SanteLOGie

Van oude mannen en bergaf fietsen

Degenen die nu al voor de tv zitten om naar de Tour de France te kijken, hebben daardoor geen gelegenheid dit stukje te lezen en dat is maar goed ook.

Want ik geloof er niks van dat er niet meer gedoopt wordt. Het gaat gewoon gewiekster. Iets met nano, denk ik. Ik geloof er niks van dat de donkere wolk boven de Tour die Armstrong heet nu weg is. Ik geloof er niks van dat de deelnemende wielrenners nu elkaar voorrang gaan geven en halverwege de rit samen een copieuze lunch tot zich nemen in een twaalfsterrenrestaurant en tijdens het dessert arm in arm deinend samen de Marseillaise zingen, waarna ze even gaan legge, alvorens weer op de fiets te stappen en de koers af te maken.

Ik geloof zelfs niet eens dat er nog een Ronde van Frankrijk bestaat. Sterker nog: na het doornemen van een pagina of vijf over dit wielerevenement weet ik het zelfs zeker. Daarvoor hoef je niet eens al die verhalen te lezen en alleen maar naar de onvermijdelijke bijgeleverde kaart van Frankrijk te kijken: hier en daar een etappetje en dan nog een diagonale rit naar het Noordwesten (of het Zuidoosten, ik zie zo gauw de richting niet) door een deel van Frankrijk dat barst van de kastelen.

De columnisten van de Volkskrant vechten nog een beetje door in hun ruzietje en het enige dat het oplevert is dat ik het boek Ventoux van Bert Wagendorp, toch een van de betere columnisten, niet ga lezen. En dat wegens zijn opvattingen aangaande de dodelijke combinatie ‘jongens onder elkaar’ en ‘bergop fietsen’, want daar schijnt dat boek ook over te gaan.

Ik was altijd een buitenbeentje, ik had nauwelijks vrienden en betreurde dat ook niet en toen ik puberde had ik verstandige gesprekken met meisjes. Ik begreep ook nooit de collega’s op de krant die niks moesten hebben van kroegbezoek in gemengd gezelschap. Hengstenbal, dat was je ware – ongegeneerd bier hijsen, over de krant lullen en schuine bakken vertellen zonder de vermanende blikken van het vrouwvolk dat ook nog vroeg naar bed wilde want de koters waren morgen vroeg weer op.

Ik leerde ook pas fietsen toen ik vijftien was, nadat ik jarenlang gepostuleerd had dat fietsen niet de bedoeling van de schepping geweest kan zijn.

Ik dwaal af. Corsica, dat lekker naar rozemarijn en tijm ruikt, is een ideaal land voor motorrijders, er is geen meter rechte weg te vinden en ze gaan alleen maar óf omhoog óf omlaag. Dat doet me denken aan een ander artikel dat ik las en dat gaat over de vraag waarom er eigenlijk geen aparte trui is voor afdalers. Ik zou het niet weten, maar toen ik nog wel eens naar de Tour keek, wendde ik altijd de blik af als ik zag hoe zo’n waaghals, met zijn hoofd onder de stang van de fiets, over zo’n weg vol haarspeldbochten naar beneden denderde, als het ware, indachtig de uitspraak van Wim van Est: Zeventig meter viel ik diep, mijn hart stond stil, maar mijn Pontiac liep.

Ook toen was er dus al reclame in de Tour. Maar de Tour was toen ook echt een Ronde van Frankrijk, je stapte in Parijs op en je kwam, zonder van de fiets af te komen, weer in Parijs aan. Fietse fietse fietse en toen waren we er, aldus de bekende filosoof Woutje Wagtmans. (Kan ook Wim W. zijn geweest.)

Bij een volgende gelegenheid bespreken we Mart Smeets, net als ik een rare oude man die dus al mijn sympathie heeft.

Ferry Mingelen trouwens ook.

_______

hhBest

Boek & Film 

De Tandeloze Tijd gaat door

Helaas heb ik lang niet alles gelezen dat A.F.Th. van der Heijden ooit publiceerde, al was ik er wel als de kippen bij, want ik las direct na publicatie de verhalenbundel Een gondel in de Herengracht, toen de inmiddels gevierde auteur zich nog tooide met het pseudoniem Patrizio Canaponi. Ik herinner me dat ik een beetje jaloers was op die fraaie onmiskenbaar Italiaanse operazangersnaam. Ik bedoel, je zult maar door het leven moeten als trotse (half)Italiaan en dan een naam hebben die door de meeste mensen niet als Italiaans herkend wordt.

