SanteLOGie

Ein Künstlerleben

Wat me vooral doet aarzelen over de eergisteren overleden actrice Sylvia Kristel te beginnen, dat is de nogal vettige manier waarop de nieuwsmedia gisteren op haar doken, zoals haar sekspartners in haar films dat deden. Het was, meen ik, Sylvana Simons in DWDD die opmerkte dat ze vrijwel uitsluitend heel jeugdige foto’s van haar had gezien bij berichten over haar overlijden, terwijl het hier een zestigjarige vrouw betrof die, nadat ze in haar jeugd, alweer zowat veertig jaar geleden, onverhoeds wereldberoemd was geworden, een grotendeels tragisch kunstenaarsleven achter de rug had. Ik bedoel maar: veel beroemde filmsterren baden in rijkdom, maar Sylvia verdween berooid en doodziek van het toneel. Pogingen om haar schilderijtjes met haar beroemde naam erbij verkocht te krijgen hebben, meen ik, ook niet al te veel opgeleverd.

Het viel me mee dat niet Jeroen Krabbé als doodbidder was aangeschoven, maar gisteravond bleek dat het nog erger kon: Jan de Bouvrie die wel tweemaal met haar in Parijs was geweest en die wel twintig keer charmant zei en van vrouwelijke charme sprak – bij mijn weten beledig je la Kristel met die term. Volgens mij was ze gewoonweg niet buitengewoon charmant, ze was een koele godin van de schoonheid, en die heeft niks aan charme, integendeel. Maar vertel dat een hork als Jan de B. maar eens – vermoedelijk had hij haar ook nooit een witlederen bankstel en drie dezelfde blikken bloemenvaasjes kunnen aansmeren.

Twee Emmanuelle-films heb ik gezien, de eerste twee, denk ik. Ze waren, zoals de onsterfelijke Videokeizer van Kees van Kooten het placht uit te drukken: Bij de sachte pornau doen ze meistal alsof, en dan vaak maui gefillemp. En veel met grappen en, eh, in Tirol bijvoorbeild.

Nou, die grappen zaten er nauwelijks in en in Tirol wilde Kristel vermoedelijk nog niet dood worden gevonden, dus zo zie je maar dat er naast soft porno ook nog soft porno is. In de Emmanuellefilms was in ieder gezorgd voor een verfijnde erotische sfeer en in 1974 was het uiteraard behoorlijk opwindend als ook vrouwen iets gezelligs met elkaar deden.

Voor de rest sloegen de films helemaal nergens op en zijn inmiddels ook terecht vergeten, en dat Kristel de geesten rijp heeft gemaakt voor de harde porno lijkt mij een keiharde leugen en een smoes van onsmakelijke kereltjes die de onschuldige argeloze filmactrice gebruikten om te verklaren dat ze, na Emmanuelle gezien te hebben, wel gedwongen waren geweest de pornobioscoop te bezoeken waar inmiddels de Amerikaanse harde porno zijn intrede had gedaan die de Videokeizer bracht tot de samenvatting: Dus vooral bij de Amerikaanse tapes is het dat je je klok d'r op gelijk zou kennen zetten, dat om de twee minuten, pffjt, hij weer ecajuleert...

Dat gebeurde gelukkig niet in de Emmanuellefilms, die niemand tot harde porno brachten omdat ze het feitelijk zelf al waren: de films waren gemaakt om de seks en nergens anders om, of er nu om de twee minuten geëjaculeerd wordt of niet.

En het rare is: je kunt dat iedereen verwijten maar Sylvia Kristel niet, die er niet door werd geraakt en er feitelijk niet aan mee deed – ze was nu eenmaal die etherische vrouw, een koele gereserveerde dame die geen idee heeft welke instincten ze wakker maakt.

