben gestaan van het volledig uit de hand gelopen toerisme vanuit Nederland, waar Onze Syl in haar stukje gewag van maakt.

Het is alweer meer dan dertig jaar geleden dat ik Durbuy voor het laatst aandeed. Frans E., eerzaam dameskapper te Vilvoorde, vierde er zijn veertigste verjaardag met een copieus diner in intieme kring, afgesloten met vuurwerk.

Weer aangeland op een Durbuyse hotelkamer mocht ik meemaken dat een van Frans’ gasten (uiteraard een ‘Ollander) een zo juist geledigde champagnefles uit het raam wierp, hetgeen ons kwam te staan op enig gebrom van de hotelleiding.

De volgende ochtend had ik, optimist, een wandeling door de omgeving gepland voor het hele gezelschap. Na tweehonderd meter vond men het meer dan genoeg en moesten we nodig aan de rode wijn.

Ach, je was jong, dat zal het geweest zijn.

Ik overweeg komende maand augustus weer eens het jazzfestival in het naburige Gouvy te bezoeken en onderweg daarheen eens te gaan kijken naar het park met geschoren buxusstruiken, dat, blijkens SW’s stukje van heden, tegenwoordig tot de attracties van Durbuy schijnt te horen.

Dat komt ervan als je Hollanders naar plaatsen lokt, die beter geheim hadden kunnen blijven.

________

hhBest

Boek & Film 

 

Preuts is het nieuwe geil

Het mooiste verhaal over de Amerikaanse Playboy is nog altijd het volgende:

Amerikaanse studenten (ik neem aan onder de twintig) keken raar op als ze voor het eerst echt een blote vrouw zagen: waar waren de nietjes die ze gewend waren te zien op de borsten van de Playmate of the Month in de Playboy?

Ook ik kocht wel eens de Playboy (ik denk een keer of tien) en natuurlijk zei ik dat ik vooral de cartoons, de flauwte van de moppen – voornamelijk van het soort onderbroeken en schoonmoeders – en de interviews goed vond. Wat me verbaasde was de absolute kuisheid van de fotoreportages. In de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw was er geen sprake van dat je de héle playmate in haar blootje te zien kreeg. Het waren altijd stemmige foto’s in clair obscur, met veel vitrage en beddengoed.

De opnamen kwamen natuurlijk wel tegemoet aan de Amerikaanse obsessie met grote borsten, maar erg opwindend was het allemaal niet voor ons, die Willeke van Ammelrooy, Carry Tefsen en Phil Bloom en Pleuni Touw al in volle glorie op het witte doek respectievelijk tv-scherm hadden gezien, compleet met de destijds nog gebruikelijke bossen schaamhaar. Pas veel later kwam Playboy aan met kleine glimpjes van keurig kortgeknipte of helemaal kale venusheuvels. Ook de Nederlandse versie, die zich, naar verluidt, de laatste tijd is gaan specialiseren in gephotoshopte oudere dames. En in scherp dalende verkoopcijfers.

Vanaf maart volgend jaar zullen de modellen in de Amerikaanse Playboy dus aangekleed zijn.

Intussen zou ik toch nog eens moeten kijken hoe Penthouse of Hustler (in volgorde van Amerikaanse vulgariteit) er tegenwoordig tegenaan kijken. De websites beloven niet veel goeds – voor enkele centen per keer kun je, bij Hustler bijvoorbeeld, typisch Amerikaanse kneukfilms zien (’daar ejaculeert hij weer!).

Is het erg dat Playboy zijn dames weer gaat aankleden? Het is natuurlijk tekenend voor de totale verpreutsing waaraan de Verenigde Staten tegenwoordig ten prooi zijn – het schijnt dat blote babyfoto’s op Facebook al door die organisatie worden geweigerd.

Andere vraag: staan er nog steeds van die goeie interviews en flauwe cartoons in Playboy? Daarvoor zou ik een exemplaar moeten gaan kopen, neem ik aan. Of op de website kijken. Ik kwam er niet aan toe, want op deze pagina krijg je te zien hoe Playboy er vanaf volgend jaar uit zou kunnen zien. Overdreven natuurlijk, een beetje, maar toch een signaal dat je voor je gerechtvaardigde gerief beter meteen een magazine kunt raadplegen over auto’s, tractors of oude trams.

Het is maar waar je op tippelt, zeiden wij vroeger, toen seks nog heel gewoon was, en je nog dacht dat er geen einde aan zou komen.