Maar dit alles uiteraard terzijde.

In zijn voorlaatste boek over het overlijden van zijn enige zoon Tonio zinspeelde Van der Heijden er herhaaldelijk op dat hij nooit meer zou kunnen schrijven. Hij had op dat moment weliswaar een boek in voorbereiding – nu blijkt dat het er drie waren, een is net verschenen, getiteld De helleveeg, twee verschijnen later, dit jaar nog wellicht.

Lees verder: Boek & Film.

Het Credo en andere gezangen

Vreest niet, gij kleingelovigen, die gelooft dat mgr. Dr. J. Gijsen is overleden in Sittard. Welnee, hij is met lichaam en ziel ten hemel opgenomen (vanaf de Kolleberg) waar hij nu zetelt aan de rechterhand van god, zijn favoriete plaats, vanwaar hij zal komen oordelen, de levenden en de doden, vivos et mortuos. En dan met name uiteraard degenen die het gewaagd hebben hunne stemmen tegen hem te verheffen waardoor hij uiteindelijk op het kille IJsland terecht kwam, een land dat eigenlijk heel goed bij ’s mans karakter zou gaan passen.

Waarom de Heere Heere een voorkeur heeft voor onsmakelijk uitziende mannetjes, dat is een van de wat minder blije geheimen des geloofs. Ik bedoel, je kon tijdens de diverse journaals waarin gisteren van het verscheiden van d’r Jo melding werd gemaakt maar beter niet aan een maaltijd zitten, aangezien daar steeds ’s mans portret werd getoond.

Terzijde: je moet op dat punt ook weer niet te kieskeurig gaan zitten doen, want dan kun je helemaal geen tv meer kijken. En hoe zie je er zelf uit, als je even objectief in de spiegel kijkt. In dit geval doel ik inzonderheid op de toestand van het bisschoppelijk gebit – daar vormde hij geen uitzondering in, ik zie zelden iemand op de televisie met wie je wel een vorkje zou kunnen prikken zonder geconfronteerd te worden met aan diens ingewanden ontsproten grondeloze putlucht, te ruiken via een zongebruinde ruïne van een gebit. Let maar eens op.

Maar ik wilde me dus even beperken tot de mond van monseigneur, die volledig voldoet aan de beschrijving die Oom Gerard Reve ooit gaf van de mond van de befaamde communistenleider Paul de Groot: een rundervagijn van een mond.

De laatste berichten omtrent Zijne Heiligheid vernam ik uit het veelgelezen boek van Maarten van Laarhoven en Henk Langenberg, geheten In God’s Naam. De auteurs maken van Gijsens bestaan gewag op twee opmerkelijke plaatsen in dat boek, dat gaat over het wel zeer vrolijke leven van ook al wijlen deken Joep Haffmans. Eerst zien we Gijsen als surveillant op het seminarie (priesteropleiding) Rolduc in Kerkrade, in een scène waarin hij ’s nachts de priesterstudenten begluurde die zich lagen af te trekken. Daarna wordt melding gemaakt van zeer regelmatige bezoeken van Gijsen aan zijn vriend Haffmans, ten einde samen met hem gebruik te maken van Haffmans’ sauna. Het boek vermeldt niet of daar ook sprake was van aftrekken.

Toch was ik in de jaren zeventig een warm voorstander van de komst van Jo Gijsen als bisschop van Roermond. In mijn visie zou deze rechtlijnige prelaat de roomsche kerk met gemak kunnen reduceren tot het selecte groepje dwaallichten dat die instelling zou behoren te zijn. Helaas heeft deze of gene paus dat ook ingezien en Gijsen naar het Noorderlicht gestuurd om verdere schade te voorkomen.

Gijsen heeft meerdere boeken geschreven die om voor de hand liggende redenen beter ongelezen kunnen blijven. Helaas moest ik er een lezen omdat ik onderwijsredacteur van het Limburgs Dagblad was. Het was een boek waarin Gijsen aanwijzingen gaf hoe het roomsch-katholiek onderwijs naar zijn mallemoer geholpen kon worden. Ik omschreef, in mijn recensie uit 1989, het boek als ‘cynische afschrijving van vrijwel geheel de huidige samenleving’.

