SanteLOGie

Het nieuws reist per trein

Zomergast Annejet van der Zijl sprak zondagavond en wel heel erg waar woord, toen ze zei dat de journalistiek haar tegenviel omdat je bij de krant veel te snel met je verhaal moet komen dat dan niet de gehele waarheid kan bevatten. Soms blijkt pas na jaren de ware toedracht.

Ooit diende ik onder een chef nieuwsdienst die op een dag geconfronteerd werd met het nieuws dat een nog niet geopend bankfiliaal in Heerlen op eenvoudige wijze was beroofd van een boel geld – het eerste geld dat een geldrijder in een cassette naar de bank bracht werd, op het korte stukje tussen de geldauto en het loket, dat keurig aangepakt door de passagier van een brommer die tussen de auto en het loket doorreed.

Spoiler alert: van het geld werd nooit meer een spoor gevonden.

Maar de chef nieuwsdienst moest natuurlijk morgen een compleet verhaal in de krant hebben en instrueerde de politieverslaggever precies hoe dat verhaal in elkaar moest zitten, met de namen van vermoedelijke daders en al, terwijl bij wijze van spreken de lucht van de uitlaat van de brommer nog te ruiken was tussen de geldauto en het loket van de bank. Gelukkig was de verslaggever voorzien van een goed diplomatiek talent en wist dus de chef ertoe te brengen rustig af te wachten wat bijvoorbeeld de politie en eventuele ooggetuigen voor interessants te melden zouden hebben.

Dat was niet veel en zodoende stond de gehele waarheid de volgende dag niet in de krant. Gelukkig was dat een uitzonderingsgeval; weer eens was gebleken dat de betrokken chef nieuwsdienst een dusdanig talent had, dat hij kans zag al het nieuws, volledig verklaard en uitgelegd, vooraf te voorspellen. De rest van de redactie wilde dat niet onder ogen zien.

Pas toen de Amerikaanse toeristen die vrijdagavond afrekenden met een Marokkaan, met zelfs voor een Thalystrein veel te veel munitie bij zich, maandagochtend op de stoep van het Elysée stonden met dat lullige medailletje van het Légion d’Honneur, kregen we te horen dat de stelligheid waarmee we vrijdagvond al wisten wat er in de trein was voorgevallen, aanvulling en vooral correctie behoefde. Voor de Amerikanen toesloegen hadden al twee anderen pogingen gedaan de voorgenomen actie van de schutter te verijdelen.

Allebei krijgen ze nu ook die medaille en twee kusjes vsn Hollande.

Maar is dat nu de hele waarheid? Misschien hebben wel meer mensen de man met de kalasjnikov proberen tegen te houden. Misschien blijken alle passagiers in de trein de zwaarbewapende man gezien te hebben en hoofschuddend hun plaats in de trein te hebben ingenomen – een verzetsdaad van formaat, onder de gegeven omstandigheden. De productie van medailles van het Légion d’Honneur wordt met spoed opgevoerd.

Maar vrijdagavond dacht ik al meteen aan watook het geval zou kunnen blijken te zijn: dat de Marokkaan, de Amerikanen, de Engelsman en twee Fransen tot hetzelfde toneelgezelschap blijken te behoren, die de Thalys hadden uitverkoren als toneel voor de première van hun voorstelling 'Een Marokkaan in de trein naar Parijs’.

Dan moeten die medailles weer terug.

Maar ja, misschien moeten wel eerst al die jaren van Annejet verstrijken voor we dáár achter komen.

_______

hhBest

Boek & Film 

Het land der creatieve vloeken

In de column in de Volkskrant van de onvolprezen Arthur van Amerongen, voor d’n duvel nog niet bang, globetrotter met vijf sterren, vertelt hij een anekdote uit Paraguay, waar hij een zekere Claudia Zantedeschi ontmoette, afkomstig uit Italië, meer precies uit Venetië. Van Amerongen merkt op dat Claudio veel zinnen begint met ‘Hostia’, en van Amerongen kent daar de Spaanse vertaling van: juist, hostie, als u katholiek bent opgegroeid kent u dit gerecht uit de roomsche keuken.

De column was bedoeld om ons kond te doen van het overlijden van Claudio, en dat is jammer, want nu kan hem geen recht meer worden gedaan als Venetiaan.

Hostia, dat hoorde ik bij mij thuis geregeld roepen. Meestal klonk het trouwens als Ostia, en ik heb lang gedacht dat het woord iets te maken had met de gelijknamige voormalige havenstad van Rome.

