SanteLOGie

Veel leuker dan voetbal

Kijkend naar de wedstrijd Brazilië tegen Chili – die neerkwam op 22 voetballers die geen volle minuut voorbij lieten om, al dan niet na een koprol, er sierlijk bij te gaan liggen, moest ik denken aan Calcio Fiorentino.

Zou het niet interessant zijn om moordenaarsploegen als die van Brazilië en Chili of al die andere teams die ik niet allemaal aan het werk heb gezien te laten deelnemen aan een geheel nieuwe vorm van competitie, een artistieke kruising tussen straatvechten, kickboksen, vrij worstelen, rugby, ijshockey, voetballen, eggen en ploegen? Zo ziet Calcio Fiorentino er namelijk uit.

Calcio betekent trap, en calcio is ook het woord dat in Italië voor het ‘gewone’ voetballen wordt gebruikt. In 1619 werd zelfs een heus reglement van deze vrolijke pot moord en doodslag op papier gezet, maar net als bij voetballen is het niet altijd duidelijk of de spelers met de regels bekend zijn. Die zestiende-eeuwse broeken hoeven ze er voor mijn part niet bij aan, desnoods spelen ze helemaal in de blote kont.

Bij het Calcio Fiorentino komen twee ploegen van ieder 27 man in het veld, die moeten zien de bal in een net te trappen of te gooien. Het veld is betrekkelijk klein – het normale formaat is dat van de Piazza di Santa Croce in Florence, en dat is geen echt voetbalveld. Voor de gelegenheid wordt er een dikke laag zand op gegooid, men speelt met ontbloot bovenlijf en ook als je de bal niet hebt mag je proberen je tegenstanders een teek uit te trekken of een loer te draaien, wat dan ook volop wordt gedaan.

Dat wil niet zeggen dat er geen regels zijn. Een paar manoeuvres zijn nadrukkelijk verboden, zoals schoppen tegen het hoofd. Alle andere manoeuvres zoals kopstoten, stompen, elleboogstoten, wurging en het gooien van zand in de ogen van de tegenstanders worden aangemoedigd, zo niet toegejuicht. Er zijn zelfs zes scheidsrechters in het veld om een en ander in goede banen te leiden, hoewel dat natuurlijk potsierlijk klinkt als je ziet hoe het er nog altijd aan toegaat in Florence.

Het enige echte nadeel van het spel is dat je geen idee hebt wat er precies gebeurt, wie beter is, wie aan de winnende hand etc. Overal waar je kijkt vliegen ze elkaar in de haren. Soms zie je de bal ook.

En mij doet dat dus allemaal denken aan bepaalde scènes uit de wedstrijd van zaterdag en andere voetbalwedstrijden.

Het lijkt soms wel iets op cricket, maar dan minder elitair en zonder die malle paaltjes. Ik bedoel niet echt cricket, maar even onbegrijpelijk. En véél boeiender.

_______

hhBest

Boek & Film 

Een nat avondje in GaiaZOO

Voor houders van een jaarkaart was de Kerkraadse dierentuin GaiaZOO vrijdagavond geopend. Een buitengewoon ongelukkige keuze, gezien de wolkbreuk die zich tijdens het zich in de openlucht afspelende evenement ontlaadde boven de plaats des onheils.

De ongebruikelijke avondopening had wel een leuk doel: de vaste klanten alvast kennis te laten maken met de nieuwe, vandaag, zaterdag 28 juni, officieel open te stellen afdelingen van de dierentuin, te weten het wolvenverblijf en de afdelingen met ‘foute dieren en vreemde vogels’. Dat laatste is een schitterend vormgegeven volière waarin enkele tientallen felschreeuwende halsbandparkieten al helemaal thuis zijn en ook andere vogels die hier ‘niet thuishoren’ bijeen zijn gebracht. De mandarijneend, de Carolina-eend en wellicht ook de Nijlgans zullen er een plekje vinden, de heilige ibis en de Koreaanse bosfazant.

In een aangrenzend verblijf zie je wasberen rondscharrelen en er komen ook Amerikaanse stinkdieren bij.

Van de ene ‘voute fogel’ zijn er meer dan honderdduizend in Nederland, van de andere enkele tientallen. Sommige zijn er al tientallen jaren, andere pas een jaar of veertig. Dieren van de nieuwe afdelingen van GaiaZOO zijn overigens afkomstig uit andere dierentuinen, en dat is een van de principes van de tuin: er is geen enkel in het wild geboren dier te vinden.

