SanteLOGie

Een blauwe maandag

Ja, die bloedmaan. Veel over gelezen, die moet je gezien hebben.

Om kwart voor vier vannacht werd ik wakker. Ik wist dat de maansverduistering compleet zou zijn om kwart over vier. Dus maar een hoofdstukje lezen in een leuk boek over een werkloze oudere jongere die ten einde raad maar als levend standbeeld ergens in Rome op straat gaat staan – in dit geval verkleed als farao die, wanneer er een euro in zijn mandje valt, in aanbidding voor zonnegod Ra op de knieën zakt.

Dat ik er heel wat van verwachtte kwam doordat eerder die avond de opkomende maan en er prachtig vol, groot en zeer licht bij hing, dus als je dat allemaal kon aanschouwen, gewikkeld in een onheilspellend rood waas, dan was je niet voor niks opgestaan. Om kwart over vier.

Om kwart over vier kleed ik me provisorisch aan en ga, gewapend met de camera, naar buiten. Wat eerst opvalt is de fraaie sterrenhemel die in het pikkedonker te zien is, ik verbeeld me zelfs dat ik recht onder de Melkweg sta – je ziet dat hier maar zelden, gewoon omdat je al ligt te meuren wanneer ze voldoende straatverlichting uit doen om de hemel te kunnen aanschouwen, en een andere voorwaarde is natuurlijk dat het onbewolkt is.

Maar de maan, die enorme maan van gisteravond, waar is die gebleven? In het Zuid-Zuid-Westen vind ik hem, of haar – hij lijkt wel kleiner dan normaal, nauwelijks groter dan een flinke speldenprik, en hij is nauwelijks te zien. Het is de maan, maar dan de maan waar een smoezelig wolkje voor hangt. En dat smoezelige wolkje is natuurlijk afkomstig van Moeder Aarde zelve., Zo ver is het met haar gekomen. Zelfs de bloedmaan is te veel moeite.

Ik probeer er een foto van te maken, maar de autofocus van de camera weigert de maan, dat bruinige stipje, scherp in beeld te brengen.

Jammer.

Ik zoek haastig mijn bed weer op, de thermometer wijst 6 graden aan.

In het boek krijgt een dikke man vlak bij de ‘farao’ een hartaanval.

_______

hhBest

Boek & Film 

Niemand kan zich beter wensen, dan een Nederlander te zijn

Maarten van Rossem had natuurlijk gelijk: Nederland is al langer dan tweehonderd jaar een koninkrijk, want Lodewijk Napoleon was een aantal jaren vóór Willem I onze ‘konijn’, zoals hij het woord koning placht uit te spreken en een aantal van door hem ingestelde instituten bestaat nog steeds.

Ik citeer uit een recente toespraak van een aan de Hoge Raad gelieerde jurist: ‘Gesteld kan worden dat onder het bewind van koning Lodewijk Napoleon onze staat een modern land werd. Om een aantal van de toen in Nederland opgerichte instituten en doorgevoerde veranderingen te noemen: het Kadaster, de nationale posterijen, naamsregistratie, moderne belastingwetgeving, de lager-onderwijswet, gelijkberechtiging van joden en katholieken, het Wetboek van Strafrecht, Burgerlijk recht, Koophandel en op de Koninklijke Academie, de Koninklijke bibliotheek en het latere Rijksmuseum.’

Daar waren een paar dingen die Willem zelfs wel had willen terugdraaien – die had vermoedelijk niet zoveel op met katholieken en joden, bijvoorbeeld.

Maar Nederland houdt natuurlijk vast aan de aankomst van Willem I uit zijn geliefde Engeland in Scheveningen, in november 1813, waarna het nog tot 1815 duurde voor hij echt koning was en aan de slag kon om België van zich te vervreemden, daarin bijgestaan door zijn zoon, de toekomstige Willem II. (Dat is degene, die ook weer door dit type geschiedschrijving, de Slag bij Waterloo won.)

Sinds november 2013 tot afgelopen zaterdagavond is in Nederland uitbundig het tweehonderdjarig bestaan van het Koninkrijk der Nederlanden gevierd. Dat vernam ik zaterdagavond van Ank Bijleveld, ook geen bijster succesvolle staatssecretaris in het PVV-VVD-CDA-kabinet. Ze was desgevraagd helemaal verbaasd dat een belangrijk deel van de Nederlandse bevolking helemaal niets heeft gemerkt van het enorme nationale feest van bijna twee jaar.

