SanteLOGie

De enige goede knal is een knal voor hun harses

Meestal ben ik een eenling, althans, ik probeer het te zijn – als je een mening verkondigt die iedereen al heeft, dan heeft het geen zin er tijd en ruimte aan vuil te maken.

Maar vandaag maak ik een uitzondering.

Ik wandelde net na een opbouwend gesprek met een dominee naar huis en om mij heen – het was omstreeks 12 uur – dreunde en knalde het, ik had puur geluk dat er geen enkele vuurwerkbom vlak bij me ontplofte en thuis aangekomen had ik al mijn vingers nog en kon ik ook nog redelijk kijken.

Ik sloeg de website van het Limburgs Dagblad op en keek naar de vrijwel dagelijkse ‘poll’ van dat dagblad. Die polls hebben mijn hart gestolen sinds een ervan rond 11 november onthulde wat ik allang wist, namelijk dat tweederde van Limburg niks heeft met carnaval.

Op de algemene pagina werd nu gevraagd: ‘Vuurwerk afsteken?’ Reactie van 6,7 procent: Ga ik zeker doen! En dus van 93,3 procent: Niets voor mij. Op de regionale pagina van de Parkstadeditie (de voormalige Oostelijke Mijnstreek) waar het dus al weken knalde dat je horen en zien verging, de uitslag van de poll, met 1400 deelnemers: ‘Mijn wens voor 2014: Parkstad vuurwerkvrij!’ 21 procent is ertegen, en 79 procent vóór.

Afgezien van het feit dat het natuurlijk nogal neerslachtig klinkt dat je dat alleen maar eist voor 2014 wenst en niet alsnog voor 2013. Beide uitslagen zijn duidelijk, er is democratisch en met overgrote meerderheid voor gekozen: gemeenten, neem onverwijld een wet aan die het afsteken van vuurwerk verbiedt en politie: handhaaf met harde hand de al bestaande wetgeving.

En dus niet zoals het nu gaat: vijftien jongeren zijn de afgelopen tijd wegens vuurwerkoverlast doorverwezen naar Halt, waar ze vermoedelijk een glaasje cola krijgen voor de schrik. En voor de rest kan er niet opgetreden worden omdat alleen een betrapping op heterdaad kan leiden tot vervolging: minderjarigen die nota bene strijkers bij zich hebben (dus net nog geen handgranaten) worden ook naar Halt verwezen in plaats van op de bon geslingerd.

De voorlichtster van de politie meldt in de krant dat de politie daar allemaal terughoudend in is, want het levert veel papierwerk op en dat verhindert weer dat er tijd overblijft om handhavend wordt opgetreden.

Voor mij mag je bij wijze van uitzondering – de toestand is uitzonderlijk – de landmacht inzetten.

Het lijkt mij dat een poll met de vraag: ‘moet de politie eindelijk eens echt optreden?’ ook een grote mate van bijval zal opleveren.

Iemand op de radio zegt: ‘Laat die jongens toch, het is maar één dag in het jaar.’ Een máánd, zul je bedoelen. En de mensen die ledematen of ogen kwijt raken staan er vermoedelijk ook sceptisch tegenover. Op diezelfde radio zegt een godvergeten professor dat het lawaai maken om de geesten te verjagen al vierduizend jaar oud is, en dus een mooie traditie. Oorlogvoeren is een nog veel oudere traditie, eikel, hoog tijd dat ermee gebroken wordt!

Politie grijp je kans op je populariteit nou eens flink te vergroten!

En in het nieuwe jaar kom ik wel weer met wat dwarse opmerkingen.

_______

hhBest

Boek & Film 

Zonnepanelen, het eerste volle jaar

Het is een rond getal, maar geen écht rond getal maar omdat het alweer wat maanden geleden is dat ik aandacht heb besteed aan de geschiedenis van mijn stroomverbruik, en dus kan ik melden: het is (bijna) de laatste dag van 2013 en de stroomproductiemeter van de zonnepanelen is de 9000 kWh gepasseerd, tegen de huidige prijzen een opbrengst van ongeveer 1900 euro, sinds 14 april 2012. Het moet intussen een gunstige zomer zijn geweest, want op 14 april van dit jaar, precies een jaar nadat dat de panelen geplaatst werden, passeerden we de 4900 kWh; in de ruim acht maanden die sindsdien zijn verstreken produceerden we dus 4100 kWh, dit hele jaar – het eerste volle kalenderjaar sinds de plaatsing van de panelen dus – was de productie 4943 kWh.

Nog interessanter is de totale optelsom. In 2013 ‘kochten’ we 5189 kWh stroom en leverden we 2262 kWh stroom terug, dat is netto 2927 kWh ‘gekocht’. Van de zelf geproduceerde stroom verbruikten we dus (productie minus terugleveren) 2681 kWh, komen we op een totaal 5608 kWh verbruik. Dat is op zich al ongeveer 2500 kWh minder dan vóór de plaatsing van de zonnepanelen en tegelijkertijd ook het resultaat van een zuinig beleid, waar ik al eerder over schreef.

