Ik dacht, te midden van het door Nederlandse zenders geproduceerde kabaal: als het toch herrie moet zijn, dan maar die van Raiuno. Ik zag het al voor me: presentatoren van boven de zeventig met een oogopslag die ze hier in Nederland zouden bestempelen tot ‘vies oud mannetje’, maar in Italië niet: de oude heren worden steevast vergezeld van een groep meisjes van net twintig jaar die vrijwel niets aan hebben en die zich vooral bezig houden met die oude heren, die tevens over hun broodwinning beschikken, naar de ogen te kijken. De heren kijken intussen ergens anders naar. Of anders de schaarse vrouwelijke presentator, voornamelijk aanwezig in de persoon van Antonella Clerici of Mara Venier; die laatste is vermoedelijk al lang dood maar wordt die voor elke uitzending in de magnetron opgewarmd.
Niets van dat alles. Om negen uur gisteravond was op Raiuno de Kerstnachtmis in de Sint Pieter al in volle gang – al die ouwe knakkers moeten natuurlijk op tijd naar bed. Staatsomroep Raiuno is, geloof ik, verplicht dat in zijn geheel uit te zenden, niet met kritisch commentaar maar op dusdanige manier dat de mis voor de beminde gelovigen aan de beeldbuis meetelt als een ‘bijgewoonde mis’ met de bijbehorende kwijtschelding van zonden.
Dat is voor de eenvoudige buitenstaander jammer, want je weet zelfs als rijksgediplomeerd katholiek niet wat je ziet. Mede omdat de synchrone ondertiteling niet synchroon is en technisch echt helemaal nergens op lijkt. Niemand neemt de moeite iets te verklaren, de ware gelovige weet alles al.
De basiliek van Sint Pieter is verschrikkelijk groot, Josef Stalin zou het nog niet eens zo groot hebben durven bestellen, maar dat zie je pas goed als er een mis wordt opgedragen. In twee rijen zitten naar schatting tweeduizend gelovigen, of meer, in de banken die maar een klein deel van het middenschip innemen. Het altaar is iets verschrikkelijks met die vier gedraaide kolommen (van Bramante, meen ik) Op het altaar staat een zo kitscherig mogelijk beeld van Jezus in de kribbe, het wordt op dat moment door de paus bewierookt. De woordvoerder van de Rai zegt: ‘De paus bewierookt het Kindje Jezus’. Een minuut later meldt de ondertiteling: ‘De paus bewierookt het Kindje Jezus’. Dan is de paus al aangeland – na eerst door een hem begeleidende jonge priester een beetje te zijn bijgestuurd – bij een beeld van de Heilige Maria met het Kind op schoot. ‘De paus bewierookt het beeld van Maria met het Kind.’
De paus ziet er slecht uit. Dus buiten de curie en het Heilig Officie is god ook al tegen hem. Als het Epistel (brief van Paulus aan Titus) wordt voorgelezen door een ongeveer twintigjarige meid met prachtig lang blond haar en een zwart kanten jurkje met een nog net decent decolleté, knikkebolt hij wat mistroostig voor zich heen. Helaas is de regie van Raiuno preutser dan de paus, dus de vrouw was maar enkele seconden in beeld; terwijl ze las kletste er een commentator doorheen en toonde een tijdlang het beeld van de ietwat ingestorte paus. Ja jongen, dacht ik, dat heb je dus gemist, jij moet het doen met al die zwartrokken in geel, wit en goud.
Heel veel zwartrokken in goud, geel wit en nog andere kleuren, waaronder vooral rood. Ontelbaar veel. Naar verluidt dertig kardinalen, twintig bisschoppen en aartsbisschoppen en dan nog hele menigte manspersonen, variërend van een jaar of veertien tot ver in de zestig. Ze bevolkten de ruimte rond het altaar, maar ruimte bleef er toch nog veel over.
Wat doen al die mensen daar? Een beetje modern aangelegde organisatiedeskundige zou het met hoofdschudden aanzien. Wat een overhead, wat een topzware organisatie, want al die zwartrokken in vele kleuren hebben natuurlijk allemaal een leidinggevende functie. Ze geven leiding aan het gelovige voetvolk. Hoeveel bestuurslagen zien we hier niet op een verloren woensdagavond een beetje doelloos bijeen staan? Wie betaalt dat allemaal? Want het is een organisatie die eigenlijk niks produceert, hoogstens kun je het, als je heel oneerbiedig bent, vergelijken met een impresariaat dat al tweeduizend jaar dezelfde musical opvoert.
Maar toen werd ik ruw uit mijn mijmeringen opgeschrikt (vooruit: ik sliep) en bleek het tijd om door te schakelen naar een leuke kerstfilm, die wèl behoorlijk synchroon werd ondertiteld.
______