Heel veel ‘foute’ dieren zijn ooit als huisdier het land binnengekomen en daarna ontsnapt. Werkt GaiaZOO er niet aan mee dat we ook in Zuid-Limburg wilde populaties van deze dieren krijgen? Al zien de nieuwe verblijven er zo uit, dat je wel buiten een fout, ook een heel slim dier moet zijn, wil je eruit ontsnappen. Ik kan nergens een antwoord op die vraag vinden.

De drommen vaste klanten trotseerden vrijdagavond de gestaag neerdrenzende regen en de vroeg invallende duisternis om vooral de nieuwe roedel wolven te zien, ook allemaal met een eigen verblijf. Wie die beesten van dichtbij bekijkt, ziet dat honden er wel erg verre verwanten van zijn. Op een drafje lopen ze heen en weer in hun nieuwe gebied, de grootste wolf kijkt voortdurend met ongeruste blik en in de nek gevleide oren naar de grote groepen mensen die zich verdringen achter de ramen die langs het verblijf zijn aangebracht en die allemaal foto’s met flitslicht maken.

Mooi, dat gaan we later allemaal wel eens rustig bekijken.

We nemen een omweg naar de uitgang, via de Taiga, een deel van de tuin dat zich altijd in diepe rust mag verheugen, en dat voorzien is van woest ruiende muskusossen, dito rendieren, replica’s van prehistorische mammoeten, neushoorns en reuzenherten. Via de schitterende vijver waar je bevers ziet rondzwemmen – in het halfduister glinsteren ze en glijden ze als enorme slakken over de dammen van hout het water in – komen we weer uit in de grote drukte, waar de glimmende kletsnatte met vrolijk geruite kleedjes gedekte tafels klaar staan voor het nuttigen van de producten van de barbecue, en nagenoeg onbezet blijven.

Terwijl het hevig begint te hagelen rijden we huiswaarts met de conclusie: de thuisblijvers hadden ongelijk, maar bleven wel droog.

________

hhBest

Boek & Film 

Ja, maar wacht eens even

Dat was lachen, eind vorige week, echt waar, ik heb er ook voluit aan meegedaan. Lachen om de ondoordachte aanbeveling van PvdA-staatssecretaris Jetta Klijnsma om een moestuin te beginnen als een middel tot het spekken van je bankrekening. Het hoogtepunt was de columnist Paul van der Steen, die een nieuwe versie maakte van De Internationale, het lijflied van elke rechtgeaarde socialist. En ik kon ook erg lachen om ‘Partij van de Aardbei’.

Wie het hardst gelachen hebben zijn ongetwijfeld de VVD’ers onder ons die natuurlijk geen moestuin hebben of hoogstens een die door hun Poolse tuinman lekker goedkoop wordt onderhouden. Die weten wel beter hoe je je bankrekening spekt: door een adviseur in dienst te hebben die je vertelt hoe je het beste speculeert op de beurs, hoe je voor tonnen je villa gesubsidieerd krijgt via de aftrekbaarheid van de hypotheekrente en hoe je een lease-auto van een ton grotendeels door de belastingbetaler kunt laten bekostigen. En hoe je met de opbrengst onder andere een riant pensioen opbouwt.

Als je dat even bedenkt is het idee van Klijnsma niet eens zo idioot: ze bedacht een manier waarop je door eerlijk en hard werken nog wat zou kunnen verdienen, al zijn de resultaten dan wat minder spectaculair dan die welke rijke VVD’ers plegen op te strijken.

Ik hoor wel eens dat niet alleen rijke ondernemers, eigenaars van dure advocatenkantoren en snelle yuppen uit het advies- en bankwezen op de VVD stemmen. Dat kan ook niet, want daar zijn er per definitie niet genoeg van om aan veertig zetels in het parlement te komen. De conclusie is dat heel veel mensen die dat beter niet hadden kunnen doen met hun stemgedrag zichzelf te pakken hebben genomen en de VVD aan de vrijwel absolute macht hebben geholpen, en nu een arme staatssecretaris die wèl aan hun kant staat, uitjouwen omdat ze iets ondoordachts heeft gezegd.

De geschiedenis zal leren dat de Partij van de Arbeid, door in de huidige regering te stappen, daardoor heeft weten te voorkomen dat de VVD de graaiers van het land echt de volledige vrijheid ter hand zou stellen.

Ik weet het, het is niet cool om bij de vakbond te zijn en al helemaal niet cool (meer) om links te stemmen.

Maar je zou daar toch eens goed over moeten nadenken voor je, samen met het koor van gehaaide VVD’ers, gaat staan te loeien tegen iemand die, als puntje bij paaltje komt, aan jouw kant staat.

Solidariteit, heet dat.