Ik houd het kort, want ik heb gemerkt dat mijn lezertjes niet bijzonder geïnteresseerd zijn in mijn stroomfabriekje…

_________

hhBest

Boek & Film 

.

Jan, een filosoof met een tuin

Eigenlijk had het me moeten opvallen, dat het stil bleef; want de kerstdagen waren altijd wel zo’n moment dat Jan belde, Jan van der Zwaard, die op 23 december op 84-jarige leeftijd overleed. Hij praatte met een mooi bekakt accent, verontschuldigde zich altijd om het feit dat hij me stoorde, waarna ik hem bezwoer dat hij me helemáál niet stoorde, waarna steevast een filosofisch getint gesprek volgde waarin het transcendente een belangrijke rol speelde en waardoor ik vrijwel altijd geïnspireerd werd tot hogere gedachten zoals wel vaker gebeurt als ik iemand spreek die niet terugschrikt voor de grote woorden. Hoe zachtaardig hij feitelijk ook was.

Jan ontmoette ik toen hij nog medewerker was van de krant, ik meen dat hij tenniscorrespondent van de sportredactie was. Hij was toen nog in dienst van DSM en was daar een autoriteit op het gebied van transport van gevaarlijke stoffen. Een paar jaar geleden gaf hij blijk van een weemoedig verlangen naar de tijd dat hij, over een paar straten heen, de schoorstenen en koeltorens van de Staatsmijn Emma nog kon zien. Hij was een van de mensen die ervoor zorgden dat het stenen naambord van de mijn nu staat voor een pas gebouwd bejaardenhuis aan de rand van het terrein waar ooit de kolenmijn lag.

Maar ons eerste en ook laatste gesprek – ik heb het nu over een periode van zeker dertig jaar – ging over de tuin. Hij bewoonde in Treebeek een mooi vrijstaand huis met een lange voortuin en een betrekkelijk kleine achtertuin, die hij echter trots uitbreidde met een fikse lap grond waar hij zich ging uitleven. Er kwam een afgelegen tuinhuis voor feestelijke barbecues, hij plantte de tuin zodanig dat het stuk grond momenteel een duister woud is – zie de foto van Bing Maps hierbij, het huis van Jan is het nauwelijks zichtbare dak rechtsboven, de tuin is het woud links, dat doorloopt achter de tuin van de buren.

Hij vertelde me enthousiast over de bijzondere vogels die zijn stuk grond bezochten en als broedplaats kozen; de vogels waren zijn hartstocht, al deelde alles ‘dat groeit en bloeit’ in zijn affectie. De keren dat ik zijn huis en tuin bezocht zijn op de vingers van één hand te tellen, maar we verspilden dan geen tijd aan formaliteiten en gingen meteen op pad in die avontuurlijke omgeving.

Jan, chemicus van stiel, ontpopte zich ook als dichter en schilder, die weliswaar genoot van het leven maar tevens eraan leed. Het overlijden door een verkeersongeluk van zijn dochter, in 1977, heeft hij nooit helemaal kunnen verwerken. De laatste tien, vijftien jaar raakte hij in toenemende mate geïsoleerd doordat hij steeds minder mobiel werd en uiteindelijk zelfs, zo zei hij onlangs nog via de telefoon, nauwelijks nog zijn tuin in kon.

Aan het internet is Jan nooit begonnen. Het enige dat daar dan ook over hem te vinden is het wazige fotootje hierbij – Jan staat helemaal rechts.

En de vermaledijde vierbaans autoweg, het prestigeproject genaamd de Buitenring, geprojecteerd vlak langs zijn achtertuin, hoeft hij ook niet meer mee te maken.

________

hhBest

Boek & Film 

Toen het nog wel eens echt Kerstmis was

Onderweg in de gierende wind, terwijl ik behendig de auto bijstuurde alsof ik op een zeilboot tegen de wind in laveerde, bedacht ik dat Kerstmis allesbehalve the most wonderful time of the year is. In de supermarkt zag ik de bergen ‘luxe’ vlees, die vanaf vanavond 17.00 het toppunt van overbodigheid zullen belichamen omdat de winkels morgen gesloten zijn en Tweede Kerstdag toch een beetje tweedehands kerstdag is, want dan kunnen we weer gewoon naar de Woonboulevard, zeker als de wind een beetje is gaan liggen.

De maracuja’s, papaja’s, cherimoya’s en carambola’s zien duidelijk de bui al hangen, want zelfs de nachtelijke bezoekers van de afvalcontainers van de supermarkt laten die de komende dagen links liggen, die zijn meer op zoek naar bloedworst en kant-en-klare boerenkool waarvan de uiterste gebruiksdatum inmiddels is verstreken.

