Eén programmapunt stond niet in het programma van GBBL, de partij Gezamenlijke Burger Belangen Landgraaf, sinds twintig jaar dé lokale politieke partij van de gemeente Landgraaf. Namelijk dat de drie ‘wijken’ waaruit Landgraaf bestaat, niet toevallig de drie voormalige gemeenten waaruit in 1982 de gemeente Landgraaf ontstond, de hoofdrol speelden in het beleid van de partij – als Nieuwenhagen wat kreeg van de gemeente, moesten Waubach en Schaesberg hetzelfde of iets vergelijkbaars toegeschoven krijgen.
Om dit ongeschreven programmapunt ten volle te ontwikkelen, kwam GBBL bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2010 voor het eerst uit met drie lijsten, voor elke voormalige gemeente een. En dat bleek aan te slaan bij een deel van de kiezers, de partij kreeg, als ik me goed herinner, twaalf zetels, leverde drie wethouders – netjes verdeeld over de drie voormalige gemeenten – en ging een coalitie aan met de Partij van de Arbeid, die twee wethouders leverde. De coalitie kon daarmee rekenen op de steun van een ruime meerderheid in de raad.
Dat smaakte naar meer en ook dit jaar trad GBBL in het strijdperk met drie lijsten. Wethouder Harry Erkens, ook wel eens de Koning van Waubach genoemd, voelde al iets aankomen; vóór de verkiezingen waarschuwde hij al dat hij geen zitting in de raad zou nemen als hij niet opnieuw wethouder kon worden. Hij heeft woord gehouden en is inmiddels ambteloos burger. Want zijn partij GBBL, die zo oppermachtig leek, stond een onaangename verrassing te wachten.
Bij de verkiezingen kreeg de PvdA de meeste stemmen, namelijk 2668, die voor het merendeel, 1502, kwamen op het conto van de populaire wethouder Harry Leunessen. GBBL had weliswaar in totaal 6337 stemmen gekregen, maar de afzonderlijke lijsten haalden per stuk niet het aantal stemmen van de PvdA: de grootste lijst was die van Harry Erkens, met nog geen honderd minder dan de PvdA, om precies te zijn. De lijsttrekker zelf kreeg 792 stemmen.
Dus de PvdA kon het voortouw nemen bij het samenstellen van de coalitie. Het duurde niet lang of de aangetrokken formateur maakte uitslag bekend: er kwam een college bestaande uit PvdA, CDA, SP, GroenLinks, VVD en nieuwkomer OPA. Maandag werd het nieuwe college geïnstalleerd, wethouders Erkens, Janssen en Dritty ruimden het veld en werden opgevolgd door wethouders van de genoemde landelijke partijen. Alleen OPA kreeg er geen, het desbetreffende gloednieuwe raadslid had, zo deelde zij mij mee bij een recente ontmoeting in het winkelcentrum, de handen voldoende vol aan het raadslidmaatschap.
De nieuwe coalitie toonde meteen de lokale middelvinger: voortaan zou de gemeente Landgraaf centraler gaan optreden en niet de ‘wijken’ – de drie voormalige gemeenten dus – pijnlijk nauwkeurig gelijk behandelen. Voor de kenners was dat idee niet zo bijzonder: Harry Leunessen had tijdens een eerdere periode als wethouder zich al eens laten ontvallen dat als Landgraaf géén fusiegemeente was geweest, er heel wat minder sportaccommodaties in de gemeente zouden bestaan. Nu zijn er drie sportparken, waarvan twee zeer riant, plus nog enkele kleinere voorzieningen.
Verder toonde de nieuwe coalitie belangstelling voor iets dat voor GBBL als de baarlijke duivel gold, namelijk bereidheid tot verdere fusie met gemeenten binnen de regio. Ook daar zinspeelde Harry Leunessen al eerder op: tijdens de presentatie van de bouwplannen voor een Kennis & Informatiecentrum, een paar maanden geleden, zei hij al dat Landgraaf nú deze voorziening moet realiseren. ‘Dat gaat niet meer lukken als er over een tijdje een andere wind gaat waaien,’ zei hij, en hij doelde daarmee op de mogelijkheid, door hem op persoonlijke titel niet uitgesloten, dat er een gemeentelijke herindeling in het verschiet lag.
Die dus nu meer in het verschiet ligt dan in de meer dorpse visie van GBBL.
Ik houd overigens mijn hart vast: landelijk is het ondenkbaar dat VVD, PvdA, GroenLinks, SP en CDA samen in de regering zouden zitten.
Maar dit is Landgraaf. Den Haag ligt 232 kilometer verderop.
________