Het schept een band – Gerard ‘Een broekje in de branding’ Cox valt in mijn leeftijdscategorie (75-80). En dus las ik met belangstelling de ingezonden brief van de acteur/cabaretier in de Volkskrant van heden. Iemand die hij omschrijft als ‘een jonge dame’ (ene Fatima Dakar, SB) had hem meegedeeld dat een grap van Cox over allochtonen ‘haar door de keel sneed’. ‘(Ze) vond op internet een sketch van mij uit mijn bezoek aan Jörgen Raymanns televisieshow van een paar jaar geleden. Cabaretier Rashid vraagt mij daarin ‘waarom en geen Marokkanen in (in de tv-serie) Toen was nog geluk nog heel gewoon meespeelden. Mijn antwoord was: ‘In die tijd waren er nog geen Marokkanen… toen was geluk heel gewoon. De jongeman kon die grap niet waarderen. Typisch gevalletje van racisme, nietwaar. Het interessante is dat de redactie van Jörgen Raymann deze grap schreef en dat hij en standup comedian/cabaretier Rashid (Ja, dat is schrikken… van Marokkaanse afkomst) er ook geen enkel bezwaar tegen hadden. De tijden zijn blijkbaar veranderd.’
En Cox constateert: ‘Het publieke debat… wordt steeds meer gegijzeld door een verstikkende politieke correctheid.’ Cox eindigt zijn stukje met ‘…ik verdom het om in het jaar dat ik vijfenzeventig geworden ben, met een prachtige carrière en leven achter mijn rug, eventjes weggezet te worden als een blanke boze ouwe racist die zijn ‘voorbeeldfunctie’ niet kent. Mevrouw Fatima Dakar: mijn publiek is oud en wijs genoeg nom zich te herkennen in mijn plagerige toon die zo herkenbaar Nederlands is.’
Ik heb wel eens een zeer vruchteloos debat gehad met iemand die vond dat het bestaan van het woord ‘neger’ ongedaan moest worden gemaakt. Mijn argument was dat het bestaan van woorden niet naar eigen goeddunken om wat voor reden dan ook ongedaan kan worden gemaakt, en dat vond en vind ik maar goed ook: elk woord kan altijd te pas komen.
Een woord krijgt pas betekenis door de context waarin het wordt gebruikt. Natuurlijk kun je het woord ‘neger’ of ‘zwartje’ als scheldwoord gebruiken. Dat kan ook met het door iedereen meestal als neutraal begrip ervaren woord ‘blanke’ of ‘witte’.
Dat doet me weer denken aan een aflevering van De Wereld Draait Door van een aantal weken geleden, waarin Sylvana Simons sidekick was. Martin Simek was er gast; hij vertelde over de bootvluchtelingen die in de buurt van zijn woonplaats in het Zuid-Italiaanse Calabrië aanspoelen, en hoe hij een van die mensen, die hij vertederd aanduidde met het woord ‘zwartje’ innig omhelsde.
Silvana Simons sprong op als door een wesp gestoken. ‘Met welke intentie gebruik je dat woord?’ Simons kreeg de gelegenheid om haar mening ten beste te geven dat die term ‘zwartje’ ongepast was.
Ik vond dat Van Nieuwkerk had moeten ingrijpen: Simons begon door dit optreden als taalnazi, namelijk een geheel buiten de orde staande totaal andere discussie – ze verstoorde daarmee volstrekt gevoelloos een monoloog van Simek, wiens bijna tranentrekkende verhaal nog versterkt werd door de hulpeloosheid waarmee hij tegenwoordig Nederlands spreekt.
En niemand die er wat van zei dat Sylvana een programma omgooide omdat een van haar persoonlijke hobby’s aan de orde leek te zijn gekomen.
Iedereen zat bedremmeld te kijken, het item met Simek was volledig de mist in gegaan, en dat was nog niet alles.
De volgende avond kreeg Sylvana Simons (die eens een tv-boekenprogramma had waarin ze ooit trots vermeldde dat ze van boeken nooit verder kwam dan de kaft – waarom hád ze dat programma eigenlijk?) nog eens de gelegenheid uitvoerig uit de doeken te doen waarom ze het nodig had gevonden het aangrijpende verhaal van Martin Simek naar de ratsmodee te helpen.
Halina Rijn en Mathijs van Nieuwkerk zaten er peinzend bij te knikken.
In Nederland wonen ongeveer zeventig mensen die ‘Neger’ heten en bijna vijfhonderd met de naam ‘Zwartjes’.
Wellicht een leuk item voor het nieuwe seizoen van DWDD. Graag Sylvana Simons als sidekick.
______