Beetje jammer dat het me niet meer onverwacht op het dak kon vallen, omdat ik gisteren al had gelezen – op internet, waar anders – dat het zou gebeuren. Ik haalde net de krant van de spreekwoordelijke mat en die schreeuwt me toe: STOP DE MOORD OP HET LIMBURGSE WOORD, beslaande de gehele voorpagina, met een stuk van de heldhaftig klimmende rode leeuw, het symbool van Limburg dat ook te vinden is in de provinciale vlag.
De krant zou vandaag uitkomen met een extra omslag, las ik gisteren dus, als protest tegen de gang van zaken rond de eigendom van de krant. Ik dacht natuurlijk aan ruim veertig jaar geleden, toen de krant verkocht dreigde te worden aan De Telegraaf – toen hadden we het niet moeten wagen zo’n wikkel om de krant te maken. Toen ging het erom dat de redactie van de krant niet wilde dat de krant werd verkocht aan ‘die Hollanders’, die de krant ook zeker zouden vermoorden. Nu gaat het erom dat de krant wel verkocht wil worden, namelijk aan het bedrijf dat in het Belgische Hasselt onder andere Het Belang van Limburg maakt.
En dus uit handen zou raken van de huidige eigenaar, het Britse hedgefund Mecom. Ik citeer uit het ronkende stuk tekst op de binnenpagina van de ‘wikkel’: ‘Het kan en mag niet zo zijn dat de Limburgse kranten een toekomst in worden gedwongen die zich volgens het inmiddels bekende Britse wurgslang-scenario gaat afspelen: jaar in jaar uit draconische bezuinigingen op personeel en middelen, uitholling van de journalistieke formule om uiteindelijk te komen tot een krantje dat elders in het land wordt samengesteld en waarin het Limburgse aandeel beperkt zal zijn. Voor exclusief nieuws, onderzoeksjournalistiek, analyse, service of duiding – allemaal zaken die de kranten onderscheiden van veel gratis nieuwsmedia – zal dan geen tijd en geld meer zijn.’
Wat een déjà vu.
In 1972 kreeg het Limburgs Dagblad (nu samen met De Limburger één krant) de handen van de abonnees al nauwelijks op elkaar. Toen liep de zaak ook feitelijk met een sisser af, maar het was een zeer vroege echo van wat er nu gebeurt; het grote verschil is dat het internet toen niet bestond, wie wilde adverteren moest bij het regionale dagblad zijn.
Nu is de onderneming die kranten uitgeeft nog hoogstens de speelbal van gewetenloze kapitalisten die gewoon zien dat er geld te halen valt. Om de winst te maximaliseren is het recept: de papieren krant is een achterhaald concept, maar je kunt de onderneming nog wel langzaam leegzuigen tot het vanzelf doodgaat. De Limburger/Limburgs Dagblad stonden al in de etalage omdat Mecom dacht dat het leegzuigen wel zo ongeveer gedaan was. Een handige interim-directeur, die nota bene op handen wordt gedragen, nu hij het bijltje erbij neer heeft gegooid, sierde de boel nog lekker op door er zestig man uit te gooien waardoor Concentra er nog wel 40 miljoen voor over had.
Maar toen zag Mecom dat er nu ineens weer wat te zuigen viel en kapte de deal af. En zeg nou zelf: als je er enkele jaren geleden zelf 200 miljoen voor hebt betaald, dan ga je toch nog flink het schip in met die fooi van 40 miljoen? Hoe flink je in de tussentijd ook hebt ‘verdiend’?
Het personeel ziet nu weer dat oorspronkelijke schema, als boven aangehaald, opduiken. En ditmaal loopt het niet meer met een sisser af. Het hedgefund doet intussen zijn naam eer aan door achter de heg geruststellende gebaren te maken naar de aandeelhouders: het komt in orde.
En de mensen in Limburg worden er koud noch warm van. Het aantal abonnees duikt binnen niet al te lange tijd onder de honderdduizend, de mensen hebben er het geld niet meer voor over – bovendien: het nieuws staat toch gratis op internet? En anders dan in de jaren zeventig is de individualisering en het kosmopolitisme ook in het wormvormig aanhangsel van Nederland genaamd Limburg eerder standaard dan wat anders – ‘het Limburgse woord’ zegt geen hond nog wat.
We zijn inmiddels zelfs al zo ver dat we schouders ophalen als een homoseksuele burgemeester van de ooit oerconservatieve stad Maastricht in de bars van stedelijke hotels jongelui van hetzelfde geslacht zit te kussen. Zelfs het feit dat de goede man ook nog jood is kan de Limburgers geen bal interesseren.
Het Limburgse woord dat nu wordt vermoord – is dat het Limburgse woord van het jaar? En hoe luidt dat dan?
‘Sjei oet’?
_________