_______

hhBest

Boek & Film 

Diesel deed niks

Dit zou ik niet moeten doen. Ik zou beter moeten weten. Ik zou moeten denken aan de bittere ervaringen die ik heb met het onderwerp. Maar de ervaren columnist weet ook: niks makkelijker dan meteen in dit onderwerp te duiken omdat het nu eenmaal een van je stokpaarden is, bij nader inzien komen zelfs meer stokpaarden aan de orde.

De vermenselijking van de beste vriend van de mens: de hond.

Vele jaren geleden ging er eens een hond dood. Ik had toen nog een column in het plaatselijk dagblad en in dat geinige stukje maakte ik me tamelijk vrolijk over de ‘familie’ van de hond, die een rouwcampagne op touw had gezet waar menig menselijk overledene de dode vingers bij zou hebben afgelikt.

Men dreigde mij telefonisch en per mail met represailles waar ze in menig knoflookland nog even van zouden terugschrikken. Ik moet toegeven dat het bij dreigen bleef.

Maar gelukkig is het nu ver weg gebeurd, in Putten op de Veluwe, op het oog een vredige plaats maar met een gewelddadige geschiedenis. Ik hoef de Puttense moordzaak maar te noemen.

In die mooie en in het algemeen vredige plaats heeft een hond, in dit geval een van de allerlillijkste beesten die bestaan, een Amerikaanse bulldog, het leven gelaten bij een confrontatie met, ja, met wat? Een geloofwaardig verslag heb ik nog nergens kunnen lezen. De hond heette Diesel.

De beschrijving van de zijde van de eigenaren van de hond gewaagt van een harde trap in de borst die de hond, een loebas van vijftig kilo, ter plaatse het leven kostte. Het optreden van de hond tot dat moment kwam neer op wat ik wel vaker van hondeneigenaren hoor: Hij doet niks. Hij had alleen maar belangstelling voor de achterzijde van een tegenliggende hond, neem ik aan,waaraan hij even wenste te snuffelen. En nu is hij dood.

Putten, altijd tuk op een primeurtje, gaat nu de eerste stille tocht voor een dode hond houden. Op de affiche die veel lijkt op een aankondiging van een spook- en griezeltocht ter gelegenheid van Halloween staat: Kicked to death – why? Gelukkig ook wel met een letterlijke vertaling eronder, maar dit biedt mij wel een uitweg naar een ander stokpaard: het is niet alleen onnodig en bovendien slordig om honden dood te trappen, hetzelfde geldt voor onnodig gebruik van de Engelse taal.

Hoewel, die Amerikaanse bulldog sprak misschien alleen maar Engels. Dat zou kunnen. In Putten wel.

Wat ik maar wou zeggen: dat ik wel moest lachen om de advertentie die onder het desbetreffende bericht op de website van Het Parool stond. Zie hierboven.

______

hhBest

Boek & Film

De kunst kan me gestolen worden

Hoeveel kan het jullie eigenlijk schelen dat die schilderijen gestolen zijn uit de Kunsthal in Rotterdam? Dat schilderij van Julian Freud is een van de braafste die ik ooit van hem heb gezien, en de clown van Picasso stamt uit 1971, gemaakt op een moment dat Pablo dacht: ik ben nu zo beroemd, ik kom tegenwoordig werkelijk óveral mee weg.

De diefstal heeft hetzelfde effect als het einde van de expositie: de overgebleven schilderijen verdwijnen weer naar de nederige stulp van de eigenaren en wij krijgen ze nooit meer te zien. Want die eigenaren hebben voor het merendeel die schilderijen niet om er dagelijks voor in katzwijm te liggen, maar gewoon als belegging. De kunsthandel is in zijn winderigheid al vele jaren geleden de tulpenbollenhandel uit de zeventiende eeuw voorbij gestreefd. En de verzekering dekt de schade.