Bij mij thuis klonk nog veel meer, als ik mensen tegenkom die ooit mijn vader hebben gekend, beginnen ze meteen te roepen: Porco Dio, of Dio Porco, of Madonna Troia of Puttana Madonna – en als het iets netter moest, bijvoorbeeld als er dames bij waren, of een geestelijke, dan was het toch minstens Porco Cane – of dat laatste ongunstiger was voor de hond, dan wel voor het varken, daar ben ik nooit achter gekomen.

Mijn vader was afkomstig uit een dorp in Friuli, destijds in de Italiaanse provincie Udine, tegenwoordig Pordenone, maar beide provincies, plus nog enkele andere, maken tegenwoordig deel uit van de autonome regio Friuli Venzia Giulia, een beetje verwarrend want Venetië zelf ligt in de naastliggende regio Veneto.

Hoe dan ook, u mag van mij aannemen dat het hier om verwante volkeren gaat – ook hun dialecten, in wezen dialecten van het klassieke Latijn, horen tot dezelfde familie. En ook hun vloekgewoonten.

Bent u daar nog? Mooi.

De beide noordoostelijke regio’s van Italië staan bekend om hun hardwerkende bevolking die bestaat uit kalme, vaak ook verstandige mensen (hoewel er veel tegenwoordig wel iets zien in afscheiding van Italië) om hun bescheiden maar smakelijke keuken, om hun grappa, hun verrukkelijke salami en de beste rauwe ham van de wereld, die uit San Daniele.

En om het feit dat ze zeer creatief kunnen vloeken.

Als mijn vader zich gefrustreerd voelde, zei hij soms de hele boven aangehaalde litanie op, desgewenst ook nog drie keer achter elkaar. Hij had daar geen kwaads mee in de zin, vond ook niet echt dat de heilige Maria een hoer was of een zeug, het luchtte gewoon op.

De litanie begon en/of eindigde vaak met Hostia, inderdaad.

Die Zantedeschi, kortom, was een echte Venetiaan.

Hoewel: niet helemaal echt, want iemand uit deze regio’s heeft al gauw een achternaam die eindigt op een medelinker.

Zoals die van mij.

Dus.

________

hhBest 

Boek & Film 

Alweer een aanleiding voor een duik in het verleden

Als er weer eens een overledene valt te vermelden die ik, hoe oppervlakkig ook, ooit heb gekend, dan grijp ik de gelegenheid aan om eens wat dingen uit een min of meer ver verleden op te rakelen die in direct of indirect verband staan met de overledene.

Zo zag ik vandaag de overlijdensadvertentie van Peter Sigmond, 83 jaar oud en bij leven architect, uit Hongarije afkomstig, mogelijk uit dat land gevlucht.

In 1980, de zwartse periode van de Sovjet-overheersing achter het IJzeren Gordijn, had ik een enkele kortstondige ontmoeting met Sigmond, in diens kantoor in Heerlen. Hij zou, deelde hij mee, een of meer hotels gaan bouwen in zijn geboorteland, en hij zag mogelijkheden om zelf het toerisme naar dat land en die hotels te bevorderen.

Een van die mogelijkheden was een boek dat ik zou moeten schrijven over de toeristische highlights van het land der Magyaren. In gezelschap van een tekenaar/fotograaf begaf ik me enkele dagen later, met de Volvo stationcar van Sigmond, daarhenen. Die Volvo hield ons rijgedrag niet lang vol: in Linz moesten we hem afleveren bij een garage die de stukgedraaide krukas moest vervangen, wij zetten per huurauto met Oostenrijks kenteken de reis voort.

Kort na binnenkomst in Hongarije zagen we een auto rijden met op de zijkant het woord Rendörseg. We kwamen niet verder met de vertaling dan tot Rendierzeik – maar toen we even later te hard reden bleek het woord iets anders te betekenen: politie. Gelukkig kon je toen dikke boetes nog afkopen met een niet al te krappe fooi.

Ach, wat zullen we vertellen. Als tolk en gids hadden we een tachtigjarige dame, tante Etta, die elke Russische kazerne die we passeerden aanwees en daarbij zei: ‘Daar zijn unsere Brüder weer’. Ze sprak goed Nederlands, maar gooide er gemakshalve af en toe wat Duits doorheen.