Het ergste was misschien het in het boek gehanteerde Nederlands dat ik, genadiglijk, want zo ben ik wel, omschreef als van moeizame kwaliteit.

Zo. Volgende patiënt.

_______

hhBest

Boek & Film 

De fotografie heeft zijn beste tijd gehad

‘Kent iemand de prijzen die betaald worden voor foto’s, zowel voor een fotoreportage, als een foto bij een artikel?’

Vraag die gesteld wordt op het discussiedeel van Dutch journalists, editors en copywriters van LinkedIn. Daar praten we tegenwoordig ook Engels, maar dit terzijde. Het antwoord laat op zich wachten, dat geeft me gelegenheid eens wat oude avonturen op te halen.

De vraag is al zo oud als de fotojournalistiek zelf. Veertig jaar werkte ik bij dagbladen, waar het de regel was dat schrijvende journalisten niet alleen niet kónden fotograferen, dat ook niet mochten, maar zelfs niet wilden: de foto was een hinderlijk element dat maakte dat je artikel korter moest. Maar aan de andere kant: foto’s werden geleidelijk aan onvermijdelijk, bovendien had de persfotograaf meestal een eigen auto en de journalist niet, en dus fungeerde de fotograaf tevens als chauffeur van de journalist.

De fotograaf was ook vaak niet in vaste dienst bij de krant, maar werd per stuk betaald. De onderhandelingen met contractfotografen over de tarieven trokken een zware wissel op de handigheid van de hoofdredacteur, want als je niet uitkeek gingen de fotografen er vandoor met tónnen, die de hoofdredacteur liever had besteed aan een reis naar Hongkong of Ecuador, ik noem maar een paar zijstraten. Daar nam hij een plaatselijke persfotograaf in de arm, want journalisten wisten van niks, konden nauwelijks een scherpe foto produceren van hun eigen kroost. En waren daar zelfs een beetje trots op.

Op de redactie deden geweldige verhalen de ronde over de enorme bedragen die de contractfotografen zodoende maandelijks op hun bankrekening zouden aantreffen, want vooral bij de regionale kranten nam het aantal gepubliceerde foto’s hand over hand toe – ook vóór het internet waren we al aan het visualiseren. De fotografen keken wel uit en hielden de juiste bedragen zorgvuldig vóór zich.

Als je ze tegenwoordig tegenkomt, zijn ze wat breedsprakiger: er is nauwelijks nog droog brood te verdienen met de regionale fotojournalistiek. Ondanks dat ze – niet ten onrechte – van mening zijn dat zij de betere foto’s maken, zijn de (hoofd)redacteuren meer dan ooit op de penning, gaan nauwelijks meer naar enig interessant buitenland (daar zitten al even onderbetaalde correspondenten) en als ze dat wel doen, maken ze zelf de foto’s, de meest vooruitstrevende zelfs met de telefoon en leveren ook gelijk een videootje.

Ik maak ook zelf de foto’s voor mijn huis-aan-huisblad. Maar de meeste foto’s die daar in staan, worden aangeleverd door degenen die hij bijbehorende stukje over de avonturen van hun pingpongclub beschrijven. Op die foto’s staan de pingpongers met zijn tienen naast elkaar in de lens te lachen, ze hebben vaak rode oogjes en geen voeten maar wel een stuk systeemplafond, en ze zijn onveranderlijk alle tien opgetogen dat ze in de ‘krant’ staan. Waarmee het woord bewaarheid wordt van de wijnhandelaar die van de ene dag op de andere directeur van de krant werd: ons streven moet er op gericht zijn dat elke abonnee ooit met zijn foto in de krant komt. Door het snel dalen van het aantal abonnees gaat dat streven binnen afzienbare tijd in vervulling.

De jongens van de krant zie ik tegenwoordig, met het opschrijfboekje in de broekriem geklemd, bij elke gebeurtenis in de weer met de iPhone, voor foto’s en video’s die later op de website van de krant terug te vinden zijn. Daar blijkt toch steeds weer dat het allebei een vak is: fotograaf en cameraman.

Maar helaas vraagt niemand vraagt tegenwoordig nog naar de tarieven. Fotografie is gratis.

