Een leuk nieuwtje in de krant: de eens zo vruchtbare bodem van de Zuiderzeepolders raakt uitgeput door intensieve landbouw en door het kennelijk daarbij behorende rondrijden over het land met zware machines. De remedie waar de boeren nu naar grijpen is niet alleen de meest desastreuze, het helpt ook maar voor een of twee jaar en daarna is er helemaal geen weg terug. De ingreep: met nóg zwaardere machines de grond tot anderhalve meter diep omploegen.
Noem het maar een leuk nieuwtje: het is eerder rampzalig nieuws.
Zelfs als amateur-tuinman besefte ik dertig, veertig jaar geleden al: zo weinig mogelijk over de grond lopen, omdat belopen en berijden de grond verdicht waardoor die te weinig zuurstof bevat, en als je per se wilt spitten doe het dan oppervlakkig, om de bovenlaag een beetje los wilt maken. Als je handmatig uien of zaailingen wilt planten of breedwerpig wilt zaaien, gebruik dan een ouderwetse hak of een hark, en gebruik die ook na zware regenval.
Met zware machines op het land rijden verwoest de structuur van de grond en het bodemleven en vervolgens diep spitten en (extreem) diep ploegen verstoort helemaal op spectaculaire wijze de waterhuishouding en het bodemleven van het land. Bij het diepploegen haal je bodemleven – allerlei micro-organismen die essentieel zijn voor de kwaliteit van de grond – van grote diepte naar boven waar ze dood gaan omdat ze voor een belangrijk deel gewend zijn aan zuurstofloos of zuurstofarm leven, en begraaf je miljarden micro-organismen die op of direct onder het oppervlak leven op dusdanige manier dat ze binnen de kortste keren afsterven door verstikking.
Een kind kan dat weten maar de boeren in de Zuiderzeepolders kennelijk niet. Ik snap wel hoe dat komt, ze staan onder druk omdat ze door allerlei omstandigheden op hoge kosten worden gejaagd en ook zelf wel evenveel willen verdienen als mensen met een kantoorbaan of iets dergelijks en dat kan kennelijk niet, of veel moeilijker, wanneer je de grond beheert ‘als een goed huisvader’.
Het is trouwens nog erger: de boeren weten dat allemaal wel, maar omdat ze toch geen opvolgers hebben zien ze, puur uit winstbejag, geen been in het uitmergelen van de grond. Na ons de zondvloed (die zou er trouwens mede voor kunnen zorgen dat de grond er ooit weer bovenop komt.)
Al veel eerder is er op gewezen dat de gemechaniseerde en op chemie berustende land- en tuinbouw uiteindelijk leidt tot de woestijn. In de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw deed zich dat voor in het Midden-Westen van Amerika: de grond was zodanig uitgeput dat een droge periode ertoe leidde dat het laatste restje vruchtbare grond eenvoudig wegwaaide.
Een Amerikaanse arts dr Mercola, is al jaren onder andere bezig aan een kruistocht tegen genetische modificatie van planten zoals soja en maïs, mede omdat die teelten niet alleen bestrijdingsmiddelen in het voedsel brengen maar ook de structuur van de grond vernielen en het grondwater dreigen op te maken. Houd de grond bedekt met organisch materiaal, alleen daardoor kun je micro-organismen die de grond levend en gezond houden bevorderen en beschermen, zo luidt een deel van Mercola’s boodschap.
Boeren poseren graag als behoeders van het land en het landschap, maar slechts een enkeling zet zich daar ook daadwerkelijk voor in – het is als met de vissers, die krijgen hun fabrieksschip niet afbetaald als ze de zee niet leegvissen.
Maar ja, zoals de visser en de boer denken dat ze het eeuwig leven hebben, zo denken ze ook dat de basis van alle leven, water en aarde, niet op kunnen.
Denk maar niet te veel aan wat de gevolgen zullen zijn voor alles dat leeft, inclusief de mensen.
Je kunt er namelijk niks aan doen.
_______
De foto (gevonden op Wikipedia) toont een stofstorm in Texas in 1935.
________