En dat terwijl het koningshuis, lees Máxima, zo populair is in Nederland. Jaha, maar dat heeft niks te maken met dat koninkrijk, dat is gewoon omdat de roddelbladen en roddelrubrieken op tv geen week of zelfs geen dag voorbij laten gaan om te laten zien wat onze dartele koningin zoal uithaalt – dat heeft er zelfs nauwelijks mee te maken dat ze koningin ís, denk ik.

Goed. Máxima was er in ieder geval bij, Willem IV ook, en diens moeder, zaterdagavond. Het was verrekkes koud dus ze hadden allemaal een zwarte deken om (alleen Willem niet, die wint nog een keer een Slag bij Waterloo) en waar keken ze naar?

Ja, waar keken ze naar. Flink wat heen en weer varen op een stukje van de Amstel (Nederland, Waterloo, eh -land) met jetski’s, enige apart vormgegeven andere bootjes en een heuse amfibie-auto met daarachter een caravan die België bleek voor te stellen en die dan ook werd afgekoppeld en hulpeloos achtergelaten. Het leek wel geschiedenisles voor analfabeten.

Verder enige lang geleden populaire zangerds (Willeke A.) de zoon van een overleden populaire zangerd (Dreetje junior) en een Limburgse folkgroep die niet, zoals je zou verwachten, zong over De kwestie van geduld tot heel Holland Limburgs lult, dus een unieke kans miste en daarentegen iets mompelde over ‘auto, vliegtuug’.

Daarnaast nog het wezenloze gedrum van een reusachtige Slagerij van Kampen op een enorme rond de Magere Brug gedachte steiger en een gitarist die een poging deed het Wilhelmus te spelen zoals Jimie Hendrix dat in 1970 deed met het Amerikaanse volkslied – onbegonnen en kansloos werk uiteraard en Máxima keek er een beetje vies naar.

Waar het samenraapsel op sloeg, dat wisten we, als we onszelf even in de arm knepen: toch echt op Tweehonderd jaar Koninkrijk der Nederlanden.

Maar komaan, zo erg kan het nou óók weer niet zijn met de stand van het land. Toch?

Ik zoek de komende dagen uit waarom eigenlijk niet.

________

hhBest

Boek & Film 

Groene Draeck

Door Peter Stiekema

Stel, ik zou een paar vrienden hebben, (ja zo erg is het al) en die zouden me dan op mijn 65ste verjaardag verrassen met, zeg maar, een gemanipuleerde nieuwe VW Golf, heel zuinig en zonder uitlaatgassen van betekenis. Zou ik dan van hen mogen verlangen dat ze voor die Golf de rest van mijn leven de onderhoudskosten dienen te betalen? Ik zou dat misschien wel willen, maar er de onmogelijkheid snel van inzien. Maar zulke vrienden heb ik niet, ook geen onderdanen trouwens. Ik ben per slot van rekening niet voor niets cum laude afgestudeerd in de misantropologie.

In 1957 kreeg kroonprinses Beatrix ter gelegenheid van haar 18de verjaardag namens het Nederlandse volk een Lemster aak, genaamd 'De Groene Draeck', aangeboden. Ik was toen nog te jong om tegen een dergelijk cadeau te protesteren, zo kort na de oorlog, voor een in ieder geval van afkomst, vooral Duitse prinses. Toegegeven, bij de aanbieding van de 'Draeck' was beloofd dat de Nederlandse samenleving, lees de belastingbetaler, voor het onderhoud van het schip zou opdraaien. Vervolgens werd het hele zaakje vergeten, dan wel in de doofpot gestopt. Daar waren - en zijn - de Oranjes en hun aanhang altijd tamelijk goed in gebleken. Overigens gaat het verhaal dat Beatrix bij zwaar zeilweer op het IJsselmeer ook wel eens groen zag. Of de koninklijke maaginhoud dan bij de vissen terecht kwam, vermeldt het verhaal niet. Ik zou in dat geval in ieder geval geen IJsselmeerpaling meer nuttigen, maar dit, uiteraard, geheel terzijde.

