De herenfiets raakt de stang kwijt. De stangen moeten worden ingeleverd, twitterde Wim de Bie, notoir berijder van een statige herenfiets, wat zeg ik: een hederenrijwiel.
De enige heren die vroeger op een damesfiets reden, waren wereldheren. Voor wie deze roomsche term niet kent: het katholieke priesterdom werd, om mij onbekende redenen, ingedeeld in paters en wereldheren. Paters waren lid van een orde of een congregatie, bijvoorbeeld Franciscanen, Benedictijnen, Capucijnen, Oblaten, Stigmatijnen, Redemptoristen of Viatorianen, Het verschil is dat ordes zijn gesticht voor 1550, congregaties na die datum. Waarom dat allemaal zo is, god zal het weten (die móet het weten, hij is begonnen). Wereldheren keken wel link uit en waren wel priester maar geen lid van een orde of congregatie. Dat bracht namelijk vaak mee dat je op blote voeten liep of vroeg op moest of zelfs je mond moest houden. Of het daardoor kwam weet ik niet, maar wereldheren gingen in mijn tijd door voor gehaaider dan paters.
Volledigheidshalve: ook paters reden op een damesfiets, sommige zelfs op een damesfiets met drie wielen, want als de patersjurk tussen de spaken of de ketting kwam, dan kon je een lelijke smak maken en op de driewieler kwam je dan alleen krakend tot stilstand. Zonder noemenswaardig letsel.
De damesfiets speelde ook een rol in een grap die wij vroeger wel heel leuk vonden. De herenfiets was namelijk zeer geschikt om intiem te zijn met je vriendin en toch samen veilig thuis te komen: de vriendin nam dan in amazonezit plaats op de stang, je moest haar feitelijk omarmen om de fiets te kunnen besturen. De grap luidde: ´Wat is het toppunt van mannelijkheid? Op een damesfiets rijden en toch iemand op de stang houden.’
Van het begin af aan heb ik sceptisch gestaan tegenover de horizontale stang – op zogenaamde transportfietsen soms zelfs dubbel uitgevoerd. Het ding maakte inderdaad dat je, zoals nu als bezwaar ertegen wordt aangevoerd, dat je óf moest op- en afstappen met een zwaai van een der benen, of je been voorlangs over de stang heen moest zien te halen, en dat leidde inderdaad nogal eens tot pijnlijke valpartijen. De stang was er vermoedelijk gewoon om het frame van de fiets een bepaalde stijfheid te verlenen, een eigenschap die bij een damesfiets blijkbaar ontbeerd kon worden, en dat was maar gelukkig ook, want dames droegen lange tijd, net als paters en wereldheren, lange rokken en dan zou die verstevigende stang in de weg hebben gezeten of een slordige aanblik hebben gegeven. Het nut van de stang was in de praktijk vooral, dat je er een ouderwetse aktetas aan kon hangen.
Een nadeel van de stang was ook, bedenk ik nog even, dat je als manspersoon niet zomaar op elke herenfiets kon springen; staand voor een verkeerslicht bijvoorbeeld stond je met beide benen op de grond, aan weerszijden van de stang en dan moest die stang dus niet zo hoog zitten dat hij bij de landing in onzachte aanraking kwam met de op die plek ook al aanwezige edele delen.
De damesfiets was ook weer heel nuttig omdat veel meisjes en vrouwen de gewoonte hadden bij het stoppen niet de remmen te gebruiken, maar gewoon op hun voetzolen schoven tot de fiets tot stilstand was gekomen.
Daarentegen vonden wij meiden wel heel stoer die op een herenfiets reden.
Weer gaat een mooi stukje cultuur verloren, wilde ik maar zeggen.
Mij maakt het allemaal niks uit, ik fiets al een hele tijd niet meer. Mag niet, van de uroloog.
Stang of geen stang. De uroloog beoogt namelijk het zadel en dat blijft, begrijp ik. Voorlopig.
En fietsen op een damesfiets en toch iemand op de stang houden, dat blijft gewoon mogelijk, natuurlijk.
_______