We zagen een week lang van alles – we sliepen meestal in een hotel in Boedapest, maar één nacht brachten we ook door hotel Arany Bika, De Gouden Stier dus, in Debrecen. Stierenbloed, Bikaver dronken we ook, in Eger. Het werd ons duidelijk dat ze daar de goede wijn zelf hielden en hun bocht als Egri Bikaver naar Nederland stuurden.

Op een avond werd ons diner begeleid door een zigeunerorkest. Daar ontstond een enorm misverstand: wij hadden van tante Etta te horen gekregen dat we de heren het beste konden betalen met harde Duitse marken, maar ze zagen onze munten aan voor vrijwel waardeloze forinten. Ik weet niet meer of we hebben moeten vluchten, het zou me niet verwonderen.

En elke avond kwamen we terecht in de nachtclub onder het hotel, waar een niet van de echte BeeGees te onderscheiden popformatie elke avond weer het Ha,ha,ha, ha, stayin’ alive van dit Australische ensemble ten gehore bracht en wij maar weer een fles stierenbloed leegden. Egeszegedre! Of zoiets.

De Volvo bleek keurig gerepareerd.

En van het boek is nooit meer iets vernomen.

_______

hhBest

Boek & Film 

Het Loo, een nog mooier paleis dan Soestdijk

Onder het motto ‘je moet toch weten wat de vijand uitspookt’ bezoek ik geregeld plaatsen waar staatshoofden en andere ‘reguurders’ hebben huisgehouden. Het graf van Mussolini bijvoorbeeld – maar vooral de plaatsen waar de Oranjes het moede hoofd ter ruste plachten te leggen.

Zelfs bij het betreden van het paleis Soestdijk, dat ik kwalificeerde als een armoedig toneeldecor voor armoedige geesten, voelde ik een woest soort verblindende haat opkomen tegen dat volk – de adel in het algemeen en de koningshuizen in het bijzonder – dat zijn onderdanen placht te beroven van de laatste in het zweet huns aanschijns bij elkaar geschraapte geld ten einde van die centen landhuizen, paleizen en kastelen te bouwen, kwistig voorzien van omringende uitgestrekte bossen en landerijen, volgepropt met de vaak afzichtelijke snuisterijen zoals hemelbedden, Delftsblauwe etagères, schilderijen en gobelins, Moorse toiletkamers en zogenaamde schelpenkamers.

Paleis Soestdijk vertoonde althans nog sporen van recente bewoning en zelfs van meubilering die het vermoeden doet rijzen dat de meest recente bewoners van het huis een zeker gevoel voor eigen stijl en bij de samenleving van hun tijd passende kunst en cultuur hadden bezeten of minstens mensen hadden weten te vinden die het huis naar de eisen des tijds konden inrichten, zoals de kamer waarin Juliana haar vriendinnen placht te ontvangen voor de thee, met meubels uit de jaren dertig.

Juliana en Bernhard waren de laatste bewoners van Soestdijk, zodat het huis nu nog vooral hun sporen draagt – gode zij dank, want de rotzooi aan kitsch die Willem II en zijn echtgenote Anna Paulowna en daarna Willem III en Emma ervan maakten, grenst (nog altijd) aan het onwaarschijnlijke. Die twee stellen verbleven trouwens niet voor ‘vast’ op Soestdijk, dat gebeurde meer op Het Loo. (En uiteraard in Den Haag).

Paleis Het Loo was, althans in mijn gedachtengang, het kleine achterlijke broertje van Soestdijk, maar dan moet je er potverdikkeme toch eens gaan kijken. Enorm veel groter en antieker, solider gebouwd ook. De ene weelderige kamer na de andere, halverwege de dooltocht begint het je al te duizelen en bekruipt je ook het vermoeden dat dit een dusdanig ingewikkeld in elkaar zittend huis is, dat je er, eenmaal binnen, nooit meer uit komt. Gelukkig staan er overal bordjes met de tekst EXIT, en dan weet ik voldoende.

Het modernste dat je in Paleis Het Loo, dat me qua omvang tien maal zo groot lijkt als Soestdijk en qua antiquaire marktwaarde van de inhoud het honderdvoudige, aantreft is de telefoon op het bureau waarachter Wilhelmina droomde van de autoritaire en godvruchtige Staat der Nederlanden en Koloniën, waarvan, als het alleen aan haar had gelegen, zij Opperbevelhebber, Keizerin en Plaatsvervangster van God op Aarde zou zijn geworden.

