Dezer dagen heb ik het boek Bring up the bodies van Hilary Mantel gelezen, een minutieus panorama van het politieke vernuft, gecombineerd met volstrekte gewetenloosheid van de Master Secretary van koning Hendrik VIII, Thomas Cromwell. Ik kom daar later uitvoerig op terug, hier wil ik even wijzen op de nonchalante manier waarop in de zestiende eeuw volgens Mantel met de dood werd omgesprongen: Queen Anne wordt wegens hoogverraad ter dood veroordeeld zonder een fatsoenlijk proces, en daarna wordt gesproken over de vraag of je haar wel de brandstapel kunt aandoen: het hoofd afhakken is toch veel vriendelijker? Alsof het over de aanschaf van een onsje belegen Leidse kaas gaat.
Onderwijl lees ik de berichten over huisarts Nico Tromp in Tuitjenhorn die bij de euthanasie van een patiënt, die stervende is aan (long)kanker en dreigt te stikken, de wettelijk voorgeschreven procedure overslaat (‘zo gaat dat bij mij in de praktijk’) en de patiënt, naar verluidt, een dodelijke dosis morfine toedient. De co-assistente die hij bij zich heeft, een stage lopende medisch studente, meldt dit bij het AMC waar ze in opleiding is, en de rest is bekend: Nico Tromp mag niet meer werken als arts en pleegt kort daarna zelfmoord, waardoor het uitzoeken van wat er werkelijk is gebeurd, wel heel erg moeilijk wordt.
Tot nu toe maakte ik me vooral zorgen over de vraag of mijn huisarts, indien ik in een terminale situatie zijn hulp nodig zou hebben om de pijp uit te gaan, daartoe wel bereid zou zijn. Nu weet ik dat het niet ondenkbaar is dat je een huisarts treft die er eigen normen op nahoudt, en dus maar wat doet. Let wel: ik zeg niet dat Tromp fout heeft gehandeld, daarvoor weet ik er te weinig van, misschien was de patiënt inderdaad wel heel acuut aan euthanasie toe – naar de normen van de dokter.
Dus ik zeg ook niet dat het voor Tromp om de aanschaf van een onsje belegen Leidse kaas ging – vind maar eens een huisarts die bereid is midden in de nacht naar een patiënt in nood te gaan, en daarbij zijn stagiair meeneemt om alle aspecten van het mooie vak van geneesheer in al hun rauwheid te laten zien – stel ik me voor.
Maar riskant blijft het.
Zelfmoord pleeg je meestal niet om een heel specifieke reden – zelfmoord pleeg je doordat je lijdt aan een ernstige vorm van depressie.
Veel mensen geloven dat de dokter zelf niet ziek kan worden, of toch minstens zichzelf kan genezen.
Hoe ziek de dokter zelf kan zijn en hoezeer dat invloed kan hebben op de manier waarop hij zijn werk doet, dat is het onderwerp waar het hier over gaat.
Hoe veilig ben je in mensenhanden? Goede vraag.
_______