En down the drain.

_______

hhBest

Boek & Film 

Liever dood dan appeltaart

‘Vijftigplussers hebben liever seks dan appeltaart.’ Hoewel ik de neiging heb die boutade op een lapje te borduren, in te lijsten en aan de muur te hangen, moet ik ook zeggen: als je er het bejaardenblad PLUS beter mee verkoopt kan ik er vrede mee hebben, maar uit de mond van Koos Postema klinkt het me toch enigszins fragwürdig. Hè nee, niet doen: Koos is in de tachtig en die hoort natuurlijk even te moeten nadenken over de vraag wat seks ook weer was, maar ik zelf ben ook van een leeftijd waarop solidariteit met leeftijdgenoten ook wat waard is. Geef mij maar solidariteit én appeltaart, zo denk ik er over.

Bovendien moeten wij uitkijken dat wij de kijk van jongeren (dan vijftig) op ons, bejaarden, niet onnodig vertroebelen. Het respect dat ze voor ons koesteren als mensen die oud en wijs zijn, zou wel eens een danige knak kunnen krijgen als wij openlijk zouden bekennen dat wij er nog altijd pap van lusten en als het even kan er op los neu…, eh, de zonde des vlezes begaan.

Het ligt er trouwens aan met wie. Lees de wervende tekst van PLUS:

‘Lust en lichamelijke opwinding spelen zeker een rol, maar staan niet meer centraal in bed. Bij de seks gaat het vijftigplussers vooral om de bevestiging van de relatie, om de intimiteit en vertrouwdheid met elkaar (71 procent). “Wij zeggen niet alleen dat we blij zijn dat we getrouwd zijn, maar we laten dat ook op deze manier aan elkaar merken”. De positieve associaties overheersen. Driekwart van de ondervraagden wordt blij van seks en evenzovelen voelen zich na afloop van een vrijpartij bevredigd. Tweederde van de vijftigplussers verlangt helemaal niet terug naar vroeger en ziet vooral de voordelen van hun leeftijd: Ze hebben nu minder last van schaamte en remmingen dan vroeger, voelen zich zekerder over hun eigen lichaam en weten beter wat ze willen.’

Neem me even niet kwalijk, na lezing van deze tekst verlang ik toch weer enigszins naar dat ruim bemeten teiltje, aangezien er een Chinees naar buiten wil.

Natuurlijk zijn wij van de generatie die in de jaren zeventig bevrijd raakte van vele taboes omtrent het seksuele leven – en tegelijkertijd leerde dat een aantal van die taboes het leven toch wel zeer kunnen veraangenamen.

Maar samen met je eigen vrouw genieten van je kinderen en kleinkinderen, daar een fles rode wijn bij drinken en een smakelijk toebereide eend verschalken, dat is ook op onze leeftijd aanzienlijk beter dan eh, appeltaart. En al helemaal als er af en toe eens een kruidig gesprek met een mooie jonge vrouw tussendoor kan.

Vooral als ze je grootvader noemen en geen opa. Liever dood dan opa, denk ik wel eens.

Hoe zich dat laatste verhoudt tot appeltaart, dat zoek ik nog eens uit.

______

hhBest

Boek & Film

Wat kost zo’n akkefietje?

Sinds jaar en dag word ik getroffen door de alleropzichtigste boekhoudtruc ter wereld. Namelijk: de manier waarop je de kosten van een aankoop of activiteit zo hoog opvoert dat iedereen het met je eens is: dat doen we dus niet, of in ieder geval nooit meer.

Ik noem als voorbeeld: de oorlog in Irak. Die had natuurlijk nooit gevoerd moeten worden, maar dat is achteraf praten. Als een belangrijke reden waarom die oorlog eigenlijk wel erg gewaagd was, wordt genoemd: het enorme bedrag aan dollars dat de oorlog Amerika gekost heeft. De miljarden vliegen je om de oren. Maar zou dat geld dan niet uitgegeven zijn als de oorlog niet gevoerd was? Volgens mij kost het erop na houden van een groot invasieleger op zich al een enorm bedrag, of je er nu die invasie mee uitvoert of niet. Het leger, dat is vooral: personeelskosten. En ik geef toe, dat heen en weer vliegen en varen tussen Amerika en Irak heeft ook wat extra’s gekost. En al die munitie dan? Denk maar niet dat een strijdmacht die er een beetje geoefend bij wil liggen tijdens oefeningen alleen maar pief paf poef roept: in vredestijd wordt ook veel munitie verschoten.