In 2007 barstte er een heftige, bijna maatschappelijke,  discussie los over die onderhoudskosten. Want toen bleek uit de begroting dat die altijd voor rekening van het ministerie van Defensie waren gekomen. En het ministerie bezuinigde overal op, maar niet op de kosten van de 'Draeck'. Indien het schip vandaag de dag nieuw zou worden gebouwd, dan zou het vaartuig hooguit een half miljoen euro kosten. En het onderhoud bedraagt normaal gesproken zo'n 10.000 euro per jaar. Maar in 2006 en 2007 waren de onderhoudskosten in totaal 416.000 euro. Kennelijk was er sprake van enige achterstand, om het maar eufemistisch uit te drukken. 

In mei 2010 werd bekend gemaakt  dat (toen) koningin Beatrix alsnog een groot deel van het onderhoud zelf zou gaan betalen. Zij droeg twee jaar lang aan het extra onderhoud bij tot een bedrag van € 326.000. Maar onlangs kwam Alexander Pechtold er achter dat de kosten wederom zwaar uit de klauw liepen. De afgelopen jaren was 51 mille per jaar begroot, maar dat bleek veel te weinig. Nu staat voor de 'Draeck’ voor volgend jaar 91.000 euro ingeboekt op de begroting van Defensie. Overigens ontvangt prinses Beatrix volgend jaar een toelage van 489.000 euro, netto wel te verstaan. Dat is een toename van 24.000 euro, anderhalf keer het minimumloon.

Als ik de marine was dan wist ik het wel. Dan zou ik de 'Draeck'  als oefenschip gebruiken en het onding per ongeluk snel naar de andere zeilwereld helpen. Vuilnisman, mogen deze brokstukken met gouden plees en diamanten kranen ook nog meeeeeee?

_________

hhBest

Boek & Film 

Blij dat ik rij

De knullige manier waarop VW zich heeft laten betrappen en de stomme manier waarmee ze er zich uit proberen te lullen, dat is wel heel grappig, ik hoop alleen dat mijn pensioen niet al te zeer op aandelen van Das Auto gebaseerd is.

En denk maar niet dat VW de enige is – tot nu toe is VW de enige die zich heeft laten betrappen, maar de rest doet het ook. En dat is geen loze kreet, iedereen die een auto koopt kan het zien aan de meter bij het tankstation als hij met zijn nieuwe bak voor de tweede keer voltankt: hee, die gebruikt helemaal geen 1 op 25, maar 1 op 18. Zouden mijn banden wel op spanning zijn, denkt de trotse eigenaar, of trap ik het gaspedaal niet iets te enthousiast in? Of heeft vrouwlief hem per ongeluk twee uur stationair laten draaien opo de parkeerplaats bij het shoppen? Je denkt de raarste dingen, onder die omstandigheden.

Maar de claim dat een auto 4 liter benzine op 100 kilometer verbruikt staat vaak in kleine lettertjes onderaan de advertentie. Daartoe zijn de autofabrikanten verplicht en die claim klopt ook als een bus. Alleen... hij is tot stand gekomen onder omstandigheden waarin jij als automobilist met diezelfde auto nooit terecht komt, alleen al omdat het zeer onpraktische omstandigheden zijn. Bij het vaststellen van het verbruik staat de auto op een rollenbank in een laboratorium en daar kun je zo behoedzaam met het verbruik (en dus de uitstoot) omgaan als je wilt. Ik noem maar eens wat: niks gruwelijk accelereren en keihard remmen maar constant draaien op het toerental waarbij de motor het maximumkoppel bereikt, dat kan al spectaculaire resultaten opleveren.

En die regels zijn door de Europese Unie opgesteld in overleg met de auto-industrie. Dus eigenlijk een Volkswagentruc, maar dan keurig geregeld.

Nee, om echt het verbruik (en dus de uitstoot van CO2) zo laag mogelijk te houden moet de doorsnee-automobilist zelf aan de slag. Nooit op topsnelheid rijden, altijd heel geleidelijk gas geven, de aerodynamische eigenschappen van het automodel niet verstoren door een raam open te zetten, niet de airco en andere elektrische apparaten gebruiken, de verwarming zo hoog mogelijk zetten om de koeling van de motor zo goed mogelijk te laten verlopen, bij het verkeerslicht of de spoorwegovergang de motor uitschakelen.

Je krijgt dan wel klachten: van je passagiers omdat het te warm is in de auto, bijvoorbeeld. (Géén passagiers of bagage meenemen werkt ook mee aan grotere zuinigheid). Of van medeweggebruikers commentaar krijgen in de vorm van een opgestoken middelvinger. Of nog erger: een meewarige blik in je interieur die staat op: zeker weer zo’n tachtigjarige lul die nie ken rije.