Ongetwijfeld werd bij mijn ouders thuis het kerstdiner georganiseerd, al heb ik er totaal geen herinnering meer aan. Dat geeft meteen ruimte voor een romantische invulling – nog altijd mijn ideale kerstdiner is een zacht met tomaten, knoflook en salie gebraden konijn uit eigen hok met daarbij een salade van groene radicchio en goudgele polenta om de intens oranjerode saus mee te op te soppen. Ik begin maar niet een glas Chianti van de firma Spaletti te noemen want ten eerste kregen wij, kinderen, natuurlijk geen wijn en overigens kon je je een dergelijke luxe in de jaren veertig en vijftig, als ze al verkrijgbaar was, hoogstens eens in de twee jaar veroorloven.

En voor de rest was het voor een belangrijk deel fantasie – want hoe kwam je in hartje winter aan tomaten en radicchio?

Wat we óók niet hadden, was een kerstboom. In het Nijmeegse Willemskwartier werd een strikt onderscheid gemaakt tussen mensen die een kerstboom hadden – protestanten en andere heidenen – en mensen die een kerststal of kerstkribje in de woonkamer opstelden.

De kerstbomenmensen werden onderverdeeld in twee categorieën, te weten de mensen die een boom hadden met echte kaarsjes en beschaafde ballen in één of hoogstens twee kleuren, en de mensen die van de boom een enorme kermiszooi maakten – dat waren de bomen die mij natuurlijk het meest aantrokken, met glimmende vogeltjes, wiebelende kerstmannetjes, sterren en engelenhaar. De bezitters van die bomen waren gezelligheidsmensen die een borrel lustten en lid waren van ‘de moderne bond’, een eufemisme voor het NVV, of zelfs de communistische vakbond.

De kerststal was, vonden wij zelf, het zuiverste voorbeeld van een juiste kerstversiering: een uit berkenhout en stro opgetrokken miniatuurschuurtje met daarin gipsen gepolychromeerde beeldjes van de diverse protagonisten, als daar zijn: het kindje Jezus, Maria en Joseph, de os en de ezel, de speciaal midden in de nacht uit hun bed gekomen herders met hun schapen, de ster van Bethlehem en de direct na Kerstmis toe te voegen Drie Koningen met één kameel.

De beeldjes lagen het hele jaar per stuk in krantenpapier verpakt op de vliering. Toen mijn kleine broertje drie of vier jaar was, voltrok zich een drama: hij beet van alle beeldjes de kopjes af. Die werden er dan met de toen voorhanden inferieure lijm weer aangezet, ‘maar het mooie was er vanaf,’ zei mijn moeder berustend.

Nooit hebben mijn ouders toegegeven aan een rage die destijds ontstond, namelijk de vervanging van het kribje of stalletje door een grot van grijs grotpapier. Sommige mensen in de buurt grotten hun hele toch al minuscule woonkamer vol en hingen de aldus ontstane holen vol met kerstboomversiering; plus uiteraard de verplichte gipsen beeldjes.

Menigeen vond het eigen product zo mooi, dat het pas met Maria Lichtmis, 2 februari dus, mocht worden opgeruimd.

Ik was toen al zo praktisch dat ik dacht: het zou je een hoop moeite besparen als je het gewoon de rest van het jaar liet hangen cq staan.

______

hhBest

Boek & Film 

Een glaasje prik met opoe

‘Eet of drink nooit wat je grootmoeder niet als voedsel herkend zou hebben’, een advies dat al zo lang bestaat dat de bedoelde grootmoeders inmiddels niet meer bestaan dan wel beter bevorderd kunnen worden tot overgrootmoeder.

Maar het was een verstandig advies.

Inmiddels ben ik er achter dat het advies niet klakkeloos vervangen kan worden door ‘eet alleen maar wat je grootmoeder als voedsel herkend zou hebben’.

Ik heb daar het nodige leergeld mee betaald. Denk daarbij aan haring in tomatensaus, een gerecht dat ik mijn grootmoeder nooit heb zien eten maar ik zou het me van haar wel hebben kunnen voorstellen. Ik moet daar nog wel even aan toevoegen dat ik als kind met angst en vreze uitkeek naar het moment dat mijn moeder naar het ziekenhuis moest en opoe niet alleen met harde hand op ons kwam passen, maar ook het eten toebereidde.

Over dat laatste kan ik kort zijn: ik denk dat wat zij dagelijks op tafel zette ook door háár grootmoeder niet als voedsel herkend zou zijn geworden, laat staan door ons, weerloze kinderen. Die overigens best bereid waren alles te slikken wat ons werd voorgezet, als het, wat mijzelf betreft, maar geen rode kool, rode biet of knolraap betrof.

Nog op de eindexamenfeestjes van 1957 waren ze in ruime mate voorhanden: de flessen limonadegazeuse van de firma Raak. Ik was toen al wel enkele keren flink dronken geweest – we deden nauwelijks onder voor de huidige jeugd van veertien jaar, al hadden we minder geld, maar een biertje in het café kostte maar 25 cent (en dat was 11 eurocent) en je kon dus van de 1.12,5 gulden die je als werkstudent per uur verdiende, dagelijks vier biertjes kopen, destijds voldoende voor een zekere mate van dronkenschap.