Voor de rest is alles megalomane protserij op andermans kosten, anders kan ik het niet zeggen. Wansmaak tot en met – wellicht niet in de tijd dat het vervaardigd dan wel aangeschaft werd, want veel van de stijlkamers dateren uit de zeventiende tot en met de negentiende eeuw en men kan die mensen niet met terugwerkende kracht verwijten zich angstvallig te hebben gehouden aan de smaak van mensen van hun eigen stand in Nederland en de rest van Europa.

De geïnformeerde toeschouwer ziet bijvoorbeeld dat de kamer van Willem II lag onder die van zijn vriend Carel Bentinck.

Latere bewoners hebben het er helemaal bij laten zitten. Hoewel ik natuurlijk wel heb staan gniffelen bij de zogenaamde jachtkamer van Hendrik, een duister hoekje tussen twee gangen, waar nog geen koe een haas vangt. Maar jongens, Pieter en Margriet hebben er ooit gewoond met hun zonen – maar geen spoor van Rietveld, Mondriaan, de Nieuwe Zakelijkheid, Jugendstil, De Stijl, nou goed: Berlage, Cuypers, Paul Citroen, te vinden in heel dat paleis Het Loo. Alleen die telefoon suggereert, dat de twintigste eeuw intussen al een poosje op streek was.

En o ja, die tentoonstelling over Sissi kunnen jullie beter aan de BankGiroLoterij overlaten. Dat ze in Schönbrunn, net als in hemel, met gouden bestek aten, dat wisten we toch al lang, en dat Sissi haar van twee meter had ook. De expo wil door de Sissi-films gepropageerde mythes ontzenuwen, maar komaan, zeg toch gewoon dat de keizerin zich kapot verveelde en daarnaast leed aan een opmerkelijke vorm van anorexia, met als belangrijk symptoom haar extreme beoefening van sporten. Maar nee, het wordt met enige verhullende opmerkingen afgedaan. En voor de rest ophemeling in de stijl van het gerenommeerde tijdschrift Vorsten.

Het tentoongestelde materiaal – ook in een paar nauwe gangen van een zijvleugel, komt, ondanks de grote materiële waarde, ook nog eens als behoorlijk armetierig over.

En wat moeten wij eigenlijk met die laatste keizerin van een rijk dat met een geruisloze knal in 1918 ten onderging aan eigen onbenulligheid?

________

hhBest 

Boek & Film 

Een braderie met volle zeilen

Meer dan ooit geldt: als er iets in Amsterdam gebeurt gaat Hilversum in de stand ‘nationale ramp’ en rennen en vliegen de verslaggevers, sommige schor van emotie, heen en weer om elk detail te vermelden van wat er allemaal niet gebeurt.

De homo-vaartocht is nog niet achter de rug en daar doemen de tall ships alweer op aan de horizon, voor het vijfjaarlijkse Sail. Het is een combinatie van de intocht van de Vierdaagse, de Auto RAI, de HISWA en een uit de klauw gelopen dorpsbraderie. Er zijn ook verschillen: op de Auto RAI en de HISWA zie je nog wel eens iets nieuws.

De plaats van de braderie-standwerkers wordt ingenomen door de vloot aan oude of namaak-oude zeilschepen die elk jaar heel Europa (en misschien ook wel de rest van de wereld) afschuimen waar ze evenzovele Sail-evenementen bezoeken met maar één doel: zoveel mogelijk geld verdienen om die bootjes te kunnen onderhouden (en vermoedelijk ook de bemanning en hare bloedjes van kinderen.)

Het is een eenvoudig concept, inderdaad zo eenvoudig als de organisatie van een dorpsbraderie: één belletje naar een geheel professionele organisatie genaamd Sail, en het gemeentebestuur kan op vakantie, na het overmaken van het afgesproken bedrag. Of sterker nog: Sail is tenslotte al vele malen eerder georganiseerd, het bureau heeft een paar weken geleden de map van vorig jaar gepakt, de rekening alvast naar de gemeente gestuurd en is op een gezellig terrasje gaan zitten, in afwachting van het afmeren van de Amerigo Vespucci en of de Khruzensjtern. En niet te vergeten de Cutty Sark.