Of andere firma’s ook nog eens die slimme software hebben gebruikt waarmee VW de zaak fleste, dat weet ik natuurlijk niet.

Maar eigenlijk word je dus ook zonder die software door álle automerken al behoorlijk in de paal gezaagd.

Ik wilde maar even relativeren.

En voor de rest: VW is ook een ondernemer en geen enkele ondernemer is in de wereld om vliegen te vangen. Toch?

________

hhBest

Boek & Film 

De roze stad van de Heilige Frans

The Rough Guide neemt geen meel in de mond als het gaat om beschrijving van bezienswaardigheden en de omstandigheden waaronder die zich aan je vertonen. ‘Laat u zich niet weerhouden door de afzichtelijke rijstebrijberg aan religieuze kitsch waar je doorheen moet om Assisi te zien zoals het werkelijk is: een van de schitterendste voorbeelden van Italiaanse Middeleeuwse en Renaissancekunst.’

In 1997 waren we net op tijd geweest – een week voor de aardbeving die een groot deel van de stad in puin legde waren we er nog; wat ik me herinner, was een stad met inderdaad een Middeleeuws stratenpatroon, de min of meer horizontale hoofdstraten die de contouren van de berg Subasio volgen, de steilere straatjes die er de verbinding tussen vormen. Ik herinner me dat destijds het lijk van Sint Franciscus nauwelijks te zien was over de Japanse hoofdjes heen.

En het was toen miezerig weer. Deze keer straalde de zon aan een staalblauwe hemel.

Als je over de autoweg Perugia passeert en de blik enigszins naar links richt, zie je Assisi duidelijker dan ooit tegen de berg liggen – een schitterende roomtaart, geheel anders dan al die andere plaatsen met een enigszins vage Etruskische achtergrond tegen of op toppen van bergen in Toscane en Umbrië. Met name de basiliek van Sint Franciscus, helemaal aan het linker eind, ziet er uit alsof hij onlangs gebouwd is en in zekere zin is dat ook zo. Net als de rest van de stad is hij enigszins roze door de schitterende steensoort die werd gebruikt en die uiteraard in de buurt te vinden was en is.

Een enkel gebouw onttrekt zich aan die roze regel, zoals de voorgevel van de Romeinse tempel van Minerva op de Piazza della Commune, maar die staat er dan ook al tweeduizend jaar onverstoorbaar te wezen – die heeft al menige aardbeving overleefd, en zelfs de IS-achtige (elke vergelijking gaat niet natuurlijk mank) manier waarop de tempel van de Romeinse godheid is gebruikt als voorgevel van een middelmatig barok kerkje. (Denk ook aan: het Turkse kruitmagazijn in het Parthenon in Athene en de kathedraal middenin de grote moskee van Cordoba).

De basiliek is prachtig gerestaureerd en blijkt nu echt het stripboek te zijn zoals het was bedoeld: het laat zien hoe en waarom Sint Franciscus aan de lopende band wonderen verrichtte. En in de onderkerk is zijn lijk nog altijd te zien. Tijdens ons recente bezoek moest de Japanse tsunami waarschijnlijk nog komen.

Nog een verschil met vroeger: overal staan zwaargewapende parachutisten in gevechtstenue klaar om eventuele terroristen het hoofd te bieden. Ze keuvelen wat met elkaar, er is onderling heel wat gaande, want er zijn ook (uiteraard knappe) vrouwelijke militairen bij.

De Rough Guide zegt ook dat je in achterafstraatjes moet zijn om behoorlijke restaurants te vinden met een grotere keus dan pizza en pasta (en andere gasten dan lui die eten met hun honkbalpet op de kop en hun met geinige opschriften ‘versierde’ T-shirts mitsgaders stoere korte broeken aan) en we gaan op zoek.

Al hadden we niks gevonden dan hadden we voldoende gehad aan de doodstille heel lichtroze straatjes met Middeleeuws plaveisel, waarlangs we een lunchgelegenheid zochten.