_________

hhBest

Boek & Film 

 

De uitgeklede ‘welvaartsstaat’

Halve Zoolstra kan het zo mooi zeggen; hij denkt dat vluchtelingen naar Nederland gezogen worden door onze riante sociale voorzieningen.

Wèlke riante sociale voorzieningen, als ik vragen mag?

Door het beleid van de achtereenvolgende VVD-regeringen zijn de wensen van het Nederlands bedrijfsleven volledig in vervulling gegaan.

Ondernemers kunnen nog net niet tegen willekeurig welke van hun werknemers roepen: ‘You’re fired’, zoals dat in Amerika gaat, maar het komt er wel op neer. De kleinste foutjes kunnen in ‘het dossier’ dat vervolgens wordt opgeblazen tot ‘ontslag op staande voet’. Na drie tijdelijke contracten moet de ondernemer de arbeider een vast contract geven, maar in een groot deel van de gevallen is het veel gemakkelijker de arbeider te ontslaan, onder het motto ‘voor jou een ander’ en de betrokkene kan in heel veel gevallen niet anders dan een half jaar thuis gaan zitten en dan met de pet in de hand bij de oude baas terugkomen en vragen of hij weer een tijdelijk contract kan krijgen.

De ww is volledig uitgekleed, de bijstand wordt nog bij hoge uitzondering en heel tijdelijk uitgekeerd en je moet in ruil daarvoor hondenpoep scheppen in het park.

Je hoeft niet lang te zoeken in bestanden waarin vacatures worden aangeboden om te weten dat ‘slavenarbeid’ weer heel gewoon is in Nederland. Nulcontracten waarvoor je van ’s morgens zeven tot ’s avonds elf uur onbetaald paraat moet staan, baantjes waarin stukloon wordt betaald waardoor de werknemer met vaak ook fysiek keihard werken vijf- op zeshonderd euro bruto per maand ‘verdient’, baantjes die je alleen kunt krijgen wanneer je een auto hebt, waarvan de kosten helemaal niet of slechts gedeeltelijk worden vergoed.

Hele horden mensen met een universitaire of hbo-opleiding hebben een eindig contract , dat maar net het minimumloon opbrengt. Overwerk wordt niet betaald, een enkele weekhartige baas stopt je, als je daarvoor verhaal probeert te halen, een enkele keer een briefje van honderd toe met de mededeling: ‘Koop daar maar iets leuks voor de kinderen van.’

Moet ik nog even doorgaan?

Moet ik het nog even hebben over de kleine groep bevoorrechten die op kosten van de belastingbetaler een leasebak rijden ‘met slechts twintig procent bijtelling’? Die hun kapitale villa’s grotendeels laten betalen door diezelfde belastingbetaler?

Die laatsten zijn de mensen voor wie het VVD-beleid inderdaad oplevert waar Halve Zoolstra, met op zijn gezicht die eeuwige minachtende grijns – een VVD-vinding: Rutte doet het ook en kampioen is staatssecretaris Dekker – het over heeft: een wereld waarin belasting betalen iets voor stommelingen wordt gevonden.

Het doel van de fractievoorzitter van de VVD – vluchtelingen ervan weerhouden naar Nederland te komen wanneer ze horen dat ze hier als tweederangsburgers worden behandeld – is dus al bereikt, want een groot deel van de eigen Nederlanders wordt al sinds een tijdje behandeld als tweede- of derderangsburgers, mensen die zich niet moeten verbeelden mee te mogen profiteren van de welvaart van het land maar als vooruitzicht hebben dat ze hun kinderen niet meer fatsoenlijk te eten kunnen geven of behoorlijk kunnen kleden.

En ‘buitenlanders’, ‘vluchtelingen’ en ‘asielzoekers’ hebben trouwens sinds jaar en dag nog maar zelden ‘geprofiteerd’ van onze welvaartsstaat, omdat werkgevers discrimineren op nationaliteit en huidskleur.

Veel van degenen die getroffen zijn door het kapitalistisch beleid, hebben om voor mij onbegrijpelijke redenen nog altijd aanleiding om op de VVD te stemmen. Veel van diezelfde mensen vinden de vakbonden ‘iets voor ouwe mensen’ en worden dus geen lid.

Terwijl de welvaart en bestaanszekerheid die wij ooit hadden en die betaald werd door het afromen van de winsten van de ondernemingen door de schatkist, een grote verworvenheid was van de gezamenlijke strijd van vakbonden en linkse partijen.