Het volk stroomt toe en vergaapt zich, precies zoals de vorige keer, aan de schepen met hun enigszins gemelijk op het dek rondhangende bemanningen. In toenemende mate varen er duizenden bootjes tussen van lui die aan anderen willen laten zien dat ze het roer recht weten te houden. En natuurlijk is er de vloot van de patsers en ketsers die nog net vóór de crisis hun met zwart geld gescoorde sjieke vaartuigen aan den volke willen vertonen: kijk maar verlekkerd naar wat wij hebben gekocht van de opbrengst van de crisis die wij hebben veroorzaakt, en die jullie betaald is gezet!

En de media doen enthousiast mee aan dat feestje dat misschien het beste Vicieuze Sail kan heten, want het bijt zichzelf elke vijf jaar weer in de staart.

Het had niet veel gescheeld of ik was gistermorgen vroeg terecht gekomen in de file die onderweg was naar het Noordzeekanaal, terwijl de ochtendmist nog bezig was op te trekken.

En ik moest denken aan die keer dat ik zelf Sail bezocht, precies twintig jaar geleden, en ik in de drukke menigte om me heen een kleine jongen aan een iets oudere man hoorde vragen: ‘Mag ik een slokkie van je kaula?’

Eerlijk is eerlijk, dat is sindsdien een veelzijdig toegepaste spreuk hier in huis.

_________

hhBest

Boek & Film

Hans Toonen, de krant, de film, Amerika

Op donderdag 6 augustus 2015 is op 71-jarige leeftijd Hans Toonen overleden, journalistiek romanticus, filmkenner, Amerikanofiel. Vandaag, 13 augustrus 2015, is in besloten kring afscheid van hem genomen.

Op de redactie van het Limburgs Dagblad werd Hans Toonen wel de Lou Grant van de lage landen genoemd. Voor wie die naam niks zegt: Lou Grant was de eigenzinnige hoofdredacteur van de Los Angeles Tribune uit de naar hem genoemde tv-serie die door CBS vertoond werd tussen 1977 en 1982, en kort daarna op de Nederlandse buis, dus dat u zich een en ander nog maar vagelijk herinnert, valt te begrijpen.

Journalisten keken enigszins meewarig naar die serie – de journalisten en fotografen van die krant maakten elke dag iets mee waarop veel ‘echte’ journalisten hun hele leven, ook nog vergeefs, wachten: de grote primeur. Ook schetste de serie het leven van journalisten als zeer hectisch en levensgevaarlijk.

Voor een tv-serie heb je die hectiek nodig, maar de dagelijkse praktijk is anders. Journalistiek bestaat voor een belangrijk deel uit geduldig doorvragen, soms weken- of maandenlang, al of niet gecombineerd met langdurige speurtochten in archieven en bibliotheken of op de perstribune van de gemeenteraad, het parlement of de rechtbank, het doen van hoor en wederhoor.

Ik ga hier zo uitvoerig op in, omdat Hans wel en niet leek op Lou Grant; die wás de krant, en Hans voelde iets dergelijks – de krant was grotendeels zijn leven. Maar hij wist ook heel goed wat de dagelijkse praktijk was, al probeerde hij er toch, zo mogelijk, iets spannends van te maken. Hij was van het leger van mannen en vrouwen die er elke dag handenwrijvend een lekker krantje van gaan maken.

Dat is uiteraard een zeer romantisch idee, dat Hans ten voeten uit tekende. Als Hans al niet de vader van de journalistiek was, dan was hij toch de peetoom van de journalistieke romantiek.

Ooit gold de volgende beschrijving van de journalistieke praktijk: het nieuws ligt op straat en de journalist ligt er dronken naast. Voor Hans ging die vergelijking te ver. Ik heb Hans hoogstens een enkele keer aangeschoten gezien, hij was dan vrolijk en een beetje aanhalig maar de mate waarin hij zijn werk serieus nam – en er altijd ook groot ontzag voor bleef houden – stond geen enkele frivoliteit toe.

Maar hij wilde niettemin wel flamboyant zijn, met zijn Moto Guzzi – uiteraard de Californische uitvoering – en zijn fleurige manier van kleden. Hij omringde zich ook opvallend met prominente figuren uit kunst en cultuur.

De volmaakte journalist was in Hans’ visie degene die berichtte vanuit Amerika, en dan bij voorkeur uit Hollywood. Ingewijden weten hoe ver hij ging om correspondent in Hollywood te worden, de ideale plek voor de filmgek en Amerika-aanbidder Hans Toonen.