We hadden al bijna de moed opgegeven, we zagen de parkeerplaats in de verte alweer naderen, toen we de toegang tot restaurant La Buca di San Francesco – Het Gat van Sint Franciscus – ontwaarden, waar we, gezeten op een romantisch terras, ons de gemengde salade, de umbricelli (Umbrische variant op spaghetti) met gesauteerde groente, het kalfsvlees zacht gesmoord met eekhoorntjesbrood en de gebraden duif (die niet zelf naar binnen vloog, waar dat vond ik geen probleem) met perentaart, koffie en grappa na goed lieten smaken. Er was nog een Assisische witte wijn bij, nou ja, uit Spello. Waarna we ons gesterkt op weg konden begeven naar de keurige camping in de vlakte voor een welverdiend middagdutje.

Met de groeten van de Heilige Frans, in zijn eeuwige siësta.

__________

hhBest

Boek & Film 

Twee reizen in Venetië 2

Die ochtend al vroeg eerst met vaporettolijn 1 naar het Lido, daar een ontbijt genuttigd bij wat je een vast adres zou kunnen noemen: Al Canton del Gallo, omdat Melati aan de overkant wel heel definitief gesloten leek. Omdat de toiletten van Al Canton ontoelaatbaar zijn, even aangegaan bij een café ernaast waar ik vroeger wel eens een week lang elke avond te veel grappa had gedronken, en waar ik nu de eerste dronkaard al in kennelijke staat aantrof – het was nog geen 10 uur. Zijn vergif: een groot glas witte wijn met daarin een flinke scheut Ramazotti.

De man achter de informatiebalie van het vaporettostation op het Lido had duidelijk gezegd: overstappen op San Zacharia. Ik had hem gevraagd hoe we van het Lido gemakkelijk naar La Giudecca zou kunnen komen, maar ik had van San Zacharia prompt ‘Zattere’ gemaakt. Ligt ook tegenover La Giudecca, maar is geen overstapplaats daarheen. Misschien dat je zou kunnen proberen je in de privétaxi’s te bluffen van het Hilton Hotel, gevestigd in de Mulino Stucky aan de overkant, die op de Zattere hun eigen sjieke aanlegplaats hebben. Maar ach.

Dus zodoende besloten we dan maar vooralsnog niet te lunchen maar terug te gaan naar de camping; daarvoor moet je naar het al eerder genoemde Piazzale Roma voor bus 53. Dat kost een paar minuten met een van de vele vaporettolijnen die de Zattere aandoen.

Maar lopen is ook leuk. Je weet in Venetië alleen nooit hoe lang zo’n wandeling uitvalt; vooral als je een slecht gedetailleerde stadskaart bij je hebt, zie je niet altijd welke stegen en straten gewoon doodlopen op een kanaal. Als je, zoals ooit Lord Byron wel deed, niet wilt zwemmen in het Canal Grande, plaatselijk liefkozend Il Canalaccio genaamd, dan moet je dus vaak terugkeren op je schreden.

Het blijkt een mooie wandeling. Niet heel stil, want de route wordt veel gebruikt door toeristen die met hun rolkoffers onderweg zijn van of naar hun verblijf in Venetië. Wel bijzonder, althans voor ons: het water van de lagune is onrustig, hebben we al gezien en dat resulteert erin dat je op sommige stukken van de route natte voeten krijgt op de kades.

Een smakelijke lunch komt alsnog in zicht als we, na vele ah’s en oh’s over doorkijkjes en vergezichten die zich op de route voordoen, opeens geconfronteerd worden met een offer you can’t refuse: Osteria da Toni, met terras langs Rio de San Sebastian e de San Basegio, die Fegato alla veneziana op de kaart heeft staan – krokant gebakken kalfslever met uitjes. We laten ons dat geen twaalfmaal zeggen en slaan toe.

Daarna zijn we in tien minuten op Piazzale Roma en moeten nog een half uurtje wachten op bus 53.

’s Avonds dineren we in Anticho Ristoro, hotel-restaurant in een mooi Venetiaans huis aan het Brentakanaal. Moderne keuken: onder andere filet van zeebaars, gestoofd in de oven onder een laag ragdun gesneden plakjes Granny Smith appel, voorafgegaan door een geraffineerde risotto met garnalen en aardbeien.

Het is er helaas doodstil en dan kan ik het ook nog niet laten het meisje dat bedient toe te voegen: ‘Mi piacerebbe che Lei parla italiano con me, perche quando sono in Italia voglio parlare italiano, affinche lo impareró meglio – ma invece ognuno chi senta il mio accento comincia, come Lei, a rispondere in inglese o tedesco.’

‘Allora Le parleró italiano,’ zegt ze bedeesd, en doet dat ook, al gaat het niet van harte. Ze heeft potverdorie niet voor niks Engels geleerd, tenslotte.