En die oorlog heeft de Amerikaanse economie veel geld opgeleverd, maar dan wordt het verhaal ingewikkelder dan ik bedoelde.

Dichter bij huis: politieoptreden bij sportevenementen – een mooi eufemisme voor ‘de ME laten matten met het oproer’ – kost ook al vele miljoenen, vooral door de personeelskosten. Maar die agenten worden óók betaald als ze op zondag niet de straat op hoeven en bijvoorbeeld thuis naar het voetballen op tv zitten te kijken. Misschien krijgen ze bij optreden gevarengeld of zoiets, maar dat loopt dan weer niet in de miljoenen. Waarmee ik trouwens niet wil zeggen dat de voetbalclubs niet zelf hun verdediging tegen het voetbaltuig zouden moeten organiseren en financieren.

Dichter bij huis: sinds een jaar of twaalf is de provincie Limburg bezeten van een wegenbouwproject, genaamd Buitenring Parkstad Limburg, een stuk autoweg van 26 kilometer dwars door dichtbevolkt gebied en door natuurgebieden. Die weg kost inmiddels tegen de 500 miljoen euro. Het gaat er intussen op lijken dat de aanleg van de weg helemaal van de baan gaat en daarom heeft de provincie alvast uitgerekend wat dat zou kosten: 170 miljoen euro.

Welke kosten zijn dat? De kosten die gemaakt zijn om de weg te ontwerpen – maar dat werd gedaan door ambtenaren die toch al in dienst waren en betaald moesten worden; daarnaast kosten van aankoop van te slopen woningen en terreinen waar de weg doorheen zou lopen, Zo ongeveer peanuts. Het wonderlijkste onderdeel van die 170 miljoen zijn de miljoenen die naar de aannemer gaan die voor de aanleg was aangetrokken – en die dus zo ongeveer geen poot heeft hoeven uitsteken.

Dus kort samengevat: het grootste deel van die 170 miljoen kun je niet niet meer uitgeven omdat die al lang zijn omgezet in boterhammen, onderbroeken en vakanties. Het bedrag dat de aannemer contractueel opstrijkt, is hoe dan ook verloren.

Misschien kun je eens laten nagaan wie ter verantwoording geroepen kan worden voor het aangaan van dat wurgcontract. En wie ten provinciehuize daarvan profiteert.

Officieren van Justitie worden óók betaald wanneer ze niet onderzoeken hoe dat toch zat met zo’n contract.

Mooie oefening in onderzoek van corruptie.

Eigenlijk is alles gratis.

_______

hhBest

Boek & Film 

In de weer met het weer

In de categorie ‘fantasieweerberichten’ is de grote winnaar deze week ongetwijfeld Meteo Consult, die voor woensdag zelfs een record, wat zeg ik: een alltime high voorspelde: misschien wel 38 graden, en mogelijk zelfs 39, waarmee dan meteen dat vermaledijde record dat al op 38.6 staat sinds 23 augustus 1944, er eindelijk aan zou gaan.

Ook gisteren zou de 30 graden al bereikt worden, en aan die voorspelling deed vrijwel iedereen mee, ook het meestal nuchtere en gematigde Weerplaza. Dat zou gebeuren in Zuid-Limburg, maar hier was het gistermiddag nog net geen 25 graden en toen het begon te regenen, zakte de temperatuur tot onder de 20. In de loop van de avond werd het weer 24, en vanmorgen was het 19 graden, en inmiddels al 23, dus het zou vandaag wel eens 30 graden kunnen worden, alhoewel een dikke wolkenband uit Frankrijk komt aankarren, dus ik voorspel maar liever niks.

Meteo Consult tast dus de waarde van de eigen voorspellingen aan door zijn geklets – dat record uit 1944 staat niet voor niks al bijna zeventig jaar op 38.6, waarbij, bij mij althans, twijfels beginnen te rijzen aan die thermometer in Warnsveld die de temperatuur registreerde.