De firma Raak, zei ik. Onderzoek op internet wijst al snel uit dat de limonadegazeuse van deze firma al zeker vier jaar (weer) op de markt is, maar ik ben trots op mijn reputatie: ik ben altijd de laatste die ergens achter komt. Ik ontdekte de Raak ‘Gazeuse citroen’ en met name de legendarische ‘Champagne Pils’ (gespeld als Campagne Pils, omdat champagne tegenwoordig een beschermd merk is) ook pas in het schap bij de Jumbo toen ik er op opmerkzaam was gemaakt, maar hoe dan ook: hier stond ineens iets dat mijn grootmoeder vrijwel zeker ooit als ‘voedsel’ herkend zou hebben en dat dus zoniet lekker, dan toch ouderwets gezond moest zijn.

Voor de prijs hoef je het niet te laten: een fles van driekwart liter is te koop voor 33 cent (73 guldencent, ook een schappelijk tarief) en dus begon ik hebberig te graaien. Er stond ook Cool Blue bij, en dat zou mijn opoe hoogstens aangezien hebben voor een nieuwerwets schoonmaakmiddel dat wat haar betreft voorlopig de zachte groene zeep nog niet zo kunnen vervangen. Die liet ik dus tot nader order staan.

Een nader order die vermoedelijk niet van kracht zal worden.

Thuisgekomen viel ik aan op de ‘campagne pils’, en verdomd: hij smaakte naar vroeger, volautomatisch maakte ik met mijn geestesoog de ronde langs verjaardagsfeestjes, eindexamenfeestjes, bezoeken aan de speeltuin, een veilig thuis en leuke meisjes. Een zeer zuurzoete smaak, in de verte verwant aan coca cola en aan goedkope snoepjes, maar vooral: zichzelf!

Ik zette de leesbril op om de verontrustend lange reeks ingrediënten in ogenschouw te nemen en moest meteen tot de conclusie komen dat dit dus voornamelijk voedsel zou kunnen zijn dat als afval vrijkomt bij de raffinage van inferieure teerzandaardolie. Als ik vanavond geen spontane leverkanker en onherstelbare diabetes heb, dan ben ik weer eens langs de spreekwoordelijke vooroorlogse afgrond gegaan.

Want ik citeer huiverend: ‘Glucose/fructosestroop, citroenzuur, cyclaamzuur, sacharine, acesulfaam-K en aspartaam’ en dan noem ik maar even de E-nummers niet, maar wel dat zowel sacharine als aspartaam sinds jaar en dag worden genoemd als aanleiding tot hartverzakking en de overbekende bloedkanker achter het hart.

Ik heb ook nog een fles ‘citroen’ staan, maar ik denk dat ik die maar opberg in het kastje ‘curiosa die alleen met handschoenen aan en mondmasker op aangeraakt mogen worden, na raadplegen en schriftelijke toestemming van de huisarts – na afloop ogen goed uitspoelen met veel gedestilleerd water.’

En opoe is al vijftig jaar dood, dus die kan ik ook al niet meer raadplegen. Misschien maar beter ook.

______

hhBest

Boek & Film 

Het Limburgse woord van het jaar

Beetje jammer dat het me niet meer onverwacht op het dak kon vallen, omdat ik gisteren al had gelezen – op internet, waar anders – dat het zou gebeuren. Ik haalde net de krant van de spreekwoordelijke mat en die schreeuwt me toe: STOP DE MOORD OP HET LIMBURGSE WOORD, beslaande de gehele voorpagina, met een stuk van de heldhaftig klimmende rode leeuw, het symbool van Limburg dat ook te vinden is in de provinciale vlag.

De krant zou vandaag uitkomen met een extra omslag, las ik gisteren dus, als protest tegen de gang van zaken rond de eigendom van de krant. Ik dacht natuurlijk aan ruim veertig jaar geleden, toen de krant verkocht dreigde te worden aan De Telegraaf – toen hadden we het niet moeten wagen zo’n wikkel om de krant te maken. Toen ging het erom dat de redactie van de krant niet wilde dat de krant werd verkocht aan ‘die Hollanders’, die de krant ook zeker zouden vermoorden. Nu gaat het erom dat de krant wel verkocht wil worden, namelijk aan het bedrijf dat in het Belgische Hasselt onder andere Het Belang van Limburg maakt.

En dus uit handen zou raken van de huidige eigenaar, het Britse hedgefund Mecom. Ik citeer uit het ronkende stuk tekst op de binnenpagina van de ‘wikkel’: ‘Het kan en mag niet zo zijn dat de Limburgse kranten een toekomst in worden gedwongen die zich volgens het inmiddels bekende Britse wurgslang-scenario gaat afspelen: jaar in jaar uit draconische bezuinigingen op personeel en middelen, uitholling van de journalistieke formule om uiteindelijk te komen tot een krantje dat elders in het land wordt samengesteld en waarin het Limburgse aandeel beperkt zal zijn. Voor exclusief nieuws, onderzoeksjournalistiek, analyse, service of duiding – allemaal zaken die de kranten onderscheiden van veel gratis nieuwsmedia – zal dan geen tijd en geld meer zijn.’