_______

hhBest

Boek & Film 

Interessante tijden

Moet je natuurlijk nooit doen, en zeker in het buitenland niet: De Telegraaf kopen. Maar ach, als je de krant, onherkenbaar geslonken, zie ik, tussen de echte kranten ziet liggen hier in Italië, dan bekruipt je toch even dat heimwee naar het Moederland.

Op pagina 2 en 3 van het exemplaar dat ik in Assisi heb weten te bemachtigen val ik met de neus in de journalistieke boter. Of beter: het journalistieke kinderhoekje. Het gaat om een ‘verslag’ over een paar dagen PvdA-werkelijkheid waaraan twee medewerkers van De Telegraaf, te weten Inge Lengton en Ruud Mikkers, niet al te veel werk zullen hebben gehad. Het artikel gaat over iets dat in Vrij Nederland heeft gestaan, wat, dat kom je uit De Tel niet te weten.

Maar daar gaat het de twee genoemde collega’s ook helemaal niet om. Het gaat om een stukje dat je borreltafelpraat zou kunnen noemen, als het geen belediging zou zijn voor de borreltafel.

Ik beperk me tot enkele citaten:

‘De partij had net een zak geld richting ouders met jonge kinderen geschoven... het beste paard van stal, vicepremier Asscher, mocht het maandag glunderend uit de doeken doen’.

‘Partijleider Samsom... mocht zich betrokken voelen bij de migrantencrisis. In een droevig tv-programma over vluchtelingen zat hij... om stiekem de contouren van het net bereikte compromis over migratie te verklappen... Uiteraard overgoten met een PvdA-sausje’.

‘Samsom liet zich weer eens van de bekende kant zien. Als u niets wilt vragen over de aanpak van de vluchtelingen, dan wens ik u nog een goeie dag, bitst hij na afloop van een drie uur durende fractie-overleg, en beent weg.’

‘De rode leider’.

Het lijkt de Pravda anno 1958 wel.

Al vaker heb ik gezegd: iedere keer als ik De Telegraaf heb gelezen wil ik wel eens weten wat er nu echt aan de hand is.

Dat ga ik maar weer eens rustig uitzoeken als ik thuis ben van vakantie.

Lengton en Mikkers likken intussen verder rustig de hielen van de VVD-leiding, die naar aanleiding van het genoemde programma over migranten opmerkte: ‘Heel Holland huilt’. Volledigheidshalve likken ze ook het plaveisel waar het hoge gezelschap over gelopen heeft.

Ben je een paar weken niet in het land, lijkt rechts Nederland zich ook de rest van het jargon van de Blonde Jezus uit Venlo eigen te hebben gemaakt. En de journalistiek vervallen tot het schrijven van schoolopstellen waarvan de leraar Nederlands zal constateren: het had wel iets feitelijker gekund.

Intussen begrijp ik uit Italiaanse kranten, dat Wakker Nederland, aangevoerd door De Tel en de VVD, zo’n beetje achter Denemarken en Hongarije aanhobbelt waar het betreft de vluchtelingen. Spinoza en Vondel waren er wat die twee politiek verlichte steunpilaren betreft, destijds ook niet zo makkelijk in gekomen.

PS: Ik zelf ben intussen gewoon weer toegelaten. Wel controleerde de politie aan de Zwitsers-Duitse grens of we zelf geen vluchtelingen waren en of we anders geen blik vluchtelingen in de koelkast van de camper hadden verstopt.

Het zijn de interessante tijden die de Chinezen ons ooit zo hartelijk grimlachend toewensten.

________

hhBest 

Boek & Film 

Twee reizen in Venetië 1

Het maakt toch verschil – of je kampeert op het Lido en vaart met de vaporetto vandaar naar het San Marcoplein, of je stapt bij Ca’ Sabbioni op de oranje bus 53 en rijdt daarmee, onverschillig door gaten in het asfalt bonkend langs slordig neergelegde wegen en door de fabrieksstad Marghera naar het Piazzale Roma, busstation voor gevorderden, juist nog verrijkt met... een tram, en nog wel eentje die op één rail rijdt. (Teksten geklad op leegstaande fabrieken in Marghera: ‘Je hoeft geen toestemming te vragen om vrij te zijn’, en ‘Weg met de herwaardering van heroïne’.)