_______

hhBest

Boek & Film 

Ziekenhuis als kerkelijke instelling

Voor het artikel kreeg ik nog de interne prijs van het Limburgs Dagblad voor de belangrijkste journalistieke productie van dat jaar – het was op 15 juni 1974, vorige week dus veertig jaar geleden dat ik het artikel publiceerde dat Vaders voor Vaders heette. Het behelsde een grote ‘primeur’: drie gynaecologen, verbonden aan het toenmalige ziekenhuis De Goddelijke Voorzienigheid in Sittard, deden in dat artikel een oproep voor spermadonoren om de wachtlijst van driehonderd kandidaten voor Kunstmatige Donor Inseminatie, KID, sneller weg te werken.

De drie artsen hadden strenge beperkingen opgesteld. Zo moest de aanstaande donor gehuwd zijn en getoond hebben vruchtbaar te zijn door het verwekken van kinderen. Verder wilden de artsen min of meer zeker weten, onder andere door psychologisch onderzoek van de betrokken vrouw, dat op die wijze ter wereld gekomen kinderen ‘goed terecht zouden komen’.

Veertig jaar na dato hoor ik menig lezer van deze regelen hardop denken: jonge jonge, wat een primeur, dat was toch zeker en hopelijk business as usual, inseminatie van donorsperma bij een vrouw die daardoor zwanger kon worden?

Het nieuws was trouwens vooral een primeur voor Limburg. Elders in Nederland en de wereld was donorinseminatie al min of meer ingeburgerd.

Op dezelfde pagina waarop het ‘nieuws’ stond vermeld, plaatste ik ook een interview met een goede vriend van mij, dr. Paul Sporken, medisch ethicus die destijds bekend stond om zijn weldoordachte, gezaghebbende en vaak conservatief uitvallende standpunten. Zijn standpunt over KID kwam er kort samengevat op neer: je kunt er niet in alle gevallen tegen zijn, maar in het algemeen moet je er afwijzend tegenover staan, als zijnde in strijd met de katholieke ethiek.

De directie van het ziekenhuis had er, vermoedelijk geschrokken door de publiciteit, nog vijf maanden voor nodig om tot de conclusie te komen dat KID niet thuishoort in een katholiek ziekenhuis – het is dus nog maar veertig jaar geleden dat ook een ziekenhuis kon worden beschouwd als een soort kerkelijke instelling, waar regels van bovennatuurlijke aard het beleid konden bepalen.

Maar anders dan dr. Sporken had geneesheer-directeur H. van Kempen geen behoefte aan voorzichtige formulering: hij noemde KID ‘overspel in een reageerbuis’ en verbood kortweg de KID. ‘Onze vrouwenartsen zijn het er over eens dat dergelijke praktijken in ons ziekenhuis achterwege dienen te blijven.’ Met andere woorden: hen werd eenvoudigweg de mond gesnoerd.

Na enkele jaren waarin hij zich vooral toelegde op de gemeentelijke en provinciale politiek vertrok Ton Schellen, ooit een gezaghebbende vrouwenarts met een brede visie op zijn vak uit Sittard en vestigde zich als gynaecoloog in een klein ziekenhuis in Noord-Limburg. Hij overleed in 1985.

Lange tijd waren er nog enkele ziekenhuizen in Limburg, zoals het grote ziekenhuis in Heerlen, die niets moesten hebben van ‘deze praktijken’ en op grond van hun katholieke signatuur bijvoorbeeld ook abortus in alle gevallen als onethisch afwezen.

Allemaal verleden tijd. De ziekenhuizen in Sittard en Heerlen heten tegenwoordig neutraal Orbis en Atrium, en over hun oorspronkelijke katholieke beginselen hoor ik al jaren niks meer.

Weggedaan samen met de laatste nonnen, neem ik aan.

_______

hhBest

Boek & Film 

Flauwekul over de moestuin

Eerst even dit: wie beweert dat het hebben van een moestuin een bron van inkomsten kan zijn die je onkwetsbaar maakt voor verlaging van je pensioen, kletst uit zijn, en in dit geval, uit háár nek. Jetta Klijnsma is me altijd sympathiek geweest, maar het lijkt me niet verstandig haar een functie met verantwoordelijkheden te laten bekleden – dat is al eerder gebleken met de klucht rond de mantelzorgboete.