Wat een déjà vu.

In 1972 kreeg het Limburgs Dagblad (nu samen met De Limburger één krant) de handen van de abonnees al nauwelijks op elkaar. Toen liep de zaak ook feitelijk met een sisser af, maar het was een zeer vroege echo van wat er nu gebeurt; het grote verschil is dat het internet toen niet bestond, wie wilde adverteren moest bij het regionale dagblad zijn.

Nu is de onderneming die kranten uitgeeft nog hoogstens de speelbal van gewetenloze kapitalisten die gewoon zien dat er geld te halen valt. Om de winst te maximaliseren is het recept: de papieren krant is een achterhaald concept, maar je kunt de onderneming nog wel langzaam leegzuigen tot het vanzelf doodgaat. De Limburger/Limburgs Dagblad stonden al in de etalage omdat Mecom dacht dat het leegzuigen wel zo ongeveer gedaan was. Een handige interim-directeur, die nota bene op handen wordt gedragen, nu hij het bijltje erbij neer heeft gegooid, sierde de boel nog lekker op door er zestig man uit te gooien waardoor Concentra er nog wel 40 miljoen voor over had.

Maar toen zag Mecom dat er nu ineens weer wat te zuigen viel en kapte de deal af. En zeg nou zelf: als je er enkele jaren geleden zelf 200 miljoen voor hebt betaald, dan ga je toch nog flink het schip in met die fooi van 40 miljoen? Hoe flink je in de tussentijd ook hebt ‘verdiend’?

Het personeel ziet nu weer dat oorspronkelijke schema, als boven aangehaald, opduiken. En ditmaal loopt het niet meer met een sisser af. Het hedgefund doet intussen zijn naam eer aan door achter de heg geruststellende gebaren te maken naar de aandeelhouders: het komt in orde.

En de mensen in Limburg worden er koud noch warm van. Het aantal abonnees duikt binnen niet al te lange tijd onder de honderdduizend, de mensen hebben er het geld niet meer voor over – bovendien: het nieuws staat toch gratis op internet? En anders dan in de jaren zeventig is de individualisering en het kosmopolitisme ook in het wormvormig aanhangsel van Nederland genaamd Limburg eerder standaard dan wat anders – ‘het Limburgse woord’ zegt geen hond nog wat.

We zijn inmiddels zelfs al zo ver dat we schouders ophalen als een homoseksuele burgemeester van de ooit oerconservatieve stad Maastricht in de bars van stedelijke hotels jongelui van hetzelfde geslacht zit te kussen. Zelfs het feit dat de goede man ook nog jood is kan de Limburgers geen bal interesseren.

Het Limburgse woord dat nu wordt vermoord – is dat het Limburgse woord van het jaar? En hoe luidt dat dan?

‘Sjei oet’?

_________

hhBest

Boek & Film 

Sigmund Freud en Helmert Woudenberg

Het boek is beter. Nee, het boek is anders. Maar eerst moet ik zeggen dat ik die ruim anderhalf uur monoloog van Helmert Woudenberg als deken Joep Haffmans geboeid naar hem heb geluisterd. Werd hij in die tijd echt Joep Haffmans? Ik weet het niet, al zagen we wel een zeer geloofwaardig beeld van een bijna ouderwets verknipte katholieke priester – ouderwets in freudiaanse zin, compleet met de anale en genitale fixaties van de veelgeroemde en versmade Weense psychiater, de grootheidswaan, de volstrekt narcistische persoonlijkheid die zich niet kan voorstellen ooit iets fouts of verwijtbaars te hebben gedaan – aan het eind, zoals Woudenberg zelf in een radio-interview zei: enkele uren voor zijn dood, komt hij tot de conclusie dat hij als een zondebok de woestijn in is gestuurd voor vergrijpen door anderen begaan.

Woudenberg heeft zich bij het schrijven van het toneelstuk gebaseerd op het boek In Gods Naam van Henk Langenberg en Maarten van Laarhoven, twee Limburgse journalisten. Het schrijven van het boek kostte Maarten van Laarhoven zijn baan bij het Limburgs Dagblad, omdat de hoofdredactie meende dat de journalist archiefmateriaal had gebruikt dat eigendom was van het LD.

De acteur gaat in zijn monoloog vrijwel volledig voorbij aan de cruciale rol die de vrouw ‘wier naam ik niet over mijn lippen krijg’ maar die natuurlijk Elvira Herczeg is, de vrouw met wie Haffmans die essentiële relatie had die hem over – en haar aan – de rand van de afgrond bracht.

