Vanmorgen liep ik bijna verliefd de werkkamer binnen: ineens zag ik weer die volle boekenkasten, de taalboeken, de Indische boeken, de planten- en kookboeken, de Japanse, Russische, Duitse en Franse literatuur, zo voor het grijpen en doorbladeren, de anderhalve kast met biografieën, de drie kasten geschiedenis, de twee kasten met een deel van de Engels/Amerikaanse literatuur. In gedachten was ik ook bij de boekenkasten in de woonkamer, van Italiaans tot Indiaas en van Nederlandse literatuur tot strips en ik dacht: ik ben bijna genezen.
Gistermiddag was een middag om stilletjes in de schaduw van een Campsis radicans een boek te lezen – net The Interestings uit, een traag voortkabbelende roman over Amerikanen tussen 1976 en 2012, nu ben ik bezig aan Regalo di nozze van Andrea Vitali – maar nee. Vorige week heeft de Kobo e-reader, waar ik twee weken geleden nog de toekomst van het boekenlezen in las, zonder dat ik er om had gevraagd, althans niet bewust, zichzelf gereset, en daarbij alle boeken die erop stonden gewist. En daar besteedde ik gisteren zwetend aan de telefoon, de zonnige middag aan.
Gelukkig had ik de meeste nog op mijn harde schijf staan, dus ik zette ze terug en wilde er een gaan lezen. Nee, sterker nog, ik had gisteren bij een Italiaanse e-booksite drie boeken van Andrea Vitali gekocht en gedownload naar de Kobo Aura. Ik wilde er een openen, maar kreeg de melding dat ik niet geautoriseerd ben om het boek te lezen. En ik had het net betaald!
De helpdesk van Kobo gebeld en drie kwartier met een geduldige deskhelper aan de telefoon gezeten. Het bleek dat ik mezelf nog op de e-reader moest identificeren met mijn Adobe ID, waarvan ik het passeerwoord kwijt was. (Ik raak veel passeerwoorden kwijt, ik schrijf ze op een papertje dat ik een paar weken later achteloos wegwerp. Fout, natuurlijk.) De deskhelper adviseerde mij de net gekochte boeken opnieuw te downloaden en terwijl ik vrolijk fluitend (in gedachten althans, met een vals gebit kun je niet fluiten) naar de website van Book Republic ging om de boeken nogmaals te downloaden.
Dat ging niet, ik was niet bevoegd. Zei de website. Mailtje gestuurd. Michela van die website, anders altijd zo aardig, mailde snibbig terug: meneer, u hebt niet de juiste ID, de boeken zijn gedownload door degene die ze betaald heeft, jammer maar helaas.
Daar barstte voor mij de bom. Als ik een e-book koop ben ik er maar zeer ten dele de eigenaar ervan; als ik, door welke oorzaak dan ook, genoodzaakt ben mijn passeerwoord voor de DRM-verwijdering (of zoiets) te veranderen, dan zijn de boeken ineens helemaal mijn eigendom niet meer, nee, ze zijn zelfs verdwenen into thin air. De e-reader ligt hier nog naast me, en ik kijk er soms naar, alsof ik wil controleren of hij me niet bespringt en in de nek bijt.
Ik ga hem heus niet wegdoen. Je kunt op internet gelukkig tienduizenden boeken downloaden zonder DRM-beveiliging, niet alleen illegaal maar ook legaal, en gratis. Het zijn vaak oudere en incourante boeken, maar het zijn er zo veel, daar kan best nog wat leesbaars tussen zitten. Ik noem het hele oeuvre van Hilary Mantel, dat keurig en legaal gratis en zonder beveiliging te downloaden is.
Maar ik keek vanmorgen in de werkkamer met groot genoegen naar wat ik eigenlijk wil: een groot boekenbezit om in te bladeren, aan te ruiken, op alfabet te zetten of voor mijn part op rugkleur.
Het was een harde les, maar ik heb er veel van geleerd. Het papieren boek gaat nooit weg.
Misschien moet ik ook al die tienduizenden foto’s die op de harde schijf staan ook eens allemaal laten afdrukken, voor ze door deze of gene ‘ongeautoriseerd’ worden verklaard.