Wat me vooral stoort in de voorspellingen, dat is dat het lijkt of het een sportprestatie is. ’34 graden haalbaar’, ‘volgens de huidige berekeningen werkt alles optimaal mee om een voor Nederland zeldzaam hoge temperatuur op de thermometer te krijgen’, ‘landelijke warmterecord in gevaar’, ‘het enige dat roet in het eten zou kunnen gooien, zijn onweersbuien’. Alsof wij bij het bereiken van een idiote recordtemperatuur hossend in oranje en rood-wit-blauw de straat op gaan, terwijl je de hitte alleen maar stilletjes in een koele kelder kunt uitzitten. ‘Houd ramen en deuren gesloten. Luister naar de radio. Leg bij luchtalarm de zandzakken voor de deur’.

Een en ander is het toppunt van toch al bestaande meteorologische onzin. Al enkele jaren bekijk ik dagelijks de langetermijnverwachtingen. Die strekken zich uit tot twee weken, en nog nooit, maar dan ook nog nooit is die verwachting ook maar enigszins uitgekomen. Een patroon dat je vaak terugziet: eerst wordt voor de tweede week zeer goed weer verwacht. Nog diezelfde avond wordt de verwachting bijgesteld: langdurige regenval, de hele week. De volgende dag: nee, er zitten een paar leuke middagen bij. Naarmate je dichterbij komt veranderen voortdurend de verwachtingen en zelfs tot de dag zelf is er een levensgroot verschil tussen de verwachting enerzijds en wat je uit je raam ziet anderzijds.

Je kunt tegenwoordig inderdaad voorzien of je de barbecue kunt aansteken, vanavond. Raadpleeg de regenradar. Die toont ook regenbuien, als die de grond niet bereiken. Dat is dan meegenomen. En voor de rest: de natte vinger, een blik op het zwerk en een beetje ervaring zijn vaak betere voorspellers.

Maar ik geef toe: niet voor over twee weken.

_________

hhBest

Boek & Film 

Columnisten zijn niet meer wat ze geweest zijn

Op Wikipedia staat ergens dat Simon Carmiggelt ‘columns’ schreef. In het hele lemma worden die ‘stukjes’ cursiefjes genoemd, de naam die deze journalistieke nevenproducten lange tijd hadden. In de jaren zestig, toen ik in de journalistiek ging werken, was het cursiefje geen exclusief domein meer van Carmiggelt. Bij de krant waar ik toen werkte, De Gelderlander in Nijmegen, schreef kunstredacteur Herman Wehberg onder het pseudoniem Nijdas een dagelijks cursiefje. Nogal veel indruk maakte zijn serie cursiefjes over ziekte en sterven van zijn echtgenote, die de lezers van de krant enkele weken of maanden in zijn greep hield.

Toen de wereld nog overzichtelijk was schreven journalisten nieuwsberichten en reportages. Daarin werden interviews verwerkt, als dat te pas kwam. Echte lange interviews kwamen er pas toen bijvoorbeeld Vrij Nederland het voorbeeld had gegeven. Naast deze vormen van nieuws – berichten, reportages en interviews – was er ook ruimte voor commentaar op het nieuws; dat werd meestal geschreven door een journalist die verstand had van het onderwerp waar het nieuws betrekking op had.

Daarnaast was er het prerogatief van de hoofdredacteur om hoofdartikelen te schrijven, het woord zegt het al. De hoofdredacteur werd geacht overal verstand van te hebben en schreef dus over alles. De meeste lezers – en ook wel de redacteuren van de eigen krant – vermeden zorgvuldig het lezen van de hoofdartikelen. Met één uitzondering: Laurens ten Cate, hoofdredacteur van de Friese Koerier. Zijn stukken verschenen op de voorpagina van die krant en hadden veel fans, met name in journalistieke kring.

Columns bestonden toen al lang, en waren een Amerikaanse uitvinding. Tot in deze eeuw had bijvoorbeeld The Wall Street Journal elke dag een fraai geschreven column in het midden van de voorpagina, die inderdaad een hele kolom lang was. De inhoud varieerde sterk, soms was het een feitenrelaas, soms half interview, soms eenvoudig de mening van de columnist. Een columnist was gewoon een journalist die veel gezag had onder de lezers van de krant.

Nog altijd zeer gezaghebbend zijn Maureen Dowd en Thomas Friedman van de New York Times.