Mevrouw Klijnsma deed haar uitspraak over de moestuin in het kader van een interview in het Algemeen Dagblad, en ik beschik niet over de volledige tekst van dat artikel – wellicht zei de staatssecretaris buiten het eruit gelichte citaat over de moestuinen een heleboel wel verstandige en afgewogen en door haar eigen expertise gedragen dingen. Ik zag nog een ander citaat, waarin ze meedeelt van mening te zijn dat een geheel en al afbetaald huis een mooie bijdrage is aan bijvoorbeeld de enkele aow-uitkering. Daar zit een kern van waarheid in, al noemt ze gemakshalve het huurwaardeforfait niet, evenmin als min of meer kostbaar onderhoud aan de inmiddels ouder wordende woning. Bovendien: daar kom je nu mee aankakken, als je al de 65 gepasseerd bent en zit met een compleet onafgeloste hypotheek.

Daar heb ik dus allemaal weer onvoldoende verstand van, maar van een moestuin weet ik alles.

Eerst maar eens de geneugten van de moestuin. Wie een lapje grond bij zijn of haar huis heeft van honderd vierkante meter, bestaande uit geschikte grond, kan vanaf ongeveer april groente en fruit uit eigen tuin eten en als het een beetje lukt, gaat dat door tot half oktober of zelfs begin november. Zolang het niet keihard vriest kunnen te velde staande boerenkool en spruitjes nog voor een iets verlengd seizoen zorgen. Je kunt de aardappels en de wortels opslaan, allerlei groenten wecken, kruiden drogen – maar daar moet je allemaal plaats voor hebben in je woninkje.

Als je ’s morgens om een uur of half zes gewapend met hark en schoffel de moestuin ingaat kijk je medelijdend de buren na die, gekleed in voetbaltenue, hun lichamelijke conditie op peil proberen te houden door volstrekt zinloos te gaan wandelen of zelfs hardlopen. Al is dat laatste niet weggelegd voor degenen die al een zekere leeftijd hebben bereikt. Een puike lichamelijke conditie is trouwens vooral vereist wanneer je een volwaardige moestuin hebt en houdt.

Maar het is ontegenzeggelijk waar: sla, peentjes, spinazie, uien, sperzie- en tuinbonen, tomaten en courgettes smaken allemaal aanzienlijk beter, mits genuttigd direct na de oogst, dan de groenten bij de supermarkt of op de markt die altijd al een paar dagen onderweg zijn.

Maar als je tien of vijftien kroppen sla hebt geplant, blijken die allemaal tegelijk eetbaar, en op dat moment worden kroppen sla op de markt bijna gratis weggegeven. Jij moet dat trouwens ook doen voor ze gaan ‘schieten’, waar de buren je dankbaar voor zullen zijn, maar waar je geen cent wijzer van wordt.

Ja, je kunt, als waarachtig VVD’er, een kraampje langs de straat zetten waar je de oogst verkoopt. Maar dan nog.

En nog vóór je kunt oogsten, zul je zien dat je veel meer vijanden hebt dan je ooit gedacht had. Slakken, bladluizen, vogels, spint, rupsen, muizen, woelratten, mollen aardappelmoeheid, Phytophtera, schurft, schimmel, Botrytis, pissebedden, engerlingen, onkruid, regen, wind, hagel en nachtvorst.

Wie voor een deel wil leven van de opbrengst van een moestuin is er dag en nacht mee bezig. Moet misschien eerst een cursus elementair tuinieren volgen, bijvoorbeeld om achter de geheimen van de wisselteelt te komen. Moet bereid zijn door schade en schande wijs te worden. Moet dure gereedschappen aanschaffen, en mest en verantwoorde bestrijdingsmiddelen. Moet eerst maar eens de serie over de moestuin van Maarten ’t Hart bekijken – het is een en al schrale oogst wat de klok slaat, Maarten zou ook dood gaan van de honger als hij de opbrengst van zijn boeken niet meer had.

Niet iedereen heeft honderd vierkante meter grond ter beschikking, niet iedereen is lichamelijk zo fit dat hij het werk aankan, want nogmaals: het is soms zwaar buffelen. En vooral: niet iedereen heeft groene vingers.

En ik heb de indruk: dat heeft Jetta Klijnsma nog het allerminst, anders had ze die onzin wel vóór zich gehouden.

Schattige suggesties zijn prima, maar die moet ze echt overlaten aan mensen die je niet per se serieus hoeft te nemen.

_______

hhBest

Boek & Film 

Poep aan de knikker (3)

En dat terwijl ik nogal sceptisch tegenover het bevolkingsonderzoek darmkanker sta. De voornaamste bezwaren staan weliswaar nog overeind – kans op overbehandeling en fout-negatieve diagnoses, om maar eens wat te noemen. Maar ik ben wel blij dat ik er, mede op aanraden van collega Harry M., toch aan heb meegedaan.