Van de nu weer gestolen schilderijen hebben we inmiddels talloze foto’s die stuk voor stuk beter zijn dan het origineel en ik weet het, dit is een kunstbarbaarse opmerking, maar komaan – zo’n collectie zonder veel samenhang behalve dan dat voor de schilderijen minstens enkele miljoenen is betaald, die maakt op mij inderdaad geen enkele andere indruk dan: jeetje, die wisten dus echt met de poen geen raad meer.

Het is alweer een klein jaar geleden dat ik in diezelfde Kunsthal de expositie over Aad de Haas zag en dat was geheel andere koek. Hier geen werk dat miljoenen ‘waard’ was, ook niet eens buitengewoon oogstrelend, maar een biografie van een fel en hartstochtelijk levend mens, een echte kunstartiest zoals je maar zelden tegenkomt, een expositie die je verlaat als een ander mens dan die je was toen je er binnenliep.

Gisteren zag ik een (als kunstwerk bekroonde) foto van Jesse, een van de zonen van Aad de Haas, die hier in Voerendaal woont. Een open haardvuur, een mannetjeseend met honger, een oude man met een baard en de blik en de gestalte van Toulouse Lautrec.

Dat was óók een schepping van Aad de Haas. Die kan weliswaar nauwelijks gestolen worden, ook al omdat het niet erg veel miljoenen waard zal zijn, maar ook dat verdwijnt, want vermoedelijk gaat ook hij ooit dood.

Ook daarvan kunnen we zeggen: gelukkig hebben we foto’s nog.

_______

hhBest

Boek & Film 

Toch iets voor de rijpere jeugd

Je weet hoe zoiets gaat: je hebt niks met fantasy en al helemaal niet met Tolkien omdat je al moeite genoeg hebt met boeken over normale mensen, en Harry Potter was bovendien toch eigenlijk iets voor de aanstormende jeugd, kortom: van J.K. Rowling had ik nog nooit iets gelezen.

Maar nu heeft ze een boek geschreven dat gericht is op ‘grote mensen’, die het aanstormen wel zo’n beetje achter de rug hebben. En de moeilijkheid voor een figuur als ik, die wel degelijk beseft dat Rowling al die miljoenen exemplaren van HP heeft verkocht, is: om haar roman The Casual Vacancy te lezen alsof het gewoon het debuut van een getalenteerde Britse schrijfster is.

Dat maakt de schrijfster in kwestie je niet gemakkelijk. Dat een schrijver zijn of haar verhaal situeert in een fictief dorp, dat is niks bijzonders. Maar Pagford, waar The Casual Vacancy zich afspeelt, is wel heel erg fictief. Het is zo’n archetypisch Brits dorpje met een dorpsplein, een dorpskroeg, dorpsstraatjes, een dorpse rivier de Orr, een dorpsheuvel met daarop de ruïne van de dorpsabdij. Het dorp wordt bestuurd door een parish council, dat klinkt ook heel fictief en idyllisch maar dat is in Engeland een heel normale bestuursvorm, de laagste in rang en is dus niet de parochieraad maar een dorpsraad, waarvan er 8500 zijn in Engeland.

Nou goed, ik zal proberen het verhaal kort samen te vatten en dan tot een conclusie te komen die mijzelf ook enigszins verraste. Zie verder Boek & Film.

Mijmeringen omtrent een broodje bal

Heerlijk Holland onderwerp: wat verdient Willem Holleeder eigenlijk met het schrijven van columns? Ik heb niet alle tijd van de wereld, al ben ik gepensioneerd, en dus kan ik niet alle websites en weblogs napluizen om er achter te komen. Sterker nog: ik heb geeneens tijd om alles te volgen dat mijn Twitter’vrienden’ zoal ten beste geven.

Van die laatste is Sylvia Witteman ongetwijfeld een van de meest opvallende, en een paar keer per week val ik in een fascinerende luldiscussie tussen haar en Nico Dijkshoorn – zo’n discussie die iedereen wel eens heeft, over voorkeuren voor vies eten bijvoorbeeld, maar niet in zijn hoofd haalt om die met naam en toenaam aan het internet prijs te geven.