Ook uit Amerika kwam de humoristische column, ik noem Dave Barry van de Miami Herald en Andy Borowitz die op internet (en op het podium) begon en tegenwoordig in The New Yorker schrijft. De vader van het genre is ongetwijfeld Art Buchwald, oa. Washington Post – ik heb aan hem wel een voorbeeld genomen, hoewel ik dat nooit zal bekennen: ik houd het voor mezelf op Simon Carmiggelt als voorbeeld ( ik deed in het begin van de jaren zestig al pogingen) en uiteraard op Jan Blokker.

De humoristische column uit de VS was ongetwijfeld het voorbeeld voor een groot aantal Nederlandse navolgers, die sinds een aantal jaren columnisten worden genoemd. Niet allemaal hebben ze een of meer herkenbare voorlopers.

Sylvia Witteman, bewonderaarster van Simon Carmiggelt, schrijft met name sinds haar terugkeer uit de VS stukjes in zijn stijl, waarvoor observaties van mensen op straat, in de supermarkt, op feestjes en in cafés belangrijke inspiratiebronnen zijn. Zij schrijft nog altijd over haar kinderen, een apart genre waaraan ik me ook wel bezondigd heb, maar het is een tijdelijk genre, het stopt namelijk op het moment dat de kinderen zeggen: zeg, houd jij daar eens mee op, ik krijg er last mee, op school.

Rond de eeuwwisseling is het waarschijnlijk gebeurd dat men hier te lande de geinige, venijnige, polemische stukjes van journalisten naar Amerikaans voorbeeld columns is gaan noemen, waarbij de voorgeschreven lengte, een krantenkolom, allengs werd verlaten. De stukjes die ik in 1998 en 1999 dagelijks schreef in het Limburgs Dagblad heetten al ‘columns’, al waren ze maar 250 woorden lang.

Inmiddels zijn we aangeland in de grote Columnistische Oceaan waarin Nederland lijkt onder te gaan, mede doordat de meeste columns op internet verschijnen en daarmee iedereen columnist is of minstens kan zijn.

De meeste stukjes tellen dus tussen 250 en 400 woorden. A.L. Snijders heeft wegens de korte bondigheid van zijn stukjes in de VPRO Gids al de Constantijn Huygensprijs gekregen. Helaas hoort hij formeel niet tot de gelederen van de columnisten, want hij noemt zijn stukjes zkv, zeer korte verhalen.

Dit stuk is dat zeker niet. Het telt bijna 700 woorden.

Dat is een hele kolom voor een krant in broadsheetformaat.

Altijd welkom, een relletje over niks

Het is zaak maar weer eens te wijzen op een paar belangrijke actuele kwesties die ons bezig zouden moeten houden, ik noem het begrotingstekort voor de komende jaren, de belastingverhogingen die er aan komen, de groeiende werkloosheid, de JSF, de voorgenomen invasie in Mali, de Fyra, de mazelen en Ibn Chaldoun.

Maar wat doen ze in Nederland? Ze gaan er met de rug naartoe staan en vullen de dure zendtijd op radio en tv met regelrechte onzinpraat over vermeende manipulatie van de zijde van de voorzitter van de Eerste Kamer de VVD’er Fred de Graaf, die bij zijn werkzaamheden in het kader van de meest recente tijd- en geldverspilling in onze samenleving, te weten de ‘inhuldiging’ van de nieuwe koning en koningin, een scheve schaats zou hebben gereden en inmiddels zelfs is afgetreden.

Destijds – het is alweer zes weken geleden – was ik al verbijsterd door de serieuze gezichten van mensen die zeker weten beter weten – Robbert Dijkgraaf, om maar eens iets te noemen – tijdens het in slow motion lopen van de voordeur van het paleis op de Dam naar de voordeur van de Nieuwe Kerk op de Dam, met rare stokken en papieren in de hand. Mijn bewondering ging uit naar menigeen die erin slaagde niet in lachen, gieren, brullen uit te barsten. Bijna de enige die uit de toon viel was weer eens Máxima, die dankzij een overdosis speed de lol er wel van zag en dat ook uitstraalde.