Twee dagen nadat ik het ontlastingmonster had ingestuurd was de brief er al: bloed aangetroffen. Ik liet de vakantie er niet door bederven. Ik was in Praag, maar het nadere onderzoek dat werd aangeraden zou pas ergens in juni kunnen plaatsvinden.

Dat was dus gisteren, en het heet coloscopie. Het was de vierde keer in de afgelopen twintig jaar dat ik zo’n onderzoek kreeg, dus ik wist wat er ging gebeuren, althans de tweede en de derde keer ging het zo: een dunne slang met daaraan een lampje, een soort schaartje en een camera worden naar binnengeschoven in endel- en dikke darm en daarna langzaam weer teruggetrokken waarbij de darmwand nauwlettend wordt bestudeerd op een beeldscherm. Eventuele poliepen die er zitten worden met het ‘schaartje’ verwijderd en voor nadere bestudering naar het laboratorium gestuurd.

De eerste keer, een jaar of twintig geleden, in Kerkrade, ging het nog heel anders. Er werd een hoeveelheid bismuthpap naar binnen geschoven en het resultaat bekeken via röntgen. Het leverde niks op. De tweede keer was in het Heerlense ziekenhuis, in 2004. Toen werd een poliepje verwijderd dat geen verdachte samenstelling bleek te hebben. Ik was tijdens het onderzoek licht gesedeerd maar voelde het allemaal goed: krampjes, een opgeblazen gevoel want er wordt lucht of water naar binnen gespoten. De derde keer, in 2009, was in Sittard. Behalve dat het voor- en natraject in dat doodsjieke ziekenhuis slecht doordacht was, ging het prima: ik merkte er niets van en was in diepe slaap. Ook dat onderzoek leverde niks verontrustends op. En deze vierde keer, weer in Heerlen, was er dus dat kleine poliepje. Ik merkte er wederom niets van.

Het was toch spannend, de dagen direct voorafgaand aan de ‘ingreep’. Tenslotte hadden ze zowel in 2004 als in 2009 iets essentieels kunnen missen, en nu kan dat ook het geval zijn. Maar ik ga er gewoon vanuit dat ik voorlopig weer ‘of the hook’ ben.

Over vijf jaar kijken we verder. Als tachtigjarigen dan nog voor medische behandeling in aanmerking komen, natuurlijk.

Hè, Edith Schippers?

_______

hhBest

Boek & Film 

Voetbal in je Jansen & Tilanus

Tot mijn eigen verbazing heb ik de afgelopen week drie voetbalwedstrijden gezien op de tv. Met name toen ik gisteravond het potje Grieks-Romeins-Japans worstelen zag – de eerste helft van Nederland-Australië – moest ik denken aan een prachtig lied van Louis Davids, getiteld De Voetbalmatch, gecomponeerd in de jaren dertig van de vorige eeuw, denk ik. En ik besloot de tekst op te diepen en hier aan te halen – op de eerste plaats om degenen die dat lied nog nooit hebben gehoord een genoegen te doen, en op de tweede plaats om te laten zien dat er niets is veranderd in bijna een eeuw tijd. Niet aan mijn eigen onbegrip wat betreft de regels het spel, en niet aan wat er op het veld gebeurt. De zin uit dat lied namelijk die spontaan bij mij opkwam bij het zien van de manier waarop de Nederlandse speler Martins Indi tegen de grond knalde: ‘Tjesses Jan, d’r vallen toch geen dooien?’

Lees en huiver: (en/of kijk even deze)