Over de door Napoleon gebouwde brug die destijds Venetië van haar onafhankelijkheid beroofde, glijdt een hogesnelheidstrein zachtjes de stad binnen.

Goed. We zijn op weg naar het afgelegen eiland Mazzorbo, voor de lunch in restaurant Venissa. M. weet goed de weg, dus ik volg. Na korte tijd blijken we verdwaald, maar gelukkig vinden we op de kleine en dus primitieve stadskaart een straatnaam waardoor we weten waar we zijn. Vandaar is het een puzzel die alleen Venetië je kan leveren om weer op het rechte pad te komen. Dat lukt, we nemen lijn 41 naar Fondamente Nove. In de tijd dat we de stad niet bezochten – vier jaar, zie ik – is er een geheel nieuw systeem ingevoerd bij Actv, het Venetiaanse vervoersbedrijf. Compleet met flitsende displays op schermen. Op zijn Italiaans: de oude lijnnummering staat nog steeds op de haltes, hetgeen enigszins verwarrend werkt.

Lijn 12 brengt ons na een korte stop op Murano naar Burano, vandaar lopen we naar <-- Mazzorbo. Restaurant Venissa daar biedt een troosteloze blik: iemand staat iets te schilderen, een andere medemens zeemt wat ramen. Verder niemand te zien. Ik vraag de schilder hoe zo, en die zegt: dinsdag gesloten, osteria open, Italiaans is duidelijk niet zijn moedertaal. De osteria is inderdaad open, maar ook weer niet: een deftig gezelschap heeft de tent helemaal afgehuurd, ci dispiace, zegt de man die er kennelijk de leiding heeft.

Voor de zekerheid heb ik net nog even de website van Venissa geraadpleegd: van de dinsdagsluiting geen spoor.

Gelukkig hebben we vanaf de vaporetto gezien dat op de kade van Mazzorbo een restaurant genaamd La Maddalena is geopend. Dan maar geen culinair avontuur met daarbij passende prijs, maar prima Venetiaans eetwerk: witte polenta met garnalen uit de lagune, geroosterde sardientjes, aan gene zijde insalata caprese en gefrituurde inktvis, ik neem volledigheidshalve nog een kaastaartje met aardbeien en een ristretto met grappa. Ik adviseer de uitbater volgende keer ook wat tafeltjes direct op het gras aan de kade te zetten, goed idee, vindt hij, maar helaas: dat mag niet van de gemeente.

De terugweg via het Lido bewaren we voor morgen, we gaan terug naar Venetië.

Eenmaal terug bij de Fondamente Nove bedenken we dat we bij de koffiebar van Caffè del Doge een setje estressokopjes zouden halen. En dus welgemoed op weg. Te voet. Aan de hand van de primitieve kaart. Lang stilstaan in de meestal doodstille straatjes en rondkijken als je het even niet weet en zo komen we op Campo San Bartolomeo – daar moet het in de buurt zijn, maar het juiste adres weet ik niet meer, iets met Lio of zo. We ruiken als het ware dat we in de buurt zijn, maar dat zegt nog weinig. Een meisje dat handtekeningen verzamelt tegen drugsgebruik (‘Ik ben zelf ook afgekickt’) wijst ons een steeg in. Ik twijfel sterk, maar loop er toch heen. Daar staat de ober van een restaurant klanten te werven. Ik spreek hem aan, hij is niet in het minst teleurgesteld dat ik niet ga zitten, loopt met me mee door het restaurant heen, twijfelt intussen sterk aan ‘Lio’, en er gaat hem door mijn beschrijvingen van de koffietent een licht op. Op Campo San Bartolomeo doorlopen, aan de linkerkant, daar is het.

Weer langs het afgekickte meisje rechtdoor en inderdaad: Calle del Lovo heet de straat. Nou ja, ik was in de buurt.

De tent is nog altijd ingericht als een ouderwets bordeel en heet inmiddels anders: Caffè di Venezia. De koffie ook. De compagnons van lang geleden hebben afscheid van elkaar genomen, horen we, een van de twee is er met de Doge vandoor gegaan, maar bestaat nog steeds.

Goeie cappuccino, trouwens.

Met de boot naar Piazzale Roma, waar ik bijna een toeval krijg door de ongeorganiseerde bende daar – er blijkt uiteindelijk wel degelijk een zekere orde in te zitten en een half uur later zijn we weer op de camping in Ca’ Sabbioni. Oh nee, Malcontenta, welnee, Mira. Of toch Oriago? Misschien wel allemaal. Kennelijk hoort het vasteland óók tot Venetië, de zeer serene raadselachtige.