Hans, hoe zachtaardig en sentimenteel en romantisch van karakter ook, heeft in zijn journalistieke leven, met name bij De Gelderlander en de Audet Nieuwsdienst, meer gewelddadigheid gezien dan veel andere collega’s uit diezelfde tijd. Zuid-Molukse treinkapingen, de oorlog tussen Iran en Irak, de Nieuwmarkt-rellen, bomaanslagen van de ETA in Spanje; Lou Grant zou er goedkeurend bij hebben staan knikken. Misschien was dat voor de echte romantische journalist pas groots en meeslepend leven.

En even terzijde: Hans was dusdanig verkleefd met Amerika dat hij het gruwelijke boek American Psycho van Brett Easton Ellis een schitterend boek vond – ik heb zelden zoiets smerig gewelddadigs gelezen.

Ik noem als sprekend voorbeeld van Toonens journalistieke stijl een wekelijkse rubriek die hij zelf bedacht en jaren volhield genaamd Spoorloos. Daarin probeerde hij eigenhandig, ook met gebruik van ooit in Amerika aangeknoopte relaties, de soldaten terug te vinden die aan het eind van de Tweede Wereldoorlog in Nederland op de afloop van het wereldconflict een eigen stempel hadden gedrukt door op het slagveld een kind achter te laten, vaak zonder zich verder om het kroost te bekommeren. Niet alleen vonden de lezers de verhalen prachtig, Hans hielp ook nog eens veel mensen aan de oplossing van existentieel probleem van formaat.

Zijn artikelen waren altijd onberispelijk gecomponeerd, zo goed dat je niet eens opmerkte dat hij ook sterk van de, liefst zelfgemaakte, cliché’s was. Legendarisch op de redactie was zijn uitdrukking ‘Dat is kauwgum voor de ogen’. Ik heb nooit begrepen wat Hans er precies mee bedoelde, maar het klonk goed en het was als het ware een soort waarmerk: artikelen waar deze en vergelijkbare uitdrukkingen in voorkwamen waren gevloeid uit het gouden pennetje van Hans Toonen, onmiskenbaar.

Hans vond het verschrikkelijk dat hij met vut en pensioen moest en met graagte greep hij dan ook mogelijkheden aan om, betaald of onbetaald, zijn journalistieke schrijfkunst te etaleren. Dan maar niet groots en meeslepend. Hij deed dat onder andere door columns te schrijven voor De Kramer, het toenmalig personeelsblad van de krant, en door medewerking aan allerlei meest regionale historie- en gedenkboeken. Zijn boek over de Scheveningse filmster Frits van Dongen (uit 2002) maakte veel indruk, evenals zijn boek over zanger John Bröcheler.

lk kan er, mede uit eigen ervaring, dan ook geen bezwaar in zien dat uiteindelijk het weekblad Nuth en Omstreken de laatste vruchten heeft mogen plukken van de rijke boom van het journalistieke oeuvre van Hans Toonen.

Want een krant is een krant.

Het hoeft niet altijd de Los Angeles Tribune te zijn.

Die krant bestaat trouwens niet eens.

_________

hhBest

Boek & Film

Maximaal genot uit minimaal optreden

Het moet een jaar of twaalf, dertien geleden zijn dat ik Eric Vloeimans voor het eerst zag en hoorde in de maandagavond jazzclub ‘Carnaval du Jazz’ in een echte jazzkelder in Heerlen – ik betreur het nog altijd dat dat instituut na een paar jaar de mist in ging door omstandigheden waar ik hier maar eens even niet op zal ingaan. Lang geleden, niks meer aan te doen.

Sindsdien heb ik vaak gedacht: die Vloeimans die beheerst niet alleen die trompet fantastisch, hij heeft ook dat je ne sais quoi van de rasechte jazzmuzikant.

Nooit meer gelegenheid gehad (of aangegrepen) om hem nog eens te horen maar gisteravond was het dan weer zover: Vloeimans gaf een concert in het Openluchttheater in Valkenburg, in een duo-optreden met accordeonist Tuur Florizoone.

Ik vond het, eh, een verrassing.

Natuurlijk had ik diep in mijn hart gehoopt op Miles Davis, Chet Baker, nee, niet Harry James, maar wel Clark Terry – of nee, Quincy Jones, want aan hem had Vloeimans me destijds aan doen denken. En nog. Niet echt helemaal klassiek mainstream jazz, maar een eigen draai – als je zo goed en muzikaal bent, dan wil je nog wel eens denken: wat die klezmertoeteraars doen, daar zit óók wel iets in.