‘Jan de Bakker had mij zondag uitgenojigd, 
Voor een wedstrijd tussen Ajax en Blauw Wit. 
Nou die slome heb er eer mee ingelegen, 
Je wordt koud mens, als je daar te knijsen zit. 
Ik heb nooit geweten dat ik zo sportief was, 
Want nou ja, van voetbal wist ik nog niet veel, 
Maar zo nou en dan docht ik dat ik het aflee, 
Want de zenuwen die zaten in mijn keel. 
Twintig knullen in d'r Jansen en Tilanus, 
liepen los in het midden op een grasveld rond. 
Wassen beelden mens, om zo rauw in te bijten, 
Af en toe dan kwam het water in mijn mond. 
Ik zat zonder erg dat snoepgoed aan te kijken, 
En ik wist niet dat het al begonnen was. 
Eensklaps riep de bakker: 'Goal!' en van emotie 
Vielen al zijn valse tanden in het gras. 
In de verte sting een goser in een poortje, 
Met van achteren een soortement van net. 
Ik zeg: 'Waarom gaat die vent niet aan de kant staan? 
Hij krijgt iedere keer die stuiter op zijn head.' 
Jan die heb mij toen de regels uitgelegen, 
En hij zei: 'Die vent heet keeper en dat mot, 
Wie de voetbal in het net schopt heb een goaltje, 
En wie de meeste goaltjes krijgt die wint de pot.' 
Een brok kifteling floot telkens op een fluitje, 
En dan riep hij hands, penalty of free kick. 
En dan moesten ze van voren af aan beginnen. 
Ik zeg: 'Waarom krijgt die druiloor niet de hik? 
Als hij nog eens roet in het eten durft te gooien, 
Dan maak ik ook hands, maar dan gaat het met geweld. 
Zal ik hem een penalty op z'n ogen geven, 
Dat zijn hele middenlinie d'r van smelt!' 
Na een kwartiertje werd de wedstrijd reuze spannend, 
En de hele klit krioelde op de grond. 
Jan riep: 'Corner, dat is een doodschop om een hoekie,' 
En toen kwam er een invalide van het front. 
Ik zeg: 'Tjesses Jan, er vallen toch geen dooien? 
Ik bedoel maar haast, het is zonde dat ik het zeg, 
Als het zo mot, zoek ik liever met z'n tweetjes 
Wat verstrooiing op de Nieuwe Wandelweg.' 
Iedere keer stormde een ploegie weer naar voren 
En dan kreeg die bal een mep. Ik riep: 'Hij leit!' 
Als de bal weer in het netje was gekieperd, 
Dan floot die lange en dan riepen ze: 'Off side!' 
Jan die zei me dan: "t Goaltje is niet geldig.' 
'En hij lag in het net, dat komt toch niet te pas?' 
Toen zei Jan: 'Die spil die had niet maggen schieten, 
Omdat die in overspelpositie was.' 
Ik hoorde niks meer als Hup Ajax of Hup Feyenoord! 
Om die scheidsrechter wier ik toch toen zo vals,

Dat ik gooide een banaan vlak op zijn ponum, 
En viel huilende m'n bakker om zijn hals. 
Nou die smeedde gauw het ijzer toen het heet was, 
En hij gaf mij een verbouwereerde zoen. 
Ik weet heus niet wie de wedstrijd heeft gewonnen, 
Maar mijn Jantje is voor mij de kampioen!

Wat mijn eigen positie betreft: ik weet er te weinig van, maar in tegenstelling tot Davids weet ik meestal wel wie er gewonnen heeft. Maar van de wedstrijden die ik ooit live bijwoonde – dat waren er een stuk of drie – heb ik consequent maar niet opzettelijk geen enkel doelpunt zien maken. En die wedstrijden speelden zich af in de tijd dat er nog geen groot scherm op het veld hing waarop je de herhaling (en soms jezelf) kunt zien, dus ik weet bijvoorbeeld nog altijd niet hoe het afliep met MVV-Ajax in 1971, met OFI Heraklion-Piraeus in 1988 en met Inter Milano-Piacenza in 1994 – dat waren in ieder geval drie wedstrijden die ik live heb gezien.

De conclusie is: geef mij maar tv, daar zie je tenminste, zoals gisteren, hoe de trainer van Spanje, van zichzelf al voorzien van een verdrietig hondengezicht, met de minuut chagrijniger werd en van ellende in zijn neus begon te peuteren, hetgeen wij closeup mochten meebeleven.

Ik vreesde al sterk dat hij de oogst ter plaatse zou nuttigen, maar dat bleef ons gelukkig bespaard.

_______

hhBest

Boek & Film 

Ontwaakt, Formule-1-fans der aarde

Mensen die in een wonder geloven, of minstens voorzien zijn van een gebrek aan elementaire kennis omtrent de mogelijkheden en beperkingen van het menselijk lichaam, keken vanmorgen blij verrast op bij het aanschouwen van de voorpagina van het sportkatern van het Limburgs Dagblad: Een levensgroot portret van een vrolijk lachende Michael Schumacher, met daaronder in chocoladeletters: ONTWAAKT.

Die zien Schumi alweer aanschuiven voor het volgende seizoen Formule 1, en hem daarin glansrijk wereldkampioen worden.

Let wel: Schumacher schijnt bijgekomen te zijn na een aantal maanden in coma te hebben gelegen, anders dan, bijvoorbeeld, destijds prins Friso; hij reageert ergens op, herkent de stemmen van zijn familieleden en is kennelijk in voldoende conditie gebleken om te verkassen naar een revalidatiekliniek waar hem, zo las ik ‘een langdurig traject van behandeling wacht.’ Nou ja, denkt de ware fan dan, slaan we seizoen 2015 over, in 2016 is Schumi 47, dan kan hij gemakkelijk weer achter het stuur.