_________

hhBest 

Boek & Film 

Ja, toen de Eiffeltoren gebouwd werd, ja toen…

Officieel wordt de term niet meer zo vaak gebruikt, maar ik ben het soort romanticus die het woord wereldtentoonstelling gaarne combineert met de herinnering aan de eerste wereldtentoonstellingen en met name die in Parijs, toen de Eiffeltoren werd gebouwd, lange tijd de hoogste toren ter wereld – van de meeste wereldtentoonstellingen die sindsdien zijn gehouden is helemaal niets of heel weinig over – ik moet dan denken aan het Atomium in Brussel uit 1958 en aan de zielige restanten van de wereldtentoonstelling van Sevilla.

Die van Brussel was de eerste die ik overwoog te bezoeken, maar in 1958 was ik in militaire dienst en dus enigszins verhinderd.

En nu was er dus de wereldtentoonstelling in Milaan, die zich bescheiden Expo noemt – het was afgelopen maandag de eerste keer dat ik te voet een evenement bezocht dat je eigenlijk alleen per fiets of liever nog per scooter kunt bezoeken.

Na afloop, met de moeie voeten op tafel, probeerde ik te begrijpen wat deze Expo eigenlijk voor iets was. In de tijd van de Eiffeltoren was de expositie een communicatiemiddel: daar werd eenvoudigweg bekend gemaakt wat de stand van wetenschap en techniek was, en handel gedreven. Ingenieur Eiffel bouwde nadien flink wat geheel ijzeren bruggen over de hele wereld, bijvoorbeeld.

Maar tegenwoordig is een omslachtige en dure tentoonstelling, waarvan de bouw jaren in geslag neemt, op de dag van de opening al oud nieuws.

Het thema van de Expo in Milaan is ‘voeding’. De voeding is vooral present in oneetbare vorm, namelijk in de vorm van in plastic uitgevoerde producten van land- en tuinbouw van o ver de hele aardkloot, waarvan een hele reeks ‘tableau’s’ de ruggengraat van de tentoonstelling is.

De expositie heeft in essentie de vorm van een enkele kilometers lange zeer brede straat, die met enorme zeilen wordt beschermd tegen zon en regen.

Eerst maar eens de deelnemers. Ik heb ze niet geteld, maar ik beperk me tot de opmerkelijkste.

Bijvoorbeeld Kazachstan. Dat was ooit de graanschuur van de Sovjet-Unie, en misschien nog wel, maar die staat en nog een aantal andere uit die buurt is vooral vertegenwoordigd om de Salonfähigkeit van zijn dictator op te stoten in de vaart der volkeren die niet allemaal even gelukkig zijn met het aldaar gevoerde beleid. Het valt trouwens op dat ook zeer arme landen groots uitpakken, zoals Bangladesh.

En dan zijn er enkele vreemde eenden in de bijt. Ik noem Vaticaanstad. Wat heeft die met eten te maken? Nou ja, er is een pauselijke moestuin en een bijzondere maaltijd is het centrale thema van het geloof, maar toch... Ik noem ook Israël, dat op landbouwgebied in woestijnige omstandigheden een naam te verliezen heeft, maar dat doet in de vorm van... een muur.

En terwijl ik nog door mijmerde en overwoog smalend over de Nederlandse inzending uit te halen, kwam ik gaandeweg tot de conclusie dat de Nederlanders, die hun middelvinger opstaken naar de protserigheid waartoe veel landen zich, zonder bijzondere aanleiding, hebben laten verleiden, een loopje nemen met het verschijnsel Expo.

De Nederlandse inzending bestaat uit twee kramen: een met friet en gehaktballen en een met broodjes beenham; en verder is er een rotsig vijvertje waarin drie plastic koeien tot hun buik in het water staan, plus nog wat reclameborden.

De Nederlandse voedselindustrie weet al veel langer dat je met een dure stand op een Expo nog geen ui meer verkoopt, dus waarom zou je nog?

Ik at er trouwens niks, dronk alleen bij de Ierse stand een Guinness Lager, daartoe dringend uitgenodigd door twee Ierse schonen in zeer schaarse kleding, die ongetwijfeld geboren en getogen Milanezen waren.

Net als trouwens het personeel van de Nederlandse kraampjes.

___________

hhBest 

Boek & Film