SW heeft tegenover mij wel eens een bedrag genoemd dat ze per column bij de Volkskrant mocht toucheren, en daar sloeg ik dan steil van achterover. Ik wil mezelf als columnist uiteraard niet met Hare Majesteit vergelijken, maar meer dan 75 euro per stukkie heb ik nooit mogen ontvangen en Google heeft na een aantal dappere pogingen de moed opgegeven ooit nog een advertentie te zullen verkopen bij mijn weblog – waar ik dan weer een of twee eurocent per view mee zou kunnen vangen, hetgeen me in dertien jaar tussen de 6000 en 12000 euro opgebracht zou kunnen hebben, zeg 500 of 1000 euro per jaar voor het schrijven van 250 columns – twee à vier euro per stuk. En dat heb ik dus níet gebeurd.

Ik kom op een en ander door de cartoon van Fokke & Sukke van vanmorgen in nrc.next, die ik hiernaast gemakshalve even reproduceer.

Waar komt dit vandaan? Dat zou ik dus, ik zei het al, kunnen opzoeken, ergens op internet moet het te vinden zijn (je kunt er donder op zeggen dat iemand me vandaag mailt dat het ‘op je eigen weblog van zaterdag’ stond.)

Maar voor de vuist weg een explicatie bedenken is natuurlijk in dit geval heel gemakkelijk. Kennelijk heeft SW ergens gemeld dat ze vernomen heeft dat het genoemde bedrag het honorarium is dat Willem Holleeder vangt voor zijn columns in deze of gene publicatie (Nieuwe Revu? Zien die wel eens tweeduizend euro bij elkaar dan?) en dat ze dat ook wel wil. En Fokke & Sukke zijn dan niet te beroerd om een originele oplossing te bedenken.

Ik bekeek even de timeline, of hoe dat heet, van SW van de afgelopen dagen op Twitter, waaraan ik onder andere ontleende dat ze best voor De Telegraaf wil werken (en voor welke publicatie 2000 euro een heel normaal bedrag is), maar dat haar huidige werkgever haar tegenhoudt, en dat ze laatst die andere majesteit, die van Huis Ten Bosch, een broodje bal uit een automaat zag rukken bij een tankstation. (Van Esso. Terwijl iedereen weet dat HM dat alleen doet bij de stations van Shell, want ‘de Koninklijke’.)

Van Willem Holleeder geen spoor. Maar ik bladerde ook niet verder terug dan zaterdagmorgen, want toen had ik weer zin in wat anders.

Nee, geen broodje bal. Een voorzichtig plakje van in het weekeinde gemaakte gravad laks. Heel goedkoop, ook voor een gratis columnist, en gegarandeerd salmonellavrij.

_______

hhBest

Boek & Film 

Heel nobel, die prijs

Wat mij dan weer opviel, dat is dat uitgerekend op het moment dat de EU de Nobelprijs voor de Vrede wint, die prijs flink in waarde is gedaald wegens de slechte economische omstandigheden. Die verslechtering is dan weer voor een deel veroorzaakt door de EU. Je kunt dus de Nobelprijs voor de Vrede winnen doordat je er in geslaagd bent vooralsnog een nieuw gewapend conflict op Europees grondgebied te voorkomen, een conflict dat veroorzaakt zou zijn doordat verscheidene landen van de EU op grove manier contractbreuk hebben gepleegd, door geld te lenen waarvan ze wisten dat ze het nooit terug zouden kunnen betalen. Vroeger kreeg je dan meteen de tanks over de grens, nu niet meer (zo gauw) Dus: Nobelprijs voor de Vrede.

Het was uiteraard ook een soort ironie, dat het bedrag van de Vredesprijs, die uitgerekend wordt uitgedeeld in een land dat géén lid is van de EU, in feite nog niet eens de bekende druppel op de gloeiende plaat is, als het erom gaat het verschil te maken voor Griekenland of Spanje. De EU-top kan er een gezellig avondje van uit, en dat is dan dat.