Waarom doet een krant zoiets raars?

De foto met daaronder het woord ONTWAAKT kan trouwens ook gezien worden als een vermaning aan het adres van degenen die teveel van Schumi verwachten. Niet alleen is Schumacher opgestaan uit zijn coma, hij vermaant de lezers van de krant ook nog eens: Ontwaakt, wordt eens wakker, verwacht niet meteen zoveel van mij: ik mag blij zijn als ik weer ooit iets zal kunnen zeggen, voor een raam kan zitten en de mensen voorbij kan zien lopen.

Want wie met zijn kop zodanig een steen raakt dat de beschermende skihelm in stukken breekt, die wenst misschien heel stiekem: had ik die helm maar niet opgehad, dan was ik van al deze ellende af geweest…

________

hhBest

Boek & Film 

Een dominee gaat voorbij

Begin februari van dit jaar plaatste ik een interview met dominee Jan Soethoudt in het toen nog door mij geredigeerde huis-aan-huisblad. Ik plaats hier een uittreksel, omdat de dominee, een week voor de viering van zijn vertrek met emeritaat, het afgelopen weekeinde plotseling is overleden. Het gesprek in februari was het eerste en het laatste dat ik moet hem voerde. Ik had eerlijk gezegd wel uitgezien naar meer gesprekken met deze zachtaardige, uiterst vriendelijke belezen en scherpzinnige man, ondanks, of misschien juist omdat we uiteraard qua levensbeschouwing diametraal tegenover elkaar stonden.

Uit het artikel in het hah-blad: ‘Dominee Jan Soethoudt was al 39 jaar toen hij op Epifanie – Driekoningen – 1989 bevestigd werd als predikant in de Protestantse Kerkgemeenschap Halsteren/Nieuw Vossemeer in West-Brabant. Voor die tijd had hij theologie gestudeerd en daar nog voor werkte hij een aantal jaren op het Arbeidsbureau in zijn geboorteplaats Rotterdam, waar hij op de afdeling Ontslagzaken meemaakte hoe hard het leven mensen kan treffen. Dat is het soort levenservaring dat je zou moeten hebben als je geroepen wordt tot het werk van een predikant, is zijn conclusie. ‘Jezus trok ook naar de gebieden waar de mensen woonden die uit de samenleving waren gestoten.’

De predikant is dus inmiddels 64 jaar en dat betekent dat hij in juni met pensioen gaat; hij is predikant in de Protestantse Gemeente Oude Mijnstreek sinds hij daar beroepen werd in 2008. Het diaconale project Harteklop is een van de dingen die hem na aan het hart ligt, net als de Vredesweek. ‘Wij zijn van harte oecumenisch,’ zegt hij, en noemt onder andere de contacten met katholieke parochies in de omgeving.

Ook informeel zijn er over en weer contacten. ‘Onze bijeenkomsten in het Leerhuis worden ook door oorspronkelijk katholieke mensen bezocht. Dat betekent niet dat wij zieltjes winnen, maar gewoon dat er blijkbaar mensen zijn die op die manier hun geloof willen beleven.’ Tijdens het gesprek liet hij zich overigens ontvallen niet altijd even veel genoegen te beleven aan de contacten met katholieke collega’s die, als puntje bij paaltje kwam, Soethoudt lieten merken dat zij vonden dat zijzelf de ware godsdienst dienden – en dominee Soethoudt dus niet – terwijl hij dat nooit zelfs maar beweerd heeft.

Het interview vervolgt: ‘Het gaat er Soethoudt vooral om dat de kerk er is voor iedereen. De dienst op zondag wordt doorgaans bezocht door slechts enkele tientallen van de ongeveer zeshonderd protestanten die lid zijn van de gemeente. ‘Maar dat vind ik niet erg, de een gaat naar de kerk en de ander niet. Er zijn veel manieren om bij de kerk betrokken te zijn. Wie de diensten bijwoont geeft er blijk van dat waardevol te vinden en dat is goed. Ik zoek de mensen zelf wel op, als dat nodig is, zoals Jezus dat ook deed.’

‘Waar het om gaat is: barmhartigheid stellen boven de regels.’ Dominee Soethoudt haalt tijdens het gesprek geregeld Jezus aan als voorbeeld. ‘Hij stak zijn nek uit, hij raakte ‘onreine’ mensen aan, hij ging als het nodig was tegen de wereldlijke autoriteiten in, hij was niet zo aardig en zoetsappig als wel eens wordt voorgesteld. Hij kwam keihard op voor recht en gerechtigheid, en ik vind dat ook mijn taak.’