In mijn bespreking van het boek eind 2011 schreef ik: ‘Maar de werkelijke hoofdpersonen van het boek zijn Joep Haffmans en zijn langjarige vriendin Elvira Herczeg. Een groot deel van de gedetailleerde beschrijving van hun levens, eerst los van elkaar, later gezamenlijk, laat zich desgewenst lezen als een medisch-psychiatrisch dossier. Je zou kunnen psychologiseren en dan geleerd psychiatrisch jargon gebruiken, je kunt ook zeggen: Haffmans is een patente gek, een leugenaar, een criminele chanteur, een ordinaire dief, een grootheidswaanzinnige; hij is spilziek, levensgevaarlijk. Elvira is het tragische slachtoffer van een jeugd die wordt overschaduwd door haar vader die Auschwitz overleefd heeft, en haar uitsluitend foute keuzes van mannen in haar leven, eerst in haar geboorteland Hongarije, later in Zuid-Limburg. Foute keuzes die haar zowel psychisch als lichamelijk zwaar hebben gekwetst, haar eenmaal bijna het leven hebben gekost.

Dit is niet typisch de geschiedenis van een vrouw die zich aangetrokken voelt tot het priesterschap van de geestelijke met wie zij een relatie begint. Dit gaat over de toevallige ontmoeting van twee mensen die als gevolg van de explosieve mix van hun karakters en voorgeschiedenis wel moet uitdraaien op een catastrofale ontknoping.’

Daar zou dus een toneelstuk voor twéé acteurs in hebben gezeten, maar daar heeft Woudenberg, zelf liefhebber van monologen (Jezus, Hitler, Fortuyn) niet voor gekozen. Het toneel stuk gaat over Haffmans zelf die, een goede fles Franse rode wijn bij de hand (en aan het eind ook leeg) zich weliswaar beklaagt, maar vooral rechtvaardigt: de geslachtsziekte die hij opliep vond hij een soort liefdesgeschenk waardoor je altijd aan je geliefde moest denken; het geld van de armenkas was van de kerk en dús van hem, de deken van Gulpen; de verplichting tot celibaat geldt voor een officieel huwelijk, niet voor buitenechtelijke seksuele relaties; en hij mocht dan veel geld voor zichzelf hebben gebruikt (naar verluidt twee miljoen euro) hij had ook de armen van Gulpen er wel degelijk van laten profiteren.

Dat alles brengt Woudenberg dus in zijn monoloog volkomen geloofwaardig over het voetlicht, steeds onrustiger om zijn stoel heen lopend naarmate hij ‘dronken’ wordt van de fles wijn, hij neemt daarbij geen toevlucht tot eufemismen maar spreekt gewoon van neuken en pik en kut, en vooral ook van stront en pis.

En het laatste woord is niet God Vergeeft, zoals de voorstelling heet, maar Godverdomme. En inderdaad.

Het Heerlense publiek luisterde muisstil, lachte enkele malen als Woudenberg zich een grap veroorloofde, klapte niet te gek lang en vertrok stilletjes naar huis.

Hij was me d’r eentje, Haffmans.

_______

hhBest

Boek & Film 

Met Opa wordt het echt niks

In het winkelcentrum liep ik de man tegen het lijf die bij mijn weten voor de komende gemeenteraadsverkiezingen op een hoge, maar niettemin onverkiesbare plaats stond voor de Partij van de Arbeid. In het dorp waar ik woon horen de PvdA, de SP en GroenLinks sinds jaar en dag tot de onaanraakbaren en halen niet zo veel stemmen als je zou verwachten voor partijen die opkomen voor arbeiders, werklozen, arbeidsongeschikten en bijstandstrekkers, waarvan het hier wemelt.

En, zo deelde hij me mee, zelfs op die lijst stond hij niet meer, want hij had zich gewend tot Opa. Een nieuwe politieke partij die voluit Ouderen Politiek Actief heet. En dus, zoals Van Kooten en De Bie het ooit kernachtig uitdrukten samen voor ons eigen.

Geregelde lezers van deze regelen weten dat ik allergisch ben voor het woord opa. Opa zit achter de rollator of op de scootmobiel samen met zijn kornuiten in het winkelcentrum een stinkend peukje te roken, zo kan ik mijn mening wel een beetje samenvatten.

Grootvader, dat is heel iemand anders, dat heb ik veel eerder al herhaaldelijk betoogd. Dat zou een wijs man kunnen zijn, die de politiek kostbare diensten zou kunnen bewijzen.

Maar Grootvader is geen naam voor een politieke partij en Opa, zo vertelde me de dorpsgenoot, was inderdaad een politieke partij, die zich, het zal niemand verwonderen, het lot van ouderen aantrekt.

In de krant las ik het bericht dat een sluwe voormalige CDA-politicus hier in het dorp overweegt om via Opa weer in de gemeentepolitiek te stappen.

De inwoners van deze gemeente tonen al vele jaren absoluut geen benul te hebben van politiek. Ik noem één sprekend voorbeeld: bij de verkiezingen van 2012 voor de Tweede Kamer stemde eenderde van de kiezers alhier op de PVV. Moet ik daar nog wat aan toevoegen?