Aan de andere kant, kijk maar eens wie allemaal nog meer ooit die prijs kregen. Jasser Arafat, bijvoorbeeld, de eerste aan wie je denkt als je het hebt over vredelievendheid, toch? Henry Kissinger, de MaximeVerhagen van de VS, Lech Walesa, een agressieve, vervelende kerel die verliefd was op Margaret Thatcher, Desmond Tutu, wegens springen en dansen en zingen en daarbij nog een hele reeks mensen en instanties van wie je nooit meer iets hebt vernomen. Kortom, daar staat de EU nog niet zo gek tussen.

Sportliefhebbers, dat zijn mensen die winnaars willen zien, waren er als de kippen bij om te vermelden dat ze liever de Nobelprijs voor de Vrede zagen gaan naar een persoon. Pure gemakzucht, omdat je die persoon dan op een podium kunt zien staan met een bos bloemen in de hand en een medaille om de nek, en dan had je ergens houvast aan, zonder overeind te moeten komen. Daarom is Willem Holleeder ook een topcrimineel, crimineel zijn is weliswaar niet goed, maar wel een sport, en Willem heeft gewonnen. Lance Armstrong moet ook een prijs krijgen: hij kon nog geen voorwiel onderscheiden van een achterwiel, maar dankzij de dope won hij zeven keer – magisch getal – de Tour de France.

Het enige lichtpuntje: droogkloot Herman van Rompuy kan eindelijk eens wat anders doen dan haiku’s schrijven en in Noorwegen de prijs ophalen.

Waarna hij opgetogen zal dichten:

Koud was het in Oslo

een medaille bungelt aan mijn nek

__________

hhBest

Boek & Film 

De overlast van het fietscircus

Dezer dagen kom ik die wethouder wel weer eens tegen. Hij heeft sportzaken in zijn portefeuille en met een slecht doordachte manoeuvre verweet hij me een maand of twee geleden nog, dat ik het woord overlast had gebruikt in mijn huis-aan-huisblad, bij het beschrijven van de verkeersmaatregelen die in verband met het Wereldkampioenschap Wielrennen in ons dorp moesten worden genomen en die in enkele gevallen neerkwamen op een totale afsluiting van de buitenwereld.

Ik moet nog even goed overdenken hoe ik het hem ga zeggen. Of nee, ik vier mijn triomf gewoon hier.

Het is begonnen onder de vorige burgemeester, die zo mogelijk een nog ergere fietsfanaat was (en is) dan de leden van het huidige gemeentebestuur. Ik bedoel, wij hebben een Erik Dekkerpassage in het dorp – het is al riskant om een straat te vernoemen naar iemand die nog niet overleden is en zijn rechtschapen levenswandel nog te grabbel kan gooien. Maar dit is gewoon een daad van blinde sport’liefde’. Ik zie ze trouwens nog niet overgaan tot het afschroeven van het straatnaambordje en het bedekken van de plek met een ander bordje, met bijvoorbeeld de naam Raadhuispassage. Gelukkig geen geweldige ingreep, want het is een kort, duister gangetje waarin Erik Dekker zich vereeuwigd ziet, waar niemand woont. (Je zult toch postpapier hebben waarop je moet bekennen dat je woont aan de ‘Erik Dekkerpassage’. )

Van Erik Dekker weet ik niet meer dan dat hij een (inmiddels voormalige) wielrenner is, en ik weet dus ook niet of hij drugs gebruikte om rechtop ter blijven op die smalle wieltjes. Maar hij was wel lid van die club die geen andere uitweg naar de overwinning ‘op de meet’ zag dan door zich te laten drogeren. Hij won niet vaak en geen grote prijzen, dus het kan zijn dat hij ‘d’n drog’ meed. En ach, het was zijn vak.