Laast ik dit, nu ik halverwege mijn stukkie ben, voorop stellen: Florizoone en Vloeimans vormen een fascinerend en zeldzaam goed op elkaar ingesteld duo.

Ze speelden tweemaal drie kwartier en in die tijd ongeveer zes of zeven composities (de toegift miste ik, ik moest de trein halen) die volgens mijn bescheiden mening niet zo geschikt waren voor het grote podium van het theater, eerder voor het intieme toneel in de grot. Maar wat wil je: de roem snelt het tweetal vooruit en het theater is natuurlijk blij dat zeker driehonderd mensen het duo wilden horen en zien.

Een belangrijk deel van hetgeen ten gehore werd gebracht kun je rekenen tot het piep-knor-knarsgenre, maar als je je mening daartoe beperkt, dan doe je het tweetal nogal onrecht. Want met name Eric Vloeimans torende geregeld boven het theater uit door zijn lyrische uithalen, dan weer door weemoedige, bijna elegische passages, of ballade-achtige gezangen die noden tot meeneuriën. Geen jolige uitstapjes naar de Nokia-beltoon of het Wilhelmus die de meer enkelvoudige jazzmuzikant zich nog wel eens wil veroorloven. Dit is serieuze muziek van een soms bijna adembenemende minimaliteit (als je je adem niet inhoudt hoor je niet alles) zonder dat het om minimal music gaat, integendeel, zou ik bijna zeggen.

Ik vond Florizoone intussen toch aardig in de schaduw van Vloeimans staan, ik had wel iets meer van zijn kunnen willen meemaken.

Maar zo blijft er altijd wel iets te zeuren. Het smaakte naar meer en ik denk dat ik beiden, of misschien ook leuk: ieder apart, nog wel eens wil horen en zien.

Vloeimans begeleid door contrabas en drums, en dan de muziek uit Ascenseur pour l’échafaud, dat moet toch nog altijd kunnen?

Aan die hemelse muziek moest ik trouwens gisteravond ook een paar keer denken.

________

hhBest

Boek & Film

En hou die telefoon eens overdwars, ja

Zolang we niet weten wat er precies misging in Alphen aan de Rijn – als we dat ooit te weten komen, hetgeen ik betwijfel – kunnen we ons heerlijk vermeien in de meest voor de hand liggende vooroordelen.

Zoals deze: het technisch weg- en waterbouwkundig onderwijs is inmiddels dusdanig slecht geworden dat het simpel aanbrengen van een klein bruggetje over een slootje in Alphen aan de Rijn al te veel gevraagd is. Een beetje timmerman zaagt van een stel bielzen een stevig brugdek, schroeft de stukken aan elkaar, laat er wat asfalt overheen lopen, klaar is Kees. In twee dagen gepiept. Als er scharnieren aan moeten om de brug open te kunnen draaien voor passerende motorbootjes: kan ook, kost twee dagen meer.

Maar nee, de jongelui van tegenwoordig hebben op school geleerd dat voor zoiets een stel enkele miljoenen kostende hijskranen nodig is. En dat het brugdek ergens in Friesland gemaakt moet worden van kunststof. Daar houdt de kennis op en op met een drone gemaakte opnamen kun je zien dat ze dat in Alphen probeerden dat brugdek tussen twee op een fors uitgevallen roeiboot geplaatste kranen op te hijsen en er dan mee naar het gat te varen waar dat brugdek overheen moest, zeker honderd meter verder. Die kranen stonden zorgvuldig op de smalste plek van wat daarginds de Rijn heet, zodat de catastrofe niet kon uitblijven. Veel deskundiger kan het niet, als je op een zeperd uit bent.

Als het gelukt was dat brugdek op de juiste plaats te krijgen, dan had de video die een omstander vanaf zijn dakterras maakte kunnen dienen om in China en Dubai te laten zien tot welke technische staaltjes van vernuft die dekselse Hollanders van stavast nog altijd in staat zijn. Waar hálen ze het vandaan, zuchten de secretaris-generaal van de Volksrepubliek China respectievelijk de sultan van Dubai, ieder in hun eigen koeterwaals; en bestellen nog eens vijfentwintig van de lekkere bruggetjes.

Maar nee, het hele zootje sodemieterde om, midden door een winkel in tweedehands artikelen en zelfs in de rookruimte van het café aan de overkant.