Maar het ergste is natuurlijk dat, zes weken na dato, het gemeier ontstaat over de commissie van in- en uitgeleide en wie daar allemaal in mochten zitten en vooral wie niet, en wiens schuld dat was. Het zal Geert Wilders ongetwijfeld worst zijn geweest of hij in die commissie zat of niet, maar nu het beeld geschapen is dat een prominent uit zijn oude partij zijn macht heeft gebruikt om hem buiten die commissie te houden, grijpt de PVV-leider zijn kans, hij zou wel gek zijn als hij het niet deed.

En daar hebben we onszelf weer een incident ingewurmd dat Geertje de gelegenheid geeft zijn lievelingsrol spelen, die van underdog. De leider van het grondsop van de samenleving wordt door de grachtengordel-elite een hak gezet en dat buit onze Geert tot aan het gaatje uit. En iedereen lult mee, slaat er geleerde staatsrechtboeken bij op, staat trots als hanen te kraaien over de fijne nuances die ze nu weer hebben gevonden. Het lijkt wel Koefnoen.

En wat kan van dat alles het gruwelijk gevolg zijn? Het ontslag van Fred de Graaf gaat dinsdag in, hoewel ik betwijfel of daar een commissie van uitgeleide aan te pas zal komen – zijn plaats als voorzitter is nu vrij voor een met Anouschka van Miltenburg vergelijkbare blije kip.

Ik zag haar nog even op die omineuze inhuldigingsdag, als lid van de vermaledijde commissie. Buiten Máxima was ze de enige die volstrekte euforie uitstraalde – en neem van mij aan dat ze dom genoeg is omdat geheel naturel te doen. Op karakter, zal ik maar zeggen.

Zo, en dan nu: hoe verklaren we aan de aanzwellende grauwe massa der werk- en kanslozen waarom we wéér een week verspild hebben aan gebeuzel.

______

hhBest

Boek & Film 

Volgens beproefd recept

Twee ontzettend leuke berichten van het godsdienstig front, die mij tegelijkertijd het schuim op de bek brengen.

Richard Dawkins meldt dat in Pakistan tijdens de Ramadan een soap op tv wordt uitgezonden, waarin alleen mannelijke acteurs voorkomen. De reden: God zou het niet goedvinden als er ook vrouwen in voorkwamen, daar wordt hij boos van, en dat kun je maar beter vermijden. Zal een leuke soap zijn, vooral als er ook liefdesscènes in voorkomen.

En paus Franciscus heeft een zestal Zuid-Amerikaanse paters en nonnen in privé audiëntie ontvangen, die achteraf een samenvatting van het besprokene maakten ‘voor eigen gebruik’. Dat betekent: dit moet uitlekken. En dat deed het ook. De paus beklaagde zich erover dat in het Vaticaan een homoseksuele lobby aan het werk is, en dat hij daar wat aan gaat doen: hij heeft een groep van acht kardinalen opdracht gegeven de boel te reorganiseren.

Op zich mag de plaatsvervanger van Jezus, die ooit in het Midden-Oosten een groepje van uitsluitend mannelijke discipelen leidde, natuurlijk zeggen wat hij wil – in sommige cafés in Nederland worden ook grappen gemaakt over nichten en lesbo’s, als men ‘met jongens onder elkaar’ is. Paus Franciscus zou zich er thuis voelen.

Maar het nieuws is niet zozeer dat de paus gewag maakt van de lobby, maar dat het uitgelekt is, waardoor de paus in verlegenheid is gebracht. Het was namelijk de bedoeling dat hij alle toestanden in het Vaticaan toeschrijft aan een gemakkelijk aan te wijzen groep – onder katholieke priesters zijn minstens evenveel homoseksuele mensen als in de bevolking in het algemeen, minstens – maar niet dat dat naar buiten uitlekt. Hoewel, misschien is dit gewoon het begin van de volgende fase in een hetze; eerst de groep aanwijzen, isoleren en dan te kijk zetten. Je schrijft alles dat fout is aan die groep toe en gaat hem dan elimineren, volgens beproefd recept.

Dit mes snijdt aan twee kanten: hiermee kon je ten overvloede nog eens vaststellen hoe slecht het is om homoseksueel te zijn.

Het lijkt wel een Pakistaanse ramadansoap.

Over de mazelen in de Nederlandse Bible Belt zullen we het een andere keer hebben. Vergeet niet te turven! Waarschijnlijk krijgen homoseksuelen eerder de mazelen dan normale mensen!

Hebben jullie het laatste nieuws al gehoord? God is lesbisch!