Aanleiding om nu al, op een vroeg uur op zaterdagochtend, vrolijk neuriënd door het huis te lopen zijn dan ook eerder de berichten uit Provinciale Staten van Limburg (die zich ooit in een dronken bui de titel Limburgs Parlement aanmaten) waaruit blijkt dat het jongstleden fietscircus niet alleen tot zinloze wegenafzettingen en uitstel van hoognodige rotondes heeft geleid, maar ook tot een miljoenenverlies voor de provincie.

En dat allemaal op de dag dat een boek van duizend pagina’s de ronde doet waarin nauwkeurig wordt uiteengezet hoe de hele fietserij één groot drugsgebruikerscircuit was en nog altijd is. Ik hoorde gisteren iemand zeggen: ‘De Tour de France is een gelegaliseerd drugstransport’.

Het beeld doemt op van wielergeile burgemeesters, wethouders, raadsleden, statenleden, gedeputeerden die, glas in de hand, zich wilden koesteren aan de nabijheid van beroemdheden van de fiets, maar ook van lokale ondernemers die dat óók wilden maar er bovendien een graantje van dachten mee te pikken. Boerenjongens allemaal, die zich gewillig en zonder condoom of glijmiddel in de kont lieten naaien door het gehaaide volk van de grote wielerwereld.

Zij zitten zich hopelijk allemaal te schamen over zoveel argeloze naïeveteit.

Er is nog hoop: ik zag vanmorgen al ergens de term generaal pardon opdoemen.

Dan moet het inderdaad wel heel erg zijn geweest.

Maar mijn moraal kan intussen niet meer stuk.

_____

hhBest

Boek & Film 

Geen last van de conjunctuur, dat dan weer niet

Het is lang geleden dat we ons op de nachtredactie verheugden op een vaste bezoeker: begrafenisondernemer Crombach, die de overlijdensadvertenties kwam brengen en daarbij altijd een grap voor ons paraat had, die verband hield met zijn vak. Zoals: Dokter loopt over een begraafplaats en hoort iemand roepen: ‘Dokter!’ De arts aarzelt, maar stopt toch als de stem aanhoudt: ‘Dokter!’ ‘Ja,’zegt hij, ‘Kan ik iets voor u doen?’ De stem, hoopvol: ‘Hebt u een middeltje tegen wormen, dokter?’

Dat werk.

Gistermiddag zat ik tegenover een zzp’er die voor zichzelf was begonnen omdat hij niet meer zo goed tegen grote groepen mensen kon, zei hij, en daar had je toch vaak mee te maken, als je bij een uitvaartfirma werkte.

Je zou zeggen: dan maar radicaal het roer om, en bakker worden, of mooier nog: verloskundige. Het andere eind van de lijn, zal ik maar zeggen.

Maar nee, bij zijn werk in dienst van een uitvaartondernemer had hij een bescheiden netwerkje opgebouwd en dat gebruikte hij nu, bij zijn winkeltje en webshop in urnen, assieraden en verwante artikelen.

Ik zou hem fotograferen in zijn showroom – een stukje van de garage bij zijn huis – en ik stelde dat nog even uit, door hem te vertellen dat ik me, als doorgewinterd journalist, wel kon voorstellen dat hij dit werk leuk vond. Ik bedoel, in mijn vak had je toch ook vaak te maken met dood en verderf, hoewel het grote verschil natuurlijk was dat je het werk niet hoefde af te maken, daar had je dan toch de uitvaartfirma voor.

