‘Zou jij een leuke naam weten voor onze nieuwe dierentuin?’
‘Eh… Amsterdamse Dierentuin?’
‘Gek!’
‘Nou dan eh… iets waardoor we laten blijken dat we niet van de straat zijn, bedoel je zeker?’
‘Yep.’
‘OK. Deze dan: Natura Artis Magistra.’
‘Daar gaat Jan met de Pet uit de Bijlmer zeker geen chocola van maken.’
‘Daarom net, die kan onze entreeprijzen ook niet bekostigen.’
En zo geschiedde. En zo ontstond een rare gewoonte om gebouwen en instellingen een onbegrijpelijke naam te geven.
Er is daarna een periode geweest waarin we ons konden veroorloven gewoon te doen, omdat we dan al gek genoeg deden. Zo kwamen we aan het Paleis voor Volksvlijt, de Maatschappij tot Nut van het Algemeen en de Hollandsche Eenheidsprijzen Maatschappij.
Katholieke organisaties en dergelijke hadden het gemakkelijk: die pakten er de heiligenkalender bij. Ik heb zelf op een Sint Jozefschool gezeten, het ziekenhuis in Nijmegen heette Sint Canisius (het protestantse ziekenhuis heette Wilhelmina, samen heten ze tegenwoordig eenvoudig CWZ.)
Toch voelden de notabelen behoefte aan namen die voor het gewone volk onbegrijpelijk waren. In het Zuid-Limburgse dorp Ransdaal ontstond een fanfare met de weidse naam Les Amis Réunis, door de gewone bevolking uitgesproken als les ámies reunies – met de eu van neus. De naam was alleen al erg hoogdravend omdat de leden zo arm waren dat ze instrumenten maakten van karton, varkensdarm en konijnenblaas.
In de jaren zestig kreeg een nieuwe Franse oliemaatschappij de naam Elf; men had een toenmalige computer ingezet om een naam van drie letters te vinden die in geen enkele taal een schunnig of scheldwoord zou zijn.
In de jaren negentig speelde zich in de wereld van onderwijs, gezondheidszorg en ook in de rest van het bedrijfsleven een golf van megalomane fusiedrift af, waarbij de nieuwe naam uitdrukking moest geven aan de te verwachten indrukwekkende prestaties van de nieuwe moloch (en naar later bleek ook aan de exorbitante salarissen die de bestuurders zichzelf toekenden.)
In Heerlen hadden we ooit een ziekenhuis dat de eerbiedwaardige naam van Sint Jozef droeg. Toen het in 1968 vervangen werd door nieuwbouw kreeg de nieuwe tent de naam van een van de meest ‘vereerde’ artsen in Zuid-Limburg, Dr. de Wever. Toen er gefuseerd was met Sint Gregorius in Brunssum en Sint Joseph (let op de spelling) in Kerkrade moest er een nieuwe naam komen: het werd Atrium. Een van de eerste namen waaruit niet afgeleid kon worden wat de activiteit van de aldus benoemde organisatie eigenlijk was.
Binnen de kortste keren wemelde het ook in Zuid-Limburg van de organisaties die net als Atrium namen droegen van bouwkundige onderdelen, zoals Trivium en Arcus, van krankzinnig gestorven schilders als Van Gogh en Mondriaan en van… ja, waarvan? Wat betekent Koraalgroep, Radar, Meander, Adelante, Movare, Florence, Cicero, Viecuri, Enexis, Essent? Meestal helemaal niks, in ieder geval is het meestal vergeefs raden naar de activiteit van de organisatie met zo’n naam.
Ik kom hier op, omdat er op dit moment een nieuwe megafusie in Zuid-Limburg tot stand is gekomen die een nieuwe naam moet hebben. Atrium Heerlen is gefuseerd met Orbis Sittard.
Orbis bestaat pas een paar jaar, het is voortgekomen uit het katholieke ziekenhuis van Sittard, De Goddelijke Voorzienigheid; dat ziekenhuis voorzag onder andere in een verbod op abortus en op kunstmatige inseminatie, dus een andere naam was misschien zo gek nog niet. Maar om het nou meteen De Wereld te noemen (Orbis) dat klinkt dan ook wel weer heel erg ambitieus.
De nieuwe naam zoeken ze tegenwoordig democratisch, dus dan berg je maar; moet je maar eens kijken wat voor namen de mensen tegenwoordig hun kinderen aandoen.
Daar rolde natuurlijk een enorme lijst uit. De Raad van Bestuur plus de specialisten die, gezien hun inkomen, vermoedelijk 24/7 aan de slag zijn voor de lijdende medemens, vonden toch nog de tijd om uit een longlist van tien drie namen te kiezen waaruit de winnaar weer democratisch gekozen mag worden. De drie namen zijn, hou je vast: Adare, Curavalis en Zuijderland.
De laatste naam gaat winnen. Dat is op zich winst – Adare is al de naam van een schimmige firma – trefwoorden onder andere marketing, communications, innovative – die onder andere in Rotterdam een kantoor heeft. Curavalis is uniek, de eerste twee lettergrepen slaan voor de mensen met een gymnasiumdiploma op zoiets als ‘genezen’ en valis verwijst zo’n beetje naar Coriovallum, dat de Romeinse naam was voor Heerlen – maar als heel woord lijkt het op Elf, dat ook niks mocht betekenen.
Intussen wordt, volgens de mij ter beschikking staande informatie, geen enkele aandacht geschonken aan één probleem: de hoofdgebouwen van Atrium en Orbis liggen 23 kilometer van elkaar – als de firma Zuijderland gaat heten, hoe weet ik dan in welk gebouw ik moet zijn met mijn blindedarmontsteking? Zuijderland Heerlen of Zuijderland Sittard? Waarom noem je de ziekenhuizen dan niet gewoon Ziekenhuis Heerlen en Ziekenhuis Sittard?
Wie heeft er eigenlijk belang bij een fancy naam voor een utilitaire gezondheidsfabriek?
________