Als die sluwe politicus, die ik niet bij naam zal noemen, met Opa in zee gaat en zich verkiesbaar stelt, zullen er niettemin in het dorp heel wat mensen zijn die denken: hij is misschien een sluwe vos, maar hij is wel onze sluwe vos.

De PVV doet niet mee aan de verkiezingen hier in het dorp, dus is er volop ruimte om te stemmen op andere partijen die er niet toe doen. Opa bijvoorbeeld. Let wel: Opa overweegt nog of hij meedoet. Ouderen genoeg, zou ik denken, al is een single-issuepartij op landelijk niveau dan ten eeuwigen dage en terecht tot mislukken gedoemd.

De sluwe vos kijkt verder en doet pas mee als hij tot de conclusie komt dat de partij eenmalig zoveel stemmen zal halen zodat hij weer eens wethouder kan worden. Gewoon raadslid, mwah.

Mijn stem krijgt Opa in ieder geval niet, ik hoop dat hier voldoende geïmpliceerd te hebben. Ik ben bovendien standvastig en stem weer op dezelfde partij als voorheen.

Jammer voor mijn kennis uit het winkelcentrum.

________

hhBest

Boek & Film 

De steuntrekkers van Colijn zijn terug

Je zou eigenlijk de intonatie erbij moeten horen van het VVD-Kamerlid dat zaterdag aan de beurt was om een nieuwe maatregel van de regering te verdedigen: ditmaal dat bijstandstrekkers ‘iets terug moeten doen’ voor hun uitkering. Het klinkt heel sociaal: je krijgt geld van de staat, en waarom zou je daarmee met je chips en je cola op de bank gaan hangen zappen? Wees blij dat je iets zinvols mag doen.

Zoals het Kamerlid het verwoordt is het een soort straf omdat je het zover hebt laten komen dat je in de bijstand zit – zoiets als wanneer er obesitas bij je wordt geconstateerd omdat je inmiddels 230 kilo weegt.

Zo’n VVD’er heeft dus geen idee. Waardoor kom je in de bijstand terecht? Ten eerste omdat je geen baan kunt vinden in de uithoek van het land waar je woont. Maar meteen ook ten tweede: omdat je min of meer ongeschikt bent voor welke baan dan ook, of hoogstens geschikt voor baantjes die niet bestaan. Daar weet de VVD’er dus een oplossing voor: dan scheppen we die baantjes toch voor je?

Ik ben, volledigheidshalve, de laatste die zo naïef is te denken dat er helemaal geen mensen bestaan die het wel lekker vinden om gewoon een (op zich karige) uitkering te krijgen en inderdaad op de bank te gaan hangen. Zelfs kan ik me mensen voorstellen die in de bijstand zitten en daarnaast een uitgebreide kluspraktijk hebben.

Het zwakke punt van ‘iets terug doen voor de uitkering’ is uiteraard: het baantje dat je krijgt mag geen echt werk zijn, want daar hebben we onze werklozen voor en die moeten bovendien het minimumloon krijgen voor dat werk. En dus zie je mensen met een heel behoorlijke opleiding en boeiende werkervaring opeens in het dorp in de weer met de bladblazer – persoonlijk vind ik het niet ver verwijderd van het hangen in het schandblok op de markt.

Maar nee, zegt de VVD’er: dat is eervol werk dat toch gedaan moet worden (mijn reactie: dus het is wel een reële baan voor een werkloze) en bovendien zijn er nog heel andere dingen die je kunt doen, ga eens met een gehandicapte samen boodschappen doen, bezoek eens een eenzame bejaarde. Ook gemakkelijker gezegd dan gedaan, want dan komen we weer terug op de oorzaak waardoor je in de bijstand terecht bent gekomen – ik denk dat een belangrijk deel van die mensen sociaal onhandig of misschien wel sociaal gestoord zijn, en niet eens voor zichzelf de eenzaamheid weten op te lossen of zelfs voor zichzelf nauwelijks boodschappen kunnen doen.

Dat kunnen al die gehaaide VVD’ers zich niet voorstellen, natuurlijk, en als er in hun kring al een sociaal gestoorde mens voorkomt, dan heet die ‘origineel’ of ‘leuke buitenbeen’.

Nogmaals: je zou eens moeten luisteren naar de intonatie van die VVD’er.

Laten we elkaar trouwens geen ‘Mietje’ noemen: staatssecretaris Klijnsma heeft bij de invoering van de maatregel zelfs gezegd: ‘Voor wat, hoort wat’, waaruit je kunt concluderen dat de ouderwetse spreekwoorden, ooit het domein van VVD en CDA, nu ook door de PvdA worden aangehangen.

Waren het trouwens niet het CDA en de VVD die zo fel gekant waren dat bijstandstrekkers cq werklozen een volwaardige baan kregen in de vorm van een Melkertbaan? Hoe je het ook wendt of keert, dat waren geen bladblazersbanen, maar werk waar je eer mee kon inleggen als conciërge op een van de basisscholen die nu staan te vervuilen, of als beveiliger, een nuttige functie in onze toenemend angstige maatschappij.

