Dit vinden wij tegenwoordig normaal. Ik citeer het NOS Journaal van gisteravond acht uur. ‘Honderden motorrijders maakten vanmiddag een tocht van Nieuwegein naar Hilversum uit eerbetoon voor de slachtoffers van de vliegramp. Bij de kazerne waar de lichamen worden geïdentificeerd hielden ze een minuut stilte en legden kransen en bloemen. Ze kenden geen slachtoffers, maar de motorrijders wilden ‘iets doen’ na de ramp.’
Bewonderenswaardig hoe presentator Jeroen Overbeek zoiets vertelt – hoewel hij tegen het eind natuurlijk wel een scheve schaats reed, door de toon waarop hij ‘iets doen’ uitsprak.
Intussen zagen we de stoet motoren – een stille tocht kon het natuurlijk niet zijn – en daarna de kransleggingen waarna in min of meer militaire kledij gehulde, afgetrainde motorrijders stram achteruit stapten en al even stram salueerden. En daarna weer huns weegs gingen, neem ik aan, maar dat kregen we niet te zien.
En dat, mijne dames en heren, vinden wij tegenwoordig normaal.
Ik hoop maar dat de nabestaanden maar eens een keertje niet naar het journaal keken, veel nieuws viel er niet meer te verwachten uit Grabovo en het was tenslotte een mooie avond om in de tuin bij elkaar te zitten en een glaasje te drinken.
Vandaag is het dus honderd jaar geleden dat Duitse troepen plunderend en brandschattend België binnentrokken nadat de Belgen hun de vrije doortocht naar Frankrijk hadden geweigerd. Vier jaar later – om precies te zijn 51 maanden later, werd de Wapenstilstand van kracht, op de elfde van de elfde om elf uur ‘s morgens, gelukkig was dat toen nog niet het begin van de carnavalsviering.
Het was het einde van de laatste oorlog, de oorlog die een einde had gemaakt aan alle oorlogen.
Maar in de Eerste Wereldoorlog waren wel hele leuke wapens ontwikkeld, zoals het jachtvliegtuig, de tank en de onderzeeër en dan is het heel verleidelijk om een politieke smoes te vinden om die spullen eens terdege uit te proberen. Hopelijk weten we allemaal nog waar dat allemaal toe geleid heeft.
Oorlogen worden tegenwoordig sneller afgewikkeld: we vinden de vier wéken van het optreden van Israël tegen Hamas alweer ruim voldoende.
Een nieuwe oorlog in Europa is niet ondenkbaar: guerrillatactieken gecombineerd met diplomatiek gecamoufleerde oorlogsmisdaden en minachting voor het oorlogsrecht zijn hier nog onvoldoende uitgeprobeerd. Ik heb de indruk dat de specialisten ter zake zich al grondig warmlopen, ergens ver weg, maar niet heel erg ver: maar 2600 kilometer naar het Oosten.
Zo en nu voor de tv: om half elf gaan we live het begin van de Eerste Wereldoorlog nog eens overdoen.
Ik pak er het boek uit 1962 van Barbara Tuchman ‘The Guns of August’ nog maar eens bij, dat begint met de beschrijving van de begrafenis van de Britse koning Edward VII. ‘Zo schitterend was het schouwspel op die ochtend in mei van 1910 toen negen koningen te paard meereden in de begrafenisstoet van koning Edward VII dat de bedrukte, zwartgeklede menigte kreetjes van bewondering niet kon onderdrukken… na hen kwamen vijf kroonprinsen, veertig koninklijke en keizerlijke hoogheden, zeven koninginnen van wie vier weduwen en drie regerend, plus nog wat ambassadeurs van ongekroonde landen. Het was de grootste verzameling op één plaats van royalty en hoogheid uit zeventig landen ooit vertoond – en het was meteen ook de laatste.’
Dat lijkt me een leuke inleiding op de uitzending van straks, waar ook weer al die hoogwaardigheidsbekleders in grote harmonie bijeen zijn, een harmonie met een later te bepalen uiterste houdbaarheidsdatum.
Eén intrigerende zin uit Tuchmans inleiding wil ik jullie niet onthouden: Wilhelm II, keizer van Duitsland, in Engeland populair als altijd, was tijdens de begrafenis gehuld in het uniform van een Britse veldmaarschalk. Zoek zelf even op hoe dat ook alweer in elkaar zat, het is verrassende lectuur.
Wilhelm kende nog geen van de slachtoffers, maar hij wilde ‘iets doen’.
Zoiets.
________