Toen de gang naar de showroom onvermijdelijk was geworden, werd bewaarheid wat ik gevreesd had: vitrines met vaasjes van allerlei materialen en allemaal met een deksel waaronder ik de as vermoedde die was overgebleven na het verbranden van een ooit levend mens. Er waren ook hele kleintjes – waar waren die dan voor? ‘Nou, soms is er een uitgebreid netwerk van nabestaanden en die kunnen dan allemaal een beetje as van de overledene in zo’n urntje krijgen, in de vorm van een piramide, of twee figuren die elkaar omarmen.’ Voor 67.50 per stuk, vraag naar kortingen bij grote aantallen; je had ze ook in de vorm van een tonnetje, waar ik me dan weer wel iets bij kon voorstellen. Er waren ook assieraden, nee, geen assie-raden maar as-sieraden en daar kon dan een heel klein beetje as in.

Ik moest er aan denken dat ik graag en veel denk aan de allengs groeiende rij overledenen onder familie en vrienden, dat ik zelfs een gretig bezoeker ben van barok vervallende begraafplaatsen in binnen- en buitenland, maar dat ik de begraafplaats waar mijn ouders, zus en broer liggen zelden bezoek omdat ik niet tegen moderne grafkitsch kan. En niet tegen uniforme grafstenen. En ik wil ook geen urnen en zeker niet in huis.

Ik vond het wel mooi dat de zzp’er voor de foto wel even zijn crocs verving door stemmige zwarte schoenen, maar zijn blauwgeruite kiel heel normaal vond – zoals veel bezoekers van crematies en begrafenissen, tegenwoordig.

De zzp’er houdt volgende week twee open dagen en ik zag de opgetogen menigte al toestromen. O, wat hoop ik dat de man dit stukje niet leest.

Dus maar even als afleiding nog een grap van Crombach – die zelf al vele jaren een urn bewoont, neem ik aan.

Een patholoog-anatoom doet een autopsie en ziet dat de betrokkene een werkelijk ongehoord geslachtsdeel had (en dus ook nog heeft) zo groot dat hij het wel aan zijn vrouw wil laten zien. Hij neemt het mee naar huis en toont zijn vrouw de enorme piemel, waarvan ze geweldig schrikt en lijkbleek roept: ‘Nee hè, is Henk Jansen dood?’

_________

hhBest

Boek & Film 

De zon en ik

Vandaag voor het eerst sinds dagen weer eens kunnen noteren dat ik 2 kWh meer heb teruggeleverd dan ik heb gebruikt. Dat was in de zomer een zeldzaamheid, toen sloot ik de meeste dagen af met een ‘batig saldo’ van de zonnepanelen met vaak dubbele cijfers. Maar sinds 21 september is het pas de derde keer dat er van de dagelijkse productie wat overblijft, en het totaal daarvan is een schamele 13 kWh, en het zal ook wel de laatste zijn geweest tot, naar schatting, begin maart, dat ik überhaupt een overschot kan melden.

Je kunt het ook positief zien. De zonnepanelen hebben sinds 21 september 253 kWh geproduceerd, met een minimum van 3 kWh op 6 oktober en een maximum van 21 kWh op 1 oktober. Gisteren, een redelijk zonnige dag, kwam ik niet verder dan 18 kWh, en dat is de schuld van de buren.

Niet meteen beschuldigen en anders formuleren: de dalende opbrengst wordt niet alleen beïnvloed doordat het snel later licht wordt en de zon ook steeds lager boven de horizon staat, maar vooral door de bomen van een aantal buren, te weten een taxus, een robinia, een bruine beuk, een gouden regen en een treurberk, die allemaal tussen de vier en vijftien meter hoog zijn en tussen de zonnepanelen en de zuidelijke horizon staan. Complicatie is dat de bomen nog helemaal in het blad zitten. Op het moment dat ik dit schrijf, kwart voor negen, staan acht van de 24 panelen volledig in hun schaduw en dat drukt de productie. Feitelijk komt die pas na half twaalf helemaal op gang.

Wat daaraan te doen is? Niks, neem ik aan.

Een groot voordeel van deze toestand is dat we mogen aannemen dat het begin maart, over vijf maanden, weer volledig juichen geblazen zal zijn, ook al omdat er dan géén blad aan de bomen zit. En dat ik jullie voorlopig niet zal vervelen met stukjes over mijn dak.