Maar Melkertbaan is in die kringen nog altijd een vies woord.

Nee, dan liever de werkverschaffing uit de tijd van Colijn, toen de ene werkloze een sloot groef die door de andere weer werd dichtgegooid.

Ach joh, dat waren dan ook maar steuntrekkers.

Toch?

______

hhBest

Boek & Film 

Limburgers zoals u en ik

Wat hebben Chantal Janzen, Lies Visschedijk, Annemarie van Gaal, Huub Stapel en Kelly Weekers met elkaar gemeen? Ik zal het maar meteen zeggen: ze zijn in een plaats in de provincie Limburg geboren, hebben er ooit gewoond, wonen er nu of zijn er ooit op vakantie geweest.

En dat is de reden waarom ik reikhalzend uitkijk naar het moment waarop ik het abonnement op het Limburgs Dagblad, dat ik voor een halfjaar ben aangegaan en waarmee ik nu ongeveer halverwege ben, met een zucht van verlichting weet kan opzeggen. De neiging om bij mensen op wie het van toepassing is te vermelden of ze ‘Limburger’ zijn.

De namen die ik noemde zijn alleen maar die welke genoemd worden in een zaterdags roddelrubriekje in het LD, dat verder best leuk is, maar je wordt er echt tureluurs van dat bij iedereen wordt genoemd dat ze in Heel of Tegelen of Reuver of Mook zijn geboren en/of getogen, en dat allemaal in het kader van het feit dat het Limburgs Dagblad, het woord zegt het al, een regionale krant is die in vrijwel de gehele provincie Limburg verschijnt. (Het ligt iets ingewikkelder maar dat doet in dit geval niet ter zake.)

Ik noem natuurlijk met opzet die vier plaatsen die allemaal op honderd of meer kilometers van hier liggen, maar dat is niet mijn voornaamste bezwaar tegen het met bijna ziekelijke vasthoudendheid noemen van het Limburgse aspect van iemands leven. Waarbij ook nog eens het vermoeden rijst dat je dus niet in die krant komt als er niks Limburgs aan je blijkt te kleven. (Dat is het lot dat mij staat te wachten. Ik woon met een kleine onderbreking 46 jaar in Limburg, maar ik kom uit Gelderland. Fout!)

Het is overigens niets nieuws, het lijkt alleen de laatste tijd epidemische vormen aan te nemen.

Ik werkte ooit bij die krant en toen ik eens een reportagereis naar Kenia ging maken, drong een van de collega’s op de redactie er op aan dat ik zou aankloppen bij de bisschop van Kisumu, Jan de Reeper, want dat was een Limburger die uit Echt afkomstig zou zijn. Toen ik aanklopte bij diens huis stond ik tegenover een boze bisschop: enkele jaren eerder was een andere collega van mij bij hem aan de deur geweest, de bisschop had zich laten interviewen en die collega had naar het oordeel van zijne eminentie een ongunstig artikel over hem geschreven. Dus had ik vergeefs bij hem aangeklopt. (Het was geen vergeefse reis, want ik moest toevallig toch in Kisumu zijn.)

Zijn eminentie staat nog wel in Wikipedia – hij blijkt geboren in Den Bosch. Het gewraakte interview is te vinden op de website www.delpher.nl, en dat artikel blijkt wel iets Limburgs te hebben gehad: de bisschop was aanhanger van bisschop Gijsen van Roermond, die trouwens ook al geen Limburger was. (Gijsen was geboren in Oeffelt, en dat is in Noord-Brabant – al hoefde je aldaar de Maas maar over te zwemmen om in Gennep en daarmee in Limburg te zijn. Ook al honderd kilometer hiervandaan.)

Ik was blij dat de bisschop een interview weigerde – zodoende hoefde ik niet, naar nu dus blijkt zelfs ten onrechte – te vermelden dat de goede man een Limburger zou zijn geweest. En dat hij daar in Kisumu, waar waarachtig wel urgentere zaken aan de orde waren, zat na te denken over de ovulatie ‘bij de vrouw’ en de daarbij uit de schede tredende in diverse kleuren verkrijgbare uitscheiding. Ik verzin dit niet.

Waar komt die dwangmatige neiging toch vandaan om van iedereen die in het nieuws is te vermelden dat hij of zij al of niet ooit voet op Limburgse bodem heeft gezet? Hoe vaak komt het voor, dat iemand zo’n opmerkelijke carrière maakt dat het in de krant mag, als gevolg van de plaats waar hij of zij vandaag komt?

Of is het een soort minderwaardigheidsgevoel dat wordt bestreden met het noemen van roemruchte, intelligente en/of gehaaide mensen die je met een beetje moeite ‘Limburger’ zou kunnen noemen?

______

hhBest

Boek & Film