Tja, je vindt het misschien geen aanlokkelijk idee om samen met havenarbeiders, politie-agenten, bouwvakkers en bijstandstrekkers de barricaden op te gaan, maar het is wel de enige manier om het recht af te dwingen op een fatsoenlijk en rechtvaardig basisinkomen, en de pensioenen en de aow te redden uit de handen van het grootkapitaal.

Het is zonde dat ik het zeg.

De vluchtelingen, intussen, komen hier omdat thuis bommen op hun kop vallen en dat gaat op den duur vervelen.

En inderdaad: voor veel mensen in de wereld is zelfs onze uitgeklede en grotendeels fictieve welvaartsstaat – een kleine groep is welvarend, de rest zwoegt om aan het eten te blijven – heel wat beter dan wat ze in hun eigen land meemaken.

Halve Zoolstra wil misschien voor vluchtelingen, en voor inwoners van Nederland met een vergelijkbare status, naar het welvaartsniveau van Noord-Korea of van Nigeria.

Wie weet.

________

hhBest

Boek & Film 

Zo kun je het ook bekijken

Toen mijn vader in het jaar 1921, 17 jaar oud, samen met een oudere broer vanuit Noord-Oostelijk Italië in Nederland aankwam, maakte hij direct na aankomst kennis met de geweldige gastvrijheid van Nederland: iemand smeerde hem een piepklein Nederlands-Italiaans woordenboekje aan voor tien gulden – ik schat een bedrag dat vandaag de dag minimaal neer zou komen op 200 euro.

Hij leerde ervan dat Nederlanders op de penning zijn, en dat ze niet in bijzondere mate zaten te wachten op de komst van buitenlanders – een verschil met het Wilders-tijdperk was misschien dat uitdrukkingen als ‘gelukzoekers’ en ‘economische vluchtelingen’ nog niet bestonden.

Hij kwam hier omdat er in zijn uithoek van de wereld, nog nauwelijks bekomen van de gruwelen van de Eerste Wereldoorlog, letterlijk geen droog brood te verdienen viel. Een uithoek van de wereld die destijds voor Nederlanders net zo ver weg en exotisch was als tegenwoordig Irak of Syrië.

En hij was gekomen om te blijven. Net als veel moderne landverhuizers probeerde hij zich zoveel als mogelijk aan te passen aan de Nederlandse samenleving, die hem dan ook alle hoeken van het huis liet zien, inclusief hongerloon en langdurige werkloosheid. Altijd hield hij heimwee naar zijn geboortegrond en hij hoopte er na zijn pensionering naar terug te keren, maar ook dat ging niet door, als gevolg van omstandigheden die er hier niet toe doen.

Of en hoe hij gediscrimineerd werd, daarover heeft hij zich tegenover mij nooit uitgelaten. Bovendien kreeg ik volop gelegenheid er zelf mee kennis te maken, vooral in de tijd dat ikzelf nog het groene paspoort van de Italiaanse Republiek had. ‘Hee, vuile Itak, ga terug naar je eigen land!’ Dat vat het wel een beetje samen. Grappen over mijn destijds enigszins exotisch klinkende naam waren nog het minste.

Dat is de achtergrond van waaruit ik kijk naar de vluchtelingen die naar Europa komen, op zoek naar geluk en een fatsoenlijk bestaan zonder armoede en levensgevaar, dingen die in hun door oorlog geteisterd land niet vanzelfsprekend zijn en wellicht ook nooit echt waren.

Als je ver genoeg teruggaat zul je zien dat iedereen in Nederland ooit ergens anders vandaan is gekomen.

Maar de meeste mensen die langer dan drie generaties aan de oorden van de Noordzee vertoeven in het daarbij horende barre klimaat, beseffen dat liever niet en hebben er ook geen boodschap aan – ‘wij zijn altijd al hier geweest en we willen nu ons uitzicht niet bedorven zien door allerlei bruin gespuis dat er rare gewoontes, vieze luchtjes, een rare godsdienst, een gevaarlijke geheimtaal en hoofddoekjes op nahoudt en onze roomblanke dochters verkracht – alsof wij ‘autochtonen’ zelf daartoe niet mans genoeg zijn, zoals uit de criminaliteitscijfers blijkt.

Ik zag vluchtelingen, jonge jongens, op de Paasheuvel hun trage sirtaki dansen en dacht: die willen ook ooit terug naar hun woestijn, want we zijn net padden: uiteindelijk willen we allemaal ooit terug naar onze geboortegrond.

________

hhBest

Boek & Film