Hoeveel kinderen zijn er inmiddels die niet beter weten of de valuta van Nederland heet ‘de euro’? De euro verving de gulden op 1 januari 2002, en als we rekenen dat er toen kinderen van vijf jaar waren en jonger die dat niet bewust meemaakten maar er intussen wel van weten, dan kun je er vanuit gaan dat er nu tegen de drie miljoen mensen zijn die niet beter weten of het wettig betaalmiddel van Nederland is de euro; waarvan dan weer een deel de afgelopen vijf jaar is geboren en dus helemaal nog niet wet dat geld bestaat.
Een bekend gezelschapsspel is, sinds 1963: waar was je, wat deed je op het moment dat Kennedy werd vermoord? Het eenvoudigste antwoord is: ik zat naar de radio te luisteren en hoorde dat president Kennedy was vermoord, maar die kant wil ik niet op. Ik wilde zeggen: heel veel mensen kunnen nog wel altijd een antwoord geven op die vraag.
Maar hoe zit dat met de geallieerde invasie van 6 juni 1944 op stranden in Normandië? Het aantal mensen dat ouder was dan vijf jaar op die datum – ik was er een van – zal toch het antwoord schuldig moeten blijven op de vraag: wat deed je of waar was je op 6 juni 1944? Natuurlijk leven er nog mensen die op die stranden in Normandië waren op die dag, we hebben het grootste deel ervan gisteren live op de tv kunnen zien.
Maar ook de rest van de mensheid hoorde op dezelfde dag niets bijzonders, en pas veel later van de gebeurtenis. De geallieerden beschikten niet over de technische mogelijkheden hun aanwezigheid aan een groot publiek kenbaar te maken zoals wij dat volkomen normaal vinden. Bovendien hadden ze wellicht hun redenen om niets, of in ieder geval niet alles, aan de grote klok te hangen. Ja, er was een enkele radiozender waar je van de bezetter niet naar mocht luisteren, maar die hield het nieuws ook een paar dagen achter de hand.
En de Duitsers zelf keken wel uit, die wonnen ook die dag voor Europa op alle fronten, zoals al jaren de propagandaslogan luidde. Ze waren van plan het Angelsaksische schorem de zee weer in te jagen, dus er was niks aan de hand, business wie üblich. Pas maanden later bleek dat de geallieerde troepen inmiddels een deel van Frankrijk en België in handen hadden weten te krijgen en aan de Nederlandse zuidgrens stonden.
In september 1944 dacht de goegemeente zelfs dat het einde van de oorlog aanstaande was en begon alvast met de jacht op NSB’ers en andere collaborateurs. Zeer voorbarig, zoals al snel bleek.
Kortom: ik was erbij en merkte er niets van. Troost is dat niemand op de dag zelf aan de buis gekluisterd zat te kijken naar live verslaggeving van de landingen in Normandië. Jammer, eigenlijk.
Maar ja, er was geen buis en al helemaal geen live verslaggeving.
Wat deden we dus op 6 juni 1944? Geen idee. In ieder geval niet lekker bakken in de zon. Het was namelijk maximaal 14.2 graden, de zon scheen 2.2 uur en er viel 8.2 mm regen in de acht uur waarin het regende. Is het oorlog, is het ook nog waardeloos weer.
Hoe ik dat weet? Wacht dacht je van internet? Was er toen trouwens ook niet. Maar die cijfers dus wel.
Weten die drie miljoen Nederlanders van onder de twintig ook niet. Dat er ooit géén internet was.
_________