Het wachten is nog even tot een van de betrokkenen ons, om te redden wat er te redden valt van het Hollandse ‘met de poten in de modder’ imago, komt vertellen dat het met name aan zijn uitgekiende techniek heeft gelegen dat er niemand dood is, ja behalve dan die hond, en dat vinden ze noch in China, noch in Dubai een onoverkomelijk probleem.

Maar ik trek maar één conclusie: misschien zijn we tegenwoordig niet meer zo goed in weg- en waterbouw, maar we kunnen van de rampspoed wel prachtige HD-filmpjes maken. Waar je als het ware bij staat. En over een kwartier in het journaal.

Eén bescheiden adviesje heb ik nog. Maak geen video met je telefoon terwijl je rent en hou die telefoon overdwars, dat ziet er op tv en op Youtube veel beter uit.

_________

hhBest

Boek & Film 

Let een beetje op wat je doet, er zijn kinderen bij

Eigenlijk hoef ik me al niet meer te mengen in de discussie over de Gay Pride. Gistermiddag kon je geen radiozender aanzetten of het ging erover. De homo’s willen een eigen regel in de Grondwet, en het COC heeft uitgerekend dat ‘homo’ het meest gebruikte scheldwoord is op het schoolplein. Zomaar twee dingen die de revue passeerden.

Hoe de verslaggever ook vanuit alle hoeken kwam aandragen met zijn eigen stelling dat de Grondwet al lang voorziet in een verbod op alle mogelijke vormen van discriminatie, de woordvoerster, een Kamerlid, bleef op haar standpunt staan dat dat niet voldoende is. Homoseksuelen moeten uitdrukkelijk genoemd worden.

Ik zie op die manier een omvangrijke Grondwet aankomen met daarin expliciet verboden op discriminatie van dikke mensen, dunne mensen, van mensen met rood en/of hoog haar, van mensen met een hazenlip, horrelvoet, twee linkerhanden, van pedofielen, gerontofielen, fetisjisten, poepeters en urinedrinkers, mensen met makeup, op hoge hakken zonder er fatsoenlijk op te kunnen lopen, mensen die schreeuwen bij het klaarkomen, ongewassen op straat lopen, en daarbij uit alle lichaamsopeningen stinken, een buitenlands paspoort hebben, liefhebber zijn van dance feestjes, Vierdaagselopers, mensen die hun kat willen opeten, mensen die hun kind willen opeten, mensen die niet van vis houden of van pens, mensen die onverklaarbaar met een politiepet op lopen (oh nee, dat valt al onder homo’s) en mensen die op het schoolplein iemand uitschelden voor homo.

En o ja, hoe zit dat dan wanneer iemand op dat schoolplein homo wordt genoemd en dat ook daadwerkelijk ís, hoe ligt dat juridisch, qua Grondwet? Want het staat natuurlijk vast dat de omstreeks vijfennegentig procent van de mensheid die géén homo is mag aannemen dat wanneer iemand ze naroept: ‘Homo!’ dat die dat dan wèl opvatten als een scheldwoord. Sterker nog: ik schat dat vijfennegentig procent van de bevolking van het schoolplein – kinderen onder de twaalf jaar, wereldwijs of niet, geen idee heeft waar ze het over hebben als ze iemand uitschelden voor homo.

Dus.

Ik hoor tot de zielige categorie die uiteraard ook in zijn lange, lange leven voor de meest vreselijke dingen is uitgescholden en daarnaast of tegelijkertijd gediscrimineerd. En, hoe stom, bij mij is nog nooit het idee boven komen drijven om een bootje te kopen of te huren, er ballonnen aan te hangen in allerlei suggestieve vormen en kleuren en dan een Amsterdamse gracht op te varen, met een bescheiden bordje aan de voorplecht: Straight Pride.

Inmiddels ben ik nog altijd een enthousiast beoefenaar van de heteroseksualiteit – maar ik ga toch niet op een bootje varen om dat te benadrukken en te laten zien wat voor lichaamsdelen en hulpstukken ik daarbij gebruik? Als ik al op het idee zou komen zou ik het verwerpen omdat het voor mijn gevoel in strijd is met een wellevende vervulling van het lidmaatschap van de samenleving.

Wat mij onvermijdelijk leidt tot een conclusie in de vorm van, inderdaad, een scheldwoord : Gay Pride, potloodventers!

_________

hhBest

Boek & Film