Jammer genoeg heb ik na dat gesprek deze joviale Rotterdammer niet meer gezien. Maar hij nodigde mij vorige week nog wel per brief uit voor zijn officiële afscheid.

Dat nu versneld is en op een geheel onverwachte manier.

________

hhBest

Boek & Film 

Ongeautoriseerd door het leven

Vanmorgen liep ik bijna verliefd de werkkamer binnen: ineens zag ik weer die volle boekenkasten, de taalboeken, de Indische boeken, de planten- en kookboeken, de  Japanse, Russische, Duitse en Franse literatuur, zo voor het grijpen en doorbladeren, de anderhalve kast met biografieën, de drie kasten geschiedenis, de twee kasten met een deel van de Engels/Amerikaanse literatuur. In gedachten was ik ook bij de boekenkasten in de woonkamer, van Italiaans tot Indiaas en van Nederlandse literatuur tot strips en ik dacht: ik ben bijna genezen.

Gistermiddag was een middag om stilletjes in de schaduw van een Campsis radicans een boek te lezen – net The Interestings uit, een traag voortkabbelende roman over Amerikanen tussen 1976 en 2012, nu ben ik bezig aan Regalo di nozze van Andrea Vitali – maar nee. Vorige week heeft de Kobo e-reader, waar ik twee weken geleden nog de toekomst van het boekenlezen in las, zonder dat ik er om had gevraagd, althans niet bewust, zichzelf gereset, en daarbij alle boeken die erop stonden gewist. En daar besteedde ik gisteren zwetend aan de telefoon, de zonnige middag aan.

Gelukkig had ik de meeste nog op mijn harde schijf staan, dus ik zette ze terug en wilde er een gaan lezen. Nee, sterker nog, ik had gisteren bij een Italiaanse e-booksite drie boeken van Andrea Vitali gekocht en gedownload naar de Kobo Aura. Ik wilde er een openen, maar kreeg de melding dat ik niet geautoriseerd ben om het boek te lezen. En ik had het net betaald!

De helpdesk van Kobo gebeld en drie kwartier met een geduldige deskhelper aan de telefoon gezeten. Het bleek dat ik mezelf nog op de e-reader moest identificeren met mijn Adobe ID, waarvan ik het passeerwoord kwijt was. (Ik raak veel passeerwoorden kwijt, ik schrijf ze op een papertje dat ik een paar weken later achteloos wegwerp. Fout, natuurlijk.) De deskhelper adviseerde mij de net gekochte boeken opnieuw te downloaden en terwijl ik vrolijk fluitend (in gedachten althans, met een vals gebit kun je niet fluiten) naar de website van Book Republic ging om de boeken nogmaals te downloaden.

Dat ging niet, ik was niet bevoegd. Zei de website. Mailtje gestuurd. Michela van die website, anders altijd zo aardig, mailde snibbig terug: meneer, u hebt niet de juiste ID, de boeken zijn gedownload door degene die ze betaald heeft, jammer maar helaas.

Daar barstte voor mij de bom. Als ik een e-book koop ben ik er maar zeer ten dele de eigenaar ervan; als ik, door welke oorzaak dan ook, genoodzaakt ben mijn passeerwoord voor de DRM-verwijdering (of zoiets) te veranderen, dan zijn de boeken ineens helemaal mijn eigendom niet meer, nee, ze zijn zelfs verdwenen into thin air. De e-reader ligt hier nog naast me, en ik kijk er soms naar, alsof ik wil controleren of hij me niet bespringt en in de nek bijt.

Ik ga hem heus niet wegdoen. Je kunt op internet gelukkig tienduizenden boeken downloaden zonder DRM-beveiliging, niet alleen illegaal maar ook legaal, en gratis. Het zijn vaak oudere en incourante boeken, maar het zijn er zo veel, daar kan best nog wat leesbaars tussen zitten. Ik noem het hele oeuvre van Hilary Mantel, dat keurig en legaal gratis en zonder beveiliging te downloaden is.

Maar ik keek vanmorgen in de werkkamer met groot genoegen naar wat ik eigenlijk wil: een groot boekenbezit om in te bladeren, aan te ruiken, op alfabet te zetten of voor mijn part op rugkleur.

Het was een harde les, maar ik heb er veel van geleerd. Het papieren boek gaat nooit weg.

Misschien moet ik ook al die tienduizenden foto’s die op de harde schijf staan ook eens allemaal laten afdrukken, voor ze door deze of gene ‘ongeautoriseerd’ worden verklaard.