Tot slot nog een paar cijfers: sinds 18 april hebben de panelen 3615 kWh geproduceerd en hebben we 1969 kWh afgenomen van Greenchoice. Teruggeleverd 2176 kWh, waardoor je kunt uitrekenen dat we, om het huishouden draaiend te houden, 3408 kWh hebben verbruikt. dat is, geëxtrapoleerd naar jaarverbruik, 7068 kWh. Daar komt van de winter ongetwijfeld het winterverbruik nog bij, zoals door langer het licht aan en vooral: verwarming in de plantenkas bij temperaturen onder 4 graden. Gezien het feit dat we vorig jaar nog 8500 kWh verbruikten, toont dus aan dat bezuinigingsmaatregelen ook een rol hebben gespeeld.

Tot nu toe is de gebruikte stroom geheel van het dak gekomen.

Het aanschaffen van zonnepanelen blijft aan te bevelen, wil ik maar zeggen.

______

hhBest

Boek & Film 

Een kwestie van recht

Natuurlijk moet onderwijs gratis zijn, zeker in het land waar hoog van de toren wordt geblazen dat we het moeten hebben van kennis en wetenschap. Het grote verschil tussen de langstudeerboete enerzijds en het nu geopperde sociaal leenstelsel anderzijds is tevens het verschil tussen een barbaarse, hersenloze ingreep die de spot dreef met een van de grondslagen van ons rechtssysteem, het nulla poena ofwel het legaliteitsbeginsel, en een normale wetgeving. De langstudeerboete kwam neer op bestraffing zonder wet, terwijl het principe is: je kunt niet met terugwerkende kracht gestraft worden. En dat deed staatssecretaris Halve Zoolstra in dit geval dus wel. Wat erger is: iedereen vond het prima, zelfs de Raad van State.

Het sociaal leenstelsel gaat óók de leergierige burger een smak poen kosten – dus evenmin nulla poena – maar dat weet je nu al, terwijl je dus nog moet gaan studeren. Studieschulden opbouwen bestaat natuurlijk al heel lang, ik ken diverse voorbeelden in eigen omgeving. Het lijkt me dat het ook zal prikkelen tot het kiezen van een studie die het terugbetalen van de lening makkelijker zal maken.

Het gaat dus om twee kwaden, waarvan het sociaal leenstelsel in ieder geval het rechtsgevoel niet met voeten treedt.

Het komende kabinet heeft er voor gekozen om elk tijdens de onderhandelingen bereikt resultaat meteen uit te serveren, zodat we nog een hele tijd aan een keukentafel vol losse puzzelstukjes zitten – hoe de puzzel er uiteindelijk uit gaat zien, dat wordt nog een enorme verrassing.

Het suggereert ook dat het indienen van wensen kan doorgaan.

Een reageerder op mijn stukjes maakte deze week melding van een aflevering van de quiz 1 tegen 100, waarin een directeur van een basisschool gevraagd werd te zeggen welke kunstgebeurtenis zich afspeelt in Maastricht: de Tefaf, de Documenta of de Biennale – en de goede man, voorzien van een hbo-opleiding, had van de drie zelfs nog nooit gehóórd.

En dat is nauwelijks nieuws. Al bijna veertig jaar geleden informeerde een onderwijzer van een lagere school (die toen beide nog bestonden) bij mij, of Von Ribbentrop nou iets te maken had met de Eerste Wereldoorlog of met de Tweede?

Ik verneem dat het met de docenten in hbo en op de universiteit al even treurig gesteld is.

Dus voor mij mag het sociaal leenstelsel wel ingevoerd worden, maar alleen wanneer de kwaliteit van het onderwijs bij dat hoge tarief wordt aangepast.

Anders halen we ons schoolgeld terug.

______

hhBest

Boek & Film